Kaplıcalarda Hijyen Mustafa Turan

KAPLICALAR YÖNETMELİĞİ Beş madde KAPLICALAR YÖNETMELİĞİ

Kaynak Koruma Alanları Madde 9 — Termal suların fiziksel ve kimyasal özelliklerinin, debi ve sıcaklıklarının yer altı ve yerüstünde olabilecek çeşitli etkenlerle değişmesini önlemek ve her türlü kirlenmeye karşı korunması amacı ile doğal çıkışlı termal kaynak, sondaj kuyusu çevresinde jeolojik ve hidrojeolojik verilere göre koruma alanları ve alınacak tedbirler belirlenir. Bu amaçla kaptaj ve sondaj kuyularının ve üretim sistemlerinin kirlenmeyi önleyici tekniğe uygun olması gerekir. Kaynak Koruma Alanları

Madde 10 — Kaplıca tesislerinde doğal tedavi unsurları ile etkileşimde bulunan tedavi küvetleri, havuzlar, peloid uygulama yerleri gibi mekanların tümü su ile etkileşimi olmayan, kolay temizlenip dezenfekte edilebilen, dezenfektan maddelerle bozulmaya uğramayan malzemeler kullanılarak yapılır. Tedavi Ortamları

Balneolojik Suların İşleme Tabi Tutulması Madde 25 — Kaplıca tedavisinde kullanılan doğal, termal ve mineralli sular, tıbbi değerlendirme kurulunun görüşü ile tedavideki etkinliği sağlayan kimyasal bileşimleri değiştirilmemek koşulu ile kontrollü olarak, ısıtma, soğutma, havalandırma ve çökertme gibi fıziksel işlemlere tabi tutulabilir. Kimyasal bileşimleri değiştirmemek koşulu ile sadece Bakanlıktan izinli ürünlerle dezenfeksiyon yapılabilir. Mineralli suların çıkarılması ve tedavi birimlerine isalesinde, suyun tedavi etkinliğini sağlayan kimyasal bileşimini bozmayan yöntemler kullanılır. Balneolojik Suların İşleme Tabi Tutulması

Madde 32 — Kaplıca tesisleri sağlık teşkilatının denetimine tabidir Madde 32 — Kaplıca tesisleri sağlık teşkilatının denetimine tabidir. Bu tesisler senede bir defa Bakanlıkça oluşturulan bir komisyon tarafından sağlık açısından denetlenir. Termomineral suyun kullanım yerinden alınan numunelerinde mikrobiyolojik kontroller aylık, kaynakta ve kullanım yerinden alınan numunelerde kimyasal kontroller yıllık olarak yapılır. Alınan numuneler 18 inci maddede belirtildiği şekilde EK-2 deki formata uygun olarak tesis sahibince analiz ettirilir, kirlenme belirlenirse gerekli önlemler alınır. Ayrıca bu tesislerin mahalli sağlık teşkilatınca en az üç aylık aralıklarla genel kontrolleri yapılır, gerekli görülen hallerde numune alınabilir. Denetim ve Yaptırım

Toplam koliform bakteriler 100 ml.de, 36 °C'de (0 olmalı) E.Coli Pseudomonas aeruginosa 100 ml.de, (0 olmalı) Toplam Koloni Sayısı 1 ml.de 20±2°C'de 72 saat: 0- 30 koloni/ ml ve 35 ±2°C'de 48 saatte limit değer:0-5 koloni/ml Fekal Koliform (ısıya dayanıklı termotolerans koliform) Fekal Streptokoklar (D grubu streptekoklar) Sülfid redükte eden sporlu anaeroblar 50 ml.de, (0 olmalı)

Uygun Çıkmayan Suların Takibi Madde 33 — Tesislerde kullanılan doğal tedavi unsurlarının 18 inci maddede belirtilen laboratuvarlarda yapılan analizlerinde bu Yönetmelikte öngörülen parametrelerdeki sınırların dışına çıkıldığının tespiti halinde işletme uyarılır. Bir hafta içinde tekrar numune alınır ve bu numunenin analizinde de uygunsuzluk bulunması halinde tesisin faaliyeti geçici olarak 15 gün süre ile durdurulur ve gerekli önlemler aldırılır. Bu süre sonunda tekrar alınan numunenin bu Yönetmeliğe uygun olması halinde işletmenin faaliyetine devamına izin verilir ve bir ay süre ile haftalık izlemeye alınır. Dört defa yapılan analiz sonuçlarının Yönetmeliğe uygun olması halinde normal izleme şekline dönülür. Uygun Çıkmayan Suların Takibi

Genelde yeraltı suları yüzeye ulaştığında temizdir. Mineralli su üreme için değil, canlılığın sürmesi için uygun. Uygulama yapılan küvetlerden çok havuz için önemli.

Kaplıca Ortamında Enfeksiyon Riski Daha Fazla mıdır?

Kaplıca Ortamında Enfeksiyon Riski Daha Fazla mıdır? EVET Kullanıcı faktörü Su faktörü Ortam faktörü Kaplıca Ortamında Enfeksiyon Riski Daha Fazla mıdır?

