Dr. Ahmet GENÇ Sigortacılık Genel Müdür V. Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Şubat 2005 Ankara

Gündem~ DASK Nedir? Niçin Gerekli? Sistemin Kuruluşu & İşleyişi Göstergeler

DASK Doğal Afet Sigortaları Kurumu ~ nedir? I

:: DASK> Doğal Afet Sigortaları Kurumu Zorunlu deprem sigortası yapmak üzere 587 sayılı KHK ile kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz bir kurumdur.

Zorunlu Deprem Sigortası Köy yerleşim alanları ve kamu binaları hariç olmak üzere ülkedeki tüm meskenlere yönelik olarak 27 Eylül 2000 tarihinden itibaren uygulamaya konmuştur.

DASK Doğal Afet Sigortaları Kurumu ~ niçin gerekli? II

Türkiye’nin Deprem Riski > Deprem riski: Türkiye genelinin% 92’si Nüfusun% 95'i Büyük sanayi merkezlerinin% 98’i Barajların % 93’ü > 117 Hasarlı Deprem ( ) Richter 5.0+ (magnitüd) > Doğal afetlerin %67’si depremler

Depremlerde Kayıp ve Hasar (17 Ağustos ve 12 Kasım 1999) Ölü Sayısı Yaralı Sayısı Yıkık-Ağır HasarlıKonut İşyeri Orta HasarlıKonut İşyeri Az HasarlıKonut İşyeri ToplamKonut İşyeri ~ 6.2 milyar dolar

DASK Doğal Afet Sigortaları Kurumu ~ kuruluş & işleyiş III

Süreç Hazırlık Çalışmaları: Mayıs 1998 Batı Karadeniz Bölgesi sel felaketi ve Haziran 1998 Adana-Ceyhan depremi sonrası başlatılmıştır. Karar Aşaması: 17 Ağustos 1999 Kocaeli depremi. Yasal Düzenleme: 587 sayılı KHK (R.G.: ) Kuruluş Aşaması: 9 Ay ( ) İlk Sigorta:

Dünya Uygulamaları TÜRKİYEABD - KALİFORNİYAYENİ ZELANDA ADIDoğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) California Earthquake Authority (CEA) New Zealand Earthquake Commission (EQC) K.YILI Bugünkü yapılanma (1944-Fon şeklinde kuruluş) TÜRÜZorunluİhtiyariYangın poliçesi ekinde zorunlu SERMAYE -700 milyon $1,5 milyar NZD YÖNTEMSigorta şirketleri yoluyla KAPSAMKonut / Deprem Konut / deprem, yer kayması,… FİYAT2%15 (%10 seçimlik)1% Değişken Fiyat (Max: Binde 5) Değişken Fiyat (Max: Binde 5,25) Sabit Fiyat: Onbinde 6

Amaç  Konut sahiplerine ödenebilir bir prim karşılığında asgari bir güvence sağlamak  Devletin depremden kaynaklanan (afet konutları vb.) mali yükünü azaltmak  Yurtiçinde risk paylaşımı sağlamak, riskin belli bir kısmını reasürans yoluyla uluslararası piyasalara transfer etmek  Sigorta sistemini sağlıklı yapı üretiminde bir araç olarak kullanmak  Deprem hasarlarının telafisi için gerekli uzun vadeli kaynak birikimini sağlamak  Toplumda sigorta bilincinin yerleşmesine katkıda bulunmak

Genel Olarak...  ZDS teminatı DASK tarafından sunulmaktadır.  Sigorta şirketleri ve acenteleri, ZDS’nin sadece pazarlamasını yapmaktadır. Bu hizmet karşılığında prim üzerinden %12,5 (İstanbul) ve %17,5 (diğer iller) oranında komisyon ödenmektedir.  Hasar ödemeleri doğrudan DASK tarafından yapılmaktadır.  Sigortalı, zorunlu kısmın (85 milyar TL) üzeri için sigorta şirketlerinden isteğe bağlı ek teminat alabilmektedir.

