MADDE DÖNGÜLERİ www.gokcefortaci.com
Doğanın dengesi..
1. Su Döngüsü
Güneş, su döngüsünde enerji kaynağıdır Güneş, su döngüsünde enerji kaynağıdır. Durgun ve akar suların buharlaşması, canlılardaki terleme atmosferin su kaynağıdır.
Buharlaşarak atmosfer üst katmanlarına çıkan su buharı, bulutları oluşturur. Üst katmanlarda soğuk hava ile karşılaşan su buharı yoğunlaşır.
Yoğunlaşan su buharı kar ve yağmur olarak yeryüzüne geri döner.
Bu suların bir kısmı yüzeysel sularda birikip, bir kısmı da yer altı sularına karışmaktadır. Yer altı sularının son toplanma yeri ise deniz ve okyanuslardır. Burada toplanan sular, su döngüsüne devam eder .
Ayrıca fotosentez yapan bitkiler kökleri ile topraktan su alır Ayrıca fotosentez yapan bitkiler kökleri ile topraktan su alır. Bu suyun bir kısmını terleme yoluyla atmosfere geri verirler. Ayrıca hayvanlarda soluk alış-verişi ile su buharı atmosfere ulaşır.
2. Karbon Döngüsü: Fotosentez olayında, havadaki C02 yeşil bitkiler tarafından alınınca, C02‘in karbonu fotosentez yapan canlılara geçer. Bitkilerden besinlerle hayvanlara aktarılır. Bu arada besinlerin yıkılması sonucu oluşan C02 tekrar atmosfere döner.
Ayrıca bitki ve hayvanların ölüleri ve artıkları, ayrıştırıcılar tarafından parçalanarak C02 oluşur. Oluşan bu C02 tekrar atmosfere geçer.
3- Oksijen Döngüsü Fotosentez yapan organizmalar, C02 ve H20 kullanılıp organik maddeleri üretirken ortama serbest 02 verirler. Canlıların yaptıkları oksijenli solunumda, dışarıdan 02 alınır. Solunum sonunda dışarıya C02 ve H20 verilir.
4- Azot Döngüsü
Havada en fazla bulunan gaz azot gazıdır Havada en fazla bulunan gaz azot gazıdır. Azot öncelikli olarak protein ve nükleik asitlerin yapısında bulunur. Bitki ve hayvanlar azot ihtiyacını direkt havadan karşılayamazlar. Havadaki azot yıldırım ve şimşek gibi hava olayları sırasında su ile birleşip toprağa bağlanır.
Ayrıca baklagillerin köklerinde yaşayan azot bağlayıcı bakteriler havanın serbest azotunu toprağa bağlayabilir. Bitkiler azotu topraktan, otçullar ise azotlu bitkilerden karşılar. Etçiller de otçullar ile beslenerek azot ihtiyacını karşılar.
Bitki ve hayvanların artık ve cesetleri ayrıştırıcı bakteriler tarafından çürütülür ve amonyağa dönüştürülür. Toprakta bulunan bazı bakteriler amonyağı bitkilerin kullanabileceği azot tuzlarına dönüştürür. Bazı bakteriler ise topraktaki fazla azotun havaya tekrar aktarımını sağlar.