ENGELLİ ÇOÇUK AİLELERİNE UYARILAR Bir insanın hayatta yaşayabileceği en güzel duygulardan ve mükemmel olaylardan birisi hiç kuşkusuz çocuk sahibi olmaktır. Ancak çocuğun zihin engelli olduğunun öğrenilmesi yaşanan duyguların yoğunluğunu değiştirir. Önemli olan bu noktada anne-babalar olarak çocuğunuzu kabullenmek ve onu her yönüyle sahiplenmektir.

Engelli bir çocuğa anne-baba olmak zor bir görevdir Engelli bir çocuğa anne-baba olmak zor bir görevdir. Bu zor görevde ilk yapacağınız iş çocuğunuzu kabullenmektir. Sizin çocuğunuz sebebi ne olursa olsun farklı özellikleri olan bir çocuktur. Bunu kabullenme noktası anne-baba için ne kadar zor olursa olsun ailenin mutluluğu ve çocuğun sağlıklı yaşaması için oldukça önemlidir.

Engelli bir çocuk için erken teşhis çok önemlidir *Engelli bir çocuk için erken teşhis çok önemlidir. Zaman kaybedilmeden hem sağlık hem de eğitim önlemleri alınmalıdır.

Çocuğun olduğu gibi kabul edilmesi ileride karşılaşılacak sorunların üstesinden gelinmesinde atılacak önemli bir adımdır. Akrabalarınızın, komşularınızın, sokakta yürürken gördüğünüzü insanların,toplu taşıma araçlarında ki insanların tepkileriyle, meraklı bakışlarıyla karşılaşacaksınız.

Çocuğunuzun kabulü bütün bu tepkilerden daha az etkilenmenize yardımcı olacaktır. Ve siz çocuğunuzu kabullenmiş bir anne-baba olarak çocuğunuzu topluma daha kolay kabul ettirirsiniz.

Çocuğunuzu sosyal ve fiziksel ortamlardan kısıtlamayınız *Çocuğunuzu sosyal ve fiziksel ortamlardan kısıtlamayınız. Onu eve kapatmayınız. Parka götürün , ev gezilerine götürün. Birlikte sokağa çıkıp yürüyün Ona çevreyi tanıtın, anlatın. Sorularına cevap verin, yüz defa da sorsa cevap verin. Çevrenizdeki insanların bakışları sizi kızdırmasın etkilemesin.

Çocuğunuzdan beklentilerinizi özür ve özelliklerine göre ayarlayın *Çocuğunuzdan beklentilerinizi özür ve özelliklerine göre ayarlayın. Normal bir çocukla karşılaştırıp aynı görevleri beklemeyiniz.

Ondan yapamayacağı bir davranışı veya beceriyi istemeyiniz *Ondan yapamayacağı bir davranışı veya beceriyi istemeyiniz. Onun sınırlarını zorlamanız aşırı yüklenmeniz kendine güvenini sarsabilir ve başarısızlık duygusuna kapılarak içine kapanmasına sebep olabilir.

Çocuğunuzu aşırı korumayınız Çocuğunuzu aşırı korumayınız. Tüm aile bireyleri çocuk için özveride bulunmaya hazırdırlar. Muhakkak özveride bulunulacak çocuk korunacak ama bunun da bir sınırı vardır

Çocuğunuzun yapması gereken beceri, davranış ve gereksinimleri çocuğa fırsat tanımadan aileden herhangi biri yerine getirmemelidir. Ona fırsat verilmelidir

*Öğretilmek istenilen herhangi bir konuda ilk önce aileden birisinin model olması gerekir. Yine yapamıyorsa sözel yardım ve fiziksel yardım yapılmalıdır. Unutmayın yardım tüm gereksinimlerini onun adına yapmak değildir. Onun adına yapılan her şey öğrenmesinin ve dolayısıyla bağımsız yaşamasının önüne konulan bir engeldir.

Çocuğunuzun tek başına bir şeyler yapmasına izin veriniz *Çocuğunuzun tek başına bir şeyler yapmasına izin veriniz. Çocuğunuzun bir işi yapıp o işi başarmadaki başarı hissini tatmaya ihtiyacı vardır.

Çocuğunuza tutarlı davranmalısınız *Çocuğunuza tutarlı davranmalısınız. Annenin, çocuğun yapmasına izin vermediği bir davranışa baba da izin vermemelidir. Ayrıca söz verdiğiniz bir şeyi muhakkak yerin getirmelisiniz veya yerine getiremeyeceğiniz sözü, vermemelisiniz. Bu çocuğunuzun size karşı güvenini,inancını sarsacaktır

*Diğer engelli çocukların aileleri ile bir araya geliniz, duygularınızı düşüncelerinizi paylaşınız. Bilgi alışverişinde bulunarak rahatlayabilirsiniz.

Çocuğun içinde bulunduğu engel türü hakkında bilgi edinin Çocuğun içinde bulunduğu engel türü hakkında bilgi edinin. Bu sayede çocuğunuza nasıl davranacağınızı nasıl yardımcı olacağınızı, çocuğun yapmış olduğu farklı davranışların kaynağını ve gelişim seyrini daha iyi kavramış olacaksınız.

*Çocuğa verilecek ceza ve ödülde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta vardır. Eğer çocuğunuzu ödüllendirecekseniz ona hangi davranışından dolayı ödül verdiğinizi muhakkak belirtiniz. Ceza verdiğinizde de niçin, hangi davranışından dolayı cezalı olduğunu ona söyleyiniz. *Çocuğunuza asla fiziksel ceza vermeyiniz.

KAS GELİŞİMİ YETERSİZ ÇOCUĞU OLAN AİLELERE ÖNERİLER A.Büyük Kas Gelişimini Sağlayacak Faaliyetler Büyük bir top tutturulur ve çocuktan topu rastgele atması istenir. Belirli bir hedef belirleyip, topu hedefe doğru attırma çalışmaları yaptırılır. Uzaklık yavaş yavaş çoğaltılarak karşılıklı top atıp tutma çalışmaları yaptırılır. Çeşitli malzemelerle bir yığın oluşturulur, topu yığına atıp devirme çalışmaları yaptırılır. Yanyana dizilmiş nesnelerden (Pet şişe, top, ceviz vb.) baştaki ortadaki veya sondaki nesneyi vurma çalışmaları yaptırılır.

Çocuk önce düz bir çizgi daha sonra yuvarlak çizgi üzerinde çizgiden kaymadan yürütülür. Daha sonra bu çizgilerden yine çizgiden taşmadan geri geri yürümesi istenir. Yere boş kutulardan veya tahtalardan bloklar konur. Çocuktan engellerin üzerinden birer adımla yürüyüş temposunu bozmadan geçmesi istenir. Çocuğun önüne sandalye veya sıralardan engeller konur, çocuğun dengesini bozmadan engellerin etrafından dolaşarak yürümesi sağlanır.

Çocukalrdan önce ayak parmakları ucunda yürümeleri daha sonra topuklarına basarak yürümeleri istenir. Çocuktan çizgi üzerinde önce çift ayak üzerinde zıplayarak yürümesi, daha sonra tek ayak üzerinde zıplayarak yürümesi istenir. Merdiven basamaklarından tutunmadan yürüyerek inip çıkması sağlanır. Çocukların bedenlerini harekete geçirici komutlar verilir ve çocukların bu komutlara uyması sağlanır. Örneğin komutlar şu şekilde olabilir: “koş, yürü, zıpla, ağaçtan elma toplar gibi hareket yap, kuş gibi kanat çırp....”

A.Küçük Kas Gelişimini Sağlayacak Faaliyetler I-) El ve Parmak Kaslarını Çalıştırıcı Faaliyetler El ve parmak jimnastikleri yaptırılır. Yumuşak bir top çocuğa verilir ve devam eliyle sıkması istenir. Bir kağıdı eliyle sıkarak top haline getirmesi istenir. Islak sünger sıktırılır. Oyun hamuru verilir, rastgele oynaması istenir. Çalışan veya söylenen bir müzik eşliğinde ritm tutarak el çırpmaları sağlanır. Lego türü oyuncaklarla oynatılır.

