5 Element’le teşhis Porf. Dr. Cemal Çevik Special Thanks to Dr. Cheryl Chrisman for the use of her slides.

Elementlerin Oluşumu Tao, Çiy’i oluşturdu Çiy’den Yin Yang meydana geldi Yin ve Yang’tan elementler oluştu Elementlerden evren oluştu Evrendeki her şey şekil, hareket ve değişim beş elemnten oluştu ve oluşuyor.

Elementler ve Çiy Her element Çiy taşır Her elemnt bir diğerinin etkiler. Bu etkileme Çiy akışı şeklindedir. Elementler arasında çiy akışından dolayı sürekli bir değişim, etkilşeşim ve dönüşüm vardır. Evrende herşey bir diğeri ile ilişkilidir.

Vücudumuz Vücut bir makine gibi değil, bir bahçe gibidir ve akupunkturist’te bahçıvandır. Bir organizmayı kendi ortamından ayırmazsınız. Çiy, canlıların içlerinde ve aralarında akar. Çiy, her yerdedir ”İçerde, dışarda , dört bir yanda”

Akupunkturist Akupunkturist, Çiy’nin(=enerjinin) içimizde ki akışını ve çevreyle olan dengesini sağlar. Akupunkturist’in Çiy’si dengeleme işlevinin bir parçasıdır.

Denge Denge üç ilişkiye bağlıdır: Evren(Çevre) ve bireyler arasında Bireylerle diğer bireyler arasında Bireyin organları arasında denge Ref: Xie H, Priest V. Yin Yang Theory; TCVM Fundamental Principles pg 10

Çiy siz ve diğerler arasında akar mı? Şayet bu kavramı kabul etmekte zorlanıyorsanız etrafınızda bulunan hoşlanmadıklarınıza veya sizi yorduklarından dolayı az temasta olduklarınıza bakınız. Onlar sizin enerjinizi emerler Siz “Enerji Emiciler” Enerji Akışı “Düşük dozdaki arkadaşlar

Diğer insanlar Enerjinizi karşılıklı değişirsiniz ve etrafınızla beraber mutlusunuzdur Alınan ve verilen enerji de denge vardır “Yüksek dozlu arkadaşlıklar

Çiy veterinerler ve hayvanlar arasında da akar Çoğumuz hayvanlarla enerji seviyesinde derin ilgi kurarız Onların enerjileri bizimkileri, bizim enerjimizde onların enerjilerini dengeler Çoğumuz bu doğal enerji alışverişinin farkındayız Sezgilerimizle biz bu enerji değişiminin her iki tarafa da iyileştirici etkisi olduğunu biliriz.

Doktor ve hasta arasındaki Çiy akışı sonucu etkiler mi? Aynı hastada aynı ilacı kullanan iki doktorun etkiler farklı olabilir mi? Şayet doktor ve hasta arasında enerji akışı varsa etkinlik gözükür.Aksi halde gözükmez. Eksikliği olan insan ÇİY ÇİY Doctor 1 Doctor 2 Eksikliği olan Dr İyi dengeli doktor

Çinlilerin bakışı ile akupunkturist tedavinin bir parçasıdır Yani hastanızın bedenini dengeye sokmak istiyorsanız kendinizin de dengede olmanız gerekir.

Etkin bir akupunkturist olmak için… Kendinizi biliniz Günlük olarak kendinizi dengeleyiniz Tedavi esnasında O anki İşinizle ilgileniniz Ön yargılarınızı bırakınız En iyi niyetle hastanıza yaklaşınız Sonra tekrar kendinizi dengeleyiniz

TCM 5 Element Teorisi Hastalıkların 8 Prensibi Ateş Toprak Metal Su Tahta Hastalıkların 8 Prensibi Yin & Yang Interior & Exterior Soğuk & Sıcak Eksiklik& Fazlalık Zang-Fu Organlar HT/SI -- PC/TH SP/ST LU/LI KID/BL LIV/GB

Ağaç Ses Duygulanım(Emotion) İklim Özelliği(Climate) Mevsim Yön Bağırtılı(shout) Duygulanım(Emotion) Kızgınlık(anger) İklim Özelliği(Climate) rüzgarlı-ılık Mevsim bahar Yön doğu Açıldığı yer gözler Vücut Parçası ligamentler Zang/Fu LIV/GB

