Hazırlayan:Dr. SUHA ÖZKAN Ankara Verem Savaşı Dispanseri 66. Verem Eğitim ve Propaganda Haftası 06-12 OCAK 2013 VEREM Bursa Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar ve Kontrol Programları Birimi Hazırlayan:Dr. SUHA ÖZKAN Ankara Verem Savaşı Dispanseri
Her yıl Ocak ayının ilk haftası VEREM EĞİTİM VE PROPAGANDA HAFTASI olarak değerlendirilir. AMAÇ; Toplumun verem konusunda eğitilmesi ve davaya katılmasını sağlamak.
VEREM HASTALIĞI NEDİR?
Etkeni bir mikroptur. (Mycobacterium tuberculosis) Bulaşıcı bir hastalıktır. Kalıtsal değildir. Akciğerler olmak üzere tüm organları tutabilir. Tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilir. Erken tanı ve düzenli tedaviyle tamamına yakını iyileşir.
DÜNYADA VEREM Bugün, dünya nüfusunun üçte biri (yaklaşık 2 milyar kişi) vücudunda verem mikrobunu taşımaktadır Her yıl yaklaşık 9 milyon kişi verem hastalığına yakalanmakta ve 1,5 milyon insan veremden ölmektedir
TÜRKİYE’DE VEREM Kayıtlara göre Türkiye’de her yıl yaklaşık 17 bin kişi verem hastalığına yakalanmaktadır Türkiye'de 10-15 milyon nüfusun enfekte olduğu, yani vücutlarında verem mikrobu olduğu tahmin edilmektedir Gelişmiş ülkelere göre, verem hastalığına yakalanma oranı hala çok yüksektir
TÜRKİYE’DE VEREM
TÜRKİYE'DE VEREM Türkiye’de 2010 yılı yeni verem hasta sayısı 15.183, toplam verem hastası sayısı 16.551 Akciğer veremi 10.740 Akciğer dışı verem 5.811 Erkek 9.841 %60 Kadın 6.710 %40
VEREM NASIL BULAŞIR?
VEREM HASTALIĞI NASIL BULAŞIR ? VEREM HASTALIĞI NASIL BULAŞIR ? Verem, tedavi görmemiş veya düzenli tedavi görmeyen hastaların aksırma, öksürme ve konuşmaları sırasında havaya yayılan mikropların solunum yoluyla alınması ile bulaşır.
Verem hastalığı kalıtsal (ırsi) bir hastalık değildir Verem mikrobu güneş görmeyen ve iyi havalanmayan yerlerde saatlerce havada kalabilir Verem hastalığı kalıtsal (ırsi) bir hastalık değildir
Tedavi olmayan bir verem hastası her yıl yaklaşık 10-15 kişiyi enfekte eder
Enfeksiyon ve Hastalık Verem mikrobu vücuda girdikten sonra yıllarca hastalık yapmadan akciğerlerde bekleyebilir. Vücudunda Verem mikrobunu taşıyan yaklaşık her 10 kişiden 1 tanesi, daha sonra VEREM HASTASI olabilir.
HANGİ DURUMLARDA VEREM HASTALIĞINA YAKALANMA OLASILIĞI ARTAR ? Tedavi görmeyen verem hastası ile birlikte aynı evde yaşamak Kalabalık, havalanması iyi olmayan ev koşulları Yoksulluk, kötü beslenme HIV/AIDS hastalığı Şeker hastalığı Vücut direncini azaltan diğer hastalıklar Sigara içmek İlaç ve alkol bağımlılığı
Verem mikrobunun özellikleri Verem mikrobu, hastaların çıkarmış oldukları damlacıkların içinde, güneş görmeyen ortamda uzun süre canlı kalabilir. Ortamın sık havalandırılması, bu damlacıkların hızla bulaştırıcılığını ortadan kaldırır. Çatal, kaşık, tabak ve eşyalarla bulaşma olmaz. Tedavi görmekte olan bir hastada, genellikle 15 gün içinde bulaştırıcılık ortadan kalkar.
HASTALIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
ÖKSÜRÜK: 2-3 haftadan fazla süren ve inatçı karakterde öksürük en sık görülen belirtidir. BALGAM ÇIKARMA VE KAN TÜKÜRME: Bazı durumlarda, özellikle teşhis ve tedavide geç kalınırsa, kanlı balgam görülebilir.
Ateş Gece terlemesi İştahsızlık, kilo kaybı Yorgunluk, halsizlik Nefes darlığı Göğüs ve sırt ağrısı
VEREM HASTALIĞI TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
BALGAM MUAYENESİ: Verem teşhisinde en önemli yöntemdir. Balgamında mikrop görülen hastalar çevrelerindeki kişilere hastalığı bulaştırır. RÖNTGEN FİLMİ:
TÜBERKÜLİN DERİ TESTİ (PPD): Özellikle çocuklarda anlamlı olan bu test, kişinin verem mikrobu ile karşılaşıp karşılaşmadığını öğrenmemizi sağlar Sol kola yapılan test 48-72 saat sonra ölçülür.
VEREM HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Verem hastalığı düzenli ilaç kullanmakla 6-9 ayda tamamen iyileşir İlaçlarını düzenli kullanan hastalar, hastalık bulaştırmazlar Verem tedavisinde kullanılan ilaçlar Verem Savaş Dispanserlerinden ücretsiz olarak verilir
Doğrudan Gözetimli Tedavi: Verem ilaçlarının her gün bir sağlık personelinin ya da yetkilendirilmiş bir kişinin gözetimi altında içilmesidir. Bu sayede ilaçların düzenli kullanımı sağlanır
TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?
Çevresindekilere verem mikrobunu saçmaya devam eder Yetersiz tedavi görürse, hastalığı ilaçlara karşı direnç kazanır ve daha sonra tedavi olma şansı kaybolabilir Tedaviyi reddeden bir hasta için ölüm kaçınılmazdır
VEREMDEN NASIL KORUNABİLİRİZ?
Çocukları veremden korumak için doğumdan 2 ay sonra BCG (verem) aşısı uygulanır
Toplumu korumanın en etkili yolu, bulaştırıcı verem hastalarının erkenden bulunması ve tedavi edilmesidir
Hasta olduğu tespit edilenler tedavi edilir Verem hastalığına yakalananların aileleri ve yakınları Verem Savaşı Dispanserlerine davet edilerek kontrol edilir Hasta olduğu tespit edilenler tedavi edilir Bulaştırıcı olan hastaların yakın çevresindekilere koruyucu ilaç verilir
Verem hastalığından şüphelenildiğinde kendi sağlığımız, ailemizin ve çevremizdeki insanların sağlığını korumak için, Verem Savaşı Dispanserine veya en yakın bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
HASTALIKTAN KORKMA GEÇ KALMAKTAN KORK ÖKSÜRÜRKEN VEYA AKSIRIRKEN BİR MENDİLLE AĞZINI ÖRT. SIK SIK ELLERİNİ YIKA. BULUNDUĞUN ORTAMI SIK HAVALANDIR. ASLA SİGARA İÇME, YANINDA İÇİLMESİNE İZİN VERME.
Yararlanılan kaynaklar; TEŞEKKÜRLER ! Yararlanılan kaynaklar; Dünya Sağlık Örgütü yayınları (WHO) www.who.int Uluslararası Tüberküloz ve Akciğer Hastalıkları Mücadele Derneği (IUATLD) www.iuatld.org Türkiye Ulusal Verem Savaşı Dernekleri Federasyonu (TUVSDF) www.verem.org.tr Türkiye’de Tüberkülozun Kontrolü için Başvuru Kitabı