Temel Analiz Yöntemleri Dr. Gültekin ALTUNTAŞ

Picasso & Velazquez Las Meninas & The Royal Family

Picasso ve Velazquez "Hayatta hiçbirşey Velazquez'in resmi kadar belirgin ve net değildir. İş ortamının gerçeklerini Picasso'nun resmindeki gibi şekil değiştirmiş olarak görebilirsiniz. Picasso'nun resmine bakıp, Velazquez'in resmini görebilenleriniz başarılı olacak, diğerleri kübik şekillere bakıp yanlış anlamlar çıkarmaktan gerçekleri hiç göremeyecek."

Gündem Yönetim ve Stratejik Yönetim, Stratejik Yönetim ile ilgili Kavramlar, Stratejik Yönetim Süreci ve Evreleri, FÜTZ (SWOT) Analizi, Kişisel FÜTZ (SWOT) Analizi.

Yönetim Bir kurumun amaçlarını gerçekleştirmek için sahip olduğu üretim kaynaklarının, bir başka deyişle, Doğal Kaynaklar, İnsan Kaynakları, Sermaye, Ham Madde, Makine ve Donanımlar, v.b. kaynakları etkili ve verimli olarak kullanması sürecidir.

Stratejik Yönetim Kuruluşların, uzun dönemde yaşamını devam ettirebilmek, sürdürülebilir rekabet üstünlüğü ve ortalama üzerinde getiri sağlayabilmek amacıyla, sahip olduğu üretim faktörlerinin etkili ve verimli olarak kullanılması sürecidir.

Temel Kavramlar Strateji Latince “Stratum” sözcüğü, anlamı, yol, çizgi, Strategema sözcüğü, anlamı, savaş hileleri, Stratos ve ago sözcükleri, anlamları, ordu ve yönetmek, Strategike episteme sözcükleri, anlamı, generalin bilgisi, Strategike sophia sözcükleri, anlamı, generalin bilgeliği.

Stratejik Yönetimin Unsurları “Uzun Dönem”deki faaliyetlere ve “Nihai Hedefler”e yoğunlaşmak, “Yaşamını sürdürebilmek” ve kurumu tehdit eden çevre unsurlarına karşı önlemler almak, Bilgi toplama, analiz etme, karar verme ve uygulamayı kapsamak (Analitik olmak), Etkili ve verimli olmayı amaçlamak, Hedeflenen sonuçlara varmak için “yönetimin dört temel işlevi”ni (planlama, örgütleme, yürütmek ve kontrol) kullanmak.

Stratejik Yönetim ile İlgili Terim ve Kavramlar Planlama: “Bir kuruluşun amaçlarına erişebilmesi için gerekli yol ve araçların belirlenmesi süreci” Plan: “Planlama süreci içinde amaçlara varmak için belirlenmiş kararlar topluluğu” Amaçlar: “Varılmak istenen sonuçlar”

Yönetimin İşlevleri Planlama: Kurumun amaçlarının ve bu amaçlara erişebilmek için gerekli yol ve araçların belirlenmesi, Organize etme: Amaçlar, planlar ve araçlar belirlendikten sonra bunları gerçekleştirecek yapının tasarlanması, kurulması ve organizasyonu, Yürütme: Kurumun amaçlara uygun olarak harekete geçirilmesi, Kontrol: İşlerin amaçlara, konulan yöntem, prosedür ve standartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığının belirlenmesi ve gerektiğinde düzeltmeler yaparak işlerin amaç ve planlara uygun olarak yürütülmesinin sağlanması.

Stratejik Yönetim Kurumun günlük ve olağan işlerinin yönetimi ile değil, “uzun dönemde yaşamını sürdürmesini” mümkün kılacak ve ona “rekabet üstünlüğü” ile “ortalama üzerinde bir getiri” sağlayabilecek işlerin yönetimi ile ilgilidir.

Stratejik Yönetim ile İlgili Terim ve Kavramlar Strateji: İç ve dış çevre faktörlerini inceleyerek, amaçlara varmak için belirlenmiş, nihai sonuca odaklı, uzun dönemli, dinamik kararlar topluluğudur. Politika: Örgütlerde arzulanan amaçlara ulaşılabilmesi için belirlenen stratejilerin uygulanması sürecinde yöneticilerin kararlarına ve faaliyetlerine yol gösteren temel düşünce tarzıdır.

Stratejik Yönetim ile İlgili Terim ve Kavramlar Taktik: Stratejilerin uygulanması sürecinde değişen koşullara uygun olarak yapılan, dinamik ve daha kısa dönemleri kapsayan, baskı gruplarının davranışlarını dikkate alan faaliyetler ve kararlardır. Yöntem, Proje, Bütçe, ...