Wood BALANCED DEFICIENT EXCESS

Ağaç

Ağaç Yapısı “The Pioneer” Liderlik rollerinden hoşlanır ve görev alır Kendinden emindir, kendine güvenir Yarışmacı,başarılı olmak ister, atletiktir Duyguları güçlüdür, çabuk kırılmaz Kabiliyetlerini ve başarılarını açıkça tartışır En ileride, en iyi ve tek olmayı ister Diğerleri kabul etmese de daima haklı olduğunu düşünür Risk almaktan korkmaz , karar vermekte zorlanmaz Halk tarafından bilinmekten zevk alır Mücadele etmekten hoşlanır Başkalrını kendisini tenkid etmelerinden değrlendirmelerinden hoşlanmaz, reddeder

Ateş Ses Duygulanım durumu İklim şartı Mevsim Yön Açıklık alaycı Duygulanım durumu eğlenceli İklim şartı sıcak Mevsim yaz Yön güney Açıklık dil Vücut Parçası Zang/Fu HT/SI - PC/TH

Fire BALANCED DEFICIENT EXCESS

Ateş

Ateş kişilik yapısı “The Wizard-Büyücü, usta” Yüksek enerjili, canlı, heyecanlı Hislerinin zevklerinde hoşlanır Empati yapar, diğerlerinin ne hissettiklerini ve düşündüklerini kolayca bilir Fiziksel temastan ve duygusal yakınlıktan hoşlanır Duygularına göre hareket etmekten hoşlanır Uyarıcı ortamlarda bulunmaktan hoşlanır Hissettiklerini paylaşır, içini döker Anı yaşar Hayatı gırgır gibi görür Emosyonel olarak hassastır, sorumluluk sahibi ve sezgilidir Çekici ve büyüleyici olmaktan hoşlanır

Toprak Ses Duygu durumu İklim şart Mevsim Yön Açıklık Vücut Parçası Şarkı söyler gibidir Duygu durumu sempati İklim şart nemli Mevsim Yaz sonu Yön merkez Açıklık dudaklar/diş etleri Vücut Parçası kaslar Zang/Fu SP/ST

Earth BALANCED DEFICIENT EXCESS

Toprak

Toprak tipi kişilik “The Peacemaker”Barışçı Cesaretlendirici, destekleyici, sempatetik Diğerlerini seven ve destekleyen, diğerlerine açık, kabul eder Diğerlerinin ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarından önce karşılamak ister Yardım etmekten hoşlanır Ailesi ve arkadaşlarıyla beraberlikten hoşlanır Analşılabilir, uyumlu, kolaylaştırıcı Diplomatik ve sır tutucu Diğer insanların hayatlarına girebilen Diğer çalışanlarla Uyum içersinde çalışan Diğerlerinin görüşlerine inanan Zıt ve çatışmalı ilişkilerin devamından hoşlanan

Metal Ses Duygu durumu İklim şartı Mevsim Yön Açıklık Vücut Parçası ağlamaklı Duygu durumu Mateme varan üzüntü İklim şartı Kuru-soğuk Mevsim sonbahar Yön batı Açıklık burun Vücut Parçası deri Zang/Fu LU/LI

Metal DEFICIENT BALANCED EXCESS

Metal

Metal constitution “The Alchemist” Soğuk, Gururlu, içine kapanık Kendini kontrol eder,kendilerini kolayca durdurabilirler Diğerlerinin işlerine karışmazlar Temiz, titiz, düzenli,markaya önem veren, ayırımcı Akılcı, analitik, problemlerin çözümüne sistematik yaklaşır Objektif kriterlere göre karar verir. Prensipleri zevklerinden önce gelir Daha yetkili olan otoriteleri kabul eder. Puzzle ve sırları çözmeyi sever Hedefleri belli olan işlerde iyi çalışır.

