SİYASET FELSEFESİ -Tacitus:

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Geçmişten günümüze “BİRLİK GRUBU”. Cemiyetten Birlik Grubu’na Ülkemizde bilimsel diş hekimliğinin, ilk fakültemizin kuruluşuyla (1908) başlamasından kısa.
Advertisements

Siyaset Bilimine Giriş
Sosyalleşme & Sosyal Ahlak
MANTIK Mantığın Konusu.
AHLAK FELSEFESİ.
TÜRKİYE’DE ÇAĞCIL DEMOKRASİ, DEMOKRATİK KÜLTÜR VE OLGUNLUK
KAZANIMLAR 5. Bir Türk vatandaşı olarak cumhuriyetin Türk milletine kazandırdığı vatandaşlık temel hak ve sorumlulukları bilincini kazanır.
C)CUMHURİYET'İN BEKÇİLERİNE...
Siyaset Bilimine Giriş
HAKLARIMIZ Kazanım: Sahip olduğu haklarını belirtir.
TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ Ders Notları Eser ÇEKER (M.Sc.)
SİYASET FELSEFESİ.
AYDINLANMA ÇAĞI.
SİYASET FELSEFESİ Örnek-Sorular
EPİSTEMOLOJİ RASYONALİZM.
FELSEFENİN ÇEŞİTLİ ALANLARLA
ATATÜRK İLKELERİ.
Liberalizmin Tarihsel Kökenleri
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük CUMHURİYETÇİLİK
DEMOKRASİNİN SERÜVENİ
Siyaset Bilimine Giriş
EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ
DÜNYA ÜZERİNDE VAR OLAN YÖNETİM BİÇİMLERİ.
YEREL YÖNETİMLER VE DEMOKRASİ
İnsan Hakları Nedir? İnsan hakları, olmadığı koşulda, kişilerin insan olarak onurlarıyla yaşabilmelerinin mümkün olmadığı temel ilkelerdir. İnsan hakları.
SEZGİN ÖZTEK ŞEREF AYAN
SOSYAL BİLGİLER 5. SINIF DERS KİTABI 7
VARLIK FELSEFESİ ( ONTOLOJİ )
SANAT(ESTETİK)FELSEFESİ
Evrensel Ahlak Yasasının Varlığını Kabul Edenler
FATMA ÇAVUŞ MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ
KENTSEL SİYASET. KENTSEL SİYASET Kentsel Siyaset-2 Doç.Dr. Ahmet MUTLU.
KENTSEL SİYASET-5. KENTSEL SİYASET-5 Kentsel Siyaset-5 Doç.Dr. Ahmet MUTLU.
6. BÖLÜM EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ
Türk Eğitim Sisteminin Yapısı ve Yönetimi
Sosyoloji Tarihi-A- 3. Ders.
Etik İle İlgili Temel Kavramlar
Klasik Sosyoloji Tarihi
GİRİŞİMCİLİK VE LİDERLİK
EĞİTİMİN POLİTİK TEMELLERİ
AHLAK FELSEFESİ (ETİK).
IV. Ünite Ahlak Felsefesi ETİK.
VII. Ünite SİYASET FELSEFESİ
SİYASET FELSEFESİ İNSANLARIN YÖNETİMİYLE İLGİLİ, İKTİDARLARIN NASIL OLUŞTUĞU, İÇİNDE YAŞANILAN DURUMDAN DAHA İYİ BİR DURUM MÜMKÜN OLUP OLMADIĞINI SORGULAYAN.
ÜNİTE4. AHLAK FELSEFESİ YAZILIYA HAZIRLIK.
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ
SİYASET FELSEFESİ SİYASET FELSEFESİNİN KONUSU Siyaset (Politika Latince) dilimize Arapça’dan geçmiş bir sözcüktür ve devlet ve toplum yönetimi ile ilgili.
KAMU HUKUKUNDA ÇOCUK HAKLARI ÇOCUĞUN ANAYASAL TEMEL HAKLARI
DEONTOLOJİ Eski Yunanca “deontos” “gereklilik, zorunluluk”
Zinde Eğitim Kurumu İSG Etiği AHMET YİĞİTALP ZİNDE.
Program Geliştirmenin Felsefi Temelleri
İNSAN HAKLARI DEMOKRASİ
Hazırlayan : Şeyma Özer
BİLGİSAYAR DERS ÖDEVİ DERS :DEMOKRASİ VE İNSAN HAKLARI
İnsan Hakları Nedir? İnsan hakları, olmadığı koşulda, kişilerin insan olarak onurlarıyla yaşabilmelerinin mümkün olmadığı temel ilkelerdir. İnsan hakları.
LİBERALİZMİN TEMEL TARTIŞMALARI
Hukukun TEMEL kavamları
SANAT FELSEFESİSANAT FELSEFESİ Sanatçı Sanat Eserinin Özellikleri Ve NitelikleriSanat Eserinin Özellikleri Ve Nitelikleri.
Liberalizmin Tarihsel Kökenleri
SİYASET FELSEFESİ SİYASET FELSEFESİNİN KONUSU Siyaset Siyaset (Politika Latince) dilimize Arapçadan geçmiş bir sözcüktür ve devlet ve toplum yönetimi.
Madde Kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu.
. DERS.
SİYASET FELSEFESİ -Tacitus:
SİYASET FELSEFESİ İNSANLARIN YÖNETİMİYLE İLGİLİ, İKTİDARLARIN NASIL OLUŞTUĞU, İÇİNDE YAŞANILAN DURUMDAN DAHA İYİ BİR DURUM MÜMKÜN OLUP OLMADIĞINI SORGULAYAN.
Demokrasinin Temel İlkeleri Hazırlayanlar:M.Kerem GÜNGÖR Deniz ÇAPAR Kaan CANLI.
İNSAN HAKLARI KONU VI HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GELİŞİM SÜRECİ-
1982 TARİHLİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI’NDA İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ Prof. Dr. Yasemin KARAMAN KEPENEKCİ Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
Sunum transkripti:

