ÜST SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI VE TEDAVİ YAKLAŞIMLARI Prof. Dr. Mustafa Erkan 27.02.2012 NOVOTEL - KAYSERİ

SUNUM AKIŞI AKUT TONSİLLİT AKUT OTİTİS MEDİA AKUT RİNOSİNÜZİT ANTİBİYOTİKLER VE SINIFLANDIRMALARI SEFALOSPORİNLER

Palatin tonsillerin akut enflamasyonudur. Etken Mikroorganizmalar: AKUT TONSİLLİT Palatin tonsillerin akut enflamasyonudur. Etken Mikroorganizmalar: A grubu beta hemolitik streptokoklar Stafilokoklar, h. İnfluenza, anaeroblar, pnömokoklar da etken olabilir

AKUT OTİTİS MEDİA Orta kulak mukozasının enfektif enflamasyonu ile beraber ağrı, ateş, hiperemik bir timpanik membran gibi belirti ve bulguların olduğu hastalıktır.

AKUT OTİTİS MEDİA Hiperemi Eksudasyon Süpürasyon Koalesans Komplikasyon safhaları vardır

En sık etken patojenler AKUT OTİTİS MEDİA En sık etken patojenler S. pneumonia H. influenza M. catarrhalis

AKUT RİNOSİNÜZİT Paranazal sinüs mukozasının akut enflamasyonudur AKUT RİNOSİNÜZİT Paranazal sinüs mukozasının akut enflamasyonudur. Tutulan sinüse göre semptomlar farklılık arzetmekle birlikte en sık semptom ağrıdır.

AKUT RİNOSİNÜZİT ETKENLER Odontojenik orijinli olmayan sinüzitte Haemophilus influenza Streptococcus pneumoniae Moraxella catarrhalis Staphylococcus aureus Odontojenik orijinli sinüzitte Aerobik streptokoklar Anaerobik Peptococcus Peptostreptococcus Bakterioides Eubacterium

ANTİBİYOTİKLER VE SINIFLANDIRMALARI Beta laktamlar Makrolidler Linkozamidler Tetrasiklinler Amfenikoller Aminoglikozitler Kinolonlar Vankomisin Anti aneorobikler

BETA LAKTAMLAR A)-Penisilinler: Etkilerini hücre duvarı sentezini inhibe ederek yerine getirirler. 1-Penisilin-G ve depo türevleri, 2-Aside dayanıklı penisilinler -Penisilin-V (fenoksimetilpenisilin), -Azidosilin 3- ß -laktamazlara (penisilinazlara) dayanıklı penisilinler -Metisilin -Nafsilin -İzoksazolil penisilinler Oksasilin, Kloksasin, Dikloksasilin, Flukloksasilin 4-Genişçe spektrumlu penisiller, -Ampisilin -Amoksisilin, -Bakampisilin 5-Geniş spektrumlu penisilinler (antipsödomonal penisilin) -Karboksipenisinilinler Karbenisilin, Tikarsilin -Asilüreidopenisilinler Azlosilin, Mezlosilin, Piperasilin 6-Diğer penisilinler -Amidinopenisilinler - ß laktamaz inhibitörleri + penisilin kombinasyonları Amoksisilin+klavulanik asid Ampisilin+sulbaktam Tikarsilin+potasyum klavulanat

BETA LAKTAMLAR B)SEFALOSPORİNLER C)KARBAPENEMLER (İmipenem klinik kullanıma ilk girendir ve en geniş beta laktam grubu bunlardır) D)MONOBAKTAMLAR(Aztreonam) E)BETA LAKTAMAZ İNHİBİTÖRLERİ (klavunat)

SEFALOSPORİNLER Etkilerini bakteri hücre duvar sentezini inhibe ederek yaparlar. Özellikle S.aureus’un salgıladığı beta- laktamaza dirençli olduklarından stafilokok ve gonokok infeksiyonlarında tercih edilirler.

