KİŞİLİK BOZUKLUKLARI KİŞİLİK BOZUKLUKLARI

Kişilik Bozukluğu Bireyin toplumsal uyumunda düzenli işi olmasında ilişkilerde süreklilik sağlayabilmesinde gözlenen bozulmaların uzun süreli olması

Ortak Özellikler Davranış örüntülerinin uyum amacı ile esneklik göstermeden sürdürülmesi (yapılan yanlışlıkların yinelenmesi) topluma aykırı davranışların gösterilmesi çocukluktan ya da ilk ergenlik çağından beri devam etmesi

Ortak Özellikler Benliğe uyumlu (ego-sintonik) çevre ile çatışmaya yol açması çevreyi kendine uydurmaya çalışması (alloplastik uyum)

Ortak Özellikler Bilişsel, duygusal ve düşünce yapısında belirgin bozukluk olması

Kişiliğin Değerlendirilmesi kendini haklı çıkarma kendinden fazla yakınmama çevreyle çatışmaya girme

Kişiliğin Değerlendirilmesi güç durumlardan ders almama sorumluluktan kaçma, yakayı kurtarma antisosyal davranışlardan suçluluk duymama alkol ve madde kullanımı eğilimi

Ayırıcı Tanı kaygı, depresyon, somatizasyon olabilir ama alloplastik uyum sözkonusu psikoza göre gerçeği değerlendirme yetisi bozulmamış, rasyonalizasyon savunmaları kullanılır Organik boz.’daki bilişsel yeti yitimi olmaz süreğendir alkol ve maddelere aşırı bağımlılık gösterenlerin çoğunda kişilik bozukluğu vardır

Küme A: Paranoid Kişilik Bozukluğu Kuşkucu, alıngan, kuruntulu kötülük gelebileceği düşüncesinde dikkatli, tetikte, savunucu aşırı kıskanç, kinci, gururlu

Küme A: Paranoid Kişilik Bozukluğu Pireyi deve yapma, tartışma başkalarına soğuk, yukardan bakan eleştiri kaldırmayan

Küme A: Şizoid Kişilik Bozukluğu yakın ilişkiler kurmaktan topluma karışmaktan kaçınan soğuk görünen, içe-dönük yalnızlığı yeğlerler duygusal dalgalanma göstermezler

Küme A: Şizoid Kişilik Bozukluğu İlgi ve eylemleri kısıtlıdır yakınlık gösterenlere soğuk, itici davranırlar uzaklaştırırlar kimileri sanata, entellektüel uğraşlara düşkün olabilir

Küme A: Şizotipal Kişilik Bozukluğu garip, olağandışı özellikler taşıyan zor ilişki kuran, egzantrik büyüsel inanışlar ağır stres altında psikoz belirtileri gösterebilir

Küme B: Antisosyal Kişilik Bozukluğu kavgacılık, sahtecilik hırsızlık, alkol-madde düşkünlüğü saldırganlık suçluluk duymama haz ilkesi her şeyin üzerindedir

Küme B: Antisosyal Kişilik Bozukluğu Başlangıçta girişken, canlı, çekici, ilgili, bilgili görünebilir ancak ilişkiler kısa sürede biter haklı çımak için aşırı mantığa bürünürler

Küme B: Borderline Kişilik Bozukluğu kimlik duygusunda, ilişkilerinde, duygulanımında yaygın ve süregen dengesizlik sağlam bir kimlik duygusu yoktur düş kırıklığı

Küme B: Borderline Kişilik Bozukluğu antisosyal davranışlar madde kullanımı kendine zarar verme depreseyon-kaygı boşluk, anlamsızlık, yalnızlık duyguları yalnızlık korkusu-dayanamama

Küme B: Borderline Kişilik Bozukluğu Narsistik özellikler bir yandan çabuk kırılabilir diğer yandan omnipotan nesne ilişkileri de hem yüceltme hem değersizleştirme

Küme B: Borderline Kişilik Bozukluğu iyi - kötü olarak bölünen nesne ilişkileri sevgi-nefret iniş-çıkışlar içe atma, bölünme,yansıtmalı özdeşim

Küme B: Histrionik Kişilik Bozukluğu dikkati üzerine çekme isteği olayları büyütme, abartma, dramatize etme abartılmış duygusal tepkiler, yüz hareketleri gösterişli, çekici olmaya çalışma narsistik eğilimler baştan çıkarıcı olma

