ÖFKE SARE MAVİ REHBER ÖĞRETMEN
Doğru biçimde öfkelenmek, Herhangi bir kimse öfkelenebilir. Bu kolaydır. Ne var ki; Doğru insana, Doğru derecede, Doğru zamanda, Doğru amaçla ve Doğru biçimde öfkelenmek, İşte bu zordur. ARİSTO
ÖFKE GELİR GÖZ KARARIR, ÖFKE GİDER YÜZ KIZARIR ÖFKE GELİR GÖZ KARARIR, ÖFKE GİDER YÜZ KIZARIR. “Öfkeyle kalkan, zararla oturur”
ÖFKE NEDİR?
Öfke Öfke: aşırı kızgınlık duygusudur. Öfke doğal, insana özgü, güçlü, kontrol edilebilen ve belirli bir düzeyde normal kabul edilen bir duygudur. Öfke yıkıcı olmayan bir şekilde ifade edilirse, sağlıklı ve doğal bir duygudur. Öfkenin ifade şekli sağlıklı ve çözüme yönelik olmalıdır.
ÖFKE İLE İLGİLİ GERÇEKLER ÖFKENİN HEDEFİ ÇOĞU ZAMAN YABANCILAR DEĞİL YAKINLARIMIZDIR. DUYGULARIN ÖZGÜRCE İFADESİ, ÇÖZÜME DEĞİL, DAHA FAZLA SALDIRGANLIĞA NEDEN OLUR. ÖFKE DÜŞÜNCELERİMİZE BAĞLIDIR. ÖFKE YARATAN DÜŞÜNCELERİ DEĞİŞTİRDİĞİMİZDE ÖFKE DE ORTADAN KALKAR. DÜŞMANLIK BİR TÜR ÇÖZÜMLENMEMİŞ ÖFKEDİR.
Birlikte…. ÖFKE HİDDET KIZGINLIK NEFRET KAYGI YIKICILIK KİN DÜŞMANLIK HİÇİV ÖC ALMA
ÖFKE NASIL ORTAYA ÇIKAR NEDENLERİ NELERDİR
Öfkeyi Ortaya Çıkaranlar Dış uyaranlar İç + Dış uyaranlar İç uyaranlar
Kişilerarası çatışmalar Çatışma, insanların gereksinimleri, dürtüleri ve istekleri birbiriyle ters düştüğü zaman yaşanan durumdur.
ÇATIŞMA NEDENLERİ PARA, MAL, BİLGİ ve ZAMAN GİBİ KIT KAYNAKLAR BİREYLERİN PSİKOLOJİK İHTİYAÇLARINA DOYUM SAĞLANAMAMA DEĞER FARKLILIKLARI
Diğer Nedenler Kayıplar (organ, maddi, yakın vs.). Emir ve yaptırımlara boyun eğmek zorunda kalmak Reddedilme Hata yapma korkusu Empati Eksikliği Sorun Çözme Becerilerinde Yetersizlik Medyadan şiddeti örnek alma (TV vs.) Şiddet içeren oyunlar (Bilgisayar oyunları dahil) Anne-babadan ve toplumdan model alınan şiddet
ÖFKE TÜRLERİ
Öfke Durumsal öfke Sürekli öfke
ÖFKELENDİĞİMİZDE NELER YAPARIZ? GİZLEME HEDEF DEĞİŞTİRME KONTROL ETME BASTIRMA PASİF AĞLAMA DİREKT YÜZLEŞME AŞIRI TEPKİ ANLATMA DİNDİRME
ÖFKENİN ETKİLERİ
A-Öfkenin yarattığı fiziksel tepkiler B-Öfkenin yarattığı duygusal tepkiler C-Öfkenin yarattığı davranışsal tepkiler D-Öfkenin yarattığı zihinsel tepkiler E-Öfkenin yarattığı düşünsel tepkiler
pahalı sonuçları olabilecek Sağlıklı bir biçimde ifade edilmeyen öfke; pahalı sonuçları olabilecek bir duygudur.
