Prehospital Nörolojik Sistem Değerlendirmesi Öğr. Gör. Sinan YENAL Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu

Olgu: 42 Yaşında bayan hasta Kahvaltıda sırasında çatalı elinden düşürür Ani konfüzyon gelişir Sağ yanında güçsüzlük gelişir Konuşması geveleme şekline dönüşür Eşi tarafından 112 aranır

Olgu (Devamı) 112 Merkez ambulansı harekete geçirir 4 Dakikada verilen adrese ulaşılır Paramedikler hastayı evinde değerlendirir TA:204/116mmHg, S:22/dk, Nb:82/dk, Sa(O2):%98 Ön tanı “Akut İnme” Hasta acil olarak hastaneye transport edilir.

Olgu(Devam) Hasta acil uzmanına teslim edilir BT, radyolojik ve lab. tetkikleri istenir İntrakraniyal hemoroji yoktur Pıhtılaşma zamanı normaldir TPA tedavisi başlatılır Hasta yaklaşık 90 dakika sonra normale döner

Sonuç: Hastanın durumunun ailesi tarafından erken fark edilip 112’nin aranması Paramediklerin hastayı uygun şekilde değerlendirmesi Acil servis ekibinin inme tedavisine çabuk başlamaları

İnme (ABD’de) Yılda 700-750 Bin kişide görülmektedir En önemli üçüncü ölüm nedenidir Yıllık maliyeti 30-40 milyon dolardır

Yaşam Zinciri 1. Halka: Halkın eğitilmesi 2. Halka: Hastanın alanda Paramedikler tarafından değerlendirilmesi ve acil bakımın alanda başlatılması 3. Halka: Acil olarak hastaneye transportunun sağlanması 4. Halka: Hastanın durumunun AS ekibi tarafından erken tanınıp tedavinin başlatılması

Prehospital Nörolojik Sistem Değerlendirmesi İlk Değerlendirme İkinci Değerlendirme

İlk Değerlendirme Bilinç kontrolü (AVPU Skalası) Hava yolu açıklığının sağlanması Solunumun takibi ve değerlendirilmesi İlave oksijen verilmesi Kusma ve öğürme reflekslerine karşı hazırlıklı olunması

İkinci Değerlendirme Kısa öykü alma Fizik muayene Vital bulguların alınması Uygun nörolojik değerlendirmeyi kapsar

Öykü: Nörolojik sorun Travma Tıbbi

Travma: Olay ne zaman meydana geldi? Yaralanma nasıl oldu? Bilinç kaybı oldu mu? Hastanın başlıca şikayeti nedir? Semptomlarında değişiklik oldu mu? Başka hastalıkları var mı?

Tıbbi Başlıca şikayeti nedir? Mevcut hastalıkların detayları nelerdir? Kardiyak hastalıklar Nörolojik hastalıklar (Multipl Skleroz) İnme hikayesi Kronik nöbetler Diabet Hipertansiyon

Tıbbi (Devam) Bu semptomlar daha önce oldu mu? Çevrede bir ipucu var mı? Hastalığına ilişkin bir kanıt. Alkol şişesi veya ilaç kutuları Kullanılan ilaç var mı?

Fizik Muayene Kapsamı Standart fiziksel muayene Detaylı nörolojik muayene Pupiller Solunum Spinal değerlendirme

Pupiller: 3. Kraniyal sinir kontrol eder KİBAS hakkında erken bilgi verir Bilinçsiz hastalarda çok önemlidir

Pupiller(Devam): P→ (Pupils) Pupil E→ (Equal) Eşit R→ (Round)Yuvarlak L→ (Light) Işığa reksiyone A→ (Accommodation) Uyum

Pupiller(Devam): Deviasyon var mı? Topikal ilaç kullanmış mı? Ekstra oküler hareketler nasıl? Kontak lens veya takma göz var mı?

Solunum: Anormal solunum tipleri görülebilir Nörolojik disfonksiyonun düzeyi hakkında bilgi verir Minör kafa travmalarında bilinç kaybıyla birlikte apne bile görülebilir

Solunum Tipleri: Cheyne-Stokes Solunum Nörojenik Hiperventilasyon Ataksik Solunum Apneik Solunum Diyafragmatik Solunum

Spinal Değerlendirme: Amaç: His ve/veya motor kaybını belirlemek

Spinal Değerlendirme: Ağrı ve his yönünden değerlendirilmelidir Ezik yönünden gözlenmelidir Deformite yönünden araştırılmalıdır Bütün ekstremiteler değerlendirilmelidir Eğer hasta bilinçsizse, ağrılı uyarana tepkisi belirlenmelidir Rektal ve üriner inkontinans var mı? Kontrol edilmelidir

Vital Bulgular: Her 5 dakikada bir vital bulgular değerlendirilmelidir KİBAS hakkında erken bilgi verir Cushing Refleksi Nabız hızının azalması Solunum hızının azalması Vücut ısısının artması

Anormal Vital Bulgular: Nabız(/dk) 60↓ 100↑ Solunum(/dk) 8 ↓ 20↑ Sistolik KB (mmHg) 90 ↓ 140 ↑ Diastolik KB 60 ↓ 90 ↑ Vücut Isısı Sıcak Soğuk

Nörolojik Değerlendirme: Hasta normal tepkiden ne kadar uzakta? Tekrarlanan değerlendirmelerde fark var mı? Glasgow Koma Skalası (GKS) puanı ne? Hasta ellerini ve ayaklarını hissediyor mu? Motor fonksiyonlar normal mi?

Glasgow Koma Skalası (E4M6V5) Göz Açıklığı Motor Tepki Sözel Cevap Spontan 4 Komutlara Uyuyor 6 Oryante 5 Sözel Uyarı 3 Ağrıya Lokalize Uyumsuz ve kendiliğinden yanıt Ağrılı Uyarı 2 Ağrıya Geri Çekme Birbiriyle bağımsız kelimeler Tepki yok 1 Anormal Fleks. İnlemeler -mırıltılar Anormal Eks. Cevap yok

Dekortike Pozisyon Deserebre Pozisyon

Patolojik Reflexler Babinski Refleksi Kernings Bulgusu Brudriski Bulgusu Palmar Dirft Ense Sertliğ

Dinlediğiniz İçin Teşekkürler