KANSERDEN KORUNMA Dr. MEHTAP ASLAN

KANSER “Cancer” İngilizce “yengeç (burcu)” YENGEÇ düşmanını kıstırdıktan sonra sıkıca tutuyor, yavaş yavaş kemirerek yiyor. KANSER de tedavi edilmediği takdirde, insanı giderek zayıflatıp halsiz düşürüyor ve sonunda öldürüyor.

HÜCRE Hücreler vücudumuzun en küçük yapıtaşlarıdır. Vücudumuzda tüm organlar hücrelerden oluşur. Sağlıklı vücut hücreleri bir düzen içinde bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Hücreler vücudumuzun en küçük yapıtaşlarıdır.

KANSER OLUŞUMU Etkenler ile hücrenin anormal çoğalması Normal hücre Tümörün kan dolaşımı sisteminden beslenmesi Tümörün kan dolaşım sistemi ile diğer organlara hücum etmesi

çoğalmaları sonucu oluşan, KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz ve sürekli çoğalmaları sonucu oluşan, tedavi edilmediğinde yakındaki ve uzaktaki organlara yayılan bir hastalıktır.

Hangi organlarda kanser olur? Kanser tek bir organ hastalığı olmayıp, vücuttaki tüm doku ve organlarda gelişebilir.

TÜMÖRLER KANSER ÇEVRE DOKU GELİŞTİKLERİ YERDE VE SINIRLI KALANLAR ORGANLARA YAYILAN KÖTÜ HUYLU İYİ HUYLU KANSER

yaşamının bir döneminde 1/4 Dünyanın her yerinde her 4 kişiden biri yaşamının bir döneminde KANSER

KANSERİN NEDENLERİ DEĞİŞTİRİLEMEZ DEĞİŞTİRİLEBİLİR

DEĞİŞTİRİLEMEYEN NEDENLER YAŞ CİNSİYET IRK GENETİK YATKINLIK

YAŞ Yaş ilerledikçe kadınlarda meme kanseri, erkeklerde prostat kanseri riski artmaktadır.

CİNSİYET KADINLARDA Meme Kanseri Rahim-Yumurtalık Kanseri Mide–Barsak Kanseri Akciğer Kanseri ERKEKLERDE Akciğer Kanseri Prostat Kanseri Mide-Bağırsak Kanseri

IRK Beyaz ırka mensup insanlarda deri kanseri görülme sıklığı daha yüksek

KALITSAL FAKTÖRLER Birinci derece akrabalarında kanser öyküsü olan bireylerde kanser görülme sıklığı diğer insanlara göre daha fazladır. Meme kanseri Bağırsak kanseri Prostat kanseri

DEĞİŞTİRİLEBİLİR NEDENLER ÇEVRESEL ETKENLER ZARARLI ALIŞKANLIKLAR BESLENME ALIŞKANLIKLARI ENFEKSİYÖZ AJANLAR KİMYASAL KARSİNOJENLER

1. ÇEVRESEL FAKTÖRLER Güneşin zararlı etkileri (solaryum) Coğrafi özellikler Hava kirliliği

GÜNEŞTEN KORUNMA Yaz aylarında özellikle 11.00 - 15.00 saatleri arasında güneşe çıkılmamalıdır. Güneşte yanmaktan kaçınılmalı, güneşlenilecekse koruyucu krem ve geniş kenarlı şapka kullanılmalıdır. Solaryum tercih edilmemelidir.

RADYASYON Röntgen gibi radyasyona neden olan etkenlere fazla maruz kalmak Fazla cep telefonu kullanmak!

ÇOCUKLARI TV VE BİLGİSAYARDAN UZAK TUTUN ! Radyolojik tetkikleri ancak doktor tavsiyesi ile yaptırın. Bebek ve çocukları televizyon, bilgisayar gibi radyasyon yayan cihazlardan uzak tutun.

2. ZARARLI ALIŞKANLIKLAR Sigara Alkol Sağlıksız cinsel yaşantı Kötü beslenme Uyuşturucu bağımlılığı

SİGARA Kanserin en önemli nedeni sigara kullanmaktır. Sigara dumanına maruz kalmak da sigara içmek kadar risklidir.

SİGARA Akciğer kanseri Gırtlak Ağız boşluğu - yemek borusu kanseri Mide-barsak kanseri Pankreas kanseri Böbrek ve mesane kanseri Meme ve rahim kanseri

Sigara ve tütün kullanmayınız. Sigara kullanılan yerlerde bulunmayınız.

PASİF SİGARA İÇİMİ Orta derecede sigara içilen bir büroda: 5 sigara içmiş kadar Çok sigara içen birinin oda arkadaşı: 27 sigara içmiş kadar

Alkol Çok miktarda ve uzun süreli alkol alımı ağız, yutak gırtlak ve yemek borusu kanserlerini arttırmaktadır.

