Tıbbi Parazitolojiye Giriş ve Temel Prensipler
Simbiyotik yaşam İki canlının birlikte yaşaması Sığıntılık(commensalism) Yardımlaşma(mutualism) Parazitlik(parasitism)
Para-sitos Parazit???
Ektoparazit Endoparazit Zorunlu parazit İstemli(fakültatif)parazit Yerleşici parazit Geçici parazit Devamlı parazit Dönemli (periyodik) parazit Şaşkın parazit Hiperparazit Monoksen parazit Heteroksen parazit Yalancı parazit
Ektoparazit
Endoparazit
Konak Konak zinciri Son konak Arakonak Rezervuar konak Paratenik konak Yatkın konak(immunocompromised host)
Vektör Biyolojik vektör Mekanik vektör
Parazitlik Multiparazitlik-poliparazitlik Süperparazitlik Reinfeksiyon?
İsimlendirme ve sınıflandırma Alem Şube Sınıf Takım Aile Cins Tür
Alem: Animalia Şube:Nematoda Sınıf:Rhabditea Alt sınıf:Secernentia Takım:Ascaridida Üst aile:Ascaroidea Aile:Ascarididae Cins: Ascaris Linnaeus, 1758 Tür:lumbricoides
Parazitoz??? İnfeksiyon infestasyon
Parazitliğe uyum Poliembriyoni Hermafroditizim Yumurta sayısını arttırma Erkek ve dişinin birbirini bulmasını kolaylaştırma Partenogenetik çoğalma
Parazitlerin evrim dönemleri Protozoonlarda Helmintlerde Nematodlarda Sestodlarda Trematodlarda Eklembacaklılarda İnsektada Araknidada
Parazit konak ilişkisi Zoonoz Patojen parazit virulans
Parazitin konak üzerindeki etkisi Dokuların-organların zedelenmesi Beslenmenin olumsuz yönde etkilenmesi Dokuları sıkıştırma, organları tıkama Doku ve hücrelerde irkilmelere neden olma Eritme etkisi Toksik etki Kan tablosunda değişime yol açma Dokularda değişime yol açma İmmunolojik olaylara neden olma
Parazitin-parazitozun kaynağı Toprak ve su Parazitin bulaştırıcı şeklini barındıran besinler Kan emen eklembacaklılar Parazitli evcil ve/veya yabani hayvanlar Parazitozlu insan, giysileri, yakın çevresi Kişinin kendisi
Konağa giriş-çıkış yolları Ağız Deri ve mukoza Solunum yolu Plasenta yolu ile anneden bebeğe Ürogenital yollardan
Bulaşmanın sonucu hastalık Vücuda giren evrim döneminin niteliği Vücuda giren parazit sayısı Konağın parazite-parazitoza yatkınlığı
Parazitozlar yayılış coğrafyası Her bölge ve toplumda görülenler Belirli bölgelerde görülenler Vektörü-arakonağı olanlar
Parazitozların epidemiyolojisi Parazitle ilgili faktörler İnsanla(konakla) ilgili faktörler Çevreyle ilgili faktörler Prevalans(yaygınlık oranı) İnsidans(yakalanma oranı) Endemi Hiperendemi Epidemi Amöbiyoz Giyardiyoz Sıtma Afrika Uyku Hastalığı………….
Parazitozlarda belirtiler Genel belirtiler Yerel belirtiler
Parazitozların tanısı Etkensel tanı Makroskobik inceleme Lam-lamel arası inceleme Boyayarak inceleme Perianal bölge materyali alma ve inceleme Kültür Deney hayvanı kullanımı Histopatolojik inceleme İndrekt tanı Antikor varlığının saptanması Hücresel bağışıklığın saptanması Parazit antijenlerinin saptanması
Parazitozların tedavisi?????
Parazitozlarla savaş???
Parazit grupları Protozoonlar(Protozoa) Sarcomastigophora Apicomplexa Sarcodina(kökbacaklılar) Mastigophora(Kamçılılar) Apicomplexa Ciliophora(kirpikliler) Microspora
Helmintler(solucanlar) Trematodlar Sestodlar Nematodlar Annelidler Akantosefaller
Eklembacaklılar(Arthropoda) Akarlar(acarina) Böcekler(insecta)