KALITIM - GENETİK

GREGOR MENDEL KİMDİR _? Kalıtım biliminin öncüsü botanikçi, bitkiler üzerine yaptığı çalışmalarda, bir türün özelliklerinin kalıtım yoluyla sonraki kuşaklara aktarıldığını bulmuştur. Mendel'in öne sürdüğü ilkeler, 20. yüzyılın başlarında yapılan deneylerle doğrulandıktan sonra, kalıtım kuramının bütün canlılar için geçerliliği saptanarak, biyolojinin temel ilkelerinden biri haline gelmiştir.

Genetik Biliminin Gelişimi Mendel deneylerini yaparken bezelye bitkisinden faydalandı. Mendel, bezelye bitkilerinin tohum sekli (buruşuk, düz), tohum rengi (sari, yeşil), bitki boyu (kısa, uzun) gibi özelliklerinin bir sonraki kuşağa nasıl aktarıldığını incelemiştir .

Mendel Niçin Bezelye Kullanmıştır? *Kolay yetiştiriliyor olup yılda birkaç ürün (döl) alınması *Şekil büyüklük ,renk gibi 20 değişik karakter barındırması *Bezelyelerdeki dişi ve erkek organları taç yapraklar ile sarılıdır. Bu nedenle yabancı tozlaşma yapmaz. *Bezelyeler homozigot yani saftır.

Kromozomlar ve Genler *Aynı özelliğin oluşmasını sağlayan genler homolog kromozom çiftinin karşılıklı bölümlerinde yer alır. *Karakterlerin oluşmasını genler sağlar. *Her gen bir özellikten sorumludur. *Homolog kromozomdan insanda 23 çift vardır.

Mendel, bezelyelerle yaptığı çalışmalar sonucunda bezelyelerin bir kısminin kısa olduğu halde bir kısminin uzun; bazılarının buruşuk tohumlu, bazılarının düz tohumlu olduğunu gördü .

Bir canlının genetik yapısına bağlı olarak çevresinde etkisiyle ortaya çıkan görünüşüne fenotip adı verilir. Bir canlını fenotipinin meydana gelmesini sağlayan genetik yapıyada genotip denir .

Çaprazlama

Genetik hastalıklar :Renk Körlüğü X kromozomunda bulunan ve çekinik genle taşınan bir hastalıktır.

Renk Körlüğü:

Orak hücreli anemi Bir diğer genetik hastalıkta orak hücreli anemidir bu hastalıkta çekinik bir genle taşınır.

Hemofili X kromozomu üzerinde bulunan ve yine çekinik bir genin etkili olduğu kanın pıhtılaşmaması hastalığıdır.

Hemofili :

Down sendromu Down sendromlu kişiler geniş elli, kısa parmaklı, tıknaz vücutlulardır ve bu bireylerde zeka geriliği görülür.

Akraba evliliği Aralarında kan bağı bulunan kişilerin evlenmesidir. Akraba evlilikleri yapan ailelerde genetik hastalıklar daha çok görülür