SİYASET FELSEFESİ -Tacitus: Devlet ne kadar yozlaşmışsa, o kadar çok kanun olur. -Oscar Wilde: Siyasi partilere bayılıyorum. İnsanların siyasetten konuşmadığı tek yer orası kaldı. -Edmund Burke: Zayıf bir hükümet kadar baskıcı ve adaletsiz olanı yoktur. -Charles De Gaulle: Siyasetçi, efendi olabilmek için uşak gibi görünür. www.ismailbilgin.com

SİYASET FELSEFESİ Her siyasi parti kendi yalanını yutarken ölür. JOHN ARBUTHNOT ■ Bir siyasetçi gelecek seçimi bir devlet adamı gelecek kuşağı düşünür. JAMES F.CLARKE ■ Devlet adamı koyunu kırpar; siyasetçi koyunun derisini yüzer. AUSTİN O'MALLEY ■ Çağdaş siyasi toplum 'insanları umutsuzluğa düşürme makinesi' dir. ALBERT CAMUS ■ Muhalefetin görevi muhalefet etmektir. RANDOLPH CHURCHİLL ■ Siyasetle ahlakı ayıranlar ikisine de bir şey anlamamışlar demektir. JOHN MORLEY www.ismailbilgin.com

İnsanlık tarihinde siyaset ile ilgili değerlendirmeleri karşıt iki kümede toplamak olanaklıdır. a-) Siyaset toplumsal sınıflar arasındaki mücadeledir. Amaç iktidarı ele geçirmektir. b-) Siyaset, toplumda birliği sağlamak, özel çıkarlara karşı koyarak genel yararı ve ortak iyiliği gerçekleştirmektir. www.ismailbilgin.com

Nitekim siyaset bilimcisi Bu iki görüşten her birinin gerçeğin bir yönünü yansıttığı söylenebilir. Nitekim siyaset bilimcisi Maurice Duverger (Moris Duverje) siyaseti şöyle belirtmektedir: ‘Siyaset (politika) hem bir çatışma ve iktidar kavgasıdır hem de toplumun tüm üyelerinin yararına olabilecek bir düzen yaratma aracıdır’’ günümüzde birçok düşünür siyaseti kısaca ülke, devlet, insan yönetimi biçiminde tanımlamaktadır. www.ismailbilgin.com

A-) SİYASET FELSEFESİNİN KONUSU Siyaset hem siyaset biliminin hem de siyaset felsefesinin konusunu oluşturur; ancak bu iki bilgi dalının siyasete yaklaşımları farklıdır. Siyaset bilimi, devlet biçimlerini, siyasal olguları ve süreçleri ele alır betimler ve olanı olduğu gibi inceler. www.ismailbilgin.com

Siyaset felsefesi, siyasal varlık alanının dayandığı varsayımlar hakkında bir soruşturmadır. Siyaset felsefesi ancak olması gerekene göre düşünüldüğünde ortaya çıkar. Bu noktada siyaset felsefesiyle ideolojiyi karıştırmamak gerekir. İdeoloji, olanı olması gerekene göre yorumlamak ister. İnsanlara ne yapması gerektiği konusunda öneriler sunar. www.ismailbilgin.com