Stratejik Yönetim PLANLAMA Neredeyiz? Nereye Ulaşmak İstiyoruz? Durum Analizi Misyon Vizyon Amaç ve Hedefler Bütçeler ORGANİZE ETME Nasıl? Örgüt Yapısı Görev ve Yetkiler Sorumluluklar Yapısal İlişkiler Atamalar Doğru adamı seçme/atama YÜRÜTME Uygulama Nasıl? Yetkilendirme, Karar verme Lider Anlayışı Takım Çalışması Aktif Katılım Yönetici Eğitimi ve Geliştirme KONTROL Sonuçları Değerleme Nasıl? Performans Standartlarını Belirleme, Sapmaları Ölçme ve Değerleme, Düzeltici Önlemler Alma

Stratejik Yönetim Evreleri  Ülgen&Mirze 2004

Stratejik Yönetim Sürecinin Evreleri “Neredeyiz?” sorusuna cevap verecek şekilde kuruluş içi ve dışı faktörlerin inceleneceği bir “durum analizi”nin yapılması, “Nereye gitmek istiyoruz?” sorusu çerçevesinde kuruluş için misyon, vizyon, ilkeler, stratejik amaç ve hedeflerin belirlenmesi, “Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?” sorusu kapsamında uygulama stratejisi geliştirme, Başarımızı nasıl takip eder ve değerlendiririz?” sorusuna yönelik olarak izleme ve değerlendirme faaliyetlerinin sistematik bir şekilde yürütülmesi

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik Yönetim Bilinci Yaratma

Stratejik Bilinç Oluşturma Kurumların içinde bulundukları çevrede, Stratejilerini nasıl geliştirebileceklerini, Çevresel fırsatlardan nasıl yararlanabileceklerini, Çevresel tehditlerden ise nasıl korunabilecekleri bilinçli olarak düşünmeleridir.

Stratejistlerin Seçimi ve Görevlendirilmesi Kurumlarında stratejik yönetim süreci ile ilgili çalışmaları başlatan ve bu sürecin her evresinde yer alan; stratejik faaliyetlerden sorumlu görevlilerdir. Stratejik bilinç sahibi olma, Bilgileri toplayabilme sistem yaklaşımı içinde analiz edebilme, İçgüdü ve öngörü yeteneklerine sahip olma, Yaratıcı ve takım çalışmasına yatkın, Zamanı iyi yönetebilme, v.b. gibi niteliklere sahip olmalıdır.

Stratejistler

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik Yönetim Bilinci Yaratma Stratejik Analiz Dış ve İç Çevre Analizi

Stratejik Analiz Süreci Stratejik analiz süreci, kuruluşta mevcut durumun analiz edilerek ortaya konulmasıdır. Plan ve Programlar DURUM ANALİZİ NEREDEYİZ? FÜTZ Analizi Piyasa Analizi Hedef Kitle / İlgili Tarafların Belirlenmesi

Stratejik Analiz Süreci

Çevre Analizi Genel/Uzak Dış Çevre Analizi Politik, yasal, ekonomik, sosyo-kültürel, demografik, teknolojik ve uluslararası (global) unsurlar. Sektör/Yakın Dış Çevre Analizi İşletmenin yakın çevresinin ihtiyaçları, beklenen hizmetlerin miktar ve kalitesi, vbg… Kurum İçi Çevrenin Analizi Yönetim, bütçe ve mali durum, insan kaynakları, pazarlama, üretim, altyapı, hizmet maliyeti, tanıtım, vbg...

Genel Çevre Ölçümleme Teknikleri Çevresel Unsurun Olasılık Derecesi, Çevresel Unsurun Kuruma Etki Derecesi, Çevresel Unsurun Kurum için Önem Derecesi, Kurumun Olası Çevresel Unsurlara Karşı Hazırlık Derecesi Kurumun Olası Çevresel Unsurlara Karşı Kullanabileceği Kaynakların Belirlenmesi

SWOT Analizi İşletmenin sektördeki rakiplerine oranla üstünlük (Strengths) ve zayıflıkları(Weaknesses) ile işletmenin içinde bulunduğu çevredeki fırsatlar (Opportunities) ve tehditleri (Threats) tanımlayan bir analiz sürecidir. SWOT – TOWS – FÜTZ - FZGT ANALİZİ

SWOT Analizi SWOT Analizinde Kurumu etkileyen dış çevredeki unsurların incelenmesi sonucunda Fırsat ve Tehditler Kurumun iç çevresinin analizi sonucunda ise işletmenin Üstünlükleri ve Zayıflıkları belirlenir. Kurumun Dış Çevresinin Analizi Dış Çevredeki Fırsatlar Dış Çevredeki Tehditler Kurumun İç Çevresinin Analizi Kurumun Üstünlükler Kurumun Zayıflıklar

SWOT Analizi Fırsatlar, “dış çevrenin analizi sonucunda işletme için olumlu sonuçlar yaratabilecek unsurlar”dır. Tehditler, “fırsatların aksine ve işletmenin varlığını sürdürmesine engel olabilecek veya rekabet üstünlüğünü kaybetmesine neden olabilecek uzak veya yakın çevredeki değişimler sonucu ortaya çıkan, işletme için arzu edilmeyen oluşumlar”dır. Üstünlükler, “işletmenin iç çevresinin analizi sonucunda ortaya çıkartılan, rakiplerine karşı üstünlük sağlayabildiği varlık ve yeteneklerini” kapsamaktadır. Zayıflıklar, “işletmenin mevcut varlık ve yetenek kapasitelerinin rakiplerine oranla güçsüz ve düşük olduğu durumları” belirtmektedir.

SWOT Analizi

SWOT Analizi Durum analizinde esas olarak şu değerlendirmeler yapılır: Kuruluşun iç yapısının analizi (kuruluşun görev ve yetkilerinin, performansının, sorunlarının, potansiyellerinin, kurumsal kültürünün, insan kaynaklarının, teknolojik düzeyinin, vb. analizi). Çevre analizi (kuruluşun faaliyet gösterdiği ortamın ve dış koşulların analizi). Kuruluşun gelecekte karşılaşabileceği ve etkilenebileceği gelişmelerin analizi. İlgili tarafların (kuruluşun hedef kitlesi ve kuruluş faaliyetlerinden olumlu/olumsuz yönde etkilenenlerin; paydaşların analizi.