ÇABA SARFEDİLEN HER ŞEY DEĞİŞMEZ, FAKAT ÇABA SARFETMEDEN DE HİÇ BİR ŞEY DEĞİŞMEZ
ÖFKENİN İFADE EDİLİŞİ ÖFKENİN İÇE YÖNELMESİ ÖFKENİN DIŞA YÖNELMESİ ÖFKENİN KONTROL EDİLMESİ
ÖFKE Yıkıcı, Zarar verici BİR BİÇİMDE DEĞİL, Geliştirici, Girişimde bulunmaya yönlendirici, Yaratıcılığı kullanmaya zorlayıcı OLARAK ORTAYA KONABİLMELİDİR.
ÖFKE KONTROLÜ
Öfke denetim altına alınmazsa ; Sosyal ilişkilerde Aile İçi İletişimde Eğitim Alanında Zihinsel, fiziksel ve ruhsal sağlığımızda sorunlar yaşanır.(Cilt problemleri , Kalp-damar hastalıkları Sinir sistemi rahatsızlıkları, Duygusal rahatsızlıklar,Depresyon)
ÖFKE KONTROL YÖNTEMLERİ Zihinsel yöntemler Fiziksel yöntemler Iletişim yöntemleri Duygusal yöntemler Davranışsal yöntemler
OKULLARDA ÖFKE KONTROLÜ Öfke kontrolünün yetersiz olması ve sık sık öfke patlamaları yaşamanın, şiddet davranışı için risk faktörü olduğu belirtilmektedir.
OKULLARDA ÇOCUK VE ERGENLERDE GÖRÜLEN ÖFKE NEDENLERİ Sahip olunan ya da paylaşılamayan şeylerden ötürü yaşanan çatışma, Fiziksel saldırı Sözel çatışma/sözel şiddet Reddedilme İtaat Sorunları Akademik başarısızlık Olumsuz aile ortamı
ÖFKEYİ KONTROL ETMEDE İLKYARDIM TEPKİLERİ
2- Normal bir duygu olduğunu kabul edin ve tanımaya çalışın. 1- Öfke anında ne tür tepkiler gösterdiğinizi araştırın.. 2- Normal bir duygu olduğunu kabul edin ve tanımaya çalışın. 3- Gereksinmeleri karşılanmamışlar saldırmaya hazırdır..Öfke duygusu yoğunken çevredeki insanlara zarar vermemeye çalışın. 4- Öfke yaşayan birinin konuşmasına izin verin.. 5- Öfkeli olan bireye “öfkemi kontrol edebilirim!... duygusunu aşılayın. “Öfke duygusu beni değil,ben öfke duygusunu kontrol ederim.” 6- Çatışma ortamından birkaç dakika uzak kalın. 7- Öfke anında öfkeli bireyin dikkatini başka yerlere çekin.
9- Öfkeye eşlik eden duyguyu bulup yansıtın..“ kızmışsın.. v.b..” 8- Kızgın ve öfkeli birey uygun davranamaz.Yanlış anlar, iletişimi güçtür. Böyle durumlarda; a. Dinleme becerisini kullanın. b. Israrcı olmayın, sakin davranın. c. Sakin olun, “uygunsan dinlemeye hazırım” mesajını verin. d. Az ve öz konuşun. 9- Öfkeye eşlik eden duyguyu bulup yansıtın..“ kızmışsın.. v.b..” 10- Olumlu davranışları vurgulayın. 11- Gevşeme egzersizleri yapılabilir. 12- Hayal tekniği kullanılabilir.
13- Müzik kullanılabilir 14- Bireyin enerjisini sevdiği bir aktiviteye yönlendirin. 17- Her zaman O’na yardım etmeye hazır olduğunuzu iletin, böylece öfke kontrolü kolaylaşır. 15- Eğer öfke durumundaki kişi sizseniz sevdiğiniz, güvendiğiniz birileriyle, bir dostunuzla yaşanılanları paylaşın. 16- Gülün, kahkaha, çığlık atın, isterseniz ağlayın. 17- Yaşanmakta olan sorunun hızlı bir biçimde değerlendirilmesini yapın. 18. Birkaç hafta boyunca kendinizi öfkeli ve kızgın hissettiğiniz durumları yazın. 19. Affetmeyi bilmek gerekir.