Her ideolojinin dayandığı bir değer sistemi ve buna bağlı bir eylem öğretisi bulunur. İdeolojiler inandırma etkinliği, siyaset felsefesi ise anlama kavrama girişimidir. Siyaset felsefesi, şu ya da bu değerin öbüründen üstün olduğunu söylemez. Siyaset felsefesinin görevi, olması gerekeni ideolojiler üstü bir zeminde aramaktır. www.ismailbilgin.com

Örnek; Siyaset felsefesi siyaset olgusunu felsefi olarak değerlendiren felsefe dalıdır. Aşağıdakilerden hangisi siyaset felsefesinin sorunları arasında yer almaz? a-) Bürokrasi gerekli midir? b-) Devlet hangi bilimsel yöntemle incelenmektedir? c-) İktidar kaynağı nedir? d-) İdeal bir devlet düzeni nasıl olmalıdır? e-) Bireyin temel hakları nelerdir? www.ismailbilgin.com

Geçmişe bakmak şimdiyi kavramak için gereklidir Geçmişe bakmak şimdiyi kavramak için gereklidir. Ama her çağda karşımızda duran sorunlar, yeni sorunlardır. Siyaset felsefesinin işi her çağda bu yeni sorunları çözmektir. Çözülmeyi bekleyen sorunlar her çağda başka başkadır. www.ismailbilgin.com

UYARI: Her tarihsel çağın gerçekleştirmeyi amaçladığı ‘‘ideler’’ vardır. Örneğin Orta Çağın idesi insanlığı dinsel bir çatı altında, evrensel bir devlet idealinde birleştirmekti. Yeni Çağın ideleri ise ‘‘özgürlük’’ ve ‘‘eşitlik’’olmuştur. Siyaset felsefesinin yakın geçmişine baktığımızda hep bu idenin gerçekleştirilmeye çalışıldığını görürüz. Günümüz siyaset felsefesinin en önemli sorunu olan ‘‘demokrasi’’ bu idelerin gerçekleşme sürecinin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. www.ismailbilgin.com

www.ismailbilgin.com

1-) Siyaset Felsefesinin Temel Kavramları Devlet: belli bir ülke üzerine yerleşmiş, zorlayıcı yetkiye sahip iktidarca yönetilen bir insan topluluğunun oluşturduğu siyasi kuruluştur. Toplum: bilinçli bireylerden ve özellikle aralarında örgütleşme bağları ve karşılıklı görevler bulunan kişilerden kurulu topuluğun adıdır. www.ismailbilgin.com

Sivil topluma göre: Toplum bireyleri, bir gücün uyruğu değil, yurttaştır. Yasalar, devletçe dayatılmayıp halkın beklentilerine uygun olarak, yurttaşların özgür iradeleri ile belirledikleri temsilciler tarafından yapılır. Bu, devletin özerkliğine bir sınır getirilmesi ya da topluma devlet karşısında daha fazla özerklik vermesi anlamına gelir. www.ismailbilgin.com

Toplumdaki çeşitli çıkarları temsil eden siyasi partiler, dernekler, sendikalar gibi toplumsal örgütlenmelerin siyasi kararların verilmesinde etkili olabildiği sivil toplum, bireyi devlet karşısında korumanın gerçek güvencesidir. Böylece siyasi kararların oluşmasında, devletin egemen rolü azalmakta, devlet ile toplum arasındaki ayrışma dengelenmektedir. www.ismailbilgin.com

Günümüzün demokratik toplumlarında, kişilerin, belirli toplumsal, iktisadi, siyasi amaçlar için örgütlenerek bir araya geldiklerini görüyoruz. Yani birey, devletle tek başına karşı karşıya kalmıyor, kendi çıkar ve istediklerini yine kendisi gibi düşünen insanlarla birlikte devlete kabul ettiriyor. Devlet de işlevlerini yerine getirirken, toplum içindeki grupları ve örgütlemelerini hesaba katmak zorunda kalıyor. www.ismailbilgin.com

UYARI : Sivil toplumda devlet kurumları hukuk devleti idealine göre oluşmuştur. Yasa yapma, yargılama, yürütme tek elde toplandığında bunun adı despotizm dir. Oysa bir devletin temel görevi, bireyin haklarını güvenceye almaktır. Bir hukuk devletinde yaşama yetkisi halkın temsil ettiği parlemontoya, yürütme hükmünü aittir. Yargıda devletin güvencesi altında bağımsız yargı organına devrilir. Devletin işlevlerinin bu şekilde ayrılmasına güçler ayrılığı denir. www.ismailbilgin.com