SWOT Analizi – Kurum İçi Analiz Temel Noktalar – I Kuruluşun geçmişi, mevzuatı ve bu mevzuat gereği görevleri Kuruluşun genel bürokrasi içindeki yeri ve yönetim yapısı Kuruluş içi iletişim ve karar alma süreci Kuruluş personelinin sayısı ve nitelikleri Kuruluşun yararlandığı değişik finansman kaynakları (Bütçe, fon, döner sermaye, diğer) Kuruluşun personel ve ücret politikası ile bu alanlardaki esneklikleri Kuruluş çalışanlarının motivasyon düzeyi ve kuruluşun durumuna dair değerlendirmeleri ve beklentileri

SWOT Analizi – Kurum İçi Analiz Temel Noktalar – II Kuruluşun teknolojik alt yapısı ve teknolojiyi kullanma düzeyi Kuruluşun araç ve bina envanteri ve diğer varlıkları Kuruluşta kullanılan raporlama sistemi Kuruluş faaliyetlerini izleme ve değerlendirme sistemi Kuruluşun gerçekleştirdiği ve yürütmekte olduğu önemli faaliyetler ve projeler Son dönemde kuruluş yapısında ve görev alanında yapılan önemli değişiklikler Kuruluş yapısında ve görev alanında yapılması gündemde olan önemli değişiklikler Aynı ya da benzer görevi yapan birimler ve yetki çakışmaları

SWOT Analizi – Dış Çevre Analizi Temel Noktalar Kuruluşun faaliyet alanında dünyadaki durum ve gelişme eğilimleri Kuruluşun faaliyet alanında ülkemizdeki durum ve gelişme eğilimleri Dünyada ve ülkemizdeki temel eğilimler ve sorunlar arasında kuruluşu yakından ilgilendiren kritik konular. Bu konuların kuruluşu nasıl ve ne yönde etkileyeceği Kuruluşun faaliyetleri ile alanıyla ilgili kalkınma planı, sektörel ve bölgesel plan ve programlarda yer alan amaç, ilke ve politikalar ve bunlar arasındaki uyum Kuruluşun faaliyetlerini yürütürken karşılaştığı temel riskler ve belirsizlikler

Dış ve İç Çevre analizlerini bu hususlar ışığı altında yapınız. Faaliyet Alanı : Faaliyet alanımızı nasıl tanımlıyoruz? Coğrafi olarak faaliyet alanımız neresidir? Sağladığımız hizmet türleri nelerdir? Kurumun kuruluş kanunundan kaynaklanan yetki, görev ve sorumlulukları/alanı nedir? Dış ve İç Çevre analizlerini bu hususlar ışığı altında yapınız. Beklentiler : Kurumumuz ne’ye ve kime hizmet için kuruldu? Kurumun varlığının sürdürebilmesinin ana nedenleri nelerdir? Üst birimin kurumumuzdan beklentileri nedir? Ulusal, sektörel ve bölgesel plan ve programlar kurumdan neler beklemektedir? Hizmet ettiğimiz/edeceğimiz, direkt ilişki ve etkileşim içinde bulunduğumuz kesimin(birincil paydaşlar) beklentileri nelerdir? Direkt ilişki veya etkileşim içinde bulunmasak dahi, çalışmalarımızdan ve faaliyetlerimizden endirekt olarak etkilenebilecek kesimlerin(ikincil paydaşlar) beklentileri nelerdir? Kurum çalışanlarının beklentileri nelerdir? Paydaşların beklentilerine uygun olabilecek, yeni olarak neler(görevler) yapabiliriz?

Ekonomik Çevre Unsurları Politik ve Yasal Çevre Unsurları Ekonomik gelişmeler ve eğilimler Toplum genel refah seviyesi (ekonomik büyüme oranları, tasarruf ve yatırım oranları, tüketim harcamaları, yatırım harcamaları, altyapı yatırımları v.s) Yerel faaliyet alanında toplum genel refah seviyesi Kalkınma planları ve programları ile, varsa istikrar programları Para politikalarında gelişmeler( para arzı, faiz hadleri, fon ve kaynak kullanımları, v.s.) Maliye politikalarında gelişmeler(bütçe dengeleri, kamu harcamaları ve gelirleri, vergi politikaları ve devlet borçlarında gelişimler, eğilimler) Milli gelir trendlerinin belirlenmesi(toplam milli gelir, milli gelir yıllık artış oranları, gelir dağılımı, fert başına düşen milli gelir v.s.) Üretim faktör(işgücü, sermaye, doğal kaynaklar, girişimcilik) pazarlarında gelişmeler, eğilimler Dış ödemeler dengesi ile ilgili faktörler ve gelişimleri Ekonomik gelişmeler ve eğilimler sonucu enflasyonist-deflasyonist etkiler, döviz kurlarında değişim ve trendler Yerel altyapı ve finansal kaynaklar açısından gelişim ve trendler DIŞ ÇEVRE Politik ve Yasal Çevre Unsurları Devlet, hükümet, resmi ve yerel makamlar ile ilgili gelişmeler, eğilimler Devlet, hükümet, resmi ve yerel makam ilişkilerinde gelişim ve eğilimler Hükümet ve üst kurum programları Güç dengeleri, siyasal yapı ve tercihler Kamu bürokrasisi Devlet-birey ilişkileri Ulusal-uluslararası hukuk etkileşimleri ve gelişmeler; globalleşme eğilimlerinin yasal uygulamaları Devlet ve hükümet çevrelerinde globalleşme(politik ve ekonomik alanlarda) eğilimleri Devletin ekonomi ve iş alanına müdahaleleri; ve/veya özelleştirme-devletleştirme eğilimleri ve gelişmeler Çevre hukuku ile ilgili gelişmeler, eğilimler İş hukuku ile ilgili gelişmeler Kamu ve özel hukuk alanında gelişimler, eğilimler Yönetişim, paydaş hakları, tüketici hakları ile ilgili gelişimler, eğilimler Kurumun alanı ve faaliyetleri ile sınırlı yasal gelişimler, eğilimler DIŞ ÇEVRE