Öfkelendiğimizi farkedebilme düzeyini arttırma ÖFKE KONTROL PROGRAMI Öfke duygusunu tanıma Öfkelendiğimizi farkedebilme düzeyini arttırma Öfke kontol yöntemleri ve becerilerini kazanma Gerçek yaşama aktarma
DUYGULARINI KONTROL ET 4D BECERİSİ 4D kuralı DUR DÜŞÜN DAVRAN DUYGULARINI KONTROL ET
Saldırganlık yerine Girişkenlik ve Sosyal Beceri kazandırma
Sakin olmak ve kontrollü davranmak için “Kontrollü davranmak” DUR Sakin olmak ve kontrollü davranmak için DUR VE DÜŞÜN 5-10 dk durun. Kendinize ve karşınızdakine sakinleşmek için zaman tanıyın. “MOLA istiyorum” Önce sakinleşelim, sonra konuşalım” “Kontrollü davranmak” ne anlama geldiğini biliyor musunuz?
Anne-babam/Öğretmenim sakin olmak için nasıl derin nefes alacağımı öğretti. Gerçekten işe yarıyor. Burnumdan derin nefes alıyor ve ağzımdan yavaş yavaş veriyorum. Sanki baloncuk yaparken veya sıcak bir çorbaya üfler gibi yapıyorum. Derin nefes alma tüm vücudumu gevşetiyor.
Kızgın olduğumda, elimi ağzımın üzerine koyarım, kötü şeyler söylemekten beni alı koyar. İşe yarıyor. Sakin kalmamı sağlıyor.
Bazen öğretmen hemen bana yardım etmezse kızgınlık hissederim Bazen öğretmen hemen bana yardım etmezse kızgınlık hissederim. Sakin kalmak için, derin nefes alır içimden 10’a kadar sayarım. 10’a ulaştığımda sakinleşir ve sıramın gelmesini beklerim. Siz de deneyin. 10 1...2...3...4...5...6...7...8...9...
Bazen sinirlerim bozulduğunda, DUR derim ve ortamdan biraz uzaklaşırım Bazen sinirlerim bozulduğunda, DUR derim ve ortamdan biraz uzaklaşırım. Kontrolü kaybedeceğimi hissettiğimde, “kötü bir şeyler söylememek için ayrılmam gerektiğini söylerim” Sakinleşinceye kadar ortamdan uzaklaşırım.
Kızgınlık hissetmeye başladığımda komik ve aptalca şeyler düşünürüm Kızgınlık hissetmeye başladığımda komik ve aptalca şeyler düşünürüm. Bu beni güldürür ve gevşetir.
SES TONU Sesimizin tarzını gösterir ki, duygularımızı yansıtır. Sesimin tonu nasıl? Bu ses tonu başımı belaya sokar mı? Hangi ses tonu? Böbürlenen Alaycı Patronca Enerjik Saygılı Despotça Sızlanan...
Duygularınızın yüzüne yansıyışıdır. YÜZ İFADESİ Duygularınızın yüzüne yansıyışıdır. Kaba, somurtkan, burnu havada gibi yüz ifadeleri başınızı belaya sokabilir.
ÖZETLE ? Takdir edin SONUÇTA DUR…DÜŞÜN…DAVRAN SAKİNLEŞİNCEYE KADAR SAKİN OL SAKİN OL NEYE VE NİÇİN ÖFKENDİM? PLAN YAP NE TÜR ALTERNATİFLERİM VAR? EN İYİ YOL HANGİSİ? KAR VE ZARARIM NE OLUR? YIKICI VE SALDIRGAN OLMAYAN ÇÖZÜM YOLLARI NEDİR? DÜŞÜN YENİDEN DÜŞÜN PLANI UYGULA SONUCU SORGULA ? SONUÇTA Plan işlemedi Plan iyi işledi SLOGAN ÖFKENİN SANA ZARAR VERMESİNE ASLA İZİN VERME Gelecek sefer farklı ne yapabilirim? Takdir edin
BENİ İLGİYLE DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM