TAŞIMA SİSTEMLERİ ve YÜK GÜVENLİĞİ
KONŞİMENTO Deniz yolu konşimentosu, gemi işletmesinin ya da onun yetkili acentesinin malı yükletene verdiği, hamiline, emre, nama düzenlenebilen ve belge konusu malların taşınmak üzere taşındığını gösteren bir makbuz ve aynı zamanda yükleme kaydı konduğunda bir taşıma sözleşmesidir. Konşimento belgesi üzerinde, sözleşme şartlarını belirten koşullar, tarifeler, tarafların sorumlulukları vb. gösterilmektedir. Deniz yolu konşimentosu kıymetli evrak hükmündedir.
KONŞİMENTO Konşimento üzerinde yer alması gereken bilgiler: Taşıyıcı firma adı Yükleyici adı, adresi Alıcı firmaya ilişkin detaylar Mallar ulaştığında ihbar edilecek adres vd. Gemi adı ve sefer numarası Yükleme, boşaltma ve varsa aktarma limanları
KONŞİMENTO Malların tanımı, paketleme cinsi, adeti ve brüt ağırlığı Kaç adet düzenlendiği* Düzenlenme tarihi ve gemiye yükleme tarihi Teslim şekli Navlun şartları Kimin tarafından düzenlendiği *Konşimento, normal şartlarda 3 adet orijinal ve 3 adet de kopyadan oluşur. Kaç adet düzenlendiği üzerinde mutlaka belirtilmelidir.
KONŞİMENTO Deniz Yolu Konşimentosu Devir Yönünden Üçe Ayrılır: Nama yazılı ( Named CNEE; Straight B/L ) Emre yazılı ( Order B/L ) Hamiline yazılı ( Bearer B/L )
Nama Yazılı Konşimento (Named CNEE; Straight B/L ) Bu tip konşimentolar nadiren kullanılırlar. Doğrudan alıcının adına düzenlenen konşimentolardır. Bunlar ciro edilerek devir edilemezler. Namına konşimento düzenlenen kişi konşimentoyu ve dolayısıyla konşimentonun temsil ettiği malları ancak alacağın yazılı olarak teyidi karşısında devir edebilir.
Emre Yazılı Konşimento (Order B/L ) Konşimento üzerinde “to order of consignee” ibaresi var ise bu tür konşimentolar emre yazılı konşimentolardır. Sadece consignee emrine düzenlenmiş anlamındadır ve consignee’ den başkası malları ciro edemez demektir. Malların mülkiyet hakkı yalnızca consignee’ dedir.
Hamiline Yazılı Konşimento (Bearer B/L ) Bu konşimentoda consignee bölümüne bearer ibaresi konulur. Anlamı tam olarak konşimento kimin elinde ise malların mülkiyeti de ondadır demektir. Bu nedenle taşıdığı risk nedeniyle uygulamada pek fazla rastlanmaz.
KONŞİMENTO Deniz Yolu Konşimentosu Gemiye Yüklenip Yüklenmemeyi Belirtmesi Açısından İkiye Ayrılır: Tesellüm ( Received for Shipment B/L ) Yükleme ( On Board B/L )
Tesellüm ( Received for Shipment B/L ) Tesellüm konşimentosu, taşıyıcının malı teslim almasını takiben fakat ürünün gemiye yüklenmesinden önce düzenlenen konşimentoya verilen isimdir. Orjinal "Bill of Lading"'e benzemesine rağmen "On Board" kaydı taşımadığı için akreditifli ödemelerde yükleme evrakı olarak kabul görmezler.
Yükleme ( On Board B/L ) Akreditif işlemlerinde geçerli bir konşimento sunmak amacıyla tesellüm konşimentosuna sonradan yükleme yapılan geminin adı, yükleme tarihi ve yükleme limanı gibi bilgiler girilmekte ve böylece tesellüm konşimentosu yükleme konşimentosuna dönüşmektedir.
TERMİNAL ve LİMAN HİZMETLERİ Limanlar; gemilerin yolcuları bindirip-indirmeye, yükleri yükleyip-boşaltmaya elverişli özellikte olan, yeterli su derinliğine sahip olan, doğal veya suni olarak rüzgar ve deniz etkilerinden korunmuş olan ve taşıma türleri arasında dönüşüm noktaları olan kıyı yapıları şeklinde tarif edilebilirler.
