AKDENİZ BÖLGESİ’NİN FİZİKİ VE BEŞERİ ÖZELLİKLERİ

İller Adana, Antalya, Burdur, Hatay, Isparta, İçel, Kahramanmaraş, Kilis, Osmaniye.

BÖLÜMLERİ: 1.Adana Bölümü 2.Antalya Bölümü

Akdeniz Bölgesinin Fiziki Özellikleri Nelerdir Akdeniz Bölgesinin Fiziki Özellikleri Nelerdir ? Akdeniz Bölgesi yurdumuzun güneyinde, Akdeniz boyunca bir şerit halinde uzanır. Komşuları Ege, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgeleri, Suriye, Kıbrıs Adası ve Akdeniz ile komşudur. Gerçek Alanı 122.927 Km2’dir. Ülkemizin % 15’ini kaplar ve Alan bakımından 5.sırada yer alır.

Nüfusu 2000 sayımına göre 8. 7 milyondur Nüfusu 2000 sayımına göre 8.7 milyondur. Nüfus yoğunluğu Km2’ye 71 kişidir. Bu Türkiye ortalamasının altındadır. (Türkiye ortalaması Km2’ye 83 kişi). Kentsel nüfus % 60’tır (Türkiye ortalaması %65). Nüfus artış hızı %o 22’dir (Türkiye ortalaması %o 18.3)

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ: Dağları: Bölge genel olarak Toros Dağları ve yüksek platolarla kaplıdır. Batı Toroslar, Bey Dağları, Çiçekbaba ve Barla Dağları, Sultan Dağı, Dedegöl ve Geyik Dağları, Orta Toroslar, Bolkar Dağları, Aladağlar, Tahtalı ve Binboğa Dağları, Nur Dağları. Karadeniz Bölgesinde olduğu gibi dağların uzanış yönü ulaşıma elverişli olmadığı için ulaşım ancak geçitlerden sağlanır. Bu geçitler Çubuk, Gülen ve Gürbulay Geçitlerdir.

Platoları: Taşeli ve Teke Platoları

Ovaları: Çukurova, Amik, Antalya, Göller Yöresindeki Çöküntü Ovaları.

Akarsuları: Bölgedeki akarsular iklim sebebiyle düzensiz akışa sahiptir. Akarsuları kışın kabarır, yazın ise çok azalır. Asi, Seyhan, Ceyhan, Göksu, Manavgat, Aksu ve Dalaman başlıca akarsularıdır. Manavgat ve Aslantaş Baraj Gölleri de bulunmaktadır.

Gölleri: Beyşehir, Eğirdir, Burdur, Kovada, Acıgöl, Suğla, Söğüt, Salda, Elmalı ve Avlan başlıca gölleridir.

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ: Bölgenin Akdeniz yamaçlarında Akdeniz İklimi ve Maki Bitki Topluluğu görülür. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Dağların kuzey yamaçlarında ve göller yöresindeyse iklim karasallaşır. Bitki örtüsü de bozkırdır. Bu alanlarda yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yer yer ormanlara da rastlanır.

TARIM VE HAYVANCILIK: Buğday: Bölgenin dağların kuzey yamaçlarındaki karasal iklimin görüldüğü alanlarda görülür. Pirinç: Amik Ovasında ve Maraş çevresinde görülür. Pamuk: Çukurova ve kıyı ovalarında. Türkiye’de 2. Sırada görülür. Tütün: Burdur ve Göller Yöresinde yetiştirilir. Turunçgiller: Akdeniz İkliminin görüldüğü kıyı kesiminde görülür. Muz: Mersin ve Anamur çevresinde yetiştirilir. Türkiye’de 1 sıradadır. Zeytin: Kıyı kesiminde yetiştirilir. Göller Yöresinde: Ananas, Haşhaş, Gül ve Şekerpancarı yetiştirilir. Seracılık: Akdeniz Bölgesi ilk sırada yer alır. Sebzecilik: Mersin ve Antalya çevresinde turfanda sebze yetiştirilir. Bölgenin hayvancılığı fazla gelişmemiştir. Genelde yaylacılık faaliyetiyle birlikte yapılır. Sığır, Koyun ve Kıl Keçisi yetiştirilir.

YER ALTI ZENGİNLİKLERİ: Krom: Adana, Denizli ve Muğla’da (Türkiye’de 1 YER ALTI ZENGİNLİKLERİ: Krom: Adana, Denizli ve Muğla’da (Türkiye’de 1.) Barit: Antalya, İçel ve Konya’da (Türkiye’de 1.) Boksit (Alüminyum): Antalya, Konya, Adana ve Hatay (Türkiye’de 1.) Kükürt: Isparta-Keçiborlu Demir: Adana ve İçel Amyant: Hatay-İskenderun Manganez: Adana, Muğla ve Burdur Petrol: Adana

ENDÜSTRİ: Adana Bölümünde: Dokuma, Tütün, Gıda, Kimya, Tarım Araçları, Çimento, Madeni Eşya, Tuğla, Ataş-Mersin’de Ataş Petrol Rafinerisi, ve Mersin Limanı bulunmaktadır. Antalya Bölümünde: Ferro Krom, Yağ, Gülyağı, Çimento, Tuğla, Tarım Araçları, Halıcılık, faaliyeti yapılmaktadır

En fazla yer fıstığı üretimi, En fazla anason üretimi, Tek Muz yetişme alanıdır, En fazla seracılık, En fazla boksit çıkarımı, En fazla kükürt çıkarımı, En fazla intansif tarımın yapıldığı, En fazla karstik şekillerin görüldüğü, En geniş alüvyon ova Akdeniz Bölgesindedir.

