Kanamayı durdurma süreci HEMOZTAZİS Kanamayı durdurma süreci Zedelenen damarda kontraksiyon Vasküler yanıt Trombosit birikimi Trombosit aktivasyonu Pıhtılaşmanın aktivasyonu Pıhtı oluşumu Fibrinolizisin aktivasyonu Pıhtı çözülmesi Hemostaz bozuklukları: Yetmezliği Kanama bozuklukları Dolaşım sistemindehemostaz TROMBÜS
KOAGÜLASYONDA YER ALAN FAKTÖRLER Faktör Sinonim kD Plazma(%mg) Yapısı F I Fibrinojen 340 300 Plazma proteini FII Protrombin 72 15 Vit.K bağımlı serin proteazı FIII Doku Faktörü - - İntraselüler (Kofaktör) F IV Kalsiyum - 9-11 İyon FV Proakselerin 350 2 Seruloplazmin benzeri pro F VII Prokonvertin 50 0.1 Vit. K bağımlı serin proteaz F VIII Anti-hemof F 350 0.1 Seruloplazmin benzeri pro F IX Christmas F 57 1 Vit. K bağımlı serin proteaz F X Stuart-Prower F 59 1 Vit. K bağımlı serin proteaz FXI Pl.Tromboplastin 160 0.5 Serin proteaz öncüsü FXII Hageman F 75 2 Serin proteaz FXIII Fibrin stabiliz. 320 3 Transglutaminaz Prekallikrein - 88 2 Serin proteaz HMWK - 150 2 Bağlanma proteini Protein S Protein C
PIHTILAŞMA İntrensek sistem Ekstrensek sistem Kallikrein (Subendotel, (-) yüzey) Kallikrein Doku faktörü (FIII) Prekallikrein HMWK XII XIIa VIIa VII Ca2+ HMWK XI XIa Trombosit IX IXa Ca2+ HMWK: Kofaktör Prekallikrein, XII ve XI Kontak aktivasyon faktörleri XII nin yabancı yüzeylere yapışması konformasyon değişikliği oluşturuyor? VIII X Xa X Ca2+ PL XIII TROMBİN V Protrombin II IIa Ca2+ PL XIIIa Fibrinojen I Fibrin monomeri Fibrin Ca2+
PIHTILAŞMANIN SINIRLANDIRILMASI (İNHİBİTÖRLERİ) Trombinin inaktivasyonu Trombin pıhtılaşma sırasında fibrine absorbe olur Trombin inhibitörü plazma proteinleri: Protein S ve C ANTİTROMBİN a2-globulin (Trombin, Xa,IXa,XIa,XIIa) a2-makroglobulin a1-antitripsin Aktif pıhtılaşma faktörlerinin nötralizasyonu Endotelde Trombomodulin reseptörüne bağlanır: Protein C Ca FL + Ca2+ + Protein S Protein Ca F V ve F VIII inhibisyonu
ANTİTROMBİNLER ve PROTEİN C SİSTEMİ Heparan sulfat AT Trombomodulin R IIa V Protein S XIIa Xa XIa Protein Ca Protein C VIII Trombin
ANTİ-HEMOSTATİK MEKANİZMALAR Luminal endotel yüzeyi: Glikozaminoglikan Heparin gibi antikoagülan etkili Heparan sulfat Pıhtılaşma proteinlerinin inaktivasyonunu anti-trombin aracılığıyla artırır Endotel glikozaminoglikanı (-) yüklü, Trombosit yüzeyi (-) Endotel kökenli prostasiklinin anti-agregan ve vazodilatör etkili Endotel plazminojen aktivatörleri ile plazmin aktivasyonu.
ANTİKOAGÜLANLAR ETKİ HIZLARINA GÖRE in vitro Ca2+ bağlayan tuzlar EDTA (K ya da Na) Sodyum oksalat Sodyum sitrat in vivo HIZLI ETKİ (İnjeksiyon ile: s.c. ya da i.v.) Heparin Antitrombin III bağlar F Xa ve Trombin inaktivasyonu hızlanır YAVAŞ ETKİ (Oral) K-vitamini antagonistleri F II, F VII, F IX ve FX sentezini bozar Coumarin grubu (Warfarin) KULLANIM ALANINA GÖRE
Fibrin ile aktiflenen yıkım süreci FİBRİNOLİZİS Fibrin ile aktiflenen yıkım süreci FİBRİN FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ a2-antiplazmin (-) PLAZMİN PLAZMİNOJEN FİBRİNOJEN F V F VIII PLAZMİNOJEN AKTİVATÖRLERİ EKSTRENSEK Streptokinaz TPA (rekombinant pro) İNTRENSEK Endotel TPA Vücut sıvıları: İdrar Göz yaşı Kontakt F (XII, HMWK, Kallikrein)
DAMAR YARALANMASI HEMOSTATİK TIKAÇ İNTRENSEK PIHTILAŞMA VAZOKONSTRİKSİYON TROMBOSİT AKTİVASYONU EKSTRENSEK PIHTILAŞMA YAPIŞMA TROMBİN ANTİTROMBİNLER AGREGASYON TROMBOSİT TIKACI FİBRİN PLASMİNOJEN PLASMİN HEMOSTATİK TIKAÇ ANTİPLASMİN