Müberra GÜNGÖR Ayhan TÖZER Yunus Ş. KİBAR Gökhan EVREN Yalın DSL : İktisadi, Düzenleyici İncelemeler, Deneyimler ve Öneriler HABTEKUS 2009, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul

2 İçerik Genişbant İnternet ve DSL Yalın DSL’in Tanımı ve Önemi Yalın DSL Uygulamaları Ülke Örnekleri Ülkemizde Mevcut Durum Sonuç ve Öneriler

3 Genişbant İnternet ve DSL’in Önemi Yüksek hızlı ve sürekli çevrim içi internet erişimi Ulusal Politikalar: Genişbantın yaygınlaştırılması hedefi, bilgiye erişim  rekabet avantajı DSL: mevcut bakır PSTN ağının kullanımı Genişbant kullanım yaygınlığı Mevcudiyet (Availability) Altyapının yaygınlaştırılması Edinilebilirlik (Affordability) Edinim maliyetlerinin düşürülmesi Rekabet Stratejileri Altyapıya Dayalı Rekabet Hizmete Dayalı Rekabet

4 Yalın DSL Telefon hizmeti ile DSL internet erişim hizmetinin ayrıştırılması Tüketicilerin sabit telefon hizmeti aboneliği olmaksızın DSL hizmetlerini alma imkanının sağlanması Yerleşik işletmecinin perakende kolu (TTNet) Alternatif işletmeciler Uygulamada, kullanıcıların aylık sabit telefon ücreti ödemesi zorunluluğu kalkmaktadır, (VoIP veya mobil telefon kullanımı) Şebekede teknik açıdan değişikliğe gerek bulunmamaktadır

5 Yalın DSL Uygulamaları Alternatif işletmeciler Yerel Ağa Paylaşımlı Tam Erişimi tercih etmeyen işletmeciler için hizmet çeşitliliği ve son kullanıcı maliyetlerini düşüren bir faktördür Paylaşımlı erişim için Yalın DSL Veri akış erişimi için Yalın DSL

6 Yalın DSL Uygulamaları Yerleşik İşletmeci : Telefon ve DSL Hizmeti

7 Yalın DSL Uygulamaları Yerel Ağa Ayrıştırılmış Tam Erişim Alternatif İşletmeci : Telefon ve DSL Hizmeti

8 Yalın DSL Uygulamaları Yerel Ağa Paylaşımlı Erişim Alternatif İşletmeci : DSL Hizmeti Yerleşik İşletmeci : Telefon Hizmeti

9 Yalın DSL Uygulamaları Paylaşımlı Erişim İçin Yalın DSL Alternatif İşletmeci : DSL Hizmeti Yerleşik İşletmeci : Telefon Hizmeti

10 Yalın DSL Uygulamaları Veri Akış Erişimi İçin Yalın DSL Alternatif İşletmeci : DSL Hizmeti Yerleşik İşletmeci : Telefon Hizmeti

11 Yalın DSL’in Önemi Kullanım maliyetlerinin düşmesi Alternatif erişim yöntemlerinin gelişmesi Rekabet seviyesinin geliştirilmesi Maliyet engeli nedeniyle genişbanta ilgi duymayan müşteri kitlesinin kazanılması Alternatif işletmeciler için hizmet çeşitliliği imkanının artması Alternatif işletmeciden hizmet alanlar için tek fatura imkanı

12 Ülke Örnekleri ÜlkeDüzenleyici KurumYalın DSL düzenleniyor mu?Toptan yalın DSL uygulaması pratikte mevcut mu? Paylaşımlı Erişim Veriakış ErişimiPaylaşımlı Erişim Veriakış Erişimi AvusturyaRTR/TKK × √×√ BelçikaBIPT √√√√ DanimarkaNITA √√√√ FinlandiyaFICORA ×××× FransaARCEP ×√×√ AlmanyaBnetzA ×√×√ YunanistanEETT ×××× İrlandaComReg ×××× İtalyaAGCOM √√√√ LüksemburgIRL ×××× HollandaOPTA ×××√ NorveçNPT ×××√ PortekizANACOM ×××√ İspanyaCMT √√√√ İsveçPTS ×√×√ Çek CumhuriyetiComcom ×××× İngiltereOFCOM ××××

13 Ülke Örnekleri Avusturya Aralık 2005: Telekom Avusturya Yalın DSL sunumu Şubat 2006: RTR Toptan Yalın DSL’i içeren referans erişim teklifi yayımlama yükümlülüğü Mayıs 2006: TA Erişim Teklifinin Yayınlanması Temmuz 2008: 2. tur pazar analizlerinde şehirlerdeki yükümlülüklerin kaldırılması Eylül 2008 tarihli referans erişim teklifinin uygulanması devam ettirilmiştir

14 Ülke Örnekleri Belçika ve Danimarka Toptan seviyede yalın DSL hizmeti bulunmakta Pazar analizleri kapsamında erişim yükümlülüklerinde Veri akış erişimi için ve Paylaşımlı erişim için yalın DSL İsveç ve Fransa Paylaşımlı erişim için yalın DSL

15 Ülkemizde Mevcut Durum Genişbant Penetrasyon

16 Ülkemizde Mevcut Durum Genişbant Rekabet

17 Ülkemizde Mevcut Durum Alternatif Erişim Yöntemleri Basit yeniden satış : Veri akış erişimi : YAPA : Yalın DSL uygulaması henüz mevcut değildir

18 Ülkemizde Mevcut Durum 2010 Yılı İş Planı Taslağı Yalın DSL Rekabeti teşvik edecek düzenlemelerin uygulanması ve Genişbant abone sayısının artırılmasına yönelik stratejik hedefler Perakende ve toptan seviyede yalın DSL’in sunulması Hizmet tarifeleri, hüküm ve koşullarına yönelik usul ve esasların belirlenmesi Haziran 2010

19 Sonuç ve Öneriler Kullanıcıya ve rekabete olumlu katkı sağlaması beklenmektedir. Tüketici seçeneklerinin artırılması ve tüketici taleplerine cevap verilmesi sağlanacaktır. Hizmet çeşitliliğinin artacağı değerlendirilmektedir. Yalın DSL hizmetinin ücretlerinin diğer erişim seçenekleriyle tutarlı bir şekilde belirlenmesi erişim yöntemlerinin verimliliği açısından önem arz etmektedir. Belirlenen ücret yerleşik işletmecinin ve alternatif işletmecinin yatırım yapma güdüsünü ortadan kaldırmamalıdır.

20 Kaynakça Building a Sound Broadband Strategy Does Greece really need 100Mbps?, EETT’s 3rdInternational Conference on Broadband InternetAthens, Greece –6 Haziran 2008, Ezequiel Dominguez, Cullen International Naked DSL: First Experiences in Europe, ETP Plenary meeting, Wholesale: A Driver for Telco Business, 6 Aralık 2005, Veronica Bocarova, Cullen International. Naked DSL: The potential impact in New Zealand, Final report for the MED, Nisan 2006 Network Strategies Report Number Position Paper Naked Digital Subscriber Line (DSL), ISPANZ. Proposal for Swedish broadband strategy, Post & Telestyrelsen, 15 Şubat Public Consultation On Wholesale Naked Digital Subscriber Line (Naked DSL), ANACOM, Report on Local Loop Unbundling and NDSL, Telecommunications Carriers’ Forum, Sektör Verileri, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, 2008, West European Telecommunications Cross Country Analysis, Cullen Inetrnational, Kasım 2008.