KONU:SÜPERNOVALARIN PATLAMA GÜCÜ KONU:ÜSTNOVALARIN PATLAMA GÜCÜ HAZIRLAYAN VE SUNAN: FARUK YAZĞAN
Cevaplamaya çalışacağım sorular Bir üstnova patlamasından ne kadar enerji açığa çıkar? Çıkann enerji nasıl sağlanır Cevaplamaya çalışacağım sorular Bir süpernova patlamasından ne kadar enerji çıkar ? Bu enerji nasıl sağlanır ?
Süpernovaların patlamasından çok büyük enerji çıkmaktadır. Güneşin görsel mutlak parlaklığını +5 üstnovanın görsel mutlak parlaklığını -19 olarak alırsak pogson formülünden M v (y)-M v (G)=-2.5logL * / L g Formülünde değerleri yerine koyarsak -19-5=-2.5logL * / L g L*= Lg tir. Süpernovanın sıcaklığını T≥10000 bolometrik düzeltmesini 0.4 olarak varsayarsak maksimumdaki ışınımının Güneşinkinin katı kadar olur.
Bu değer tüm gökadanın ışıtmasından 10 kat küçüktür. Buna göre gök adanın parlaklığı bir üstnovanın parlaklığından yalnızca 2 kadir daha parlaktır.
L=4 πR 2 F formülünden süpernovanın maksimumdaki ışınımı arasındadır. toplam enerji çıkışı erg arasındadır. Notrinoların enerji çıkışının daha fazla olduğu varsayılmaktadır. BMB süpernovasının patlamasından gözlenen notrinolar bunun desteklemektedir.
Bir yıldız nükleer birlşme ile oluşan hidrojenin hepsini helyuma dönüştürse idi kütlesinin %0.7 si enerjiye dönüşür ve salınan tüplam nükleer enerji: E nük =7*10 -3 *c 2 *M olur. Burada M yıldızın hidrojen kütlesidir. Güneş için nükleer enerji: E nük☼ =1.3*10 52 erg dir. Bir patlamada üstnova 1M ☼ kütleli bir yıldızın sahip olduğu tüm nükleer enerjiyi 10 günde salar.
süpernova patlamaları yıldızların gelişiminin sonunda oluşur. Bu yüzden nükleer enerjinin çoğu kullanılmıştır. Çok fazla enerjinin salına bilmesi için başka bir enerjiye gerek vardır. Bir toz bulutunun çökmesi ile R yarı çaplı bir yıldızın oluşumu sırasında meydana gelen çekim enerjisi: E ☼ =GM/R Güneş için bu değer erg olup bir süpernova yetersizdir.
Güneş, Güneşinkinin yarıçapının 100kat küçüğu bir beyaz cüceye çökse idi çekim enerjisi erg olacaktı. Eğer güneş yarıçapı 70 km den küçük bir notron yıldızına çökse idi toplam çekim enerjisi den büyük olacaktı. bir yıldızın nötron yıldızına çökmesi üst nova patlamasında gözlenen enerjiye eşit veya daha büyük olur.
Kaynaklar: ege üniv. Fen-edebiyatyayınları yıldız astrofiziğine giriş kitabı
TEŞEKKÜRLER / /yayıncı