1. KUŞAK SEFALOSPORİNLER ORAL PARENTERAL Sefaleksin Sefalotin Sefaloglisin Sefazolin Sefodroksil Sefasetril Sefradin (oral + parenteral)

1. KUŞAK SEFALOSPORİNLER Dar spektrumludurlar. • Gram (+) ve gram (-) koklara: – Staf. Aureus – Strep pyogenes – Strep. pnömonia • Az sayıda gram (-) aerob basiller: – E. Coli – Klebsiella – Proteus mirabilis • Neisserialar (gonore, menengitidis)

2. KUŞAK SEFALOSPORİNLER ORAL PARENTERAL Sefaklor Sefamandol Seftibuten Sefoksitin Sefotetan Sefonisit Sefmetazol Sefuroksim (oral + parenteral) Sefetamet (oral + parenteral)

2. KUŞAK SEFALOSPORİNLER Beta laktamazlara daha dayanıklı olduklarından spektrumları daha geniştir. 1. kuşaktakilere ilaveten, H. Influenza, enterobakter ve Neisseria’lara etkilidir. Anaeroblara da etkilidirler. B. Fragilise en etkin beta laktam antibiyotik sefoksitin’dir

3. KUŞAK SEFALOSPORİNLER ANTİPSÖDOMONAL DİĞERLERİ Sefoperazon Sefotaksim Seftazidim Seftizoksim Sefsulodin Seftriakson Moksalaktam Sefmenoksim Sefixim (oral + parenteral) Sefpodoksim, sefprozil (oral)

3. KUŞAK SEFALOSPORİNLER Beta laktamazlara en dayanklı SS grubudur. İlk iki kuşaktakilere ilaveten, Esas olarak P. aeruginosa gibi gram (-) basillere etkilidirler. Gram (+)’lere etkinlikleri daha az iken gram (- )’lere daha fazladr. Bu gruptaki SS’ler beta-laktamazları belirgin olarak indüklerler.

4. KUŞAK SEFALOSPORİNLER Sefepim Beta laktamazlara çok dayanıklıdırlar. 2. kuşaktan farkları gram (+) etkinlikleri artmıştır. BOS’a geçişleri iyi olduğundan menenjit tedavisinde kullanılabilirler.

SEFPODOKSİM Sefpodoksim proksetil geniş etki spektrumuna sahip 3. kuşak oral sefalosporindir. Sefpodoksim proksetil bir ön ilaçtır ve barsak duvarında yer alan esteraz enzimleri etkisi ile aktif sefpodoksime dönüşür. Frampton JE. Drugs 1992;44(5):889-917.

SEFPODOKSİM ETKİ SPEKTRUMU Sefpodoksim plazmid ile ilişkili beta-laktamaz aktivitesine karşı kararlıdır, beta-laktamaz indükleyici etkisi düşüktür. Sefpodoksim Gram pozitif ve Gram negatif bakterilere karşı duyarlılığı yüksek bir moleküldür. Özellikle 2.kuşak sefalosporinlere karşı Gram negatif etkinliği daha fazladır.Sefiksime göre ise Gram pozitif etkinliği belirgin olarak daha fazladır. Tabloda görüldüğü gibi özellikle Gram negatiflere karşı MİK değeri amoksisilin klavulonik aside göre daha düşüktür. Burada vurgulamak istediğim dier önemli bir nokta ise sfpodoksim beta laktamaz aktivitesine karşı dayanıklıdır. Bu nedenle sefpodoksime karşı direnç gelişimi zorlaşır. Frampton JE. Drugs 1992;44(5):889-917.

SEFPODOKSİM VE YÜKSEK DOKU KONSANTRASYONU Sefpodoksim solunum yollarında yaygın patojenler için MİK90 değerlerinin üzerinde konsantrasyona ulaşır. İnfeksiyon tedavisinde antibiyotiğin hedef dokuda ulaştığı konsantrasyon önemlidir. Sefpodoksim solunum yollarında sıklıkla sorumlu patojenler için MİK90 değerlerinin üzerinde plazma ve doku konsantrasyonuna ilk 3 saat içinde ulaşır ve bu etkisi ikinci doza kadar devam eder. Frampton JE. Drugs 1992;44(5):889-917.

