Medulla oblongata Pons Mezensefalon BEYİN SAPI Medulla oblongata Pons Mezensefalon Dr. Mustafa SARIKAYA

Beyin sapı Medulla Spinalis ile diensefalon arasında M.Oblangata, Pons ve Mezensefalondan oluşan Vejetatif fonksiyonlardan sorumlu bir duysal-motor entegrasyon merkezidir Baş-boyun cilt, kas, eklem motor duysal inervasyonu Dört özel duyunun kontrolü Hayati fonksiyonların kontrolü

Medulla oblongata MS’in foramen magnum üzerinde genişlemesi ile oluşmuştur SSS’nin üst merkezlerini M.Spinalise’e bağlar Retiküler formasyon denen fizyolojik yapıyı içerir

Medulla oblangata Kalp frekansı Solunum, dolaşım Kan basıncı Kusma gibi vital merkezler O2-CO2 reseptörleri İşitme bilgisinin çekirdeği (kohlear nük) ve kafa çifti çekirdekleri bulunur

Pons Mezensefalonun altında, medulla oblangatanın üzerinde bulunur Beyin sapının ön yüzünü oluşturur Ak madde ve RF’den oluşur MSS’nin değişik düzeyleri ile bağlantılar kurar Solunum ve kardiyovasküler yaşamsal çekirdekler vardır Medulladaki merkezler yardımı ile nefes almayı,dolaşımı,terlemeyi ve kusmayı kontrol eder

Mezensefalon (Orta beyin) Beynin en dar bölümüdür İnen çıkan yolların oluşturduğu ak madde ile RF’dan oluşur Görme, işitme refleks merkezleri (colliculi) Bazal ganglionlardan bazıları Kafa çifti çekirdeklerini içerir

Beyin sapı fonksiyonları İleti Talamusa giden duysal yollar MS’e inen motor yollar Refleks Kardiyak, solunum, vazomotor Kusma, öksürme, esneme, yutkunma Pnömotaksik merkez Solunum regülasyonu 10 kafa çiftinin çıkış bölgesi

Beyin sapından duyu bilgisinin geçişi Uzun nöronal yollar Sinaps sayısı az Bilgiyi direkt ileten yollar Bilgi işlenme oranı düşük Multinöronal/multisinaptik Duysal bilginin işlenmesi olanağı Sinaps zenginliği sayesinde sınırsız bilgi paylaşımı ve motor çıkış oluşturma olanağı

Beyin sapı refleks merkezleri Vegetatif sistemle ilgili fonksiyonlar Otonom refleksler Solunum, vazomotor, kardiyak Korunma refleksleri Göz kırpma, pupilla ışık Aksırma, öksürme Beslenme refleksleri Emme, çiğneme, yutma Kusma ve salya/tükrük salgı

Beyin sapı refleks merkezleri Denge ile ilgili postural motor fonksiyonlar Ayakta durma ve kas tonusu refleksleri Stereotip vücut hareketleri Vücudun yana, öne yatması, dönmesi, denge için kolların açılması Dengenin kontrolü Göz reflekslerinin kontrolü

Dik duruş/postür İskelet uzun kemikler ve koordine kas hareketleri sayesinde yerçekimine karşı koyabilir Dik durma korteks, beyin sapı ve MS nöronal organizasyonları sayesinde gerçekleşir Fleksör, çapraz ekstansör, resiprokal inervasyon vs. refleks yöntemleri kullanılır

Denge Dengenin aferent bilgisi Merkezleri Eferentleri Göz, vestibuler organ, propriosepsiyon Merkezleri Beyin sapı, beyincik, M.Spinalis’in nöronal devreleri Eferentleri Alfa-gama motor nöronlar

Denge Dik duruş ve postürün korunmasında denge çok önemli İnsan vücudu küçük bir taban üzerine inşa edilmiştir Ağırlık merkezi oldukça yukardadır

Deserebrasyon rijiditesi RF sağlam kalmak üzere mezensefalondan serebral iletişim kesildiğinde ortaya çıkar Ponsun eksitatör nükleusları üst merkezlerin baskısından kurtulur kurtulmaz boyun, gövde ve antigravite kaslarında şiddetli kasılmaya neden olurlar

Retiküler formasyon MS, beyin sapı ve talamus bölgesindeki nöronların oluşturduğu fizyolojik bir ağ Pekçok duysal bilgiyi alır ve SSS’nin pekçok düzeyine eferentler verir Korteks, talamus, limbik sistem, kafa çifti çekirdekleri ve MS ile karmaşık ilişkiler içindedir

RF fonksiyonları Çizgili kas aktivitesi Somatik ve viseral duyuları Otonom ve endokrin sistemleri etkiler Uyku-uyanıklık ritmi, bilinç düzeyini ayarlar

RF fonksiyonları Bazal ganglionlarla birlikte vücudun yer çekimine karşı ayakta durma ve dengeyle ilgili kas hareketlerini kontrol eder Spinal sinirler ve kafa çiftleri ile merkeze giren duysal bilgiyi etkileyebilir Kolaylaştırıcı İnhibe edici

Retiküler formasyon nükleusları Pons kaynaklı Eksitatör Antigravite kaslarını eksite ederler Medulla kaynaklı İnhibitör Antigravite kaslarının eksitasyonunu önlerler Antigravite kaslarına retikülospinal yol üzerinden ulaşırlar Pons nükleuslarının en önemli bilgi kaynakları serebellum derin çekirdekleri vestibuler çekirdekler (denge organı bilgisi) Ponsun retiküler sistemi vestibuler çekirdeklerin desteği olmadan antigravite kaslarını uyarma yeteneğini büyük ölçüde kaybederler

RF ve Otonom sinir sistemi Sempatik ve parasempatik sistemin üst merkezler tarafından denetlenmesi RF aracılığı ile olur Hipotalamus ile yapmış oluduğu karşılıklı bağlantılar sayesinde; Serbestleştirici İnhibe edici faktör salınımını etkiler Biyolojik ritmin düzenlenmesinde rol oynar

Retiküler aktive edici sistem Normal dikkat, bilinçlilik durumu ve uyku-uyanıklık paternleri için RF gereklidir RF ile korteks arasındaki ilişki kesilirse bilinçlilik durumu bozulur

Retiküler aktive edici sistem Uyuyan bir kişide RAS uyarılırsa kişi uyanır RAS lezyonlarında Letarji Uyku hali İleri durumlarda koma ortaya çıkabilir

TEŞEKKÜR EDERİM