Örnek; Demokratik toplumların önemli niteliklerinden biridir. Ve bireyler örgütlüdür. Örgütler, bireyleri gerek davetleri gerekse toplum içerisindeki odakların baskısından koruyan bir şemsiye gibidir. Paragrafta, sözü edilen kavram aşağıdakilerin hangisidir? a-) Siyasal partiler b-) Sivil toplum c-) Bürokrasi d-) Parlamento e-) Eğitim kurumları www.ismailbilgin.com

Birey; kendisini başkalarından ayıran, kendisine özgü ve bir kimliği olan tek insan demektir. Birey toplum içinde yaşama zorluğunun yanı sıra, temel hak ve özgürlükleri olan bir varlıktır. Bizler, hak ve özgürlüklerimizi öğrenip kullandıkça bireyleşebiliriz. Sorumluluk duygusuyla özgürlüğümü kullanan bireyin dokunulmazlığı vardır. www.ismailbilgin.com

UYARI: ‘‘Halk’’ sözcüğü hep başka bir sözcükte kullanılır ve onunla bir çift oluşturur. O da ‘‘ödev’’ ya da ‘‘yükümlülük’’ sözcüğüdür. Hak ile ödev arasında sıkı bir ilişki vardır. Hukuk düzenin bir kişiye tanıdığı hak, başka bir kişi için bir ödev doğurur. Örneğin alacaklıya alacağını isteme hakkını tanıyan hukuk kuralı, borçlu içinde bir hukuksal yükümlülük ya da ödev yaratır. Hak ve ödev kavramlarına başvurmadan hukuk ilişkilerinin gerçekleşmesi olanaksızdır. www.ismailbilgin.com

Hak çiğneyen, ödevi yerine getirmeyen eylem meşru bir eylem sayılmaz. Meşruiyet, siyaset alanında eylemlerin, hukuk düzenine uygunluğuna denir. Gerek devletin gerek bireylerin yapıp etmeleri hukuk düzenince belirlenmiş hak ve ödevlere uygun olmalıdır. Hak çiğneyen, ödevi yerine getirmeyen eylem meşru bir eylem sayılmaz. www.ismailbilgin.com

UYARI; Meşrutiyetin iki kaynağı egemenlik ya da toplumda geçerli olan yasalara dayalı olarak kullanılır ya da sosyal haklılığa(meşruluğa) dayanır. En büyük gücü elinde bulunduran devlet, bu gücü yasalara uygun kullandığı sürece meşru sayılır. Ancak, daha genel anlamıyla meşruiyet, iktidarın kendisini meydana getiren kaynağına uygun olmasını ifade eder. www.ismailbilgin.com

Bürokrasi; bireyin hakkını korumak, yasalar önünde herkesin eşit olmasını sağlamak, yönlendirici yöntemlerle toplumda gerginliklerin, çatışmaların ortaya çıkmasını önlemek devletin görevidir. Ancak devletin bu işlevi görebilmesi için yönetim(hükümet) gerekmektedir. www.ismailbilgin.com

ÖRNEK; ‘‘Gelişmiş bir iş bölümü ve uzmanlaşmaya sahip devlet memurlarından meydana gelen, tüm yurttaşlar için eşitlik ve yasaların herkes için geçerli ilkeler doğrultusunda devlet tarafından çalıştırılan hiyerarşik topluluk’’tanımı aşağıdaki toplulukların hangisine aittir? a-) Sivil toplum b-) Bürokrasi c-) Devlet d-) İktidar e-) Yönetim www.ismailbilgin.com

2-) Siyaset Felsefesinin Temel Sorunları Siyaset felsefesi ‘devlet nedir’ ,’ iktidar nedir’, ‘egemenlik nedir’, ‘ toplum nedir ’ gibi soruları sormak ve bu soruları yanıtlamak zorundadır. Siyaset felsefesi bu soruları yanıtlamaya çalışırken bazı başka temel sorular ve sorunlar ortaya çıkar. ‘sivil toplum nedir?’, ‘iktidar kaynağını nereden alır?’, ‘meşrutiyetin ölçütü nedir?’, ‘egemenliğin kullanış biçimleri nelerdir?’, ‘bireyin temel hakları nelerdir?’, ‘bürokrasiden vazgeçilebilir mi?’ gibi sorular siyaset felsefesinin yanıtlaması gereken sorulardır. www.ismailbilgin.com

‘İktidar kaynağı nedir. ’ ile ‘Meşrutiyetin ölçütü nedir ‘İktidar kaynağı nedir?’ ile ‘Meşrutiyetin ölçütü nedir?’ soruları birbiriyle sıkı sıkıya ilişkili sorulardır. Bunlara ilişkin görüşleri birkaç noktada özetleyebiliriz. Bu konudaki bir görüşe göre, iktidar kaynağını insanın doğal yapısında bulunur. www.ismailbilgin.com