ZORUNLU 85 milyar TL üzeri için İHTİYARİ 85 milyar TL’ye Kadar DASK Yönetim Kurulu DASK Yönetim Kurulu Milli Re Kurum İdarecisi Reasürans Piyasası Reasürans Piyasası Risk Transferi DASK YönetimPazarlama Sigorta Şirketleri ve Acenteler Sigorta Şirketleri ve Acenteler Sigortalı ZDS Sistemi

Hazine Müsteşarlığı Dünya Bankası Sigortacılık Genel Müd. DASK ve İlgili Kurumlar Yönetim Kurulu Kurum İdarecisi Milli Re DASK Sigorta Şirketleri Hasar Eksperleri Fon Yönetim Şirketleri Reasürans Danışmanı Bilgi İşlem & Tanıtım

ZDS Kapsamındaki Binalar Genel anlamda, belediye sınırları içinde kalan tüm özel meskenler:  Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar  634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler  Doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler

Kapsam Dışında Kalan Binalar  Kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar  Köy yerleşim alanlarında yapılan binalar  27/12/99 tarihinden sonra inşa edilmiş ancak ilgili mevzuat çerçevesinde inşaat ruhsatı bulunmayan binalar  634 sayılı Kanunu tabi olsun veya olmasın tamamı ticari veya sinai amaçla kullanılan binalar (iş hanı, iş merkezi, idari binalar, eğitim binaları vs.) 7269 kapsamında

Yaptırımlar Tapu tescil işlemi yapabilmek için ZDS poliçelerinin ibrazı gerekmektedir (29 Kasım 2000). Devletin, 7269 sayılı Kanundan ve diğer kanunlardan doğan konut kredisi açma ve bina yaptırma yükümlülükleri ortadan kalkmıştır (27 Mart 2001). Su ve doğalgaz abonelik işlemlerinde ZDS aranacak (pilot uygulamalar). Elektrik, telefon, kablo TV vb. abonelik işlemlerinde ZDS aranacak (Kanunun çıkması bekleniyor).

ZDS Teminatı Kapsanan Riskler:  Deprem  Deprem sonucu yangın  Deprem sonucu infilak  Deprem sonucu yer kayması nedeniyle sigortalı binalarda ve temellerinde oluşan maddi zararlar Azami Sigorta Bedeli: 85 Milyar TL Muafiyet: %2

Sigorta Bedelinin Tespiti SB = Brüt Yüzölçüm (m²) x m² Gösterge Bedeli m² Gösterge Bedeli Betonarme : 380 milyon TL Yığma Kagir: 270 milyon TL Diğer: 145 milyon TL Azami Sigorta Bedeli: 85 milyar TL

Doğal Afet Sigortaları Kanunu Tasarısı ~ ile öngörülen değişiklikler neler? IV

Yeni Tasarıyla Öngörülen Temel Değişiklikler (özet tablo) Mevcut DurumTasarı‘daki Durum DASK, sadece zorunlu deprem sigortası için teminat vermektedir. DASK, Bakanlar Kurulu'nun uygun görmesi halinde, diğer doğal afetler (sel gibi) için de zorunlu teminat sunabilir. DASK, ihtiyari teminat sunmamaktadır.DASK, zorunlu teminat sunduğu sigortalar için ihtiyari teminat sunabilir. Teminat sadece DASK tarafından verilmekte olup sigorta şirketlerinin rolü sadece pazarlama fonksiyonu ile sınırlıdır. Bakanlar Kurulu, Kanun kapsamındaki zorunlu veya ihtiyari sigortalar için sigorta şirketlerinin kendi nam ve hesaplarına teminat vermelerine karar verebilir. Sigorta şirketleri dışındaki kuruluşlar satış kanalı olarak kullanılmamaktadır. Kurum, sigorta sözleşmesi yapma yetkisini, kendi nam ve hesabına olması kaydıyla, sigorta şirketlerine ve diğer kuruluşlara devredebilir Sigorta şirketleri sadece pazarlama işlevini yerine getirdikleri için zorunlu deprem sigortası primleri kendi istihsalleri içerisinde yer almamaktadır. Kendi nam ve hesaplarına Kanun kapsamındaki zorunlu sigortaları satan sigorta şirketleri söz konusu rizikoların tamamını DASK'a reasüre etmek durumundadırlar. Bu itibarla DASK hem reasürans, hem de retrosesyon işlemi yapabilecektir. DASK, 7 kişilik bir Yönetim Kurulu tarafından yönetilmektedir. Yönetim Kurulu üye sayısı 5'e düşürülmüştür.

