PASİF İÇİCİLİK NEDEN ENGELLENMELİ? Sağlığa Zararları Nelerdir? Doç.Dr. Sedat ALTIN Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Önlenebilir en önemli hastalık ve ölüm etkeni sigaradır Dünya Sağlık Örgütü’ne göre; Dünyada en büyük sağlık sorunu sigaradır Önlenebilir en önemli hastalık ve ölüm etkeni sigaradır
2 Temmuz 2009 Sabah Gazetesi Sigara kullanımı son yirmi yıl içinde birçok OECD ülkesinde önemli derecede azalmıştır. Türkiye tütün kullanımını düşürmede kayda değer bir ilerleme sağlamıştır. Her gün sigara içen yetişkinlerin oranı 1989'daki yüzde 43.6 düzeyinden 2006'da yüzde 33.4'a inmiştir. Türkiye'de yetişkinler arasında sigara kullanma oranı hala OECD ortalaması olan yüzde 23.3'ün çok daha üzerinde olmaya devam etmektedir. OECD ülkeleri arasında en az tütün kullanım oranı Avustralya, İsveç ve ABD'dedir. Üç ülkede de günlük sigara kullanan yetişkinlerin yüzde 17'den az olduğu bildirilmiştir
20 milyon
EN ÖNEMLİ KİRLETİCİLER ARASINDA.. SİGARA DUMANI: EN ÖNEMLİ KİRLETİCİLER ARASINDA.. 250’sinin kanser yaptığı bilinen/(ya da) zehirli olan 4000 den fazla sağlığa zararlı madde içermektedir. http://www.achooallergy.com/images/air_quality.jpg
PASİF İÇİCİLİK DUMAN ALTI OLMAK SECONDHAND SMOKING ÇEVRESEL SİGARA DUMANI
SİGARA DUMANINDAN PASİF ETKİLENİM ÖNEMLİ BİR SORUN “HALK SAĞLIĞI SORUNU” 7
DÜNYA EVCİL HAYVANLAR İÇİN BİLE HAREKETE GEÇTİ
Pasif sigara içmek ne demektir? Başkalarının sigara dumanını solumaktır Sigara içenler sadece kendilerine değil, çevrelerine de zarar verirler
PASİF ETKİLENİM BAŞLICA; Evde Sosyal yaşamın geçirildiği yerlerde İşyerinde ….. ….. 11
Pasif Sigara İçimi; Kişinin kendi istemi dışında kapalı alanda içilen sigara dumanına maruz kalması ve sigara dumanındaki tüm toksik maddeleri soluması… Çevre koruma ajansı (Enviromental protection agency-EPA) 1992 de çevresel sigara dumanını (ÇSD) Grup A kanser yapıcı madde olarak tanımlamıştır
Çevresel Sigara Dumanı; Ana akım, dumanına göre daha fazla nikotin içerir, Ev, işyeri, eğlence yeri, lokanta, kahvehane gibi kapalı alanlarda ÇSD yoğundur, ÇSD ana dumandan farklıdır; sistemik zehirleyiciler, gen değiştiriciler, kanser yapıcı maddeler, üreme ve gelişmeye etki eden zehirli kimyasallar bulunur. (amonyak, akrolein, karbonmonoksit, formaldehit, hidrojen siyanit, nikotin, nitrojen oksit, fenol, sülfür dioksit vb.)
Çevresel Sigara Dumanı; 50 adet kanser yapıcı, 6 adet üreme ve gelişmeye etkili, 12 adet hava için zehirli madde saptanmıştır
PASİF ETKİLENİM AÇISINDAN RİSK GRUPLARI; Çocuklar—Dünyada 700 milyon çocuk Kadınlar/gebeler Yaşlılar Haklarını korumama olasılığı olan gruplar (örneğin engelliler) Çalışanlar (her yıl 20 000 çalışanın ölümü) 15
. Ülkemizde en az 20 milyon kişi sigara içiyor. Pasif içici (çoğu çocuk): 30.000 Sigaraya bağlı ölüm: Yılda 160,000 9000 kişi başkasının içtiği sigaradan ölmektedir. Sigara ömrü 18 yıl kısaltıyor.