Su Ses Duygu durumu İklim Mevsim Kış Yön Açıklık Vücut Parça Zang/Fu homurdanma Duygu durumu korku İklim soğuk Mevsim Kış Yön kuzey Açıklık kulaklar Vücut Parça Kemikler Zang/Fu KID/BL

Water BALANCED DEFICIENT EXCESS

SU

Su Kişiliği “The Philosopher” Filozof Sıra dışı, ekzantirik İntellektüel uğraşlarda bulunurlar Gizli kalmayı severler Hislerini paylaşmazlar, düşünceleri ve görüşleri kendileri içindir self Hayalerindekileri yapamayı severlern and curiosity Yakınlık yerine kendi başlarına olmaktan hoşlanırlar Dikkatli ve hassastırlar Sosyal statülerde periferde bulunur İnsanları ve olayları incelerkenCritical and skeptical

Her şahıs her elementi taşır Siz bütün elementlere sahipsiniz,,Siz de bu elementlerden bir tanes1 Siz de ATEŞ Toprak AGADWOOD YOU Metal Su

Sizin en fazla beş elementiniz hangisi? WOOD FIRE Yang –dışa yönelik, extroverted, dışa yönlenmiş, konuşkan Earth Yin –içe yönelik, içe bağlı, sessiz Water Metal

AĞAÇ ELEMENTİ MİSİNİZ? dengede dengesiz bozukluklar Kendine güvenir Israrlı cesur ihtiraslı yarışmacı güçlü direkt Kararlı kibirli Agresif huzursuz dinlenemez zıtlaşır Sabit fikirli dürtüsel değişken Ambivalan Yüksek tansiyon Aşırı hassas barsak sendromu Düzensiz solunum Migren TMJ problems Seksüel disfonksiyon Madde bağımlılığı Kas krampları

AĞAÇ’ın hayat dersleri… Aşırılıkları dengeleme Kendini zaptetmeyi öğrenme Kararsızlıkla başa çıkma Siniri kontrol etme Pylaşmayı öğrenme Ortak çalışmayı öğrenme “He whom others fear likewise cannot but fear others” Lao Tzu Metal ve Toprak özelliklerinizi kendinizi dengelemekte kullanın

Ağaç ve toprak dengesi Toprak benliğinizi nezaket, takım ruhu, paylaşma ve diğerlerinin düşüncelerine saygı göstermek için besleyin

Ağaç ve metal dengesi Kendinizi kontrol etmek, sakin olmak ve aşırılıklarınızı baskılamak için metal benliğinizi besleyin “fazlalıkta büyükanneyi besleyin”

ATEŞ ELEMENTİ MİSİNİZ? DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUKLARI canlı Iletişimi seven karizmatik Olumlu düşünen farkındalıklı nazik Empatik heyecanlı Kendini adayan Kolay heyecanlanan endişeli Baştan çıkarıcı Pollyanna Kafası karışık Aşırı duyarlı duygusal doyumsuz bencil Aritmi Sinirsel yorgunluk uykusuzluk Ağrılı işeme hiperseksüel Kolay yorulma egzema Thermoregulation Uyarıcı madde bağımlısı

ATEŞ’in hayat dersleri Sınır koymak Kişisel alanlara saygı şunlarla başa çıkmak: Ayrılık Aşırı uyarıma ihtiyaç Gündüz düşleri uykusuzluk Dram yaratma isteği “Striving for an excess of praise, one ends up without praise” Lao Tzu Su ve Metal özelliklerinizi kullanarak kendinizi dengelemek

Ataş ve su dengesi Su benliğinizi güçlendirerek yanlızlığınızın ve içe dönük değerlendirmeler yapmanın tadını çıkarın (büyükanneyi güçlendirin)

Ateş ve metal dengesi Bağımsızlık, duygusal kontrol ve öz-disiplin için metal benliğinizi besleyin.

TOPRAK ELEMENTİ MİSİNİZ? DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUKLARI besleyici Destek verici rahat yönlenmiş sosyal sempatik düşünceli Anlaşması kolay özgüvenli ilgili Aşırı koruyucu Herşeye karışan endişeli dağınık biriktirici bağımlı kişiliksiz Herşeye uyan istikrarsız aşırı Fazla yeme Su tutulumu Kilo verememe Yapışkan tükrük ve ter Şiş göz kapakları varis Geç iyileşme PMS Diş çürükleri

TOPRAK’ın hayat dersleri Değişimle başa çıkmak Yolunu kaybetmek Kendinden fazla ödün vermek yetersizlik dengesizlik Bireyselliğini korumak Bağımsızlığı öğrenmek Konsantrasyonunu korumak Dried up Earth can no longer sustain life “A terrace nine layers high starts from a basketful of earth” Lao Tzu How can your Wood and Earth Selves help you achieve balance?