Tamir aletleriyle çalışması sağlanır Tamir aletleriyle çalışması sağlanır. Bir tahta üzerine yarım çakılmış bir çivinin tamamını çaktırma veya yarım vidalanmış bir vidayı sonuna kadar tornavidayla sıkması için çalıştırılır. Sıkı kavanoz veya şişe kapakları açtırılıp, kapattırılır. Eldiven giydirilip, çıkarttırılır. Fermuar açıp, kapattırılır.

Büyük karton kağıtları değişik yollar çizilir, minik bir arabayla bu yollardan dışarı çıkmadan sürmesi istenir. Zımba ile inceden kalına doğru kağıtlar deldirilir. Orta sertlikte bir tel bir kalem veya çubuğa düzgün bir şekilde sarılır ve çocuktan aynı şekilde sarması istenir. Bağlama çalışmalar yaptırılır

Katlama Çalışmaları Bir parça kağıt istenilen şekilde katlanır ve çocuktan aynı şekilde katlaması istenir. Katlama işlemi basitten zora doğru çocuğa verilir. Yırtma, Kesme ve Yapıştırma Çalışmaları Rastgele kağıtlar yırttırılır. Gazete kağıdındaki kare şekildeki resimleri yırtarak çıkartması istenir

Boyama Çalışmaları Boş bir kağıda istediği renk ve düzende boyama çalışmaları yaptırılır. Boyaması istenilen şekiller için şablonlar hazırlanır. Çocuğun boyarken taşırdığı yerler şablondan çocuğa gösterilir. Nokta çizgilerle belirlenmiş şekil tamamlattırılır. Ortaya çıkan resim boyattırılır. Sınır çizgileri belirlenmiş şekiller basitten zora doğru boyattırılır.

Örneği boyanmış şekillerin benzeri örneğine bakılarak boyattırılır. Çocuğa istediği resim veya konusu verilmiş resim çalışmaları yaptırılır. Parmak boyası yaptırılır. Patates baskısı ve ip baskısı türünde boyama çalışmaları yapılır

Çizgi Çalışmaları Karalama çalışmaları yaptırılır. Çocuğun belli bir yönde çizgi çizebilmesi ve çizgi çizerken yön değiştirilmesini sağlamak için tahtaya veya kağıda bir nokta konur, çocuktan konulan noktalardan itibaren diğer noktaya doğru çizmesi istenir. Çocuk bitirdiğinde değişik yönlere yeni noktalar konularak çalışma devam ettirilir. Çizgiyle birebir eşleme çalışmaları yaptırılır. Örneğin resimlerle gölgelerini eşleştirme çalışmaları yapılır.

İki benzer resim hazırlanır İki benzer resim hazırlanır. Sağ taraftaki resimlerden eksik çizgiler bırakılır. Çocuktan bu eksik çizgileri sol taraftaki resme bakarak tamamlaması istenir. Kesik çizgilerin üzerinden giderek çizgi çalışmaları yaptırılır. Basitten zora doğru oklu noktaları birleştirerek çizgi çalışmaları yaptırılır. Çocuğun eli tutularak çizgi çalışmaları yaptırılır. Labirentlerle basitten karmaşığa doğru çizgi çalışmaları yaptırılır. Düz çizgilerden başlayıp yumuşak ve sert eğilimli çizgilere doğru çizgi çalışmaları yaptırılır.

İŞİTME ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN AİLELERE ÖNERİLER İşitme güçlüğü içinde çocukla mümkün olduğu kadar çok konuşmak gerekir. Bu konuşmalar onun anlayabileceği şekilde yavaş ve açık olmalıdır. Çocuğunuzla konuşarak ondaki işitme duyusunu geliştirmeye çalışmalısınız. İşitme engelli çocuğunuzla işaret yoluyla anlaşmak yerine konuşarak anlaşma yoluna gitmelisiniz. Ses çıkarması için onu zorlamayın ama onu teşvik edin.