Örneğin, Platon’a göre devletin kurulmasına yol açan doğal bir neden vardır, o da hiçbir insanın kendi kendine yetmemesi ve gereksinimlerini gidermek için başkalarının yardımını istemesidir. Devletin ödevi, insanların yaşayışlarını kendilerine mutluluk sağlayacak şekilde düzenlemektedir. Bu ödevi gerçekleştirmeyi amaçlayan iktidar meşrudur. www.ismailbilgin.com

ÖRNEK; Her şey ne kadar da anlamsız… Nihilizme göre evren anlamsız ve amaçsızdır. Hiçbir şey değer taşımaz. Bu öğretiye göre otorite ya da devlet, doğaya aykırıdır. Bütün toplumsal kötülükler, insanların özgür olmalarından kaynaklanır. Öyleyse insanı sınırlayan bütün değer kurum ve düzenler ‘kötü’dür ve yıkılmalıdır. Nitekim Bakunin ‘‘yıkma tutkusunun aynı zamanda yaratıcı dürtü olduğunu’’ söyleyerek başta devlet olmak üzere, var olan kurumların tümünün birden ortadan kaldırılması gerektiğini savunur. Bu parçaya dayanarak, aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılabilir? a-) Eşitlik özgürlükle sağlanabilir. b-) İdeal düzen adaletin sağlanması ile gerçekleşebilir. c-) Düzenin olmadığı yerde karmaşa olur. d-) Özgürlükleri kısıtlayan devlet kurumu yıkılmalıdır. e-) İktidar, egemenliği ellerinde bulunduranlara, devlet gücünü kullanma yetkisi verir. www.ismailbilgin.com

Bu sorunlara ilişkin ikinci görüşe göre, iktidar, kaynağını Tanrı’da bulur. İktidar tanrının yeryüzündeki temsilcisidir ve Tanrı’nın kendisine gösterdiği amacı gerçekleşmektedir. İktidarın meşrutiyeti de bu amaca bağlı kalıp kalmamasıyla ilgilidir.Üçüncü görüşe göre, iktidar kaynağını toplumsal sözleşmede bulur. www.ismailbilgin.com

Örneğin, Hobbes’e göre, insanın doğa durumunda yaşaması, varlığını tehdit eder hale gelmiştir. Bundan ötürü bireyler bir araya gelerek birtakım hakları kullanmayı üstün bir güce, devlete devretmişlerdir. Burada iktidarın kaynağı toplumu oluşturan bireylerin genel istencidir. Dolayısıyla meşruiyet de iktidarın, toplumu oluşturan bireylerin çıkarlarını göz önünde bulundurması ölçüsünde söz konusudur. www.ismailbilgin.com

ÖRNEK: Thomas Hobbes ‘‘insan insanın kurdudur’’ demiştir. Hobbes’a göre, insanın toplumdaki davranışlarının temelinde aşağıdaki ilkelerden hangisi yer alır? a-) Özgürlük, boyun eğme ve adalet isteği b-) Toplumsal güvenlik isteği, korunma içdürtüsü ve özgürlük c-) Bencillik, bireycilik ve yaratıcılık d-) Egemen olma isteği, hoşgörü ve eşitlik e-) Bir arada yaşama isteği, güvenlik gereksinimi www.ismailbilgin.com

Kaç Tür Egemenlik Vardır? 1 Kaç Tür Egemenlik Vardır? Egemenlik biçimlerinden ilki geleneksel egemenliktir. Bu egemenlik biçiminin söz konusu olduğu toplumlarda, yöneticilerle yönetilenler arasındaki ilişki töreyle, gelenekle, toplumsal inançlarla belirlenir. Egemenlik bir soya aittir ve babadan oğla geçer. www.ismailbilgin.com

Kaç Tür Egemenlik Vardır? 2 Kaç Tür Egemenlik Vardır? İkinci egemenlik biçimi karizmatik egemenliktir, burada liderin olağa- nüstü nitelikler taşıdığına toplumu onun esenliğe götüreceğine inanır. Örneğin, Atatürk, Mahatma Gandhi böyle özellikleri olan liderler olarak görülmüşlerdir. Mahatma Gandh www.ismailbilgin.com

