ZARFLAR (BELİRTEÇ)

Dedem köyden ............... dönecekti. Onu ............ özlemiştim. Dedem bahçe kapısında görününce ........... ............. koştum; merdivenleri................. ................atladım. Dedemin boynuna ................ sarıldıktan sonra onu yukarıya çıkarıp koltuğa .............. oturttum. bugün çok hemen dışarı ikişer ikişer sımsıkı güzelce Dedesinin köyden ne zaman döneceği belli mi? Dedesini ne kadar özlediği belli mi? Nasıl koştuğu belli mi? Ne yöne koştuğu belli mi? Merdivenleri nasıl atladığı belli mi? Dedesinin boynuna nasıl sarıldığı belli mi? Dedesini koltuğa nasıl oturttuğu belli mi? Zarflar genellikle fiillerden, bunun yanında diğer zarflardan ve sıfatlardan önce gelerek onları zaman, yer-yön, miktar, durum ve sorma gibi çeşitli yönlerden etkileyip değiştirerek anlamlarını daha belirgin duruma getiren kelimelerdir.

Zil çalınca öğrenciler içeri girer. Annemi dünyalar kadar seviyorum. O piyanoyu güzel çalar. Beni de bazen arar. Zil çalınca öğrenciler içeri girer. Annemi dünyalar kadar seviyorum. Yukarıdaki altı çizili sözcüklerin cümleye kattığı anlamı inceleyiniz. Hangi öğe olarak kullanıldıklarını belirtiniz.

Aldığım yeni kitabın konusu çok güzel. Güzel bir sözle gönlünü alabilirsin. Arkadaşın çok güzel gülüyor. Yukarıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcükleri türü açısından inceleyiniz. Aralarındaki farkı belirtiniz.

Çorbasını çabuk çabuk içti. Çok büyük bir eve taşındılar. Parçayı çok güzel okudu. Yukarıdaki altı çizili sözcüklerin ne tür sözcüklerden önce kullanıldığını inceleyiniz.

Zarfları tanımlayınız!

Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ve zarfları niteleyen kelimelere zarf(belirteç) denir. Güzel okudu. / Güzel okumak Zarf Fiil Zarf Fiilimsi Çok güzel iş / Çok güzel okudu. Zarf Sıfat İsim Zarf Zarf Fiil

Zarfların Anlam Bakımından Çeşitleri Durum Zarfları Zaman Zarfları Miktar (Azlık-çokluk, nicelik, ölçü) Zarfları Soru Zarfları Yer-yön Zarfları

1.DURUM ZARFLARI

Hızlı oturdu.(nitelik) Asla gitmeyeceğim.(kesinlik) Galatasaray tahminen kazanır.(olasılık) Hemen hemen bitirdik.(yaklaşma) Sınıfa koşarak girmeyin.(nitelik) Yukarıdaki altı çizili sözcükler Yükleme hangi soru sorulduğunda bulunur,? Bu sözcükler yüklemi hangi açıdan nitelemişlerdir?

Fiilleri, sıfatları ve kendine benzeyen sözcükleri hal(durum) açısından niteleyen sözcüklere durum zarfları denir

2. ZAMAN ZARFLARI

Okullar yarın tatil edilecek. Yumurtaları bu sabah topladım. Tüm hayallerimi ileride gerçekleştireceğim. Yukarıdaki altı çizili sözcükleri yükleme hangi soruları sorarak bulabiliriz? Bu sözcükler yüklemi hangi açıdan nitelemiştir?

Fiil ve fiilimsilerin yapılış zamanını bildiren zarflardır. Başlıcaları şunlardır: Geçen ay, geçen yıl, geçen hafta, geçen gün, geçen asır, gelecek sene, gelecek hafta, biraz sonra, bugün, henüz, on gün önce, dün, bu sabah, biraz önce, şimdi, demin, şimdilik, ileride, şu anda... Zaman zarfları fiil ve fiilimsileri niteleyerek “ne zaman” sorusuna cevap verir.

3. MİKTAR (ÖLÇÜ, NİCELİK, AZLIK-ÇOKLUK) ZARFLARI

Cennet kadar güzel ülkem. Herkesten daha çok çalıştım. En kötü çalışma bu mu? Çok konuşuyorsun. Yukarıdaki altı çizili sözcükleri yükleme hangi soruları sorarak bulabiliriz? Bu sözcükler yüklemi hangi açıdan nitelemiştir?

Fiillerin ve fiilimsilerin miktarını bildiren zarflardır. Bu zarfların en önemli özelliği fiil ve fiilimsilerden başka sıfatları ve zarfları da niteleyebilmesidir.

4. YER-YÖN ZARFLARI

Merdiveni alıp yukarı çıktı. Sevinçli bir halde içeri girdi. Duyamayınca beri geldi. Yukarıdaki altı çizili sözcükleri yükleme hangi soruları sorarak bulabiliriz? Bu sözcükler yüklemi hangi açıdan nitelemiştir?

Fiil ve fiilimsilerin gerçekleşme yerini ve yönünü bildiren zarflardır. Yer-yön zarflarının sayısı sekizdir: “İçeri, dışarı, yukarı, aşağı, ileri, geri, öte, beri” Bu kelimelerin yer-yön zarfı olabilmesi için mutlaka yalın halde olması ve fiil ya da fiilimsiyi nitelemesi gerekir. Yukarıdaki sekiz kelime, herhangi bir ek alırsa zarf olmaktan çıkar, isim olur. İçeri gir. (Zarf) / İçeriye gir (İsim)

5.SORU ZARFLARI ???

Ne zaman geldi? Niçin konuşmuyor? Bizi nasıl buldun? Ne kadar verdin? Bu sözcükler yüklemi hangi açıdan nitelemiştir?

Fiil ve fiilimsileri soru yoluyla belirten zarflardır. Ne bakıyorsun? Ne zaman geleceksin? Niçin gitmedin? Neden gelmedin?... Not : Bir soru kelimesinin soru zarfı olabilmesi için fiil veya fiilimsiyi nitelemesi gerekir. Ne aldın ? (Soru zamiri) / Niçin aldın? (Soru zarfı)

YAPILARINA GÖRE ZARFLAR Basit Zarflar : Hiç ek almayan zarflardır. İyi çalıştı, çok yoruldu... Türemiş Zarflar : Yapım eki alarak oluşan zarflardır. Akıllı davrandı, yorgun görünüyor. Birleşik Zarflar: En az iki kelimenin birleşmesinden oluşan zarflardır. Açıkgöz davrandı.

Beni sabırla dinlediğiniz için teşekkür ederim!