İLAÇLAR ARASINDAKİ ETKİLEŞME MODELLERİ Bir ilacın etkisi başka bir ilaç tarafından artırılabilir ya da azaltılabilir. Etkileşme diğer ilacın toksik doza ulaşmasına neden olabilir.

I-FARMASOTİK ETKİLEŞMELER Etkileşmeler ilaçlar vücuda girmeden oluşursa farmasotik etkileşme söz konusudur. Örn;tiyopental süksinil kolin

II-FARMAKODİNAMİK ETKİLEŞMELER Bir ilaç diğer bir ilacın etkisini ; Onunla reseptör bazında etkileşmesi Onunkine zıt ya da aynı yönde bir etki oluşturması Onunla kimyasal olarak birleşmesi ile gelişebilir.

ANTAGONİZMA Bir ilacın diğer bir ilacın etkisini ortadan kaldırması ya da azaltmasıdır.Oluş şekline göre 3 tipi vardır; Kimyasal antagonizma Fizyolojik antagonizma Farmakolojik antagonizma

KİMYASAL ANTAGONİZMA Agonist antagonistle kimyasal olarak birleşir.Antidot deyimi de kullanılmaktadır. Metal zehirlenmesinde kullanılan EDTA örnek verilebilir.

FİZYOLOJİK ANTAGONİZMA Bir ilacın etkisinin ayrı bir reseptör üzerinden azaltılması veya ortadan kaldırılmasıdır. Solunum merkezi üzerinde barbütüratlar ve kafein etkisi zıt yöndedir.

FARMAKOLOJİK ANTAGONİZMA Aynı reseptörü etkileyen iki ilaç arasındaki antagonizmadır. İki farklı tipi vardır; Kompetitif antagonizma Non-kompetitif antagonizma

KOMPETİTİF ANTAGONİZMA Bu tip antagonizmada agonist ve antagonist aynı reseptör için yarışma halindedir. Her iki madde de reseptörlere reversibl(geri dönüşümlü) bağlanır. Antagonist agonist eğrisini sağa kaydırır. Her iki eğrinin lineer kısımları paraleldir. Maksimum etki azaltılmaz Antagonistin konsantrasyonu artıkça eğri sağa kayar.

KOMPETİTİF ANTAGONİZMA

NONKOMPETİTİF ANTAGONİZMA Bu tip antagonizmada antagonist reseptörlere irreversibl(geri dönüşümsüz) şekilde bağlanır. Zamanla maksimum yanıt azalır. Eğri sağa kayar lineer kısmın eğimi azalır. Antagonistin konsantrasyonu artıkça yanıt azalır

NONKOMPETİTİF ANTAGONİZMA

PARSİYEL AGONİST MADDELER Tek başına verildiğinde agonist gibi davranan ancak ortamda kendinden daha güçlü agonist varlığında antagonist olarak davranan maddelerdir.

SİNERJİZMA Bir ilacın diğer bir ilacın etkisini artırmasıdır.iki şekilde olabilir; Sumasyon Potansiyalizasyon

SUMASYON Aynı etki türünü oluşturan iki ilaç belirli dozlarda bir arda verildiklerinde oluşturdukları kombine etki bunların tek başına verildiğindeki yaptıkları bireysel etkilerin cebirsel toplamına eşit ise bu iki ilaç arsındaki etkileşme sumasyon adı verilir.örn;parasetamol,aspirin

POTANSİYALİZASYON İki ilaç bir arada verildiğinde oluşturdukları kombine etkinin miktarı onların bireysel etkilerinin toplamından fazla ise sinerjizma potansiyalizasyon şeklindedir. Diğer adı supra aditif etkileşmedir.

DAĞILIM DÜZEYİNDE ETKİLEŞMELER Plazma albumin molekülü üzerinde aynı yere bağlanan ilaçlar arsında yarışma vardır.albumine daha daha fazla bağlanan ilaç daha az bağlanan ilacı bağlanma yerinden kovabilir

BİYOTRANSFORMASYON DÜZEYİNDEKİ ETKİLEŞMELER BİR İLAÇ DİĞER bir ilacın metabolizasyonunu etkileyerek konsantrasyonunu değiştirebilir.3 şekilde olabilir; Enzim indüksiyonu Enzim inhibisyonu Karaciğer kan akımının azalması

ATILIM DÜZEYİNDE ETKİLEŞMELER Tubuluslardan reabsorbsiyon düzeyinde etkileşmeler Tubuluslardan salgılanma düzeyinde etkileşmeler