İlaç Hesaplamaları Prof. Dr. Nevin KUZU KURBAN Pamukkale Üniversitesi Denizli Sağlık Yüksekokulu 2012-2013 BAHAR

Metrik sistemde ağırlık ve hacim ölçüleri 1 kilogram (kg)= 1000 gram (gr) 1 gram (gr)= 1000 miligram (mg) 1 miligram (mg) = 1000 mikrogram (μg) Hacim 1 litre (l) = 1000 mililitre (ml) =1000 kübik santimetre (cc) veya =1000 santimetreküp (cm3)   4 0C deki 1 litre suyun ağırlığı 1 kilogramdır.

İlaç dozunun hesaplanması   Eldeki doz eldeki miktar İstenen doz İstenen miktar (X) __________________________

İstenen miktar (X) = İstenen doz X eldeki miktar Eldeki doz

Örnek 1: Bir defada 500 mg Alfasilin kapsül P.O. olarak istem edilmiştir. Elimizde 250 Mg’lık Alfasilin kapsüller vardır. Hastaya bir defada kaç kapsül Alfasilin verilmelidir?

250 mg 1 kapsül 500 mg X kapsül   X =500 mg X 1 kapsül = 2 kapsül 250 mg

Örnek 2: Bir defada 1.200.00 IÜ Penisilin procain İ.M. olark istem edilmiştir. Elimizde 800.000 IU.lik penisilin procain flakonları vardır ve bu flakonlar 2 ml serum fizyolojikle sulandırılmaktadır. Hastaya bir defada kaç ml penisilin prokain enjekte edilmelidir?

800.000 IU 2 ml 1.200.000 IU X   X= 1.200.000 IU X 2 ml= 3 ml 800.000 IU

Örnek 4: Deltakortil 5 mg (Prednizolon 5 mg) tabletlerden günde 1 X60 mg’lık doz istem edilmiştir. 60 mg’lık dozu verebilmek için bir defada kaç tb deltacortil verilmelidir?

5 mg 1 tb 60 mg X X= 60 mg X 1 tb = 60 = 12 tb 5 mg 5 mg Eldeki doz Eldeki miktar İstenen doz İstenen miktar (X)  İstenen miktar (X) = İstenen doz X eldeki miktar Eldeki doz   5 mg 1 tb 60 mg X X= 60 mg X 1 tb = 60 = 12 tb 5 mg 5 mg

Not: Elimizde 0. 75 mg’lık prednizalon tb’ler var Not: Elimizde 0.75 mg’lık prednizalon tb’ler var. İstem edilen doz 30 mg ise bir kerede kaç tablet ilaç verirsiniz?

0.75 mg 1 tb 30 mg X      X= 30 mg X 1 tb = 40tb ilaç verilir. 0.75 mg

Örnek 5: 800 mg Alexan (Strabin), 150 cc %0;9’luk NaCl içine konularak hazırlamanız istenmektedir. Elinizde 1 amp 10 cc =500 mg Alexan vardır. 800 mg ilaç hazırlamak için kaç cc ilaç çekersiniz?

Çözüm 5 :   10 cc 500 mg X 800 mg X= 800 X 10 = 80 =16 cc ilaç çekilir. 500              5

Örnek 6: Maksipim Flakondan 2 x2000 mg ilaç uygulamanız istenmektedir Örnek 6: Maksipim Flakondan 2 x2000 mg ilaç uygulamanız istenmektedir. Elinizde 0.5 gr =1 flakon ve 5 ml’lik çözücü ampul bulunmaktadır. Bir ilaç saatinde istenen ilaç dozunu hazırlayabilmek için kaç cc ilaç çekersiniz?

Çözüm 6:  0.5 gr =500 mg    5 cc 500 mg X 2000 mg   X= 5 X 2000 = 20 cc ilaç çekilir. 500 Kaç flakon kullanılır? 4 flakon  

Örnek 7: Hastanıza 2X3500 IU heparin IV olarak istem edilmiştir. Bir ilaç saatindeki ilacı hazırlamak için kaç cc ve kaç dzy ilaç çekersiniz?   5 cc flakon=25000 IU heparin içerir

Çözüm 7: 1 cc 5000 IU X 3500 IU    X= 1 X 3500 = 35000= 0.7 cc ilaç çekilir. 5000         5000 5000   1 cc= 10 dizyem 0.7 cc =7 dizyem

Örnek 8: Hastanıza 4X12 IU NPH insülini SC olarak yapmanız istenmektedir. Elinizde 1 ml’de 40 IU insülin içeren 10 ml’lik flakon bulunmaktadır. İstenen ilaç dozunu çekebilmek için kaç dizyem ilaç çekersiniz?

Çözüm 8: 1 ml = 10 dizyem 10 dzy 40 IU X 12 IU   1 ml = 10 dizyem 10 dzy 40 IU X 12 IU X= 10 X 12 = 12 =3 dzy ilaç çekilir. 40 4

Elinizde 10 ml’lik flakonda 100 IU NPH insülin bulunuyorsa, aynı dozu (12 IU) çekebilmek için kaç dzy ilaç çekersiniz?

10 dzy 100 IU X 12 IU   X= 10 X 12 = 12 =1.2 cc= 12 dzy ilaç çekilir. 100 10

SORULAR??

KAYNAKLAR Ulusoy MF, Görgülü RS. Hemşirelik Esasları-Temel Kuram, Kavram, İlke ve Yöntemler, Cilt: I. 4. Baskı, 72 TDFO Ltd. Şti. Ankara. 2000.