Ülkemizde Pasif İçicilik Yaygındır Ev İş yeri Okul Kamu alanları Hastaneler Açık alanlar (konser, gösteri, spor) Kahvehane, lokanta, gece klubü
PASİF ETKİLENİM—AVRUPA Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007; pp. 52. 18
PASİF ETKİLENİM—AVRUPA Avrupa Tütün Kontrolü Raporu, 2007; pp. 52. 19
Çocukların % 40’ı Pasif içicidir ABD: % 43 Küba: % 68,9 Endonezya: % 63 Arjantin: % 68 Çin: % 53 Peru: % 29 Polonya: % 67 Rusya: %55;3 İngiltere: % 50 Danimarka: % 58 Türkiye: % 67 - 81 Çocuklarda pasif maruziyet sigara içim oranlarının çok üzerindedir. Türkiyede karakoç ve arkadaşlarının okul çağı çocuklarda yaptığı araştırmada toplam maruziyet % 74 % 42 baba % 6.6 anne % 25 anne+ babanın sigara içimine maruziyet saptanmıştır.
Çocukluğunda Pasif İçici Konumunda Olanların; % 74.6'sının aktif içici olduğu ve bunların, % 65.9'unun çocuklarının yanında sigara içtiği saptanmıştır. (Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi)
Öğrencilerin; % 29.3’ü sigarayı denemiş (E: %34.9, K: %21.5) % 9.1’i halen içici (E: %11.9, K: %5.0) % 89.0’ı evde pasif maruziyet tanımlıyor % 91.1’i halka açık yerlerde pasif maruziyet tanımlıyor
Sigara içicisi olmayanlar: Pasif sigara dumanına maruz kalanlar da büyük risk altındalar. Bulunduğunuz ortamda içilen sigaranın ¼ ünü siz de içiyorsunuz.
Çocuklarda akciğer ve solunum yolu hastalıklarına neden olur Pasif sigara içiciler de sigara bağımlıları kadar zarar görürler Pasif sigara içimi; Akciğer kanserine Kalp hastalıklarına Çocuklarda akciğer ve solunum yolu hastalıklarına neden olur
Ev İçinde Sigara İçiliyorsa; (1 paket/gün) Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmakta Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta Çocuklarda akciğer kanseri, kronik bronşit sıklığı artmakta Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm 2-3 kat artmaktadır
PASİF İÇİM = “ZORLA SİGARA İÇİRİLMESİ” Ana akım dumanı ile yan akım dumanı arasında sağlık riskleri farklı değil İnsan yaşamının %90’ı kapalı bir ortamda geçmekte Temiz hava soluma özgürlüğünün sağlanması
BUGÜNÜN PASİF İÇİCİSİ YARININ AKTİF İÇİCİSİ! Ebeveynlerin sigara içmesi Arkadaşların sigara içmesi Sporcu ve sanatcıların Sigara reklamları
PASİF İÇİM EN FAZLA BEBEK VE ÇOCUKLARI ETKİLER! Karbon monoksit plasentayı hızla geçer Fetal kan dolaşımında annede bulunandan %15 daha fazla bulunur Kanda karboksihemoglobine dönüşür ve oksijen dissosiyasyon eğrisini sola kaydırarak fetal dokulara oksijen sağlanmasını azaltır
Sigara gebe kadına ve bebeğine zararlıdır
Anne Karnında Pasif Maruziyet Gebelik döneminde annenin sigara içimi nedeniyle sigaranın zararlı etkilerine maruz kalan bebeklerin doğumdan itibaren solunum fonksiyonlarının olumsuz etkilendiği ve astım gelişme riskinin yüksek olduğu kanıtlanmıştır. Düşük doğum ağırlığı, Erken doğum, Azalmış entelektüel kapasite … Azalmış entelektüel kapasite; hiperaktivite, Dikkat eksikliği, konuşma bozuklukları, nöropsikiyatrik bozukluk vs
