HORMON ETKİ EKANİZMALARI Doç. Dr. Pınar TUNCEL

Hormon sınıflandırması Kimyasal yapılarına göre Çözünürlük özelliklerine göre Reseptörün yerleşimine göre Aracılık eden sinyale göre

Reseptörün yerleşimine göre İntrasellüler reseptöre bağlanan hor Hücre yüzeyinde reseptöre bağlanan hor 2. mesajcısı, cAMP olanlar cGMP olanlar Ca-fosfatidilinozitol Kinaz veya fosfataz kaskadı olanlar

İntrasellüler reseptöre bağlanan hor Steroid hormonlar Androjenler Östrojenler Progestinler Glukokortikoidler Mineralokortikoidler Vit D3 Tiroid hormonları

İntrasellüler reseptöre bağlanan hor Genel Özellikler Lipofilik Kolesterolden sentezlenir (Tiroid hor) Transport prot ile taşınırlar Ligand-reseptör kompleksi hücre içi mesajcı olarak kabul edilir

Hücre yüzey reseptörüne bağlanan hor Genel Özellikler Hidrofilik Genellikle taşıcı proteinleri yok Hücre içi etkilerini 2.mesajcılar ile gösterirler

Hücre yüzey reseptörüne bağlanan hor 2. Mesajcısı cAMP olanlar 2-adrenerjik katekolaminler -adrenerjik katekolaminler Glukagon Anjiotensin II ADH Kalsitonin FSH LH MSH ACTH TSH PTH

Hücre yüzey reseptörüne bağlanan hor 2. Mesajcısı cGMP olanlar Atriyal natriüretik faktör NO

Hücre yüzey reseptörüne bağlanan hor 2 Hücre yüzey reseptörüne bağlanan hor 2.mesajcısı Ca++\fosfatidilinozitol olanlar GnRH Oksitosin PDGF TRH Ach 1-adrenerjik katekolaminler ADH Kolesistokinin Gastrin

Hücre yüzey reseptörüne bağlanan hor 2 Hücre yüzey reseptörüne bağlanan hor 2.mesajcı kinaz\fosfataz kaskadı olanlar EGF EPO GH İnsülin İGF-I, II PDGF PRL

Hücre yüzey reseptörleri G-protein eşleşmiş reseptörler Reseptör protein-tirozin kinazlar Nonreseptör protein-tirozin kinazlar Protein-tirozin fosfatazlar Protein serin/treonin kinazlar Guanilat siklazlar

G-protein eşleşmiş reseptörler

G-protein eşleşmiş reseptörler

Reseptör protein-tirozin kinazlar

Reseptör protein-tirozin kinazlar EGF NGF PDGF İnsülin

Nonreseptör protein-tirozin kinazlar Sitokinler EPO GH

Protein-tirozin fosfatazlar CD45 Protein serin/treonin kinazlar TGF- Guanilat siklazlar ANP Protein serin/treonin kinazlar Guanilat siklazlar

Guanilat siklazlar

2. mesajcılar cAMP cGMP Fosfolipidler ve Ca++ Ras, Raf, MAP Kinaz Yolu JAK/Stat Yolu

cAMP

cAMP aracılı protein fosforilasyonu Protein Kinaz A aktivasyonu

cAMP aracılı glikojen metab düzenlenmesi

cAMP aracılı gen transkripsiyonu

Fosfolipidler ve Ca++

Fosfatidilinozitol 4,5-bisfosfat hidrolizi (IP3)

Ca++ ve Kalmodulin

Ras, Raf, MAP Kinaz Yolu

Hidrofobik hormonların etki mekanizması

Steroid Hormon Reseptörü

Steroid Hormon Reseptörü