Toprak ve ağaç dengesi Ağaç benlğinizi besleyerek köklerinizi güçlendirip kendi bireyselliğinizi, gücünüzü, kararlılığınızı geliştirin ve paspas olmayın”

Toprak ve su dengesi Su benliğinizi geliştirerek kendinizle birlikte olmayı, kendinize güvenmeyi ve odaklanmayı öğrenin

METAL ELEMENTİ MİSİNİZ ? DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUK kabızlık Sırt ve omurga katılığı Kuru öksürük Kuru çilt, çatlayan dudaklar depresyon Sinuzal başağrısı Solunum yolu bozuklukları siğiller Yakınlaşmaktan korkmak metodik anlayışlı dikkatli kabullenici düzenli sakin Disiplinli kesin Içine kapanık takıntılı Esneklikten yoksun mükemmelist önyargılı dikkatsiz umursamaz katı Çok bilmiş Dogmatik

METAL’in hayat dersleri.. Duygusal olarak kendini ifade etmeyi öğrenme Rijidite Yakınlaşmayı öğrenmek Otorite figürlerini kabullenme Düzensizlik anksiyetesi “A tree that is inflexible will snap” Lao Tzu How can your Fire and Wood Selves help you achieve balance?

Metal ve ateş dengesi Yakınlaşma, duygusal ifade ve spontanlık için ateş enerjisini besleyin.

Metal ve ağaç dengesi Katılık ve kararlılık için ağaç enerjisini besleyin

SU ELEMENTİ MİSİNİZ? DENGEDE DENGESİZ BOZUKLUK İÇTEN Iç gözlemci alçakgönüllü dikkatli objektif meraklı Mantıklı Ayrıntıya özenli tutumlu korkulu Çekingen gözetlemeci kopuk eleştirel olumsuz fobik dikkatsiz pinti Böbrek ve mesane taşları Osteoporoz Frigidite/Impotans IVDD Soğuk el ve ayak Anorexia Sindirim bozukluğu kabızlık Hipertension

SUyun hayat dersleri… sosyalleşememe Içe kapanıklık Kural tanımazlık “The sage does not hoard, the more he does for others the more he has himself” Lao Tzu sosyalleşememe Içe kapanıklık Kural tanımazlık eliaçıklık Hipokondriak Izolasyon iletişim Güven How can your Water and Earth Selves help you achieve balance?

Su ve toprak dengesi Izolsayondan kurtulmak ve güvenebilmek için toprak elementini güçlendirin

Su ve ateş dengesi Hayatınıza anlam katmak için ateşi körükleyin. (Dışa dönük, sosyal, iletişimi seven)

Shen (yaratma) döngüsü ateş ağacı yakar ve toprağı oluşturur. Toprak dağların oluşturduğu Metalleri yapar ve suyu biriktirir. the Su agacı besler

Ke (control) Cycle The Earth can dam up the Waters which can dowse the Fire which can melt the Metal which can be formed into axes to chop the Wood which sends its roots to hold the Earth.

TCM 24-hour Clock

TCM 8 Principles Hastalığın derinliği Hastalığın doğası Exterior -- Interior Hastalığın doğası Hot -- Cold Hastalık ve bedenin birbirine olan güç dengesi Excess -- Deficiency Tümüyle karekteri Yang -- Yin

Zang/Fu (yin organ/yang organ) Karı/koca çiftleri Dahiliye ile ilgili anne  çocuk Agaç ateşin annesidir Toprak ateşin çocuğudur büyükanne  torun Su ateşin büyükannesidir

TCM Teorisi Dengeyi esas al Yapısal gerekleri destekle Özel durum için özel tedaviler ekle Ana noktaları tedavi et Eksiklik için—anayı tedavi et Fazlalık için—büyükanneyi tedavi et Önlemek için- - torunu tedavi et

6 Patojen rüzgar sıcak Yaz sıcağı soğuk nem kuruluk