TERMİNAL ve LİMAN HİZMETLERİ Limanlarda, eşya ile ilgili verilen hizmetler şu şekilde sıralanabilir: Yükleme-boşaltma hizmetleri Shifting (Yer değiştirme) hizmetleri Limbo (Gemiden gemiye aktarma) hizmetleri Terminal hizmetleri Ardiye hizmetleri
TERMİNAL ve LİMAN HİZMETLERİ | YÜKLEME-BOŞALTMA HİZMETLERİ Eşyanın; rıhtıma, ambarlara ulaştırılması, kara veya deniz vasıtasından alınıp gemi bordasına getirilmesi, gemiye yüklenmesi, gemi ambar veya güvertesine istif edilmesi hizmetleridir.
TERMİNAL ve LİMAN HİZMETLERİ | SHIFTING (YER DEĞİŞTİRME) HİZMETLERİ Bazen liman sırasındaki değişiklik veya yükün özelliğine bağlı olarak yükleme veya boşaltma limanında, geminin aynı veya diğer ambar ya da güverteleri arasında, eşyanın gemiden indirilmeksizin yerinin değiştirilmesi işlemleridir.
TERMİNAL ve LİMAN HİZMETLERİ | LİMBO (GEMİDEN GEMİYE AKTARMA) HİZMETLERİ İki geminin birbirine yanaşarak karşılıklı güverte ve ambarları arasında eşyanın bir gemiden boşaltılarak diğer gemiye yüklenmesi hizmetleridir.
TERMİNAL ve LİMAN HİZMETLERİ | TERMİNAL HİZMETLERİ Gemiye yükletilmek üzere terminale alınan kara taşıtları üzerindeki eşyanın araçlardan boşaltılması, ambarlara taşınması ve istiflenmesi ile gemiye yüklenmesi. Limana gelen gemilerdeki eşyanın boşaltılarak, terminal depolama alanlarına alınması ve eşyanın alıcısı veya taşıyıcılarına teslim edilmek üzere depolama alanlarından alınarak, kara vasıtalarına yükletilmesi. Terminalde bulunan eşyanın gerektiğinde yerinin değiştirilmesi için taşınması ve yeniden istiflenmesi.
TERMİNAL ve LİMAN HİZMETLERİ | ARDİYE HİZMETLERİ Ambarlama yerlerine alınan eşyanın sahibi veya taşıyıcıları tarafından teslim alınmasına kadar ya da gemiyle taşınacak eşyanın gemiye yüklenmesine kadar veya tasfiye vb. şekillerle elden çıkarılmasına kadar işletmenin sorumluluğu altında eşyanın muhafaza edilmesi olarak açıklanabilir.
TAŞIMA ÜNİTELERİ Sandıklar Paletler Konteynerler
KONTEYNERLER Yükleri içinde bulunduran, bir nakil vasıtasından diğerine aktarılabilen ve bu vasıtalardan kolayca ayrılabilen, yüklenmiş durumuyla birim yük vasfına sahip olan, büyüklük ve teçhizat bakımından mekanik yüklemeye elverişli olan, tekrar kullanabilir olan taşıma kaplarıdır.
KONTEYNERLER Konteyner Yüklemesi: Yükün ağırlığı, tabana eşit olarak dağıtılmalıdır. Konteyner ağırlık merkezi mümkün olduğu kadar aşağıda ve merkeze yakın olmalıdır. Eğer durum böyle değilse, taşıyıcı bu konuda bilgilendirilmelidir. Ağır eşyalar hafif yüklerin üzerine konulmamalıdır.
KONTEYNERLER Konteyner Yüklemesi: Lashing (bağlama) yapılırken dikkat edilmelidir. Eşya konulduktan sonra kalan boşluklar doldurulmalıdır (köpük, plastik vs. ile). Tehlikeli maddelerin taşınmasında uluslararası mevzuat hükümlerine dikkat edilmelidir.
KONTEYNERLER Konteyner Yüklemesi: Kapasite aşılmamalıdır. Konteynerlerin tam olarak kapatıldığından emin olunmalıdır.