PSİKOLOJİ VE PSİKİYATRİDE TEMEL KAVRAMLAR Prof. Dr. Mücahit Öztürk

Psikoloji davranışların ve zihinsel süreçlerin bilimsel incelenmesi ile uğraşır. Psikiyatri kişinin zihinsel, duygusal yetilerinde, davranışlarında ve çevreye uyumunda görülen bozuklukların incelenmesi, tanımlanması, sınıflandırılması, tedavisi ve koruması ile uğraşır

PSİKOLOG PSİKİYATRİST Tıp Fakültesi + 4 yıl ihtisas Tanı koyma Edebiyat fakültesi psikoloji bölümü Araştırma Danışmanlık, Rehberlik Test uygulama Psikoterapiler Koruyucu ruh sağlığı PSİKİYATRİST Tıp Fakültesi + 4 yıl ihtisas Tanı koyma Tedavi (ilaç tedavisi, psikoterapi)

Çeşitlilik Beyin hasarı ve yüz tanıma İnsanlara atfedilen özellikler Çocukluk Amnezisi Kilo denetimi Saldırganlık

ÇAĞDAŞ PSİKOLOJİDE YAKLAŞIMLAR DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM BİLİŞSEL YAKLAŞIM PSİKANALİTİK YAKLAŞIM BİYOLOJİK YAKLAŞIM

DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM Uyarıcılar organizmayı etkilerler. Uyarıcıya bağlı organizmada gelişen fizyolojik veya psikolojik değişmeye tepki ya da davranım denir. Klasik koşullanma Edimsel koşullanma Gözlem yoluyla öğrenme

BİLİŞSEL YAKLAŞIM Algılama, hatırlama, akıl yürütme, karar alma, problem çözme ile ilgilenir. Organizmanın ne yaptığını ancak zihinsel süreçleri inceleyerek tam olarak anlayabiliriz.

PSİKANALİTİK YAKLAŞIM Davranışların büyük kısmı bilinçdışı süreçlerden kaynaklanır. Kişi, bilinçdışı süreçlerin farkında değildir. İd, ego ve süperego (altbenlik, benlik üstbenlik).

BİYOLOJİK YAKLAŞIM İnsan beyninde 10 milyardan fazla sinir hücresi ve bu hücreler arasında neredeyse sınırsız sayıda ara bağlantı vardır. Bütün psikolojik olaylar beynin ve sinir siteminin eylemlerine bir biçimde karşılık gelir. Nörotransmiterler: sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan kimyasal maddeler.

post parietal  NE prefrontal cortex  NE & DA striatum nucleus accumbens amygdala hippocampus

Presynaptic Neuron Postsynaptic Neuron NE ilaç Synaptic Cleft 12 Tyrosine Dopamine Norepinephrine (NE) NE NE Transporter Synaptic Cleft NE Receptor Postsynaptic Neuron ilaç Key points: The figure on the left shows neurotransmission activity observed in the synaptic cleft, with both forward chemical transmission and presynaptic reuptake of norepinephrine occurring. Tyrosine is the amino acid precursor for both dopamine and norepinephrine. The right shows atomoxetine’s blockade of the reuptake transporter site for norepinephrine on the presynaptic neuron. This results in increased concentration and duration of action of NE in the synapse, as well as increased forward neurotransmission of NE effects at the postsynaptic neuron. References: Atomoxetine Full Prescribing Information. (USPI? CDS?) 12

İNSAN BİYOPSİKOSOSYAL BİR VARLIKTIR «Sağlık bedensel, ruhsal, sosyal olarak iyilik durumudur»

Ruh Sağlığı Bozukluğu Hastalık: Bozukluk (disorder) Kişinin, duygu, düşünce ve davranışlarında bozukluk. ANORMAL: Tutarsızlık, aşırılık, uygunsuzluk, yetersizlik. *sürekli ya da yineleyici olma *bireyin verimli çalışmasını bozması *kişilerarası ilişkilerin bozulması

Tanımlayıcı Psikiyatri Standardize muayene ve değerlendirme ölçekleri DSM ICD (uluslararası dil, kavram ve tanı birliği)

Ruhsal Bozukluklarda Tanı ve Sınıflandırma 1. Eksen: Klinik bozukluklar 2. Eksen: Kişilik Bozuklukları Zeka geriliği 3. Eksen: Psikiyatri dışı bozukluklar 4. Eksen: Psikososyal ve çevresel sorunlar 5. Eksen: Uyum işlevlerinin toplu değerlendirilmesi