AKUT TONSİLLOFARENJİT SEFPODOKSİM VE AKUT TONSİLLOFARENJİT Akut tonsilliti olan 162 hastada sefpodoksimin etkinliği çok merkezli, bir klinik çalışmada değerlendirilmiştir. Akut tonsillofarenjit poliklinikte çok sık karşılaşılan klinik durumlardan birisidir. Sefpodoksim akut tonsillofarenjitte en sık sorumlu patojen Streptokok piyojenes’e yüksek etkinliğe sahiptir. Yapılan bir klinik çalışmada sefpodoksim ile klinik iyileşme %100 ve bakteriyolojik yanıt ise %97 olarak bildirilmiştir. Sefpodoksim ile hastaların %100’ünde klinik iyileşme elde edilmiştir. Portier H. Int Cong Infect Dis 2990;July;15-19.

AKUT TONSİLLOFARENJİTTE SEFALOSPORİN/ PENİSİLİN Akut tonsillofarenjit tedavisinde penisilinler yaygın olarak kullanılan antibiyotiklerdir. Kısa süreli sefalosporin tedavisi ile ( 5 gün) ile 10 günlük penisilin tedavisinin etkinliği karşılaştırılmıştır. 5 günlük sefalosporin tedavisi 10 günlük penisilin tedavisinden daha etkili bulunmuştur. Pichichero ME. Diagn Mic Infect Dis 2007; 59:127-130.

SEFPODOKSİM VE AKUT OTİTİS MEDİA Akut otitis media infeksiyonu olan pediatrik hastalarda sefpodoksim ile %98 klinik başarı elde edilmiştir. Akut otitis media özellikle çocukluk çağında sık karşılaşılan infeksiyonlardandır. Sefpodoksim tedavisinin etkinliği akut otitis media tanısı alan çocuk hastalarda amoksisilin klavulonik asit ile karşılaştırılmıştır. % günlük sefpodoksim tedavisi ile 8 günlük amoksisilin klavulonik asit tedavisine göre klinik yanıt daha fazla elde edilmiştir. Sefpodoksim ile hastaların %98’inde klinik başarı elde edilmiştir. Fulton B. Paediatric Drugs 2001; 3(2):137-158.

SEFPODOKSİM VE AKUT OTİTİS MEDİA Sefpodoksim ile relaps oranı amoksisilin-klavulonik aside göre anlamlı olarak daha az olmuştur. Akut otitis media infeksiyonunda klinik iyileşme kadar relaps gelişmemesi de önemlidir. Sefpodoksim tedavisi ile amoksisilin klavulonik asite göre relaps oranları anlamlı olarak daha az olmuştur. Fulton B. Paediatric Drugs 2001; 3(2):137-158.

SEFPODOKSİM VE AKUT OTİTİS MEDİA . Shulman ST. Pediatr Drugs 2003;5 suppl 1:13-23..

SEFPODOKSİM VE AKUT OTİTİS MEDİA Akut otitis media tedavisinde sefpodoksim ile sefaklorun etkinliğinin karşılaştırıldığı bu çalışmada Sefpodoksim ile klinik başarı oranı %95, sefaklor ile ise %90 olmuştur. Sefpodoksim günde iki kez kullanılırken sefaklor günde üç kez kullanılmaktadır. Fulton B. Paediatric Drugs 2001; 3(2):137-158.

