CÜMLENİN ÖGELERİ YÜKLEM

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Cümlenin Öğeleri Sözcüklerin cümle içerisindeki görev adlarına “cümlenin öğeleri”denir. Cümle öğelerini, temel öğeler ve yardımcı öğeler olmak üzere iki.
Advertisements

CÜMLE ÖĞELERİ Cümle, bir duyguyu, düşünceyi, veya olayı anlatan sözcükler topluluğudur. Cümlede her sözcüğün bir görevi vardır. Bu görevli sözcüklere öğe.
KELİME TÜRLERİ ZARFLAR.
Cümlenin Öğeleri Sözcüklerin cümle içerisindeki görev adlarına “cümlenin öğeleri”denir. Cümle öğelerini, temel öğeler ve yardımcı öğeler olmak üzere iki.
ÖZGÜRLÜK VE BAĞIMSIZLIK BENİM KARAKTERİMDİR.
FİİLİMSİLER 8.SINIF EBRU GÜNAY   Türkçe Öğretmenliği 2. SINIF(İ.Ö)
ANLATIM BOZUKLUKLARI.
CÜMLENİN YAPISI (SIRALI CÜMLE)
VURGU CÜMLEDE VURGU.
İSİM-FİİL GRUBU ve SIFAT-FİİL GRUBU
Köylü ulusun efendisidir.
CÜMLE TÜRLERİ.
Hazırlayan: Zeynep Adsoy Türkçe Öğretmenliği/2 No:
CÜMLE TÜRLERİ.
TÜRKÇE PERFORMANS GÖREVİ
ÜNLEM GRUBU ve SAYI GRUBU
İSİM GRUBU.
CÜMLENİN ÖĞELERİ Bu slayda şirket ambleminizi eklemek için
KISALTMA GRUPLARI.
Bu slayda şirket ambleminizi eklemek için
CÜMLE TÜRLERİ VE CÜMLENİN ÖĞELERİ
CÜMLENİN ÖĞELERİ.
CÜMLENİN ÖGELERİ.
GÖREVLİ KELİMELER: EDATLAR
ÖZNE.
CÜMLE.
TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ(İ.Ö) 2.SINIF
YAPI BİLGİSİ.
1 CÜMLENİN ÖGELERİ Öge: Bir cümleyi oluşturan sözcük veya sözcük gruplarına öge denir. Ögeler bulunurken önce temel ögeleri (yüklem, özne), daha sonra.
CÜMLENİN YARDIMCI ÖGELERİ
CÜMLENİN ÖĞELERİ ……………….
HAZIRLAYAN: KISMET YAŞAR 8-A ÖĞRETMEN : SELMA ERASLAN
CÜMLENİN ÖĞELERİ Evlerin bölümleri odalardır; cümlenin bölümleri de öğelerdir. Cümle öğeleri, cümlenin parçaları demektir. Evin bölümleri odalar, salon,
Cümlenin Öğeleri Sözcüklerin cümle içerisindeki görev adlarına “cümlenin öğeleri”denir. Cümle öğelerini, temel öğeler ve yardımcı öğeler olmak üzere iki.
KELİME TÜRLERİ 1. İSİM ( AD ) 7. ÜNLEM 2. SIFAT 8. FİİL
CÜMLENİN ÖGELERİ YÜKLEM ÖZNE
YÜKLEMİN YERİNE GÖRE CÜMLELER (ÖGELERİN DİZİLİŞİNE GÖRE CÜMLELER)
NESNE ve YER TAMLAYICISI.
CÜMLENİN ÖGELERİ CÜMLENİN ÖGELERİ COMİNG SOON. Meraba YÜKLEM Ben!
CÜMLENİN ÖĞELERİ /ÖZNE
Mustafa AKBAŞ Malatya-2014
ZARF TAMLAYICISI ve CÜMLE DIŞI ÖGELER.
NESNE.
CÜMLE Bir duyguyu, düşünceyi, isteği, haberi, durumu, olayı vb. ifade etmek için kurulan ve kendi içinde anlam ve yargı bütünlüğü olan sözcüğe veya söz.
CÜMLE ÇEŞİTLERİ.
TC.ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ
CÜMLENİN ÖGELERİ Cümle; bir düşünceyi, bir duyguyu, bir olayı, bir isteği, bir yargıyı tam olarak anlatan sözcük veya söz grubuna denir. Cümleyi oluşturan.
ADIN DURUMLARI (İSMİN HALLERİ)
SENTAKSA GİRİŞ.
EDAT GRUBU ve BAĞLAMA GRUBU
Cümlenin Öğeleri Sözcüklerin cümle içerisindeki görev adlarına “cümlenin öğeleri”denir. Cümle öğelerini, temel öğeler ve yardımcı öğeler olmak üzere iki.
İSİM-FİİL GRUBU ve SIFAT-FİİL GRUBU
CÜMLENİN ÖGELERİ.
Bir kelimenin cümlede diğerlerine göre daha baskılı okunmasına vurgu denir.
SELÇUK TÜREYEN 19 MAYIS ANADOLU LİSESİ UZMAN TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENİ.
TÜRKÇE ANLATI SLAYTI EV İ N KAYAHAN. CÜMLE, BIR DÜŞÜNCEYI, BIR DILE Ğ I, BIR HABERI YA DA DUYGUYU TAM OLARAK ANLATAN, BIR VEYA BIRDEN ÇOK SÖZCÜKTEN.
Mustafa DİNÇ Türkçe Öğretmeni
Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni
CÜMLENİN ÖGELERİ TEMEL ÖGELER YARDIMCI ÖGELER NESNE YER TAMLAYICISI
CÜMLE TÜRLERİ: 2. YÜKLEMİM TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER. CÜMLE TÜRLERİ: 2. YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER  Bir cümlenin yüklemi ya çekimli bir fiil ya da ek-fiille.
İşlev Açısından Kelime Türleri
ÜNLEM GRUBU ve SAYI GRUBU
İSİM GRUBU.
GÖREVLİ KELİMELER: EDATLAR
CÜMLENİN ÖĞELERİ Yüklem Özne Nesne Dolaylı Tümleç Zarf Tümleci.
KISALTMA GRUPLARI.
Cümlenin Öğeleri Sözcüklerin cümle içerisindeki görev adlarına “cümlenin öğeleri”denir. Cümle öğelerini, temel öğeler ve yardımcı öğeler olmak üzere iki.
6. HAFTA TUR182 TÜRK DİLİ II.
Cümlenin Ögeleri İsim:EyüpCan Soy İsim :Aydemir Sınıf : 8-D No : 352.
Bu slayda şirket ambleminizi eklemek için
Sunum transkripti:

CÜMLENİN ÖGELERİ YÜKLEM

CÜMLENİN ÖGELERİ Bugünkü konu için önerilen literatür: 1. Leyla Karahan, Türkçede Söz Dizimi, Akçağ Yayınları, 2008, 13-18. 2. Mustafa Özkan, Türkçe Cümle Bilgisi - II, Anadolu Üniversitesi, 2013, 7-20.

CÜMLENİN ÖGELERİ Standart Türkçe’de, cümlelerin yapısı ÖNY’dir, ancak bazı dil bilimciler serbest öge dizilişini de ciddi olarak ele almışlardır. Tartışma: Yazı dili mi konuşma dili mi daha eskidir?

CÜMLENİN ÖGELERİ Vecihe Hatiboğlu’na göre, cümlenin ögeleri üçe ayrılır: Yüklem; Özne; Tümleç: - Belirli ve belirsiz nesne; - Dolaylı ve dolaysız tümleç. Fiil dışında tüm diğer kelime çeşidini (sıfat, zarf, bağlaç, edat ve ünlem) “yardımcı unsurlar” olarak adlandırır.

CÜMLENİN ÖGELERİ Buna benzer bir şekilde, Hikmet Dizdaroğlu da cümlenin ögelerini şöyle sınıflandırır: Temel (yüklem ve özne); Yardımcı (nesne, dolaysız tümleç, zarf tümleci, edat tümleci).

CÜMLENİN ÖGELERİ Muharrem Ergin ise cümlenin ögelerini temel ve yardımcı olarak ayırmaz. Ona göre cümlenin ögeleri şunlardır: Fiil; Fail; Nesne; Yer tamlayıcısı; Zarf.

CÜMLENİN ÖGELERİ Leylâ Karahan da Muharrem Ergin’e yakın görüşü savunur ve cümlenin ögelerini temel ve yardımcı olarak sınıflandırmaz: Yüklem; Özne; Nesne; Yer tamlayıcısı; Zarf tümleci.