Kapsamdaki değişiklikler - 1  587 sayılı KHK’nın kapsamında sadece zorunlu deprem sigortası bulunmaktadır.  Ülkeminizin karşı karşıya bulunduğu diğer doğal afet risklerine karşı da zaman içerisinde zorunlu sigorta teminatı sunulması ihtiyacı doğabileceği için Tasarı’daki kapsamı genişletilmiştir. Nitekim, sel felaketi için zorunlu sigorta sunulması konusunda güçlü bir talep bulunmaktadır.

Kapsamdaki değişiklikler - 2  587 sayılı KHK uyarınca DASK sadece zorunlu sigorta için teminat sunmakta olup, ihtiyari herhangi bir teminat vermemektedir.  Sistemin faaliyete geçtiği 2000 yılından bu yana vatandaşlarımızdan gelen talepler olumlu olarak değerlendirilerek, zorunlu olarak teminat sunulan sigortalar için DASK tarafından ihtiyari olarak da teminat verilmesi Tasarı’ya eklenmiştir.

Teminat sunumuna ilişkin değişiklikler – 1  587 sayılı KHK uyarınca sigorta şirketlerinin DASK sistemindeki rolü sadece pazarlama ile sınırlı olup bu işlevleri için %12,5 ve %17,5 (İstanbul ve diğer bölgeler için) oranında komisyon almaktadırlar.  Sigorta sektörünün söz konusu sisteme daha etkin bir şekilde katkı sağlayabilmelerini teminen, Bakanlar Kurulu’nun tespit edeceği sigorta şirketlerinin kendi nam ve hesaplarına zorunlu sigortaları (Tasarı’da bahsi geçenler) satabilmelerine olanak sağlanmıştır. Ancak söz konusu rizikoların tamamı DASK’a reasüre edilmek zorundadır.

Teminat sunumuna ilişkin değişiklikler – 2  587 sayılı KHK uyarınca zorunlu deprem sigortasının pazarlanması sadece yetkili sigorta şirketleri tarafından yapılabilmektedir.  Pazarlama işlevinin daha esnek ve güçlü bir zemine sahip olması amaçlanarak, söz konusu pazarlama işlevini yetkili diğer kuruluşların da (bankalar, diğer finans kuruluşları vb.) yapabilmesine Tasarı’daki düzenleme ile olanak sağlanmıştır.

Teminat sunumuna ilişkin değişiklikler – 3  587 sayılı KHK uyarınca DASK, zorunlu deprem sigortası teminatı sunmakta ve bu riziko için reasürans koruması satın alabilmektedir.  Sigorta şirketlerinin kendi nam ve hesaplarına Tasarı kapsamındaki zorunlu sigortaları satabilmelerinin ve buna ilişkin rizikoların tamamını DASK’a reasüre etmelerinin doğal sonucu olarak DASK reasüransın yanı sıra retrosesyon (reasüre edilmiş işlerin reasüre edilmesi) da yapababilecektir.