Emziren anne ve bebeği dumana maruz kalırsa DOĞUM SONRASI ETKİLER Emziren anne ve bebeği dumana maruz kalırsa Süt verme sorunları, sütte azalma kalite bozulması Bebeğin fiziksel gelişiminde gerileme Sinir sistemi fonksiyonlarında bozukluk, Solunum sistemi başta sigaranın yol açtığı tüm hastalıklarda artış
Barlarda Sigara Yasağı Uygulaması, Norveç Journal of Environmental Monitoring, 2006, 8: 362 – 368
Barlarda Sigara Yasağı Uygulaması, Norveç Journal of Environmental Monitoring, 2006, 8: 362 – 368
Lexington’da Kanun çıkmasından sonra, Saç Nikotini % 56 azaldı Ortalama saç nikotin düzeyi Median hair nicotine levels pre- and post-law
Bar Çalışanlarında Saç Nikotininde Ortalama Azalma Daha Büyüktü Ortalama saç nikotin düzeyi
SİGARANIN YOL AÇTIĞI KANSERLER WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANININ YAPTIĞI HASTALIKLAR Erişkinler Çocuklar WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
Hiçbir şey Tütün gibi Öldürmez! Sigara Alkol Pasif İçicilik Trafik kazası İntihar AIDS Homicides 430,000 105,095 53,000 46,300 30,906 29,939 24,932 Kaynak: Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
İskemik kalp hastalığı İnme Akciğer kanseri KOAH SDPE’e atfedilen ölümler (25 Avrupa Birliği Ülkesi, 2002) İskemik kalp hastalığı İnme Akciğer kanseri KOAH http://tobaccoatlas.org/secondhandsmoke.html. Erişim tarihi: 14 Nisan 2009.
Pasif içicilikten nasıl korunulur? Hiçbir işe yaramazlar Kapı cam açılarak mı? Aspiratör ya da klima çalıştırılarak mı? Ayrı bir odayı sigara içme odası olarak ayırarak mı?
Tütün Kanunlarının Halk Sağlığına Faydaları Sigara içmeyenlerin korunması Daha az çocuğun sigaraya başlaması Sigara içenlerin daha az sigara tüketmesi Daha fazla kişinin sigarayı bırakması
SİGARA DUMANINDAN PASİF ETKİLENİMDEN KORU Tütünle Mücadele BAŞLATMA BIRAKTIR SİGARA DUMANINDAN PASİF ETKİLENİMDEN KORU 4207 sayılı tütün ürünleri kanunu Yasal: reklamı yasakla, küçüklere satışı engelle, paketlere uyarı koydur, kaçakçılığı önle, vergileri artır. 44
HİÇBİR HAVALANDIRMA SİSTEMİ DUMANI TEMİZLEMEYE YETMEMEKTEDİR !!! DİKKAT: HİÇBİR HAVALANDIRMA SİSTEMİ DUMANI TEMİZLEMEYE YETMEMEKTEDİR !!! YAPILMASI GEREKEN: %100 DUMANSIZ ALANLAR !!!
“DUMANSIZ ORTAM” İÇİN ADIM ULUSLARARASI DÜZEYDE “DUMANSIZ ORTAM” İÇİN ADIM ATMIŞ ÜLKE ÖRNEKLERİ İrlanda Uruguay ABD-eyaletleri Yeni Zelanda Avrupa ülkeleri (İngiltere, Fransa, vb) Türkiye 46
SİGARA İÇİLEN MASADA MI, YOKSA PASİF OLARAK SİGARA İÇİLEN MASA MI OTURMAK İSTERSİNİZ? http://www.cartoonstock.com/newscartoons/cartoonists/mmo/lowres/mmon195l.jpg
SİGARA İÇİLEN MASADA MI, YOKSA PASİF OLARAK SİGARA İÇİLEN MASA MI OTURMAK İSTERSİNİZ? http://www.cartoonstock.com/newscartoons/cartoonists/mmo/lowres/mmon195l.jpg
ÇOCUKLARIMIZA SAĞLIKLI ORTAMLAR BIRAKABİLMEK İÇİN TÜM KAPALI ALANLARI SİGARA DUMANINDAN ARINDIRMALIYIZ
Ya ümitsizsiniz. Ya da ümit sizsiniz. Ya çaresizsiniz. Ya da çare sizsiniz. Behçet Necatigil