Bölge içerisinde; En az ve en seyre nüfuslu yerler, Taşeli ve Teke yarım adasındadır. En çok kıl keçisi Adana bölümünde yetişir. Antalya bölümünün ekonomiye en önemli katkısı Turizmdir. Adana bölümünün ekonomiye en önemli katkısı ise Tarımdır. En Büyük şehri Adana'dır. Konu ile detaylı notlara ve hazırlık sorularına ulaşmak

Akdeniz Bölgesi’nin Genel Özellikleri: 1. Yüzölçümü bakımından 4 Akdeniz Bölgesi’nin Genel Özellikleri: 1. Yüzölçümü bakımından 4. sıradadır. (%15) 2. Orman bakımından %24,5 ile 2. sıradadır. 3. Kıyı uzunluğu 1577 km.’dir. Boyuna kıyı tipi görülür. 4. Yer fıstığı turunçgil, muz, gül ve soya fasülyesi üretiminde 1. sıradadır. 5. Muz yalnız bu bölgemizde yetişir. 6. Karstik şekillerin en çok görüldüğü bölgemizdir. 7. Kışları en ılık, yazları en uzun geçen bölgemizdir. 8. Toroslar, iç bölgelere ulaşımı güçleştirir ve deniz etkisinin içerilere girmesini engeller. Aynı zamanda kıyı kesimini İç Anadolu Bölgesinden gelen soğuk havalardan korur. 9. Yıllık sıcaklık ortalaması en fazla olan bölgemizdir. Yıllık Sıcaklık Ortalaması: 18.5 °C En soğuk ay ortalaması: 10 °C En sıcak ay ortalaması: 28°C’dir 10.Sebze üretiminin ve seracılığın en fazla olduğu bölgemizdir. 11. Yıllık yağış ortalaması 1000 mm dir

TURİSTİK YERLER: Düden Şelalesi, Manavgat Şelalesi, Damlataş Mağarası, Side, Perge, Aspendos, Cennet- Cehennem Obrukları,

DAĞLARI: Beydağı, Elmalı, Sultan, Çiçekbaba dağları, Batı Toroslar, Tahtalı, Boklar, Aladağ, Binboğa Dağları Orta Toroslar içinde kıyıya paralel olarak uzanır. Bunun doğurduğu sonuçlar şunlardır: 1. Denizin etkisi etkisi iç kesime sokulamaz. 2. Kıyı ile iç kesim arasında ulaşım zordur. Dolayısıyle ulaşımda geçitler önemlidir. Gülek, Belen, Sertavul ve Çubuk geçitleri kıyıyı iç kesimlere bağlar. 3. Boyuna kıyı tipi görülür. (Finike, Kaş arasında Dalmaçya kıyı tipi görülür) 4. Kıta sahanlığı dar, falez oluşumu fazladır. 5. Girinti-çıkıntı azdır. Antalya ve İskenderun Körfezi ile Taşeli ve Teke yarımadaları önemli girinti ve çıkıntılarıdır. Taşeli ve Teke Yarımadaları aynı zamanda plato görünümündedir

Başlıca endüstri tesisleri şunlardır : Dipnot Antalya Bölümü’nde endüstriyel gelişim, ulaşım zorluğu nedeniyle daha geridir Besin – Bitkisel Yağ : Adana, Kahramanmaraş, Antalya Şeker : Burdur İplik ve Pamuklu Dokuma : Adana, Tarsus, Kahramanmaraş, Antalya Halı Dokuma : Isparta, Burdur Sigara – İçki : Adana Demir – Çelik : İskenderun Petrol Rafinerisi : Mersin (Ataş) Alüminyum : Seydişehir Gübre : Mersin, İskenderun Tarım Makineleri : Çukurova, Adana Pil : Antalya

Ormancılık Türkiye ormanlarının yaklaşık % 24’ü bu bölgede bulunur Ormancılık Türkiye ormanlarının yaklaşık % 24’ü bu bölgede bulunur. Buna bağlı olarak ormancılık gelişmiştir. Orman ürünleri Göller Yöresi’ndeki kereste fabrikalarında işlenir. Dalaman (Muğla), Silifke-Taşucu’nda (Mersin) ise kağıt fabrikaları bulunur.

Doğal Bitki Örtüsü Doğal bitki örtüsü Akdeniz iklimine ve yaz kuraklığına uyumlu, her zaman yeşil kalabilen, sert yapraklı, bodur bitki topluluğu olan makidir. Kıyıdan itibaren 700-800 metrelere kadar görülebilen maki topluluğu içinde zeytin, mersin, keçiboynuzu, defne, zakkum, sandal ve kocayemiş gibi ağaçlar bulunur. Daha yüksek kesimlerde kuraklığa uyumlu kızılçam, toros sediri ve karaçam türlerinden oluşan iğne yapraklı ormanlara geçilir. Bölge orman bakımından Karadeniz Bölgesi’nden sonra ikinci sırayı alır. Torosların içe dönük yamaçları ile Göller Yöresi’nde ormanlar seyrekleşir 2000 m yükseltiden sonra dağ çayırları başlar.

Yemekleri ; Mahluta çorbası Çakıldaklı çorba Toğga çorbası Tirşik çorbası Gülgas Baba Hannuş Fıstıklı Köfte Mercimekli köfte Çiğ köfte İçli köfte Etli köfbe Kısır Kelle paça Batırık Antakya Böreği Künefe İrmik Helvası Kuşkonmaz Çorbası Tahinli Antalya Piyazı Radika Salatası Bal Kabağı Dolması Kahramanmaraş Tarhanası Minbar (munbar) Dondurma

Hazırlayan ve sunan ; GÜLER BAĞCI