Teminat sunumuna ilişkin değişiklikler - özet Reasürans Piyasası Reasürans Piyasası Risk Transferi DASK YönetimPazarlama Sigorta Şirketleri (DASK nam ve hesabına) Sigorta Şirketleri (DASK nam ve hesabına) Sigortalı Sigorta Şirketleri (Kendi nam ve hesaplarına) Sigorta Şirketleri (Kendi nam ve hesaplarına) Yetkili Kuruluşlar (DASK nam ve hesabına) Yetkili Kuruluşlar (DASK nam ve hesabına) Retrosesyon Piyasası Retrosesyon Piyasası

Yönetim Kuruluna ilişkin değişiklik  587 sayılı KHK uyarınca DASK, 7 kişilik bir Yönetim Kurulu tarafından yönetilmektedir.  Daha verimli ve esnek bir yönetim yapısı için söz konusu Kurul 5 kişiden oluşacak şekilde düzenlenmiştir. KHK’daki düzenlemede yer alan Sermaye Piyasası Kurulu ve Kurum İdarecisi temsilcileri Tasarı’daki Yönetim Kurulu’nda yer almamışlardır.

DASK Doğal Afet Sigortaları Kurumu ~ göstergeler VI

Gelirler  Prim Gelirleri  Yatırım Gelirleri  Dünya Bankası katkısı  İhtiyaç durumunda borçlanma  Cezalar

 Reasürans Primi Ödemeleri  Tazminat Ödemeleri & Hasar Tespit Masrafları  Komisyon (Sigorta Şirketleri)  İşletme ücreti (Milli Re)  Reklam ve Tanıtım giderleri  Bilişim sistemi  Danışmanlık Hizmetleri & Bilimsel Çalışmalar (Reasürans, risk modellemesi)  Çeşitli Giderler (Yönetim Kurulu, poliçe basımı vb.) Giderler

► Genel Bilgiler ( 30 Kasım 2005 tarihi itibari ile ) Yetkili Şirket Adedi:25 Yürürlükteki Toplam Poliçe Adedi: Yürürlükteki Toplam Teminat (YTL): ,00 Tahakkuk Eden Toplam Prim(YTL): ,75 Tahakkuk Eden Top. Komisyon (YTL): ,50 Ortalama Teminat (YTL): ,39 Ortalama Prim (YTL): 65,40 Yıllık Artış Oranı (%): 15,07 TCMB Dolar Kuru (hafta ort.)(YTL): 1,35858

► Yatırım Tutarı TL Hesaplar Toplamı: ,34 $ Hesaplar Toplamı : ,34 Genel Toplam (YTL): ,68

:::: İller Bazında Poliçe Üretimi ŞEHİR POLİÇE ADEDİ (2005) POLİÇE(%)PRİMTEMİNAT POLİÇE ADEDİ (2004) POLİÇE ARTIŞ ORANI (%) ADANA , , , ,10 ADIYAMAN , , , ,17 AFYON KARAHİSAR , , , ,61 AKSARAY , , , ,62 AMASYA , , , ,54 ANKARA , , , ,09 ANTALYA , , , ,89 ARDAHAN 393 0, , , ,99 ARTVİN , , , ,78 AYDIN , , , ,33 AĞRI , , , ,32 BALIKESİR , , , ,73 BARTIN , , , ,91 BATMAN , , , ,27 BAYBURT 354 0, , , ,63 BOLU , , , ,71 BURDUR , , , ,86 BURSA , , , ,04 BİLECİK , , , ,11 BİNGÖL , , , ,52 BİTLİS , , , ,93 DENİZLİ , , , ,33 DÜZCE , , , ,55 DİYARBAKIR , , , ,59 EDİRNE , , , ,72 ELAZIĞ , , , ,33 ERZURUM , , , ,02 ERZİNCAN , , , ,12 ESKİŞEHİR , , , ,41 GAZİANTEP , , , ,36 GÜMÜŞHANE , , , ,94 GİRESUN , , , ,21 HAKKARİ , , , ,96 HATAY , , , ,05 ISPARTA , , , ,38 IĞDIR 959 0, , , ,61 K.MARAŞ , , , ,24 KARABÜK , , , ,08 KARAMAN , , , ,54 KARS , , , ,88 KASTAMONU , , , ,58 KAYSERİ , , , ,73 KIRIKKALE , , , ,64 KIRKLARELİ , , , ,24 KIRŞEHİR , , , ,34 KOCAELİ , , , ,67 KONYA , , , ,93 KÜTAHYA , , , ,45 KİLİS 578 0, , , ,64 MALATYA , , , ,56 MANİSA , , , ,81 MARDİN , , , ,72 MERSİN , , , ,46 MUĞLA , , , ,76 MUŞ , , , ,53 NEVŞEHİR , , , ,40 NİĞDE , , , ,00 ORDU , , , ,53 OSMANİYE , , , ,21 RİZE , , , ,48 SAKARYA , , , ,07 SAMSUN , , , ,66 SİNOP , , , ,67 SİVAS , , , ,84 SİİRT , , , ,07 TEKİRDAĞ , , , ,09 TOKAT , , , ,59 TRABZON , , , ,42 TUNCELİ , , , ,71 UŞAK , , , ,84 VAN , , , ,64 YALOVA , , , ,54 YOZGAT , , , ,16 ZONGULDAK , , , ,98 ÇANAKKALE , , , ,67 ÇANKIRI , , , ,39 ÇORUM , , , ,40 İSTANBUL , , , ,91 İZMİR , , , ,52 ŞANLIURFA , , , ,25 ŞIRNAK 354 0, , , ,48 TOPLAM , , , ,07