Kaç Tür Egemenlik Vardır? 3 Kaç Tür Egemenlik Vardır? Üçüncü egemenlik biçimi ise demokratik ve hukuksal egemenliktir. Burada egemenlik kişilere ya da zümrelere değil, halka aittir, halk adına kullanılır. Bu egemenlik biçiminde güçler ayrılığı ilkesi geçerlidir. Serbest seçimler yoluyla seçimi, kişilerden oluşan ve yasama yetkisi bulunan bir meclis, o meclisin yürütme görevi verdiği bir hükümet ve bağımsız yargı organları aracılığıyla, egemenlik halk tarafından halk adına yürütür. www.ismailbilgin.com

Siyaset felsefesinin önemli sorunlarından biri de ‘‘ Bireyin temel hakları nelerdir?’’ sorusudur. Demokratik toplumlarda kişilerin sahip oldukları hak ve özgürlükler üç öbekte ele alınabilir. Birincisi, bireyi devlete ve topluma karşı koruyan haklardır. Bunlara koruyucu hakları adı verilir. Din ve vicdan özgürlüğü, düşünce özgürlüğü, özel hayatın korunması, basın özgürlüğü v.b 1 www.ismailbilgin.com

2 İkincisi ‘‘isteme hakları’’dır. Bunlar kişilerin devletten bazı şeyleri talep edebileceğini ifade eder. Örneğin; çalışma hakkı, sosyal güvenlik hakkı, öğrenim hakkı, konut hakkı bu türden haklardır. Bunlar, devlete toplumsal alanda bir takım ödevler yükler. www.ismailbilgin.com

3 Üçüncüsü ‘‘ katılma hakları’’dır. Bunlar kişilerin toplum yönetiminde söz sahibi olmasını sağlayan, siyasi iktidarın kullanımına katılmasına imkan veren haklardır. Siyasi etkinlikte bulunma, siyasi parti, dernek ve sendika kurma, bunlara üye olma, seçme ve seçilme hakları bu öbeğe girer. www.ismailbilgin.com

UYARI Bu üç öbekteki haklar, ayrı ayrı ele alınmalarına karşı bir bütün oluştururlar. Haklardan birinin bulunmadığı bir toplumda, ötekilerin de işlerliği kalma. www.ismailbilgin.com

Bürokrasiden Vazgeçilebilir mi? Bürokrasi zamanla halktan kopabilir, hatta halka karşı bir güç haline gelebilir. Bu nedenle bürokrasinin gereksiz olduğunu savunanlar; bürokrasiyi, yönetimde yavaşlığın, katılığın, kuralcılığın, formalitenin ‘‘ kraldan çok kralcılığın’’ sembolü olarak görürler. www.ismailbilgin.com

Bürokrasi, devlet yönetiminde bulunan aşamalı memurlardan oluşan bir gruptur. Max Weber’e göre bürokrasi önemlidir. Ondan vazgeçilemez. Yönetim sorumluluğu siyasilerde olmasına karşın onlar gelip geçicidir. Bürokratlar, hem uzman hem de kalıcı kişiler olduklarından devletin sürekliliği için vazgeçilmez insanlardır. Ayrıca, devletin iş bölümü ilkesine dayalı görev dağılımı ile mevki ve yeteneğe dayalı yetki ve sorumluluk anlayışı da bürokrasinin varlık nedenidir. www.ismailbilgin.com

B-) SİYASET FELSEFESİNİN İKİ ANA PROBLEMİ 1-) Karmaşa-Düzen-Ütopya: Toplum, düzen demektir. Düzen, toplumun barış içinde yaşamasıdır. Karmaşa, düzensizlik demektir. Düzensizliği ve karmaşayı hiçbir toplum taşıyamaz. www.ismailbilgin.com

Karmaşa-Düzen İnsanların karmaşa ortamında, yasa ve düzen yokluğunda yaşaması olanaksızdır. Kişinin, kendi özgürlüğünün başkalarınınki ile sınırlanmış olduğunu kabul ettiğini, kendi özgürlüğünü kendi özgür kararlarıyla sınırlamasını bildiği bir düzen, insanın varlığını sürdürmesi için gereklidir. www.ismailbilgin.com

Ütopya İnsanoğlu, tarih boyunca bir düzenin gerekliliğinin bilinci içinde olmuştur. Ne var ki böyle bir bilinç, böyle bir gereklilik bilinci, insanoğlunun refah ve mutluluk sağlayacak bir toplumsal düzene kavuşmasına yetememiştir. www.ismailbilgin.com

Ütopya Bundan ötürü, düşünce tarihinde filozoflar; özgürlük, eşitlik, adalet idelerinden ya da dinsel kavramlardan yola çıkarak, ideal düzen arayışları içerisinde olmuşlardır. Filozofların gerçekte olmayan, bu idelere, kavramlara dayalı olarak kurulmuş ideal devlet, ideal toplumsal düzen tasarımlarına ütopya (yok ülke) adı verilir. www.ismailbilgin.com