CÜMLENİN ÖGELERİ Demek ki, Türkçede cümlenin ögeleri şunlardır: 1. yüklem; 2. özne; 3. nesne; 4. yer tamlayıcısı; 5. zarf tamlayıcısı; 6. cümle dışı ögeler.

YÜKLEM Yüklem, cümlenin temel unsuru ve taşıyıcısıdır. Cümlenin yargısını taşıyan kelime veya kelime grubuna yüklem denir. İş, hareket, oluş veya kılış yüklem tarafından karşılanır. Yüklemsiz cümle olamaz. Yüklem dışında cümlede diğer ögeler ancak bu yargıyı çeşitli bakımdan tamamlamak üzere kullanılırlar.

YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Yüklem, yargı taşıyan bir fiil veya isimdir. Bu fiil veya isimler, ekli veya eksiz olabilir: Arkadaşını ele verdi. Çocuğa çikolata al. Bazı insanlar çok tembeldir. Hava çok kara.

YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Türkçede yüklem cümlenin sonunda bulunur: Bu adada kamplumbağalar çok uzun yaşar. Ancak, konuşma dilinde, şiirde ve atasözlerinde yüklem cümlenin başında veya ortasında da kullanılabilir: Sakla samanı, gelir zamanı. Ne kadar süslüsünüz bugün? Sabreyle işine, hayır gelsin başına.

YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Mustafa Kemal’in kağnısı derdi, kağnısına, Mermi taşırdı öteye, dağ taş aşardı. Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifçik, Nam salmıştı asker içinde Bu kez herkesten evvel almıştı yükünü, Doğrulmuştu yola, önceden önceden. (Fazıl Hüsnü Dağlarca)

YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Cümle içinde yüklem tektir. Birden fazla yüklem, birden fazla cümleyi gösterir. Oysa, cümlenin diğer unsurları birden fazla olabilir: Halasının yanındaki kadınlar da sarıldılar, öptüler, söyleştiler, gülüştüler. Yüklemin türü, cümlenin diğer unsurlarını da belirler. Yüklemi geçişsiz fiil olan cümlelerde, nesne bulunmaz: Rahlenin üzerinden bağırıyor.

YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Bazen cümlede yüklem kelime veya kelime grubu olarak yoktur, ancak anlamı bağlamdan çıkarılabilir. Bunlara kesik cümleler denir. Özellikle şiir dilinde ve duygusal ifadelerde sıkça rastlanır: Her pencerede kırmızı toprak saksılar ve kararmış gaz sandıkları... (Halide Edip Adıvar, “Sinekli Bakkal”) Her tarafta yükseklik, her tarafta ıssızlık Yalnız arabacının dudağında bir ıslık! (Faruk Nafiz Çaml›bel)

YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Konuşma dilinde: - Nerede yaşıyorsun? - Üsküp’te (yaşıyorum). - Beni anladın mı? - Evet (seni anladım).

YÜKLEMİN ÖZELLİKLERİ Bazen art arda dizilmiş unsurların ortak yüklemi olabilir: Bana, babama, kardeşime, dayıma, Turan’a selam vermeden geçti. Yüklem birden fazla kelimeden, daha doğrusu kelime grubundan da oluşabilir: Bu çok güzel bir akşam yemeğidir. Şu adam, dayısının oğlu(dur). Diriliş, şaşırtıcı ve düşündürücüydü.

YÜKLEM TÜRLERİ Türkçede, yüklem türleri iki çeşit olabilir: 1. fiil soylu yüklem; 2. isim soylu yüklem. Fiil soylu yüklem, bir çekimli fiildir: Ondan sonra artık gelmemişler. Sen de evi sat. İsim soylu yüklem, bir isim unsurunun ek-fiille yüklemleşmiş halidir: Şimdi artık kızı öğretmendir. Bardağın kenarı rujlu. Gözleri dolu.

Aşağıdaki cümleleri sentaktik açıdan çözünüz: Yabani köpek sürüsü gibi birbirlerine saldırdılar. Becker bakışlarını o açıklığa sabitledi ve bacaklarındaki yanma hissine boş verdi. Afrika’nın bu kızları birbirinden güzel. Öğleden sonra kahreden görüntü, gazete manşetlerine kadar ulaştı. Suat Bey, yüz beş gün kadar eline kalem almadı.

BUGÜNLÜK BU KADAR.