İyi bir dinleyici olun, iyi bir gözlemci olun. Konuşmayı kazandırmak için tek tek sözcükleri öğretmek yerine günlük ve doğal ortamlardan yararlanın. Çocukların mutlak yapmadıkları, beceremedikleri şeyler vardır. Gelin biz onları yapamadıklarına, beceremediklerine değil de yapabileceklerine, güçlü yönlerine bakalım, onları geliştirmeye çalışalım

Çocuklarımızı ancak tanıdığımız ölçüde yakınlaşıp severiz Çocuklarımızı ancak tanıdığımız ölçüde yakınlaşıp severiz. Onların tüm özelliklerini tanımaya çalışalım. Çocuklarımızın durumlarını saklamaktansa bu durumun farkında olarak onların sosyal ortamlarla içiçe olması için teşviklerde bulunalım

ZİHİNSEL ÖZÜRLÜ ÇOCUĞU OLAN AİLELERE ÖNERİLER Çocuklarımızın mutlaka yapamadıkları, beceremedikleri şeyler vardır. Onların yapamadıklarına, beceremediklerine değil de yapabildiklerine, güçlü yönlerine bakalım, onları geliştirmeye çalışalım. Onların özelliklerini tanımaya çalışalım

Çocuklarımızın mutlaka yapamadıkları, beceremedikleri şeyler vardır Çocuklarımızın mutlaka yapamadıkları, beceremedikleri şeyler vardır. Onların yapamadıklarına, beceremediklerine değil de yapabildiklerine, güçlü yönlerine bakalım, onları geliştirmeye çalışalım. Onların özelliklerini tanımaya çalışalım

Aile bireyleri olarak zihinsel yetersizliği olan çocukların eğitiminde bilmeniz ve dikkat etmeniz gereken noktalar : Herşeyden önce çocuğunuzu kabul edin. Onu olduğu gibi kabul etmeniz yapacağınız çalışmalarda size en büyük yardımcıdır. Anne-baba olarak birbirinizi suçlamayın, suçlu da aramayın. Çocuğun her türlü gelişimi için gereken ilgi ve şefkatinizi ona sürekli gösterin. Onu aileye verilmiş bir ceza olarak görmeyin, çocuğunuzu suçlamayın.

Çocuğunuzdan utanç duymayın Çocuğunuzdan utanç duymayın. Onun sokağa çıkmasına, oyun oynamasına, arkadaşlık kurmasına yardımcı olun. Özellikle el, saç, yüz, beden, giysi temizliğine dikkat edin. Unutmayın ki, eli-yüzü pis, kötü giyimli ve kokulu bir çocuk normal olsa da toplum tarafından kolay kolay kabul edilmez. Çocuğunuzu aşırı derecede korumayın. Yapabileceği işleri yapmasını sabırla bekleyin. Unutmayın ki siz her zaman yanında olmayabilirsiniz.

Çocuğunuza acıyarak yaklaşmayın Çocuğunuza acıyarak yaklaşmayın. Acımadan doğan sevgi ve yardım, onun öğrenmesine engel olacaktır. Çocuğunuzu beceriksiz bulmayın. Kendine güvenmesini sağlayın. Çocuğa bakmak yalnızca onun yeme, içme, giyinme, barınma gibi gereksinimlerini karşılamak değildir. Onun sosyal, duygusal kültürel gereksinmelerini karşılanması gerektiğini unutmayın. Çocuğunuzun zihinsel yetersizliği nedeniyle yeteneklerinin sınırlı, yaşıtlarından geri olduğunu unutup, ondan yapamayacağı şeyleri beklemeyin.