Platon bu ifadesinde aşağıdakilerin hangisinden söz etmektedir? ÖRNEK: Göklerde onu görmeyi isteyen için kurulmuş bir örnek vardır. Bu örneği gören onu kendisi için de bulunmayı ister. Ama böyle bir örneğin her hangi bir yerde olup olmadığı ya da hiç var olup olmayacağı önemli değildir. Platon bu ifadesinde aşağıdakilerin hangisinden söz etmektedir? a-) Devletten b-) Ütopyasından d-) Duyular dünyadan c-) İdealar dünyasından e-) İyi ideasından www.ismailbilgin.com

a. Düzenin Gerekliliği ve Devlet 1-) Devleti Doğal Düzenin Devamı olarak görenler Platon’a göre devletin ortaya çıkmasının doğal bir nedeni vardır. O da hiçbir insanın kendine yetememesi, gereksinimlerini gidermek için başkalarından yardım istemesidir. Bundan dolayı da devletin görevi insanların yaşayışlarını kendilerine mutluluk sağlayacak şeklinde düzenlenmesidir. Platon’a göre insan organizmasıyla devlet arasında sıkı bir benzerlik vardır. www.ismailbilgin.com

2-) Devleti yapma varlık olarak görenler Bu anlayışa göre insanlar birbiriyle uzlaşıp anlaşarak toplumu ve devleti meydana getiriler. Buna da toplumsal sözleşme adı verilir. Toplumsal sözleşme düşüncesini savunan filozoflar şunlardır: T. Hobbes ve J.J. Rousseau. www.ismailbilgin.com

T. Hobbes: T. Hobbes’a göre önceleri insan doğa durumunda bulunuyordu T. Hobbes: T. Hobbes’a göre önceleri insan doğa durumunda bulunuyordu. Bu doğa durumunda insanların tavrı kurdun kurda karşı tavrı gibiydi.( homo homini lupus). Doğa durumundaki insan kendini koruma güdüsüyle, diğer insanlara düşman olur. Ancak Hobbes’a göre insanda birde kendi varlığını güvenlik altına alma isteği vardır. İşte insanlar bu istekle bir araya gelerek uzlaşırlar. Devlet de bu sözleşmeden (uzlaşmadan) doğar. www.ismailbilgin.com

J.J. Rousseau: Rousseau’ya göre insan doğa durumundan başlayıp toplumun kuruluşuna kadar tam bir eşitlik içerisinde yaşıyordu. Tarımın başlamasıyla birlikte ortaya çıkan mülkiyet eşitliği ortadan kaldırıldı. Rousseau’ ya göre doğal eşitliğin ortadan kalkması insanları sözleşme yoluyla bir araya gelmeye zorladı. Yapılan bu sözleşmeyle de mülkiyet ve eşitsizlik iyice perçinleşti, özgürlük ortadan kalktı. www.ismailbilgin.com

ÖRNEK; ‘‘İnsan kendini güvenlik altına almalıdır. Her insan diğeri için potansiyel kötülüktür. Herkesin birbirini kolladığı bir ortam her insanın zararınadır. Bu yüzden insanlar aralarında bir sözleşme yapmak zorundadırlar.’’ diyen Hobbes’a göre, yukarıda anlatılan süreç sonunda aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmiştir? a-) Sivil toplum b-) Hükümet c-) Baskı Grupları d-) Devlet e-) Din www.ismailbilgin.com

b. İdeal Düzen Arayışları İlk çağdan bu yana insanlar, toplumda gelişi güzel davranışları önlemek, toplumun amacını ve işlevlerini belirlemek için akılcı kurallar koyarak ideal düzen oluşturmaya çalışmışlardır. Bu çabadaki görüşler iki bölümde toplanabilir. www.ismailbilgin.com

1. İdeal bir Düzenin Olamayacağını Savunanlar Sofistler: bu görüşün temsilcilerden Protagoras’a göre; ‘‘insan her şeyin ölçüsüdür.’’ Her şey insana göre değişiyorsa, herkes için ortak bir düzenden söz edilemez. Gorgias’a göre, varlık diye bir şey yoktur ki ideal düzenden söz edilebilsin. www.ismailbilgin.com

