Bakara Sûresi: 163-164 Kur’ân Buluşmaları: 66 ÜMİT ŞİMŞEK

Bakara: 163 وَاِلٰهُكُمْ اِلٰهٌ وَاحِدٌۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ الرَّحْمٰنُ الرَّح۪يمُ۟ Sizin ilâhınız tek bir İlâhtır. Ondan başka tanrı yoktur; O Rahmân ve Rahîmdir.

Bakara: 163 | ilâh ilâh kulluk edilen, tapınılan hayranlık duyulan, gönülden bağlanılıp kendisine sığınılan duyularla idrak edilemeyen Türkçede: tanrı, çalap Farsçada: hüdâ Allah lâfzının da el-ilâh’tan geldiği şeklinde görüşler var

Bakara: 163 | ilâh Kur’ân’da 147 yerde geçer / ilâh ve âlihe olarak ....dan başka ilâh yok Ondan başka ilâh yok / 29 yerde Allah’tan başka ilâh yok / Sâffât, 37:35; Muhammed, 47:19 Benden başka ilâh yok / Nahl, 16:2; Tâhâ, 20:14; Enbiyâ, 21:25 Senden başka ilâh yok / Enbiyâ, 21:87 Firavun’un ağzından: İsrailoğullarının iman ettiğinden başka ilâh yok / Yunus, 10:90

Bakara: 163 | ilâh ulûhiyet tarifi: Onlar mı hayırlı, yoksa gökleri ve yeri yaratan ve size gökten bir su indiren mi? O suyla Biz, sizin bir ağacını bile yeşertemeyeceğiniz, nice güzelliklerle dolu bahçeler bitiririz. Allah ile beraber başka ilâh mı olur? Aslında onlar haktan ayrılan bir topluluktur. Onlar mı hayırlı, yoksa yeryüzünü bir karar yeri yapan, içinde nehirler akıtıp sağlam dağlar diken ve iki deniz arasına bir engel koyan mı? Allah ile beraber başka ilâh mı olur? Onların çoğu hakikati bilmiyor. ./..

Bakara: 163 | ilâh ./.. Onlar mı hayırlı, yoksa dua ettiğinde çaresiz kimseye cevap verip onun sıkıntısını kaldıran, sizi de yeryüzünün halifeleri yapan mı? Allah ile beraber başka ilâh mı olur? Ne kadar az düşünüyorsunuz? Onlar mı hayırlı, yoksa karanın ve denizin karanlıklarında size yol gösteren ve rahmetinin önünde rüzgârı müjdeci gönderen mi? Allah ile beraber başka ilâh mı olur? Allah, onların ortak koştukları şeylerden yücedir. Onlar mı hayırlı, yoksa halkı önce yaratıp sonra dirilten, sizi de gökten ve yerden rızıklandıran mı? Allah ile beraber başka ilâh mı olur? De ki: Doğru söylüyorsanız delilinizi getirin. Neml, 27:60-64

Bakara: 163 | ilâh De ki: Şahitlik bakımından hangi şey daha büyüktür? De ki: Sizinle benim aramda Allah şahittir. Bu Kur’ân ise, sizi ve onun ulaştığı kimseleri sakındırmam için bana vahyolundu. Siz Allah ile beraber başka ilâhların da bulunduğuna şahitlik edebilir misiniz? De ki: Ben şahitlik etmem. De ki: O tek bir İlâhtır ve ben sizin Ona ortak koştuğunuz şeylerden uzağım. En’âm, 6:19

Bakara: 163 | ilâh Eğer gökte ve yerde Allah’tan başka ilâhlar olsaydı, ikisinde de düzen kalmazdı. Arş’ın Rabbi olan Allah, onların yakıştırdığı şeylerden uzaktır. Enbiyâ, 21:22 De ki: Eğer Allah ile beraber, onların söylediği gibi, başka ilâhlar da bulunsaydı, o zaman Arş’ın Sahibine ulaşmak için bir yol ararlardı. İsrâ, 17:42 [Allah’a koştuğunuz ortaklar da Onun mutlak ulûhiyeti karşısında boyun eğmiş birer kul olurlardı]

Bakara: 163 | ilâh Siz de, Allah’tan başka taptıklarınız da Cehennem odunusunuz; hepiniz oraya gireceksiniz. Eğer onlar da birer ilâh olsaydı, oraya girmezlerdi. Fakat hepsi de orada sürekli kalacaktır. Enbiyâ, 21:98-99 Onlar, kendilerine içlerinden bir uyarıcının gelmesine şaştılar da “Bu yalancı bir sihirbaz,” dediler. “İlâhları tek bir ilâh mı yapacakmış? Ne acaip şey bu böyle?” İleri gelenleri “Yürüyün,” diyerek kalktılar. “İlâhlarınız hakkında sebat gösterin. Sizden istenen budur. Sâd, 38:4-6

Bakara: 163 | ilâh Allah’a tanrı denir mi? İlâh mânâsında olduğu için denebilir Allah lâfzı yerine Tanrı lâfzı ikame edilemez / Allah’ın «alem ismi» başka hiçbir isimle değiştirilemez Bu, bazan yanlış şekilde “Allah’a tanrı denilemez” diye ifade ediliyor

Bakara: 163 | Hüve Hüve = O Vâhid = bir Bilinen birşey hakkında kullanılır Vâhid = bir harf-i tarifle değli, nekre = bilinmeyen

Bakara: 163 | Hüve Hüve’den sonraki esmâ ve tariflerden çıkan ulûhiyet tasviri Hayy, Kayyûm: Bakara, 2:255, Âl-i İmrân, 3:2 Azîz, Hakîm Âl-i İmrân, 3:6, 18 Hâlıku külli şey’ En’âm, 6:102

Bakara: 163 | Hüve Öldürür ve diriltir A’râf, 7:158 Ortak koştukları şeylerden münezzehtir Tevbe, 9:31 Esmâ-i Hüsnâ Tâhâ, 20:8 İlmi herşeyi kuşatmıştır Tâhâ, 20:98

Bakara: 163 | Hüve Rabbü’l-Arş’il-Kerîm Mü’minûn, 23:116 Rabbü’l-Arşi’l-Azîm Tevbe, 9:129; Neml, 27:26 Dünyada ve âhirette hamd Ona ait; hüküm Onun; siz de Ona döndürüleceksiniz Kasas, 28:70 Onun zâtından başka herşey yok olucu Kasas, 28:88

Bakara: 163 | Hüve Dönüş Onadır Mü’min, 40:3 Diriltir ve öldürür; sizin Rabbiniz de, gelip geçmiş atalarınızın Rabbi de Odur Duhân, 44:8 Doğunun ve batının Rabbi Müzzemmil, 73:9

Bakara: 163 | Hüve O Allah ki Ondan başka ilâh yoktur. Görüneni de, görünmeyeni de O bilir. O Rahmândır, Rahîmdir. O Allah ki Ondan başka ilâh yoktur. O Meliktir; herşeyin egemenliği Ona aittir. Kuddûstür; her türlü eksik ve çirkin sıfatlardan temiz ve münezzehtir. Selâmdır; bütün eksikliklerden uzak olduğu gibi, bütün esenlik de Ondan gelir. Mü’mindir; güven Ondan gelir, imanı O nasip eder. Müheymindir; görüp gözetir. Azizdir; kudreti herşeye üstündür. Cebbardır; iradesine asla karşı çıkılmaz. Mütekebbirdir; büyüklük Onun hakkıdır. Allah, müşriklerin ortak koştuğu şeylerden uzaktır. ./..

Bakara: 163 | Hüve ./.. O Allah ki, Hâlıktır; herşeyi O yaratır. Bâri’dir; yarattıklarını, herbirine ve her haline lâyık şekilde yaratır. Musavvirdir; yarattıklarına dilediği gibi şekiller verir. En güzel isimler Onundur. Göklerde ve yerde ne varsa Onu tesbih eder. O Azîzdir, Hakîmdir. Haşir, 59:22-24

Bakara: 163 | Vâhid Vâhid Bir ve benzersiz olan Birçok şeyden meydana gelen bir değil “Allah üçün üçüncüsüdür” diyenler kâfir oldular. Oysa tek bir İlâhtan başka hiçbir ilâh yoktur. Eğer bu söylediklerinden vazgeçmezlerse, onların kâfir olanlarına acı bir azap dokunacaktır. Mâide, 5:73

