Profesyonel Mesleklerde Düzenlemeler ve Rekabet Prof. Dr. Murat Çokgezen & Dr. M. Fevzi Toksoy

Amaç  Dünyanın her yerinde profesyonel meslekler yasalarla düzenleniyor.  Bu düzenlemeler kamu yararına mı?  Bu düzenlemelerde trend nedir? Daha sıkı düzenlemeler mi geliyor yoksa düzenlemeler gevşetiliyor mu?  Optisyenlik mesleğine ilişkin neler söyleyenebilir?

Profesyonel Hizmetler Neden Düzenleniyor ? Enformasyon Asimetrisi Sorunu Kamu Yararı

Profesyonel Hizmetler nasıl düzenleniyor ? Giriş Düzenlemeleri Piyasa Davranışları Mesleki Davranışlar  Tekel Hakkı  Asgari eğitim  Sayı sınırlaması  Fiyat ve Ücret  Reklam ve Pazarlama  Organizasyon Biçimi  Davranış Kodları

Giriş Düzenlemleri  Oftalmolojistler  Optimetristler  Optisyenler

Piyasa Davranışları  Reklam olsun mu?  Şirketleşme olsun mu?  Hizmet yerine ilişkin kısıtlamlar. Alışveriş merkezlerinde göz muayenesi yapılsın mı?  Şubeleşme olsun mu?  Bireysel optometristler ticari bir marka sahibi olsunlar mı? Name

Düzenlemeler kamu yararına mı?  Bu konuda yapılmış birçok çalışma düzenlemelerin ‘kamu’ yararına değil ‘düzenlemenin yapıldığı meslek mensuplarının’ yararına olduğunu gösteriyor.  Söz konusu çalışmalar, düzenlemelerin meslek mensupları arasındaki rekabeti azalttığını, bu nedenle fiyatları yükseltip kaliteyi düşürdüğüne işaret ediyor.  Hem ABD’de hem de AB’de rekabet otoritelerinin hem PMÖ hem profesyonel mesleklerdeki düzenlemeler aleyhine birçok kararı var.

Düzenlemeler kamu yararına mı?  Katı istihdam kısıtlamlarının olduğu, şubeleşme ve reklama izin verilmeyen eyaletlerde en yerlerde hem tedavi ucretleri hem gözlük fiyatları daha yüksek. Ayrıca kalite de belirgin bir fark yok.  Bunun yanında bazı gariplikler de ortaya çıkabiliyor. Örneğin, bireysel çalışan bir optometrist ticari bir marka sahibi olamıyor ama bir gözlükçü zinciri için çalışan çalıştığı marka adına reklam yapabiliyor. Name

Düzenlemelerin kalkması meslek mensuplarının zararına mı?  Zincir mağazaların ortaya çıkması ile münferit optisyenler batıyor mu?  Hayır.  Çünkü (1) Zincir mağazalar esnek bir politika izleyemiyor (2) Müşteri kitleleri farklı Name

Düzenlemelerde yeni trendler  Tüm dünyada -özellikle ABD’de ve AB’de düzenlemeler ya tamamen kaldırılıyor ya da gevşetiliyor  Reklam kısıtlamları ABD’de 1977 yılında ifade hürriyetine aykırı bulundu. 02UA3s 02UA3s  Ingiltere’de zincir magazalarda gözlük satışına 1985’te izin verildi.  Diğer kısıtlamalar da zaman içinde kalkıyor

Türkiye’de Düzenlemeler  Türkiye’de birçok meslekte düzenlemler hala çok katı  Rekabet kurumu  Dünyadaki trendler

Sonuç  Düzenlemelerin kimin menfaatine olduğu tartışmalı  Düzenlemelerin hemen tamamı bir yönüyle rekabeti azaltmaya, meslek mensuplarının kazançlarını arttırmaya yönelik  Bazı düzenlemelerden meslek mensupları da şikayetçi  Rekabeti engelleyen düzenlemeler kaldırılmalı  Düzenleme kural değil istisna olmalı

Prof. Dr. Murat Çokgezen & Dr. M. Fevzi Toksoy