AKUT MAKSİLLER SİNÜZİT SEFALOSPORİNLER VE AKUT MAKSİLLER SİNÜZİT Bu slaytta akut maksiller sinüzitte sıklıkla sorumlu patojenler olan Hemofilus influenza, Moraksella kataralis, Streptokok pnömonya ve Streptokok piyojenes’e karşı ikinci ve üçüncü kuşak sefalosporinlerin MİK değerlerinin karşılaştırıldığı bir tabloya yer verdik. Tabloda da görüldüğü gibi sefpodoksim için MİK90 değerleri hem Gram pozitif hem de Gram negatif bakteriler için değerlendirildiğinde diğer sefalospoirnlere göre daha düşüktür. Sefiksime göre Gram pozitif etkinliği, ikinci kuşak sefalosporinlere göre ise hem Gram negatif hem de Gram pozitif etkinliği belirgin olarak daha fazladır. Anon JB. Pediatr Drugs 2003;5:suppl 1:25-33..

AKUT MAKSİLLER SİNÜZİT SEFPODOKSİM VE AKUT MAKSİLLER SİNÜZİT Akut bakteriyel sinüziti olan 256 pediatrik hastada yapılan klinik çalışmada ise sefpodoksim tedavisi ile sefaklor tedavileri karşılaştırılmıştır.Sefpodoksim günde iki kez kullanılırken sefaklor günde üç kez kyullanılır. Sefpodoksim ile %95 oranında klinik başarı elde edilmiştir. Fulton B. Paediatric Drugs 2001; 3(2):137-158.

ANTİBİYOTİKLERİN ETKİ SPEKTRUMU KARŞILAŞTIRMASI Bu slaytta ise üst ve alt solunum yolu infeksiyonlarında en sık sorumlu üç patojen olan pnömokok, Hemofilus influenza ve Moraksellla kataralis’e karşı penisilinler ve sefalosporinlerin etkinliklerinin karşılaştırıldığı bir tabloya yer verdik. Tabloda da görüldüğü gibi karşılaştırmada sefpodoksim her üç bakteriye karşı da etkinliği en fazla olan moleküldür. Sefdinirin ve amoksisilin klavulonik asidin penisiline dirençli pnömokoklarda, sefiksimin ise penisiline duyarlı ve dirençli pnömokoklarda, sefpodoksime göre etkinliğinin daha az olduğunu görüyoruz. Leibovitz E. Pediatr Drugs 2003;5:suppl 1:1-12.

İNVİVO DUYARLILIKLARI ANTİBİYOTİKLERİN İNVİVO DUYARLILIKLARI Bu tabloda ise sefalosporinler ve amoksisilin klavulonik ile karşılaştırılmasını görüyoruz. Enfeksiyonlarda sıklıkla sorumlu patojenler için amoksisilin klavulonik asit ve sefalosporinlerin invivo duyarlılık karşılaştırmasını görüyoruz. Sefpodoksim tablodada görüldüğü gibi Stafilokok aureus, Pnömokok, Streptokok piyojenes, E.coli, Hemofilus influenza, Klebsiella , Moraksella kataralis, Neisseria gonore ‘ye duyralı olduğu görülmektedir. Rodman PD.Arch Fam Med 1994;Vol:3:975-980.

SEFPODOKSİM VE TOLERABİLİTE Sefpodoksim tedavisi genellikle iyi tolere edilir. Sefpodoksim tedavisi genellikle iyi tolere edilir. Diğer sefalosporinler ile karşılaştırıldığında tüm yan etkilerin sefpodoksim ile oldukça az oluştuğu gözlenmektedir. Bulantı en fazla sefaklor ile, , karın ağrısı sefaklor ve sefuroksim ile, diyare ve baş ağrısı ise sefiksim ile bildirilmiştir.

KULLANIM ŞEKLİ VE DOZU Sefpodoksim akut tonsillofarenjit ve komplike olmayan üriner sistem infeksiyonlarında günde iki kez 100 mg, akut sinüzit, otitis media, toplum kökenli pnömonide, kronik bronşitin akut alevlenmesinde günde iki kez 200 mg ve deri ve yumuşak doku infeksiyonunda ise günde iki kez 400 mg önerilmektedir. Çocuklarda ise günde kilo başına 10 mg olarak önerilmektedir. Toplam günlük doz ikiye bölünmüş olarak 12 saat ara ile önerilir.

TEŞEKKÜRLER