Aile Hekimliği Anabilim Dalı OBEZİTE Prof. Dr. Murat Ünalacak ESOGÜ Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

TANIM Vücutta fazla miktarda yağ dokusu birikmesi sonucu ortaya çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır Yağ dokularının oranı diğer Dokulara göre artmıştır

10 yılda obezite prevalansında %10-30 arasında artış olmuştur MONICA ÇALIŞMASI 10 yılda obezite prevalansında %10-30 arasında artış olmuştur

DÜNYADA 2008 Obezite : 400 Milyon Fazla Kilolu : 1,4 milyar

DSÖ verileri Fazla kiloluluk ve obezite Avrupa’daki yetişkinlerde Tip 2 Diyabetin %80’inden İskemik kalp hastalıklarının %35’inden Hipertansiyonun %55’inden sorumludur Her yıl 1 milyondan fazla ölüme neden olmaktadır

TÜRKİYEDE ERKEKLERİN %21.2’Sİ KADINLARIN %41.5’İ OBEZ Toplamda %30.3

Çocuklar ve adolesanlar “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010” ön raporu: 0-5 yaşta obezite sıklığı % 8,5 (erkek %10,1, kız %6,8) 6-18 yaşta obezite sıklığı % 8,2 (erkek %9,1, kız %7,3) Çocukluk çağı obezitesi prevalansının 1970’lerdeki değerlerden 10 kat fazla 

ŞİŞMANLIK NASIL SAPTANIR? Kişinin boy ve ağırlığı ölçülerek standartlarla kıyaslanır (Beden kitle indeksi) KİLO (kg) BEDEN KİTLE İNDEKSİ = BOYUN KARESİ (m2)

BKİ (kg/m2) DURUM 18.5 > ZAYIF 18.5 - 25 NORMAL KİLOLU 25 - 30 HAFİF ŞİŞMAN 30 - 35 ŞİŞMAN 35 - 40 AĞIR DERECE ŞİŞMAN 40 < SÜPER ŞİŞMAN

ŞİŞMANLIK NASIL SAPTANIR? Kişinin bel ve kalça çevresi ölçülerek standartlarla kıyaslanır. BEL ÇEVRESİ(cm) = KALÇA ÇEVRESİ(cm) < 0.8 (KADINLAR) < 1.0 (ERKEKLER)

ŞİŞMANLIK NASIL SAPTANIR? Sadece bel çevresi ölçümü de obezitenin tespiti için kullanılabilir. Erkeklerde < 102 cm Kadınlarda < 88 cm

Obezite tipleri Yağların iç organlarda ve karında toplanığı şişmanlık Yağların kalça ve uylukta toplandığı

Obezite tipleri ÇOCUKLUK TİPİ ŞİŞMANLIK ERİŞKİN TİPİ ŞİŞMANLIK Yağ hücresi sayısı artar Yağ hücresi hacmi artar

OBEZİTE KİMLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜR? Endüstrileşmiş, gelişmiş ülkelerde Şehirlerde Kadınlarda Kısa ve orta boylularda İleri yaşlarda Sigara bırakanlarda ve alkol alanlarda

OBEZİTENİN NEDENLERİ Fazla yemek yeme Fiziksel hareket azlığı Sosyoekonomik ve psikolojik faktörler Metabolik ve hormonal bozukluklar Genetik faktörler

ŞİŞMANLIĞIN ZARARLARI Ağır bir vücut Eklemlerde ağrılar Psikolojik olumsuz etki Kas hareketlerinin veriminde azalma, fiziksel hareketsizlik Çeşitli hastalıklara zemin hazırlar Yaşam süresinde kısalma

OBEZİTENİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR Kalp hastalıkları Hipertansiyon Şeker hastalığı Karaciğer yağlanması Safra kesesi taşı Kanser Reflü-ülser Felç Psikolojik sorunlar Uyku apnesi Adet düzensizlikleri Gut-artrit

OBEZİTENİN TEDAVİSİ Diyet Egzersiz Davranış değişikliği İlaç tedavisi Cerrahi tedavi

DİYET Kişiye harcadığı enerjiden daha az enerji içeren,dengeli bir beslenme programı hazırlanmalıdır Beslenme programı protein,karbonhidrat,yağ, vitamin ve mineralleri yeterli düzeyde içermelidir Kişinin beslenme alışkanlıklarına uygun bir beslenme programı planlanmalıdır

DİYET TEDAVİSİNİN BAŞARILI OLMASI; Bireyin istekli olmasına, Yeterli ve dengeli beslenmenin alışkanlık haline getirilmesine, Bilinçli ve sabırlı olunmasına bağlıdır Yaşam tarzı değişiklikleri

DİYETTE BAŞARI İÇİN Kilo verme uzun vadeye yayılmalıdır Haftada 0.5-1 kg Ayda 3-4 kg Mucize diyetlere kanılmamalıdır

DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR YENİLECEKLER YENİLMEYECEKLER Sebze ve meyveler Kepekli, çavdar ve tam tahıllı ekmek Su,ayran, maden suyu Kurubaklagiller ve bulgur Şeker Tatlı Pilav Beyaz ekmek Makarna, börek Kızartılmış yiyecekler Yağ Meşrubat ve alkollü içecekler

EGZERSİZ Sadece diyet tedavisi ideal kiloya ulaşmak için yeterli değildir Hergün düzenli egzersiz yapmak hem ideal kiloya ulaşmak, hem de sağlıklı olmak için gereklidir Programı haftada en az 3 gün en fazla 5 gün minimum 20, maksimum 90 dakika

CERRAHİ TEDAVİ 18-60 yaş Bki > 40 En az 3 yıldır obez olanlar İlaç ve diyete rağmen 1 yıldır kilo veremeyenler Hormonal hastalığı olmayanlar Alkol ve ilaç bağımlısı olmayanlar Kabul edilebilir ameliyat riski olanlar

ÖNERİLER Önceden hazırlanmış gıdalardan kaçının Yemeklerde yağ oranını azaltın yapışmayan tencereleri tercih edin Kızartma yerine fırın ya da ızgara Etin yağlı kısımları ve tavuğun derisini ayırın Yemeklere eklenen soslar yüksek kalorilidir

ÖNERİLER Yemek masada oturarak yenmeli Önce bir bardak su Önce çorba Küçük tabak Yavaş yiyelim Tabağımız bitmese de olur

Sağlıklı günler..