3. BESLENME ALIŞKANLIKLARI Yağlı yiyecekler Fazla protein Aşırı et tüketimi Kimyasal katkı maddesi içeren gıdaları fazla tüketmek.

ŞİŞMANLIK KANSER RİSKİNİ ARTIRIR Meme Böbrek Rahim Yemek borusu Barsak

YANLIŞ BESLENME Hayvansal gıdaların fazla tüketimi meme, rahim, prostat, kalınbarsak-rektum, pankreas ve böbrek kanseri riskini artırır.

BESLENME ALIŞKANLIKLARI Kızartmaların fazla tüketimi Sıvı yağ yerine katı yağların tüketimi Kanserden koruyucu yağların kullanılmaması (zeytinyağı gibi…)‏

Besinleri doğru şekilde pişirmeliyiz. Kızartma, tütsüleme, mangal yerine fırında pişirme, haşlama gibi yöntemler

YANLIŞ BESLENME Tuz ve salamura gibi tuzlu gıdaların fazla tüketimi mide kanseri riskini arttırmaktadır. Turşu, ketçap, hardal, salamura zeytin gibi tuzu fazla olan besinlerden uzak durmalıyız.

Şekerli gıdaların fazla tüketimi YANLIŞ BESLENME Şekerli gıdaların fazla tüketimi (özellikle çay şekeri) kolon, rektum ve pankreas kanseri riskini arttırmaktadır.

Salam, sosis, cips, bisküvi gibi… YANLIŞ BESLENME Hazır gıdalarda bulunan koruyucu katkı maddeleri kanser oluşumunda önemli bir etkiye sahiptir. (Mide ve yemek borusu kanserleri) Salam, sosis, cips, bisküvi gibi…

Posalı yiyeceklerin tüketimi kalınbarsak kanserlerini YANLIŞ BESLENME Az posalı beslenme kanser riskini arttırır. Posalı yiyeceklerin tüketimi kalınbarsak kanserlerini önlemektedir.

YANLIŞ BESLENME * İyi koşullarda depolanmayan tahıllar yemek borusu ve * Kurutulmuş meyveler * Peynirde oluşan zararlı küfler yemek borusu ve karaciğer CA

Besinleri Saklama Besin saklamak için üretilmiş kaplarda (boyalı olmayan cam kaplar gibi), Küf oluşmayacak şekilde Uygun ısıda ve sürede saklamalıyız.

Kansere Karşı Koruyucu Besinler Bazı sebzelerin (lahana, brokoli, salatalık, maydanoz, biberiye, soya fasulyesi) içerdikleri bazı maddelerle kansere karşı koruyucu etki gösterdiği bilinmektedir. Şifalı otlar!

4. VİRÜSLER Helicobacter Pylori Mide kanseri Hepatit C Virüsü Karaciğer kanseri Ebstein-Barr Virusü Lenf kanseri Papilloma Virüsü Rahim ağzı kanseri riskini artırır

BULAŞICI HASTALIKLARDAN KORUNMA Kişisel hijyene dikkat edilmeli Cinsel ilişki sırasında kondom kullanılmalı

5. KİMYASAL KARSİNOJENLER Katran ve kömürün yanma ürünleri, benzen, asbest, krom vb.. maddelerle temasın kanser oluşumuna yol açtığı bilinmektedir. Boya sanayi …. mesane Plastik sanayi …. Karaciğer Böcek öldürücülerden kaçınılmalı, kullanılan ortama belli bir süre girilmemelidir.

HAREKETSİZ YAŞAM Hareketsizlik sağlığımızı birçok yönden olumsuz etkilemektedir. Günlük düzenli yapılan aktiviteler kolon, meme ve akciğer kanserine karşı koruyucudur.

KANSERİN NEDENLERİ Sigara Bazı Virüsler Alkol Radyasyon Yanlış Beslenme Kimyasal Maddeler Hareketsiz Yaşam Çevre Kirliliği Aşırı Güneş Işını-Solaryum Aşırı Röntgen Işını Genetik ve Yaş

Tahriş ve yaralama Herhangi bir organın sürekli tahriş olması ilerde kanser oluşumuna yol açabilir. Diş etlerini tahriş eden protez, Sürekli acı ve sıcak yeme ağız ve dil kanseri

KANSERDE ERKEN TANI Tedavi şansını arttırır. Tedaviyi kolaylaştırır. Tedavi giderlerini azaltır. Doku ve organ kaybını önler. Sakatlık bırakmaz. HAYAT KURTARIR

ERKEN TANIYLA TESPİT EDİLEBİLİR KANSERLER Meme Kanseri Rahim ağzı Kanseri Cilt Kanseri Prostat Kanseri Barsak Kanseri

KANSERDE ERKEN TANI İÇİN Kanserin ön belirtilerine karşı dikkatli olun, Belirli aralıklarla sağlık muayenesi yaptırın, Doktorun isteyeceği tetkikleri yaptırın.