Teknolojik Çevre Unsurları Sosyokültürel Çevre Unsurları Faaliyet alanını etkileyebilecek uluslar arası teknolojik değişim ve gelişme potansiyeli Faaliyet alanını ve çalışmalarınızı etkileyebilecek iletişim ve bilgi teknolojilerinde gelişimler, eğilimler Hizmet ve faaliyetleri etkileyebilecek üretim süreçlerinde teknolojik gelişimler, eğilimler Faaliyet alanındaki diğer teknolojik gelişmeler, eğilimler Sosyokültürel Çevre Unsurları Faaliyet alanında toplumda dünya görüşü, yaşam biçimi, alışkanlıkları ve değer yargıları ile ilgili gelişmeler, eğilimler Önemli toplumsal sorunlar Ulusal ve uluslararası politik ve ekonomik olaylara bakış açıları ve çeşitli olaylara karşı tutum ve davranış biçimlerinde değişim veya gelişimler Toplumsal etik ve ahlak düşünüş ve davranışlarında gelişimler, eğilimler Kültürel alışkanlıklarda gelişmeler Faaliyet alanı içinde değişik paydaş grupları ve gereksinimlerinin özellikleri Globalleşme ile ilgili gelişmeler ve eğilimler Alt kültürlerde baskın eğilimler Sivil toplum, işadamları ve işgören örgütlerinin gelişimi ve güç dengelerinde yerleri, eğilimler Çeşitli baskı gruplarının gelişimi ve güç dengelerinde yerleri, eğilimleri Çevre bilinci ile ilgili eğilimler ve değişimler Çalışanların kurum ve ekonomik alanlarda düşünüş, tutum ve davranış eğilimleri Hizmet verilen kesim ve diğer paydaşların, faaliyet alanında kurumun yaptığı çalışmaları ile ilgili düşünüş, tutum ve davranışları ile ilgili gelişmeler, eğilimler DIŞ ÇEVRE DIŞ ÇEVRE

Uluslar Arası Çevre Unsurları Demografik Çevre Unsurları DIŞ ÇEVRE Uluslar Arası Çevre Unsurları Yakın çevre: Ülkenin, komşuları ve etkileşim derecesi yüksek diğer ülkeler ile birlikte yer aldığı coğrafi bölge 1. Uzak çevre : Ülkenin yakın çevresinde sayılmayan ama yoğun politik ve ekonomik ilişkileri nedeni ile etkileşimi bulunan ülkelerin (coğrafi bölge oluşturmayabilirler) oluşturduğu çevre 2. Uzak çevre : Yakın ve 1. Uzak çevre dışında bulunan coğrafya ve bölgeler Kurumun faaliyet alanında dünyada gelişmeler ve eğilimler Ülkenin yakın, 1. uzak ve 2. uzak çevresinde yüksek gerginlik durumları (askeri müdahale ve faaliyetler dahil) Yakın çevrede yeni politik ve ekonomik oluşumlar; ülkelerarası politik/ekonomik birleşme veya ayrılmalar, blok değiştirmeler, siyasal işbirlikleri, v.s. 1. Uzak çevrede yeni politik/ekonomik oluşumlar (yukarıdaki unsurların aynı) 2. Uzak çevrede politik/ekonomik gelişmeler Demografik Çevre Unsurları Faaliyet alanında toplum nüfusu ile ilgili bilgiler; sayısal büyüklük, nüfus trendleri, yapısı, özellikleri, kadın-erkek nüfus oranları, yaş grupları, etnik yapı ve kültürel özellikler bölgelerarası nüfus dağılımı, bölgesel nüfus hareketleri, bölgesel gelir dağılımı, bölgesel eğitim durumu, v.s.) Faaliyetlerin sürdürülmesi için kuruma girdi sağlayan dış kuruluşlar İşbirliği yapılması gereken temel kurum ve kuruluşlar Bölgesel coğrafi ve topografik yapı DIŞ ÇEVRE

İç Çevre Kurum geçmişi, mevzuatı ve görevleri Genel bürokrasi içinde yeri ve yönetim yapısı Kurum insan kaynakları/çalışanlarının sayı, nitelik, etkinlik ve motivasyon açısından düzeyleri Kurum yöneticilerinin liderlik ve yönetim becerileri Çalışanların tatmini ve memnuniyeti açısından düzeyi Kurum içi iletişim süreci, karar alma ve raporlama sistemi Kurum dışı hizmet verilen kesim ve diğer paydaşlarla iletişim ve tatmin düzeylerinin ölçme ve değerlendirme sistemi Kurumun planlama ve teknoloji kullanımı açısından düzeyi Bürokratik ve kırtasiyecilikler açısından kurumun düzeyi Kurumun küresel, ulusal ve yerel gelişmeleri izleme, değerlendirme ve uyumu düzeyi Kurumun maddi varlık yapısı (bina, araçlar, makineler, v.s.) Kurum teknolojik alt yapısı Kurum finansal kaynak yapısı (bütçe, döner ser., v.s.) ve gücü Kurum yatırım ve masraf yönetimlerinde etkinliği Üst, yan ve benzer kurumlarla yetki ve görev çakışmaları Kurum faaliyetlerinin izlenme, kontrol ve değerlendirme sistemi açısından düzeyi Gerçekleştirilen faaliyetlerde kritik başarı noktaları ve/veya sorunların belirlenmesi açısından etkinliği İşlevsel faaliyetlerde (üretim, lojistik, pazarlama, ar-ge, halkla ilişkiler, v.s.) üstünlük ve zayıflıklar Diğer… İç Çevre

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik Yönetim Bilinci Yaratma Stratejik Analiz Dış ve İç Çevre Analizi Stratejik Yönlendirme Misyon, Vizyon, ve Hedefler

Stratejik Yönlendirme Evresi İşletmenin varoluş nedeninin, arzu edilen geleceğinin ve stratejik amaç ve hedeflerinin belirlenmesine yöneliktir. Kuruluşun Varoluş Gerekçesi MİSYON ve İLKELER NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? Temel İlkeler Arzu Edilen Gelecek VİZYON Orta Vadede Ulaşılacak Amaçlar STRATEJİK AMAÇ HEDEFLER Spesifik, Somut ve Ölçülebilir Hedefler

Kurumun Misyonu Misyon “bir kuruma yön vermek ve anlam kazandırmak amacıyla belirlenmiş ve o kurumu benzerlerinden ayıran görev ve ortak değerler” dir. Bu bağlamda misyon, bir işletme veya örgütün “kuruluş ve varoluş nedeni”ni açıklayan, temel amaç ve hedefini net bir şekilde ortaya koyan bir ifadedir.

İlgili Taraflar Analizinde Temel Noktalar Faaliyetlerini sürdürmesi için kuruluşa girdi sağlayan kuruluş dışı birimler Kuruluş faaliyetlerinin yürütülmesi sürecinde işbirliği yapılması gereken temel kurum ve kuruluşlar Öncelik sırasına göre kuruluşun ilgili olduğu ve hizmet sunduğu kesimler ve bu kesimlerin kuruluş ile ilgili temel beklentileri Hedef kitle ve diğer ilgililerden gelen görüş ve şikayetleri değerlendirme sistemi Hedef kitle ve diğer ilgililerin kuruluş çalışmaları ile ilgili tatmin düzeylerinin nasıl ölçüldüğü/ölçülebileceği

Misyon Bildirimi Misyon bildiriminde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir: Kısa, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilir. Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlar. Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir. Kuruluşun hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar belirtilir. Kuruluşun sunduğu hizmet ve/veya ürünler tanımlanır.

Misyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular Kuruluşun var olma nedeni nedir? Kuruluş kimlere hizmet sunuyor? Kuruluş hangi alanda çalışıyor? Kuruluş hangi ihtiyaçları karşılıyor? Kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu yasal görevler nelerdir? Kuruluşun amacı ilk kurulduğundan bu yana değişti mi?

Kurumun Vizyonu Vizyon, kişilerin veya kurumların, kendilerinin veya işletmelerinin gelecekte olmasını arzu ettikleri durumun ifadesidir. Bu anlamda vizyon, “gelecekteki varılması veya olması arzu edilen bir durumla ilgili rüya veya hayalin ifade edilmiş bir şeklidir”.

Etkili Misyon Hayır: 0 Az-çok: 1 Evet: 2 15-puan ve üstü: Etkili bir Misyon Açıklaması 10 puan ve altı: Misyon açıklaması yeterli değil Misyon açıklaması, çeşitli paydaş guruplarının kendi çıkarları ile ilgili baskılarını ve zorlamalarını engelleyebilecek, çekici ve ilham verici kurumsal amaçlara yönelik hususları kapsamakta mıdır? Misyon açıklaması, kurumun paydaşlarına karşı sorumluluklarını açık olarak belirtmekte midir? Misyon açıklaması, kurumun iş’i, faaliyet alanı, ve bu alanın çekiciliği ile ilgili bilgiler ve hususları kapsamakta mıdır? Misyon açıklaması kurumun varmak istediği ve stratejik üstünlük sağlayabileceği stratejik bir konumu tanımlamakta mıdır? Misyon açıklaması, kurumun amaçları ile uyumlu olan, çalışanlarının gurur duyacağı değerleri belirtmekte midir? Misyon açıklamasında yer alan değerler seçilecek stratejilere uyumlu ve onları destekleyici özellikte midir? Misyon açıklaması, strateji ve değerlere uygun, çalışanlara rehberlik edebilecek önemli davranış standartlarını belirtmekte midir? Misyon açıklamasında yer alan davranış standartları, çalışanlara rehber olabilecek şekilde kendi kişisel doğru ve yanlış davranışlarını kontrol edebilecekleri açıklıkta belirtilmiş midir? Misyon açıklaması, kurum kültürünü de yansıtan özellikte kurumun geniş bir resmini (portresini) verebilmekte midir? Misyon açıklaması kolayca okunabilir ve anlaşılabilir nitelikte midir?

Vizyonun Unsurları  Ülgen&Mirze 2004

Vizyonun Oluşturulması Vizyonu oluşturmada iki temel yol izlenebilir; Başkan tarafından önceden belirlenmiş bir vizyonun kurum üyeleri ve halk ile paylaşılması ve geliştirilmesi, Vizyonun çalışanlarla ve halkla paylaşılması ve birlikte geliştirilmesi. İlkinin başarılı olabilmesi yöneticinin liderlik yeteneğine, İkincisinin başarısı ise sağlıklı bir iletişim ortamının varlığına bağlıdır.

Vizyon Bildirimi Güçlü bir vizyon aşağıdaki özelliklere sahiptir: İdealisttir. Özgündür. Ayırt edicidir. Çekicidir. İyi ifade edilmiş bir vizyon, Kısa ve akılda kalıcıdır. İlham verici ve iddialıdır. Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlayıcıdır. Tüm çalışanları, hizmet sunulan kitle ve diğer kişiler için çekicidir.

Vizyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular Kuruluşun ideal geleceği nedir? Kuruluş, müşteriler, vatandaşlar, diğer kuruluşlar ve siyasi otorite tarafından nasıl algılanmak istiyor? Kuruluşun bir vizyon ifadesi var mı? Varsa, yenilenmesi gerekiyor mu?

Vizyon Bildirimi İyi ifade edilmiş bir ilkeler bildirimi, Temel değerleri ve inançları açık ve kesin bir dille ortaya koymalıdır. Çalışanların işlerini en iyi şekilde yapacakları şartlara ilişkin temel düşünceyi belirtmelidir. Kuruluşun vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayacak sistem ve süreçleri desteklemelidir. İlkeler bildirimi üç temel alana ilişkindir: Kişiler: Kuruluş çalışanları ve kuruluş dışındaki kişiler Süreçler: Kuruluşun yönetim, karar alma ve hizmet üretimi süreci Performans: Kuruluşun ürettiği hizmet ve/veya ürünlerin kalitesine yönelik beklentiler

İlkeler Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular Kuruluşun çalışma felsefesi nedir? Kuruluşun çalışmalarına temel teşkil eden değerler, standartlar ve idealler nelerdir? Kuruluşun personeli tarafından benimsenen değerler ve inançlar nelerdir?

Kurumun Amaç ve Hedefleri Kurumun amaçları, faaliyetlerinin sonucunda elde etmek istedikleri olup işletmenin yaptığı işleri, faaliyetleri “niçin” yaptığını, “neyi veya neleri elde etmek için” yaptıklarını belirten sonuçlardır. Misyon bir kurumun varoluş nedenini belirlerken, amaçlar vizyonu oluşturan temel adımlardaki beklentilerdir. Hedefler ise daha kesin ve ölçülebilir özellikte olup genelde amaçların nicelik olarak belirtilmiş şeklidir.

Amaçların Türleri Stratejik Amaçlar, Kurumun tümünü ilgilendiren ve üst düzeyde belirlenen amaçlardır. İşlevsel Amaçlar, Kurumun orta ve alt yönetim düzeylerinde her işlevsel bölümün kendi iş birimlerindeki etkinlikleri sonucu elde etmek istedikleri amaçlar,  Süreleri açısından ise; kısa, orta veya uzun dönemli amaçlar olarak sınıflandırılabilir.

Stratejik Amaçların Özellikleri Misyon, vizyon ve ilkelerle uyumlu olmalıdır. Kuruluşun misyonunu yerine getirmesine katkıda bulunmalıdır. İddialı, ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır. Kuruluşun şimdiki durumundan gelecekteki arzu edilen durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır. Ulaşılmak istenen noktayı açık bir şekilde ifade etmeli, ancak buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır. Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için bir çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleştirilmesinde yol gösterici olmalıdır. Kuruluşun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir. Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır. Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir.

Stratejik Amaçlar İçin Cevaplanması Gereken Sorular Kuruluş misyonunu yerine getirmek için neler yapmalıdır? Kuruluş kısa ve orta vadede neleri başarmayı amaçlamaktadır? Kuruluşun şu andaki faaliyetleri dış çevre ile uyumlu mudur, değilse ne değişmelidir? Kuruluş diğer kamu kuruluşları ile ortak amaçlara sahip midir?

Hedefler Hedefler, stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. Stratejik amaçların aksine, hedefler sayısal olarak ifade edilirler ve daha kısa vadeyi kapsarlar. Bir stratejik amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak birden fazla hedef belirlenebilir. Hedefler, Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır. Ölçülebilir olmalıdır. İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır. Sonuca odaklanmış olmalıdır. Zaman çerçevesi belli olmalıdır.

Hedeflerin Oluşturulması İçin Cevaplanması Gereken Sorular Hedefler, kuruluşun misyon, vizyon, ilkeler ve stratejik amaçları ile tutarlı mı? Hangi spesifik sonuçlara ulaşmaya çalışılıyor? Sonucu etkileyen faktörler nelerdir? Bir stratejik amaca ilişkin hedefler gerçekleştirildiğinde o stratejik amaca ulaşılabiliyor mu? Hedefi belirli bir süre içinde gerçekleştirme zorunluluğu var mı? İstenilen sonuçlara ne kadar zamanda ulaşılabilir? Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan gelişme nasıl ölçülür? Kıyas noktaları nelerdir? Ne kadar gelişme sağlanabilir?

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik Yönetim Bilinci Yaratma Stratejik Analiz Dış ve İç Çevre Analizi Stratejik Yönlendirme Misyon, Vizyon, ve Hedefler Strateji Oluşturma

Strateji Oluşturma Evresi Strateji oluşturma evresi, uygulanacak stratejinin belirlenmesini içerir. Amaç ve Hedeflere Ulaşma Yöntemleri FAALİYET ve PROJELER GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞIRIZ? Detaylı İş Planları Maliyetlendirme

Faaliyetler-Stratejiler DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Kurum her bir amaca ait hedefleri bu başlık altında ayrıntılı olarak açıklayacak ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan faaliyet ve projeleri detaylı olarak ifade edecektir. Her bir hedefin yerine getirilmesinden sorumlu birimler(rol, sorumluluk ve yetkileri ile) belirlenecektir. Öncelik verilen hedeflere ulaşmak için gerekli faaliyet/stratejiler aynı öncelik sırasında ele alınacaktır. SORULAR Hedefin yerine getirilmesinde seçilen bu faaliyet/stratejinin rolü ve önemi nedir? Hedefleri gerçekleştirecek faaliyetlerde yol ve yöntemler tanımlanmış mıdır? Süre, maliyet, kalite ile ilgili ölçülebilir kriterler bulunmakta mıdır? Sorumlu birimler ve sorumlulukları açık olarak belirlenmiş midir? Aynı hedefi gerçekleştirecek alternatif faaliyetler değerlendirilmiş midir? Her bir faaliyet belirli bir hedefe yönelik midir? Faaliyetlerin diğer faaliyet/stratejilerle çakışan noktalarının olmamasına dikkat edilmiş midir?

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik Yönetim Bilinci Yaratma Stratejik Analiz Dış ve İç Çevre Analizi Stratejik Yönlendirme Misyon, Vizyon, ve Hedefler Strateji Oluşturma Stratejik Uygulama (Organizasyon,İnsan Kayn. Ve Liderlik)

Stratejik Uygulama Stratejilere uygun örgütsel yapının kurulması, Kurulan örgütsel yapıda görev yapacak, stratejileri gerçekleştirebilecek nitelikte insan kaynaklarının seçimi, atanması ve eğitimi, Stratejilerin uygulanmasını sağlayacak stratejik değişimleri ve uygulamaları gerçekleştirebilecek nitelikte liderlerin tayini ve uygun örgütsel iklim’in hazırlanması.

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik Yönetim Bilinci Yaratma Stratejik Analiz Dış ve İç Çevre Analizi Stratejik Yönlendirme Misyon, Vizyon, ve Hedefler Strateji Oluşturma Stratejik Uygulama (Organizasyon,İnsan Kayn. Ve Liderlik) Stratejik Kontrol

Stratejik Kontrol Evresi Stratejik kontrol evresi; işletmede uygulanan strateji ile ulaşılmak istenen amaç ve hedeflere ne derece yaklaşıldığının belirlenmesidir. Raporlama İZLEME BAŞARIMIZI NASIL İZLER ve DEĞERLENDİRİRİZ? Karşılaştırma Geri Besleme Ölçme Yöntemlerinin Belirlenmesi DEĞERLEME PERFORMANS ÖLÇÜMÜ Performans Göstergeleri Performans Yönetimi

Stratejik Yönetim Süreci Stratejik Yönetim Bilinci Yaratma Stratejik Analiz Dış ve İç Çevre Analizi Stratejik Yönlendirme Misyon, Vizyon, ve Hedefler Strateji Oluşturma Stratejik Uygulama (Organizasyon,İnsan Kayn. Ve Liderlik) Stratejik Kontrol

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Bireyin fotoğrafını çekmektir. Bir anlamda, farklı alanlardan bakarak bireye gerçeğe daha yakın bir görüntü sunmaktır. Bireyin kaynak ve becerileri ile çevre şartlarının uyumlaştırılması sürecidir. Bireyin gelecek yönelimlerini belirlemek ve uygulamaya geçirmek amacı güder. Bireyin geliştirilmesine yöneliktir.

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Kısaca siz, Araştırmacı: Uzmanlık, bilgi, ……., ……., ……., ……., ……., ……., ……., Gözlemci ve araştırmacı bir kişiliğiniz var. Bilgi elde etme, ……., ……., ……., ……., ……., ……., …….,

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Oluşturduğunuz listedeki sözcükler ve kavramlar, sizin dünyanız… Pozitif Yönler (Güçlü Noktalarınız) Negatif Yönler (Olası Zayıf Noktalarınız) Meraklı Analitik Bilgiç Bilge …

Kişisel Potansiyeliniz Fiziksel Potansiyel (Çekinik) Eylem ve Hareket Boyutu Zihinsel Potansiyel (Baskın) Fikir ve Düşünce Duygusal Potansiyel (Yardımcı) His ve Duygu

Zihinsel Potansiyel Zihinsel potansiyeli yüksek insanlar, Genel olarak, kavramlar, fikirler ve stratejilere ilgi duyarlar. Fikirlerin dünyasında, güç, onay, ilham ararlar. Rasyonel düşünürler. Analiz, fikir ve proje üretme konusunda yeteneklidir. Zaman olarak gelecek odaklıdır.

Duygusal Potansiyel Duygusal potansiyeli yüksek insanlar, Genel olarak, ilişkiler, insanlar, ilgi ve imaj üzerine ilgi duyarlar. İnsanların dünyasında, güç, onay, ilham ararlar. İnsanları bir araya getirme, sıcak ve yakın ilişkiler kurma, insanları motive etme konusunda yeteneklidir. Zaman algıları geçmişe yöneliktir.

Fiziksel Potansiyel Fiziksel potansiyeli yüksek insanlar, Genel olarak, aksiyon, uygulama, hayatta kalma, güçlü ve bağımsız olma konularına ilgi duyarlar. Fiziksel dünyada, güç, onay, ilham ararlar. Düşünceleri sistemli hale getirme ve uygulamaya geçirme odaklıdır. Zaman olarak şimdiye odaklıdır.