Bakara: 163 | Vâhid Onlar hahamlarını, rahiplerini ve Meryem oğlu İsa’yı Allah’ın yanı sıra rab edindiler. Oysa onlar sadece tek bir İlâha kulluk etmekle emrolunmuşlardı. Ondan başka hiçbir ilâh yoktur. O, onların ortak koştukları şeylerden münezzehtir. Tevbe, 9;31 “Onlar hahamlarına ve rahiplerine ibadet etmediler. Fakat hahamları ve rahipleri birşeyi onlara helâl kılınca helâl sayıyor, haram kılınca da haram sayıyorlardı.” (Tirmizî, Tefsir 9:10.) Allah buyurdu ki: İki ilâh edinmeyin. Sizin ilâhınız tek bir İlâhtır. Onun için yalnız Benden korkun. Nahl, 16:51

Bakara: 163 | Vâhid el-Vâhid daima el-Kahhâr ile birlikte geçer el- Kahhâr: Kendisine üstün gelinmeyen; herşeyi kudret ve galebesi altında tutan “Ey zindan arkadaşlarım, söyleyin: Birbirinden farklı birçok rab mi daha hayırlıdır, Vâhid ve Kahhâr olan Allah mı? Yusuf, 12:39

Bakara: 163 | Vâhid De ki: Kimdir göklerin ve yerin Rabbi? De ki: Allah’tır. De ki: Yine de Onun yanı sıra kendilerine ne bir yararı, ne bir zararı dokunmayanları mı kendinize mevlâ edindiniz? De ki: Kör ile gören bir olur mu? Yahut karanlıklar ile aydınlık bir olur mu? Yoksa onlar Allah’a, tıpkı onun yarattığı gibi yaratan ortaklar buldular da her ikisinin yaratışı onlara benzer mi göründü? De ki: Herşeyi yaratan Allah’tır; O Vâhid ve Kahhâr ilâhtır. Ra’d, 13:16 O gün yer başka bir yerle değişir; gökler de değişir; herkes, Vâhid ve Kahhâr olan Allah’ın huzuruna çıkar. İbrahim, 14:48

Bakara: 163 | Vâhid De ki: Ben ancak bir uyarıcıyım. Vâhid ve Kahhâr olan Allah’tan başka ilâhınız yoktur. Sâd, 38:65 Allah evlât edinmek isteseydi, yarattıklarından dilediğini seçerdi. Fakat O evlât edinmekten münezzehtir. O, Vâhid ve Kahhâr olan Allah’tır. Zümer, 39:4 O gün hepsi haşir meydanına çıkarlar; hiçbir şeyleri Allah’tan gizli kalmaz. Egemenlik o gün kimindir? Vâhid ve Kahhâr olan Allah’ın! Mü’min, 40:16

Bakara: 163 | Kelime-i Tevhid Kelime-i Tevhid’in fazileti Zikrin en faziletlisi Lâ ilâhe illâllah’tır. Tirmizî, Daavât: 9; İbni Mâce, Edeb: 55 Allah’ın rızasını umarak Lâ ilâhe illâllah diyen kimseyi Allah Cehenneme haram kılmıştır. Buharî, Salât: 45-46; Müslim, İman: 54-55

Bakara: 163 | Kelime-i Tevhid İbni Abbas (r.a.): Resulullah (s.a.v.) kederlendiği zaman şöyle derdi: Lâ ilâhe illâllahü’l-azîmü’l-halîm. Lâ ilâhe illâllahü rabbü’l-arşi’l-azîm. Lâ ilâhe illâllahü rabbü’s-semâvâti ve rabbü’l-ardi ve rabbü’l-arşi’l-kerîm. لا إله إلا الله العظيم الحليم . لا إله إلا الله رب العرش العظيم . لا إله إلا الله رب السموات ورب الأرض ورب العرش الكريم. Buharî, Daavât: 27, Tevhid: 22, 23; Müslim, Zikir: 83

Bakara: 163 | Rahmân ve Rahîm Allah lâfzının yerine kullanılabilen yegâne isim: Rahmân Başkası hakkında kullanılamayan isim: Rahmân Rahmeti sonsuz Rahmân ve Rahîm Odur: Bütün merhametler, şefkatler, muhabbetler Ondan gelir

Bakara: 163 | Rahmân ve Rahîm Ulûhiyetin Allah’a mahsus olduğunu bildiren ifadeden sonra başka isimler yerine bu iki ismin kullanılması: Mahlûkatına karşı muamelesinde esas olan rahmettir Besmelede ve Fatiha’nın başında olduğu gibi Kullardan da aynı şey beklenir

İnternet adresleri iman_ilmihali@googlegroups.com utesav.org.tr facebook.com/yazarumitsimsek