BELİRTİLER Vücudumuzda elle hissedilen şişlikler Siğil ve benlerde belirgin değişiklik

BELİRTİLER Uzun süren, iyileşmeyen yaralar Yutma güçlüğü veya hazımsızlık

BELİRTİLER Beklenmeyen kanama ve akıntılar Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük

BELİRTİLER Tuvalet alışkanlıklarında ani değişiklik Açıklanamayan kilo kaybı

ÖNERİLERİMİZ Dışkılama ve idrar alışkanlıklarında değişiklikler Uzun süren, iyileşmeyen yaralar Beklenmeyen kanama ve akıntılar Meme veya başka organlarda elle hissedilen şişlikler Yutma güçlüğü veya hazımsızlık Siğil ve benlerde belirgin değişiklik Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük

Erken Tanı Hayat Kurtarır Bu değişiklikler görüldüğünde bir hekime başvurmayı ihmal etmeyiniz

TEDAVİ Uygun ve zamanında tedavi ile kanserin birçok türlerinde tedavi imkanı mevcuttur.

HASTALIĞIN TAM TEDAVİSİ KANSERDE TEDAVİ HASTALIĞIN TAM TEDAVİSİ SAĞLIKLI YAŞAM SÜRESİNİ UZATMAK UYGUN ve ZAMANINDA TEDAVİ İLE; AĞRILARINI DİNDİRMEK SOSYAL ve RUHSAL PROBLEMLERİ ÇÖZMEK MÜMKÜN OLMAKTADIR

KANSERDE TEDAVİ YÖNTEMLERİ CERRAHİ RADYOTERAPİ KEMOTERAPİ İMMÜNOTERAPİ HORMON TEDAVİSİ LAZER TEDAVİSİ

RAHİM AĞZI KANSERİ Erken tanı için her yıl vaginal smear ( rahim ağzından alınan örnek ) testi yaptırılmalıdır. Anormal vaginal akıntı Anormal kanama Cinsel ilişki sonrası kanama Menapoz sonrası kanlı akıntı

MEME MUAYENESİ NEDEN ÖNEMLİDİR? Her 10 kadından 1’i hayatlarının herhangi bir döneminde meme kanseri olabilir. Her 10 kadından 8’inde lezyon iyi huyludur. Her 10 kadından 9’u tümörü kendi kendine bulur. Her 10 kadından 9.5’i erken tanı ve tedavi sayesinde beş yıl sonra yaşıyor olacaktır.

MEME KANSERİ TARAMA YÖNERGESİ Kendi kendine meme muayenesi 20 yaş ve üzeri her ay Klinik muayene 20-40 yaş arası 3 yılda bir 40 yaş üzeri her yıl Mamografi 40 yaşında tarama muayenesi 40-49 yaş 1-2 yılda bir 50 yaş üzeri her yıl MEME MUAYENESİNİ MENSTRÜASYONUN 7. GÜNÜ YAPMAK EN UYGUNU.

Kollar iki yanda serbest halde Aynanın karşısında durarak bu 3 pozisyonla inceleyiniz. şekilsel veya renksel bir değişme var mı bakınız. Kollar iki yanda serbest halde                                                                                                                                 Kollar baş seviyesi üzerinde                                                                 Kollar kalçada ve hafif bastırarak

YATARAK MUAYENE:Özellikle büyük göğüs yapısına sahip kadınlar için uygun bir yöntemdir. Bir omzunuzun altına yastık koyunuz.O taraftaki elinizi başınızın altına koyun.Sonra diğer elinizle meme muayenesini yapın. Muayene bitiminde,meme ucunu iki parmağınızın arasına alarak hafifçe sıkınız.Kanama veya akıntı olup olmadığını kontrol edin. BANYO YAPARKEN KONTROL: Sabunun verdiği kayganlıkla muayene kolaylaşır. Meme muayenesi yapıldıktan sonra meme ucu ve koltuk altı bölgenizi kontrol edin.

Her şeyden önce memenin normal yapısına bakacaksınız. NE ARAYACAKSINIZ ? Her şeyden önce memenin normal yapısına bakacaksınız. Ağrı Ele gelecek bir kitle Hassasiyet Koltuk altı-boyun bölgelerindeki lenf bezi büyümeleri Memeden gelen kan veya kirli akıntı Memede şekil değişikliği Deri değişiklikleri ve gamzeleşme

1-7 NİSAN KANSER HAFTASI TEŞEKKÜRLER