Çocuğunuzu başkalarıyla kıyaslamayın Çocuğunuzu başkalarıyla kıyaslamayın. Normal çocuklarınızı yetiştirirken yaptığınız davranışları bu çocuğunuzda uzun süreli, daha sabırla uygulamak zorundasınız. Çocuğunuzu sevme, beğenilme, övgü gibi gereksinimleri olduğunu unutmayın. Başarılı olduğu işler için ödüllendirin. Öğrenilecek her şeyin tekrarlar ile alışkanlık haline getirilmesine, her şeyin açık ve kolay anlaşılacak şekilde verilmesine dikkat edin.

Çocuğunuzun Eğitim ve öğretimine erken yaşta başlayın. Öğreteceğiniz işin yada konunun tamamını birden öğretmeyin. Parça parça tekrarlar ile öğretmeye çalışın. Örneğin; sabah temizliği için önce el yıkamayı, sonra diş fırçalamayı, sonra da saç taramayı öğretin. Öğrettiklerinizi sık sık tekrarlayın. Öğrenemediğini görünce ısrar etmeyin fakat aradan zaman geçtikten sora sabırla aynı işlemleri yapmaya ve yaptırmaya çalışın

Evde Yapılacak Eğitim Çalışmaları Konuşma Durumu ile İlgili Çalışmalar: konuşmalarda işarete yer vermeyin. Çocuğunuzun uydurduğu sözcükleri kullanmayın. Doğrusunu öğretmeye çalışın. Çocuğunuzun yakınındaki ve en çok kullanılan eşyalarının adını doğru söylemesini öğretin. Sözcüklerin söylenişindeki hataları çocuğu telaşa düşürmeden ve tedirgin etmeden düzeltin. Doğru söylemeye başladıkça onu sözle ödüllendirin. Tren, araba, hayvan seslerini tanıtın. Yaşına uygun öykü ve masalları anlatın. Konuşma taklitle öğrenildiğinden onunla düzgün konuşun

Resimler Üzerine Konuşma Çalışmaları: 1. Renkli resimler üzerinde “bu resimde neler var” diyerek çocuğu gördüklerini söylemeye teşvik edin. 2. Resim üzerinde eşya, hayvan vb. ayrıntılara girip, adlandırmasını isteyin. Resimler üzerinde “ daha ne var” sorusuyla serbest konuşmasına izin verin. Resimlerde sık sık rastlanılan nesneleri çeşitli kartonlara yapıştırarak bir çalışma defteri oluşturun. Bu defter üzerinde konuşmaları sürdürün

El ve Beden Hareketleri Çalışmaları: 1. Ucu sivri olmayan küçük kağıt makası ile kesme işlemi yaptırın. Hamur veya çamur ile çalışın. Avuç içerisindeki yuvarlak yapmasını öğretin. Gazete, kağıt parçalarından avuç içinde top yapıp oynamasını sağlayın. Kağıt, mendil vb. şeyleri öğretin. Delikli boncukları ipe dizmesini isteyin. Zamanla sizin belli bir sıraya dizdiğiniz boncukları aynı sıraya dizmesini öğretin.

Kalemle önceleri gelişigüzel karalama, sonradan belirli şekilleri çizebilmesi için alıştırmalar yapın. Önce daire, sonra kare ve üçgen çizdirin. Belirli resimleri, şekilleri kağıttan makasla kesip çıkarmasını öğretin kesilen şekillerin yapıştırılması için çalışmalar yaptırın. Aynı resimleri eşlemesini öğretin. El- göz koordinasyonu için çekiçle çivi çaktırın. Ayrıca makasla çizgi üzerinden kesmesini öğretin

Sosyal Gelişim Çalışmaları: 1. Çocuğu arkadaş edinebileceği yerlere götürün, arkadaşlık kurup oynamasına yardımcı olun. Çarşı, Pazar gibi toplu yerlere götürerek dış çevre ile ilişki kurmasını sağlayın. Çalışmalarınızda sabırlı, güleryüzlü, sevecen bir tutum takınmayı unutmayın. Ona güven verip bazı etkinlikleri başarabileceğine inanmasını sağlayın.