İLK YARDIM -Epilepsi -Bayılma -Kanama -Kırık,çıkık,burkulma -Yanık -Havayolu tıkanması -Hayvan ısırıkları -Sıcak etkileri

EPİLEPSİ(SARA)

EPİLEPSİ(SARA) Beynin herhangi bir bölgesinin kontrol dışı aktif hale gelmesi ve bunun bir süre devam etmesidir. EPİLEPSİ BULAŞICI DEĞİLDİR!

NEDENLERİ -Soyaçekim -Hamilelik sürecinde veya doğum sırasında oluşan problemler -Ateş -Ciddi kafa yaralanmaları -Menenjit,beyin tümörü vb. hastalıklar -Bilinmeyen nedenler

EPİLEPSİ NÖBETLERİ Kısmi ve genel nöbetler olarak ikiye ayrılır: “KISMİ NÖBET”te;Beynin bir bölümünde problem vardır.Elbiselerini çekiştirme , sebebsiz yere çığlık atma,yalanma,ağız şapırdatma,dalma,istem dışı kol ve bacak hareketleri,gerçek dışı koku,gerçek olmayan görme-işitme algıları, korkular, hıçkırık, gülme,yığılma gibi 10-20 sn. süren anlık nöbetler olabilir.

“GENEL NÖBET” te beynin tüm bazında problem vardır “GENEL NÖBET” te beynin tüm bazında problem vardır. Kişi genellikle çığlık veya inilti şeklinde ses çıkararak çarparcasına aniden yere düşer. Dişler kenetlenir,ağızdan köpük gelir. Solunum durur.Tüm vücut kasılır sonra çırpınmalar başlar. Gözler döner ve yukarı bakar.Dışkı ve idrar kaçırabilir. Sonra hasta gevşeyerek soluk almaya başlar,bilinç yavaş yavaş açılır ama uyku hali vardır.Bu uyku gereklidir. ZAMAN İÇİNDE NÖBETLER DEĞİŞEBİLİR!

NÖBETİ NELER TETİKLER? -Açlık -Aşırı korku,heyecan,sinir,stres -Uykusuzluk -Nefes nefese kalma -Başa ani darbe alma -Televizyon,bilgisayarın titrek ışığı -Ateş -Araya giren özellikle ateşli hastalıklar -İlaç alımında aksaklıklar -Aşırı kola,kahve,çay tüketimi vb.

EPİLEPSİ NÖBETİNDE NELER YAPILMAMALI -Hastanın ağzını açmaya çalışmayınız. -Suni teneffüs ve kalp masajı yapmayınız. -Uyumasına engel olmayınız. -Nöbet sırasında ilaç,su,yiyecek vermeyiniz. -Hastanın çırpınmalarını engellemeye çalışmayınız. Nöbet sırasında kolonya,soğan vb. şeyleri koklatmayınız.

EPİLEPSİ NÖBETİNDE İLKYARDIM -Öncelikle sakin olun,hastanın yanından ayrılmayın gerekirse başkasından yardım alın. -Hastayı yatırın.YAN ÇEVİRİN.BAŞI GERİYE ALARAK POZİSYON VERİN ve BAŞI KORUYUN. -HASTANIN HAREKETLERİNİ DURDURMAYA ÇALIŞMAYIN. Nöbetin geçmesini bekleyin.Dışarıdan müdahale nöbet süresini kısaltmaz. -Ağız ve burunda biriken sümük tükürük.kusmuk vb. temizleyin -Kravat,kemer vb. sıkan giysileri gevşetin.Gözlüğü varsa çıkarın. -Çevresinden sivri ve sert eşyaları uzaklaştırın. --Nöbet sonrası sakin,sevecen,güven verici olun. -UYKUSU VARSA UYUMASINA İZİN VERİN.

NE ZAMAN “112” ARANMALI? -5 Dakikadan uzun süren nöbetlerde, -Tekrarlayan nöbetlerde, -Nöbet bittiği halde bilinç açılmıyorsa, 112 aranmalıdır.

BAYILMA(SENKOP)

BAYILMA Beyne giden kan akımında ve dolayısıyla oksijen miktarında azalmaya bağlı olarak görülen geçici bilinç kaybıdır.

BAYILMAYA YOL AÇAN NEDENLER Açlık Korku,heyecan Aşırı sıcak,yorgunluk Kapalı,havasız ortam Ani olarak ayağa kalkma Kan şekerinin düşmesi vb.

BAYILMANIN BELİRTİLERİ -Baş dönmesi -Dengeyi zor sağlama -Yüzde solukluk -Soğuk terleme -Görme ve duymada azalma

BAYILMADA İLK YARDIM -Bayılacak kişiyi bayılacağını hissederseniz yakalayarak yere yatırınız. -Ayaklarını yerden 30 cm yukarı kaldırınız. -Vücudu sıkan giysileri gevşetiniz. -Düşme sırasında yaralanma olup olmadığına bakınız. -Yüze soğuk su damlatarak,kolonya,alkol vb. ile uyaran veriniz. -Kişi ayılınca hemen ayağa kaldırmayınız. 5 DAKİKAYI GEÇEN BAYILMALARDA BİLİNÇ AÇILMIYORSA 112’Yİ ARAYINIZ!

KANAMALAR

KANAMALAR 1-İÇ KANAMALAR:Vücut boşluklarına doğru olan kanamalardır. Karın,göğüs,kafatası boşlukları gibi. 2-DIŞ KANAMALAR 3-DOĞAL DELİKLERDEN OLAN KANAMALAR Kanamalar kanayan damara göre üçe ayrılır: 1-Atardamar kanaması 2-Toplardamar kanaması 3-Kılcal damar kanaması

DIŞ KANAMALARDA İLKYARDIM

2-Özel basınç noktalarına basınç yapmak.