Kullanıcı yoğunluğu hacim başına düşen kişi sayısı  Organik ve mikrobiyal yük fazla 2000 lt lik kaplıca havuzunda 4 kişi, 75000 lt lik yüzme havuzunda ki 200 kişinin yaptığı etkiyi yaratır. Kullanıcılar burun, ağız ve deri salgıları – döküntüleri ile suyu kirletirler Kaplıca havuzunda bir kişi 20 dakikada yarım litre kadar terler. Sodyum klorür, kalsiyum ve magnezyum tuzları, organik azot, amonyak azotu, üre, kreatin ve amino asit Kaplıca kullanıcılarının genelde tedavi maksatlı olarak gelmesi Kullanıcı Faktörü

Su Faktörü Sıcak su daha hızlı va fazla buharlaşır Toplam çözünmüş katı - katıları ve tuzlar – fazla Suyu şartlandırmaya tepkisiz hale getirir. Suyun devir hızı çok yüksek Dezenfeksiyon maddesinin çok çabuk bozunması Sıcak su deriyi etkiler Uzun süre kalmak enfeksiyon ajanlarının deriden geçişini kolaylaştırır Suyun yutulması Başın suya sokulmaması esas olsa da su yutlabilir. Su Faktörü

Kaplıca havuzunda su hareketini artıracak enstrümanlar bulunur Ortamda aerosollerin fazla olması Ortam nemi fazla Mimari – mühendislik hataları Kullanılan malzemenin kolonizasyona izin veren türde olması Ölü boşluklar – erişilemeyen alanlar Lego kuralı Tamizlik için kullanılan malzemenin temiz kalmasının sağlanmasında zorluklar Ortam Faktörü

Legionella türleri Pseudomonas aeruginosa Çevresel mikobakteriler Escherichia Coli vd. enterik türler

Pseudomonas aeruginosa Kulak ve göz HEDEF SİSTEM ORGANİZMA Deri Pseudomonas aeruginosa Kulak ve göz Pseudomonas aeruginosa, Ps cepacia, Mycobacterium marinum, Papilloma virüsleri, Acanthamoeba Solunum sistemi Legionella, Pseudomonas spp, Enterobakteriler, aerobik amip, adenovirüsler Genitoüriner sistem Pseudomonas spp, Enterobakteriler, Trichomonas, mayalar ve mantarlar Gastrointestinal sistem Giardia, Cryptosporidium, Enterobakteriler, Klebsiella, Yersinia

İlkeler Kaplıca havuzundaki su kollodial maddeler içeriyorsa uzaklaştırılmalı berrak ve renksiz olmalı bakteri üremesini kolaylaştıracak organik md.ler içermemeli gerekliyse uygun biçimde dezenfekte edilmeli uygun sıcaklıkta olmalı İlkeler

Kullanımdan önce mutlaka tuvaleti kullanmaları, duş almaları ve cilt bakımı ile ilgili ürünleri kullanmamaları sağlanmalı. Kullanıcılar

Su Su pH’si 0 ile 14 arasında değişir. İdeal aralığı 7.0 - 7.6 pH, kullanılıyorsa, dezenfektanın etkinliğini belirleyecektir. Bu nedenle pH düzeltmesi gerekli olacaktır. Asiditeyi artırmak için sodyum bisülfat ve HCl Alkalileştirmek için sodyum karbonate 1,3-bromokloro-5,5- dimetihidantoin ve sodyum dikloroizosiyanürat görece nötr Trichloroisocyanuric asit pH yi  Sodyum ve kalsiyum hipoklorit pH yi  Su

Kaplıca havuz, küvet ve su hatları enfeksiyon ajanlarının gelişimine yardımcı olmayan malzemeden yapılmalı Donanımın sadece yüzeyden değil, içeriden de kontrolünü sağlayacak tasarımlar kullanılmalı Pencereli borular, galeri içi bağlantılar Donanım ve bileşenleri parçalar halinde ve kolaylıkla sökülebilir olmalı Ortam

Ortam Günlük bakım aktiviteleri aksatmadan sürdürülmeli Aşırı kullanım engellenmeli Havuz suyunun uygun akışı sağlanmalı Suyun tamamının sirküle olabilmesi Üstten taşırma yoluyla yüzeydeki kirliliğin hızla uzaklaştırılması Havuz suyunun sürekli tazelenmesi – Küvetlerin her hastadan sonra boşaltılarak yeniden doldurulması Havuz suyu kullanıcı başına saatte 1500 mililitre yenilenecek biçimde havuza verilir (md.11). Ortam

Su hatları, taşma kanalları, mazgallar ve zemin günlük olarak 5-10 mg/Lt. serbest klor içeren çözeltilerle düzenli olarak temizlenmeli Havuz çevresi temizliği gerekli ise su hortumu ve fırça ile yapılmalı Hortumlar Pseudomonas aeruginosa ve Legionella kolonizasyonuna açıktır. Bu nedenle düzenli aralıklarla 1-5 sa. süreyle 10 – 50 mgm/Lt. serbest klor içeren çözeltilein içinde bırakmal ve dışı iyice silinmelidir Ortam

Suyun bulunduğu BÜTÜN SİSTEM en az haftada bir kez tamamen boşaltılıp temizlenmelidir Tankların içinin ve kapakların dezenfeksiyonu Ayda bir kez su jetlerinin ve bağlantı borularının temziliği yapılmalı, su borularının içleri biyofilm gelişimi açısından kontrol edilmelidir. Ortam

mustafa.b.turan@gmail.com Antalya 24.04.2014