MİTOKONDRİ VE YAŞLANMA

YAŞLILIK (senescence); Ölüm olasılığının arttığı yaşam periodudur.

Dokuların biyokimyasal bileşiminde değişim : Yağsız vücut kütlesi azalır( kas kütlesi düşer) Bazal metabolik hız azalır  O2 tüketimi düşer Adipoz doku yüzdesi yaşla birlikte artar Vücut bileşimindeki bu değişiklik farmakokinetikler üzerine etkili olur. Total kemik kütlesi azalır Kan hacmi hafif azalır Beyaz küreler (özellikle lenfositler) ve Hb de hafif azalma

Yaşla birlikte fizyolojik kapasitede ilerleyici azalma: Bir çok hücre tipinin fonksiyonunda meydana gelen değişimler, * hücre düzeyinde yaşlılık (cellular senecence) hücredeki protein, lipit, nükleer DNA ve mtDNA daki dejeneratif değişimlerin birikimi ile ortaya çıkar, hücresel fonksiyon kaybı, hücre ölümü * yaşa bağlı çeşitli hücre popülasyonlarının kaybı - doku/organ disfonksiyonuna ve - sistemik hastalığa yol açar.

Yaşlanmayı açıklayan tek bir teori yoktur. Dış etkenler (stokastik) Rastlantısal olarak canlı moleküllerde oluşan hataların toplamının yaşlılığa neden olduğunu savunur. İç etkenler (gelişimsel ve kalıtsal) Yaşlanmanın kalıtsal olarak programlanmış gelişimsel mekanizmalarla kontrol edilen bölümünü oluşturur.

Dış etkenler (stokastik teoriler) 1-Somatik mutasyon ve DNA tamir teorileri 2- Proteinlerin değişikliğe uğraması teorisi 3- Serbest radikal(oksidatif stres)/ mitokondrial DNA teorisi

Mitokondrial fonksiyon → Oksidatif Stres Oksidatif Stres → mtDNA mutasyonları mtDNA mutasyonları → Anormal Enerji

Mitokondrial disfonksiyona bağlı ; - membran potansiyeli azalır - ROS oluşumu artar ( membran potansiyeli ROS oluşumunu düzenler ) - ATP sentezinde azalma - potansiyel toksisiteleri olan Ca iyonlarının tutulumunda azalma

Mutasyon nedenleri -DNA da intron yok -Üretilen serbest radikaller mutasyon oluşturur -DNA onarım mekanizmaları yok -genomunun %95 i aktif

Mutasyonların sonuçları -Oksidatif fosforilasyon ve buna bağlı ATP sentezi azalır -ETS deki hata mt DNA da mutasyona yol açar -Mitokondride oluşan mutasyonların birikimi hücre fonksiyonunu bozar ve ölümüne yol açar

Reaktif oksijen türleri

Mitokondrial ROS oluşumunu ve DNA hasarını azaltan kalori kısıtlaması yaşlanma hızını azaltan tek deneysel olaydır. Kalori kısıtlaması Mitokondrial ROS oluşum hızında yavaşlama mtDNA mtDNA mutasyonlarında artışın yavaşlaması ( - ) Yaşlanma hızında yavaşlama