Küme B: Histrionik Kişilik Bozukluğu Yapay, yüzeysel ilişkiler derin cinsel korkular şefkat ve sevgi açlığı içindedirler

Küme B: Narsisistik Kişilik Bozukluğu fiziksel ve ruhsal yönden kendini aşırı beğenen sürekli beğeni, ilgi ve onay bekleyen gittikleri her yerde hemen özel ilgi göreceğine iyi bir yeri hak ettiklerine inanırlar en güzel, en yakışıklı, en başarılı, en parlak kişi odur

Küme B: Narsisistik Kişilik Bozukluğu hayal kırıklığı, incinmeler benlik saygısı dışarıdan gelecek övgülere bağlıdır görünüş ve davranış bunu elde etmeye yöneliktir bunları elde edemeyince kırılma, depresyon yaşanabilir

Küme B: Narsisistik Kişilik Bozukluğu kendilerini yüceltmek için başkalarını kullanırlar sömürürler empati gösteremezler bencil-benmerkezcidirler

Küme B: Narsisistik Kişilik Bozukluğu erken çocukluk dönemindeki doğal grandiyöz kendilik duygusuna ana-babanın empati göstermeyişi gerçek dünyanın düş kırıklıklarıyla yeterince karşılaşamama (Khout) anne babanın aşırı yüceltmesi ile beslenen kendilik (Millon, Bandura)

Küme C: Kaçıngan Kişilik Bozukluğu toplum içinde olumsuz değerlendrilmekten korkan utangaç, çekingen, kendilerini fazla gözleyen başkalarınca nasıl göründüklerini merak eden yanlış bir şey yapmaktan korkarlar elleri titre, yüzleri kızarır, fark edilecek diye endişelenirler toplumsal ilişkilerden kaçınırlar, yalnız kalırlar toplumsal-iş yaşamları bundan etkilenebilir

Küme C: Bağımlı Kişilik Bozukluğu yalnız başına karar veremeyen özerk girişim yapamayan eyleme geçemeyen isteyici-alıcıdırlar ama kendileri vermezler kendisi edilgin-bağımlı kalacak, başkaları ona gerekli şeyleri sağlayacak

Küme C: Obsesif-kompulsif Kişilik Bozukluğu aşırı düzen, titizlik başkalarının kurallara tam uymasını bekleme aşırı kararsızlık, erteleme, olaylarının olumlu olumsuz yanlarını sürekli tartma ve karar verememe iş sorumluluklarına aşırı düşkünlük cimrilik, eskimiş eşyaları atamama

Pasif-agresif Kişilik Bozukluğu (tartışmalı kategori) ortaya konan performansta olumsuz tutumlar ve pasif direnç (yakınma, tartışma) şanslı kişilere karşı düşmanlık ve gücenme yanlış anlaşılmaktan ve takdir edilmemekten yakınma

Depresif Kişilik Kalıcı depresif bilişler sürekli mutsuzluk yetersizlik, suçluluk ve kendini eleştirme duyguları

Oluş Nedenleri Oldukça az şey bilinyor 1980’den (DSM-III) dikkat çekmeye başlamış Eştanı oranı çok yüksek (%85) kliniğe başvuru çok az (klinik olmayan örneklemlerde görülüyorlar) (distimia’dan farklı olarak bilişel ve kişilerarası treytler vardır

Oluş Nedenleri Kalıtım ikiz çalışmaları şizotipal, antisosyal ve paranoid’de kalıtım etkisi görülmektedir

Oluş Nedenleri Yapısal Etkenler Doğum öncesi, sırası ve sonrasında merkezi sinir sistemi dizgesinde zemin hazırlayabilir

Oluş Nedenleri Çevresel etkenler aile ve toplumsal çevre önemli nesne ilişkileri bağlanma

Oluş Nedenleri Çevresel etkenler çocukluk dönemi istismarları travma (fiziksel/cinsel) kendilik gelişimi

Deneysel Çalışmalar Psikopatlar şoktan kaçınmayı yavaş öğrenirler Deri iletkenliği tepkileri, çok az kaygı sergileyip itici uyarıcılara normallerden daha çabuk uyum gösterirler Tepkilerini değiştirmekte zorluk çekerler, davranışları onları istemedikleri sonuçlara götürse bile

Psikoterapiler Nesne İlişkiler Psikoterapisi Psikoanalitik Yönelimli Terapiler Bilişsel Psikoterapi Dialektik Psikoterapi Bilişsel Analitik Terapi Şema Terapi