3-Turnike uygulamak

BURUN KANAMALARI Hasta oturtulur. Başı hafifçe öne eğilir. Burun kanatlarına 5 dakika süreyle bası yapılır. Kanama durduktan sonra bir süre burnunu yıkaması ve sümkürmesi önlenir. Kanama durmuyorsa sağlık kuruluşuna sevk edilir.

İÇ KANAMALAR Mide,akc.,dalak vb. organların kanamasıdır. Belirtileri:Huzursuzluk,sinirlilik,susama,sa-rarma,ağrı,bayılma, hızlı nabız,hızlı solunum. İlkyardım:Kişi yatırılır,ayakları yükseltilir. Elbiseler gevşetilir.Ağızdan bir şey veril –mez,sıcak tutulur.En kısa zamanda sağlık kuruluşuna iletilir.

KIRIK-ÇIKIK,-BURKULMA

Kırık, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. 1-Kapalı kırık 2-Açık kırık KIRIK BELİRTİLERİ -Düşme,üzerine düşme,çarpma öyküsü -Ağrı,şişlik,morarma,hareket kısıtlılığı -Şekil bozukluğu,simetrinin bozulması -Kol ya da bacakta kısalma -Kırık kemik uçlarının görülmesi -Dolaşımda aksama sonucu soğukluk

KIRIKLARDA İLKYARDIM -Kişi yerinden oynatılmamalıdır. -Yüzük,saat ve benzeri eşyalar çıkarılır. -Görünen kemik parçalarına dokunulmaz. -Şekil bozukluğu varsa düzeltilmeye çalışılmaz. -Omurga kırıklarında boyun desteklenir. -Kırık tespiti yapılır. -Soğuk uygulama yapılır. NOT: Çıkıkta ilkyardım, kırıkta olduğu gibidir

BURKULMA Eklem normal hareket sınırının ötesinde bükülür ve gerilirse oluşur. En çok ayak ve diz ekleminde görülür. Belirtiler: Ağrı,şişme,morarma İlkyardım:Eklem buz torbası ile soğutulur. Bandaj uygulanır,yukarıda tutulur.

KIRIK ÇIKIK VE BURKULMADA TESPİT YÖNTEMLERİ Yara varsa temiz bir bezle kapatılmalı. Yaralı bölge nasıl bulunduysa öyle tespit edilmeli,düzeltilmeye çalışılmamalı. Boşluklar doldurulmalı. Tespit,kırığın üstündeki ve altındaki eklemi de içine alacak şekilde yapılmalı. Yaralı bölge sabit tutulmalı.

YANIKLAR

110 – İtfaiye Yanık Dereceleri 1.Derece Yanık 2. Derece Yanık 3. Derece Yanık

YANIKLARDA İLKYARDIM Yanık küçükse hemen 5-10 dk. süreyle suyun altına tutulur.Yağ,katran gibi maddelerde bu maddeler soğuyuncaya kadar tutulur. Yanık bölgesindeki takılar,kıyafet çıkarılır. Yaygın yanıklarda kusma olabileceğinden ağızdan bir şey verilmez. 2.derece yaygın yanıklarda ve 3. derece yanıklarda hasta sağlık kuruluşuna götürülmelidir.

HAVA YOLU TIKANMALARI Hava yolu tıkanmaları iki şekildedir: -Kısmi tıkanma:Kişi öksürür,nefes alır,zorda olsa konuşabilir. İlkyardım olarak kişi sadece ÖKSÜRMEYE teşvik edilir. -Tam tıkanma:Kişi ellerini boynuna götürür, konuşamaz,hızla morarmaya başlar. İlkyardım olarak HEMLİCH MANEVRASI uygulanır.

HAYVAN ISIRMALARI

-Köpek Isırması Isırık yeri sabunlu su ile yıkanır. Kanama varsa kontrol altına alınır. Yara yeri kapatılarak hemen acile götürülür. -Arı Sokması Yaralı bölge sabunlu su ile yıkanır. Arının iğnesi görülüyorsa çıkarılır. Isırılan bölgeye buz uygulaması yapılır. Ağızdan sokulmuşsa buz emdirilir. Ağız içi sokmalarında ve alerjisi olanlarda 112 ye haber verilir.

SICAK ETKİLERİ

SICAK ETKİLERİ 1-Sıcak krampları: Hasta sıcak ortamdan uzaklaştırı-lır,yatırılarak krampları sonlanana kadar dinlen-dirilir,ağızdan sıvı verilebilir. 2-Sıcak Bitkinliği: Aşırı terleme ile sıvı kaybı oluş- ması sonucu meydana gelir. -Baş dönmesi,baş ağrısı,güçsüzlük,bulantı olabilir. -Hasta soğuk,ıslak ve yüzleri gridir. -Sıcak ortamdan uzaklaştırılır,giysileri gevşetilir,fazla giysiler çıkarılır,kendinde ise ağızdan sıvı verilir. Düzelmezse hastaneye sevk edilir.

3-Sıcak Çarpması: Çok az görülen fakat tedavi edilmezse ölümle sonuçlanan çok fazla ısıya maruz kalınmasıyla oluşan bir durumdur. -Yüz kızarır,dudaklar kurur,nabız hız-lı,solunum gürültülüdür. -Kişi yere yatırılır,giysileri çıkarılıp nemli bir çarşafla örtülerek vücudu sık sık silinir.Bilinç açık ise bol sıvı verilir.

SİGARANIN ZARARLARI