Genel Bakış ve Analiz BEN Beden İş ve Kariyer Teknoloji Finansal Durum Zihinsel Durum İlişkiler Aile Teknoloji

Genel Bakış ve Analiz Ben, İlişkiler, Mutlu muyum? Hedeflerim var mı? Hayatım bir amacı var mı? … İlişkiler, Gerçekten güvendiğim dostlarım var mı? Uzaktan olan sevdiklerimi arayıp soruyor muyum? Yalnız mıyım? İnsanlarla yakın ilişkiler kurabiliyor muyum?

Genel Bakış ve Analiz Zihinsel alan, Finansal durum, Bilgi düzeyim nedir? Kitap okuyor muyum? Hafızam güçlü mü? Kendimi geliştiriyor muyum? Yabancı dil bilgim nedir? … Finansal durum, Savurgan mıyım? Cimri miyim? Zor zamanlar için birikimim var mı? Borçlarım çok mu?

Genel Bakış ve Analiz Aile, Beden, Aile fertleri ile aram nasıl? Onları arayıp soruyor muyum? Onlara hediyeler alıyor muyum? … Beden, Kilo fazlam var mı? Düzenli ve dengeli besleniyor muyum? Check up yaptırıyor muyum? Düzenli spor yapıyor muyum?

Genel Bakış ve Analiz İş ve Kariyer, Teknoloji, İşimde daha başarılı olmak için ne yapıyorum? İşimi seviyor muyum? İşimle ilgili güncel gelişmeleri izliyor muyum? Geleceğe yönelik kariyer planım ne? … Teknoloji, Teknolojik gelişmeleri izliyor muyum? Bilgi işlem teknolojilerini etkin kullanıyor muyum?

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Güçlü yanlar: Bireyin diğerlerine üstünlük sağladığı varlık ve yeteneklerdir. Potansiyeli de içerir. Zayıf yanlar: Bireyi zayıflatan, ilerlemesini engelleyen unsurlardır. Fırsatlar: Birey için olumlu sonuçlar yaratabilecek ve gelişimi için kullandığı unsurlardır. Tehditler: Bireyin varlığını sürdürmesine engel olabilecek istenmeyen durumlarla birlikte amaçlarını gerçekleştirmesini güçleştiren ve kendi başarısı ile çalışmasını risk altına sokan unsurlardır.

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Güçlü yanlar: Sahip olduğum olanaklar, Avantaj ve üstünlüklerim, Neleri iyi yapabildiğim, Hangi kaynaklara kolay ulaşabildiğim, Dışarıdan gözlemleyenlerin, beni güçlü buldukları alanlar, Eğitim ve teknik bilgi düzeyim, Olumlu özelliklerim, Vb.

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Zayıf yanlar: Neleri kötü yaptığım, Yetersiz ve gereksiz yaptıklarım, Yeniden düzenleme gerektiren alanlar, Engellerim, Kaçınmam gerek olan alanlar, Bilgi ve iletişim akışımı yönelik engeller, Başkalarınca görülen zayıf alanlarım, Vb.

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Fırsatlar: Çevremde neler olup bittiği, Önümdeki fırsatlar, Fırsat yaratan kaynaklar, Teknoloji ve pazarda oluşan değişimler, Hükümet politikalarındaki değişiklikler, Sosyo-kültürel yapıdaki değişiklikler, Yerel olaylar, Vb.

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Tehditler: Önümdeki engeller, Rakiplerimin durumu, İş, ürün veya hizmet standartlarındaki değişim, Değişen teknoloji, Finansal durumum, Vb.

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Güçlü Yönleriniz Zayıf Yönleriniz Yaratıcıyım. Yaptığım çalışmalar diğer arkadaşlara yeni bir bakış açısı sağlar. Çok sayıda yapılacak iş beni bekliyor. Çalışma arkadaşlarım, yöneticilerim ve diğer insanlarla iletişimim iyidir. Zamanım yetmiyor. Doğru soruları sorar ve uygun cevaplar bulurum. Zaman baskısı ve yapılacak iş sayısı stres düzeyimi yükseltiyor. Dikkatli ve yaptığım işe yönelik yoğun konsantrasyon sahibiyim. Toplum önünde konuşma becerilerim yetersizdir. Fırsatlar Tehditler İşten ayrılacak arkadaşımın yerine girişimcilik dersini alırsam, yeni bir alana açılabilirim. Çalışma arkadaşlarımdan biri, topluluk önünde konuşmakta benden daha iyi ve terfi için onunla çekişiyorum. Gelecek yıl, en büyük bilimsel kongrelerden birinde sunum yapmaya davet edildim. İşten ayrılan arkadaşım nedeniyle, fazla mesai yaptığım için yaratıcılığım zarar görüyor. Müdür yardımcılığı kadrosu boş duruyor. Ekonomik iklim, eğitim sektörünü daraltıyor.

Kişisel SWOT (FÜTZ) Analizi Anlama ve algılama kolaylaşır. Karar alma kolaylaşır.

Amaç ve Hedef Belirleme 1 Ay Sonraki Hedeflerim ve Durumum Hedefler, A, B, C, … Neredeyim ve Nasılım? 3 Ay Sonra? 6 Ay Sonra? 1 Yıl Sonra? Daha uzun?

Sorular ?

İletişim altuntas@istanbul.edu.tr (212)473-7000 (D: 19230) Ders notları için: http://www.gultekinaltuntas.com