ÖRNEK: “ İnsan her şeyin ölçüsüdür.’’ diyen Protagoras, bu görüşü doğrultusunda aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşır? a-) İdeal bir toplum düzeni eşitliğe dayanmalıdır. b-) İdeal bir toplum düzeni özgürlüğe dayanmalıdır. c-) İdeal bir toplum düzeninden söz edilemez. d-) İdeal bir toplum düzeni adaletli olmalıdır e-) İdeal bir toplum düzeninde demokratik yönetim bulunmalıdır www.ismailbilgin.com

Nihilizm: Hiçbir otoriteyi benimsemeyen nihilistlere göre, toplumda ahlaki ve kültürel hiçbir kural yoktur. Hiçbir kuralın olmadığı toplumda ideal düzenin olması olanaksızdır. www.ismailbilgin.com

Anarşizm: Özgürlüğü savunduğu, baskıyı reddettiği ve düzeni tanımadığı için burada Proudhon ve Kropotkin’in öncülüğünü yaptığı anarşizmi de ideal düzeni tanımayan görüş olarak sayabiliriz. www.ismailbilgin.com

İdeal Bir Düzenin Olabileceğini Kabul Edenler Özgürlüğü temel alan görüş: Adam Smith ve J.Stuart Mill gibi düşünürlerin savundukları liberalizm, özgürlüğe dayanır. İdeal düzenin ancak bireylerin özgür olabilmesi ile sağlanabileceğini ileri sürerler. Bireyler önemli hakkını elde ettiklerinde, doğanın kendi yapısında var olan ideal düzen, toplumda da kendiliğinden var olacaktır. Özellikle ekonomik yaşamda gerekli ideal düzen oluşacak, bireylerin ekonomik çıkarlarının doyurulması sağlanınca toplumunun da çıkarı gerçekleşmiş olacaktır. Bu ise kapitalizmde olabilir. www.ismailbilgin.com

Adam Smith’e göre, ‘‘devlet insanları kişisel çıkarlarını ÖRNEK; Adam Smith’e göre, ‘‘devlet insanları kişisel çıkarlarını gerçekleştirmede serbest bırakmalıdır.’’Smith’e göre ideal düzenin temel ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? a-) Eşitlik b-) Adalet c-) Özgürlük d-) tolerans e-) Tanrı sevgisi www.ismailbilgin.com

Eşitliği Temel Alan Görüş: S.Simon, L. Blanck ve K. Marx’ın bu görüşü özgürlüğü temel alan görüşe bir tepkidir. Bireylerin en temel hakkı, diğerleriyle eşit yaşama hakkıdır. Bunun gerçekleştirilebilmesi, bütün üretim araçlarının, bir gruba ait olmaktan çıkarılıp bütün toplum bireylerinin sahip olduğu bir yapıya kavuşturulmasıyla (sosyalizmle) olanaklı olur. www.ismailbilgin.com

Adaleti temel alan görüş: Bu görüşe göre, ne tek başına özgürlük, ne de tek başına eşitlik ideal düzeni sağlayabilir. Adalet hem özgürlüğü hem de eşitliği kapsar. Adalet ise demokratik bir ortamda ve karma ekonominin var olduğu bir düzenle gerçekleşebilir. www.ismailbilgin.com

UYARI; İdeal bir düzenin olabileceğini kabul eden görüşler, yeni çağdan beri özgürlük ve eşitlik idelerini gerçekleştirebilecek amaçlar olarak ele almışlardır. Çağımız siyaset felsefesinin en önemli sorunu olan demokrasi de bu idelerin gerçekleşme sürecini bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıldan bu yana, özgürlük idesine daha çok liberalist, eşitlik idesine ise sosyalist görüşle sahip çıkmıştır. www.ismailbilgin.com

Ütopyalar Düşünce tarihinde, ideal düzen arayışları, kimi zaman ütopyalar biçiminde karşımıza çıkar, ütopya, gerçekte var olmayan, ama gelecekte var olabileceği düşünülen devlet ve toplum tasarımıdır. Ütopyalar, gerçekleşmesi istenen ütopyalar ve gerçekleşmesinden korkulan ütopyalar diye iki öbekte toplanabilir. www.ismailbilgin.com

1. Gerçekleşmesi istenen ütopyalar Platon’un ‘‘devlet’’i,Thomas More’un ‘‘ütopya’’sı, Campanella’nın ‘‘Güneş Ülkesi’’, Farabi’nin ‘‘Erdemli Şehir’’ ütopyaları bunlara örnektir. www.ismailbilgin.com

2. Korkutucu ütopyalar A. Huxley’in ‘‘ Yeni Dünya’’ ütopyası, George Orwell’in 1984 ütopyası örnektir. İnsan ve toplumları geleceğe yönelik uyaran ütopyalardır. www.ismailbilgin.com