BÖLGELERE GÖRE ÜRETİMADETORAN (%)PRİMORAN (%)TEMİNATORAN (%) Akdeniz , ,286, ,007,74 Doğu Anadolu , ,792, , 002,33 Ege , ,9922, ,0017,33 Güney Doğu Anadolu , ,671, , 001,64 Karadeniz , ,255, ,005,63 Marmara , ,4152, ,0047,59 İç Anadolu , ,368, ,0017,73 TOPLAM , ,75100, ,00100,00RİSK BÖLGELERİNE GÖRE ÜRETİMADETORAN (%)PRİMORAN (%)TEMİNATORAN (%) 1.Derece , ,3365, ,0048,97 2.Derece , ,9924, ,0026,39 3.Derece , ,184, ,008,51 4.Derece , ,925, ,0015,57 5.Derece , ,330, ,000,56 TOPLAM , ,75100, ,00100,00 YAPI TARZINA GÖRE ÜRETİMADETORAN (%)PRİMORAN (%)TEMİNATORAN (%) ÇELİK,BETONARME KARKAS , ,8694, ,0096,22 YIĞMA KAGİR YAPILAR , ,544, ,003,25 DİĞER YAPILAR , ,351, , 000,52 TOPLAM , ,75100, ,00100,00

DEPREMLERE GÖRE HASAR ÖDEMELERİ ( )DEPREMİN OLUŞ TARİHİDEPREMİN OLUŞ YERİBÜYÜKLÜKDOSYA SAYISIÖDENEN TOPLAM TAZMİNAT (YTL) AFYON KARAHİSAR / BOLVADİN , YILI TOPLAM , OSMANİYE / MERKEZ , ERZURUM / PASİNLER , BALIKESİR / SAVAŞTEPE , OSMANİYE / MERKEZ , İZMİR / MERKEZ , ERZURUM / PASİNLER , YALOVA / MERKEZ , OSMANİYE / MERKEZ , DÜZCE / YIĞILCA , S İİRT / PERVARİ , ADANA / MERKEZ , OSMANİYE / MERKEZ , ERZURUM / PASİNLER , HAKKARİ / MERKEZ , VAN / MERKEZ , BİTLİS / AHLAT , İ ZMİR / MENEMEN , YILI TOPLAM , ANTALYA / MERKEZ , MANİSA / TURGUTLU , OSMANİYE / MERKEZ , AFYON KARAHİSAR / SULTANDAĞI , HAKKARİ / MERKEZ , TEKİRDAĞ / MARMARA EREĞLİSİ , MANİSA / SALİHLİ , HATAY / MERKEZ , BURDUR / MERKEZ , MERSİN / MERKEZ , HAKKARİ / ÇUKURCA , AFYON KARAHİSAR / SULTANDAĞI , İZMİR / KARABURUN , K.MARAŞ / ANDIRIN , AFYON KARAHİSAR / BOLVADİN , AFYON KARAHİSAR / SULTANDAĞI , DENİZLİ / MERKEZ , MALATYA / ARGUVAN , ERZURUM / ŞENKAYA , ADANA / KARAİSALI , ADIYAMAN / ÇELİKHAN , YILI TOPLAM , TUNCELİ / PÜLÜMÜR , AFYON KARAHİSAR / MERKEZ , ANKARA / ÇAMLIDERE , HAKKARİ / ŞEMDİNLİ , ANTALYA / MERKEZ , İ ZMİR / URLA , İZMİR / URLA , BİNGÖL / MERKEZ , İZMİR / URLA , Bİ NGÖL / GENÇ , B ALIKESİR / BANDIRMA , ÇANAKKALE / GELİBOLU , MALATYA / PÜTÜRGE , DENİZLİ / BULDAN , AFYON KARAHİSAR / SULTANDAĞI , ESKİŞEHİR / MERKEZ , OSMANİYE / MERKEZ , İ ZMİR / MERKEZ , İZMİR / DİKİLİ , B URSA / KELES , YILI TOPLAM , MALATYA / PÜTÜRGE , KONYA / TUZLUKÇU , ANKARA / HAYMANA , ADANA / CEYHAN , ADIYAMAN / ÇELİKHAN , BİNGÖL / SANCAK , İZMİR / ÇANDARLI , ERZURUM / AŞKALE , ERZURUM / AŞKALE , BOLU / MERKEZ , YALOVA / MERKEZ , ELAZIĞ / MADEN , ÇANAKKALE / GÖKÇEADA , AĞRI / DOĞUBAYAZIT , AFYON KARAHİSAR / SULTANDAĞI , MUĞLA / BODRUM , BİNGÖL / SANCAK , A ĞRI / DOĞUBAYAZIT , KIRIKKALE / KESKİN4.400, AĞ RI / DOĞUBAYAZIT , MUĞLA / GÖKOVA , AĞRI / DOĞUBAYAZIT , ELAZIĞ / SİVRİCE , MERSİN / ERDEMLİ , AĞRI / DOĞUBAYAZIT , AFYON KARAHİSAR / BOLVADİN , İSTANBUL / ADALAR , ANTALYA / KORKUTELİ , ERZURUM / KANDİLLİ , ÇORUM / SUNGURLU , MUĞLA / ULA , A NKARA / ÇUBUK , YILI TOPLAM , MUĞLA / MİLAS , M UĞLA / ULA , ERZU RUM / AŞKALE , ANTALYA / KAŞ5.5188, ADAN A / MERKEZ , HAKKARİ / MERKEZ , DENİZLİ / ÇİVRİL , İ ZMİR / SEFERİHİSAR , HAKKARİ / MERKEZ , HAKKARİ / ÇUKURCA , BİNGÖL / KARLIOVA , BİNGÖL / KARLIOVA , HAKKARİ / MERKEZ , AĞRI / DOĞUBAYAZIT , ÇORUM / MERKEZ , TOKAT / REŞADİYE , AFYON KARAHİSAR / ÇOBANLAR , HAKKARİ / BAĞIŞLI , HAKKARİ / MERKEZ , BİNGÖL / KARLIOVA , BURSA / HARMANCIK , HATAY / ERZİN , A NKARA / BALA , B ALIKESİR / GÖMEÇ , ANKARA / BALA , ÇA NKIRI / ORTA , Bİ NGÖL / KARLIOVA , İZMİR / UZUNKUYU , ELAZIĞ / HIDIRBABA , İZMİR / SEFERİHİSAR , İZMİR / SEFERİHİSAR , İZMİR / UZUNKUYU , YILI TOPLAM ,02TO PLAM: ,47

YILLARA GÖRE HASAR ÖDEMELERİ ( )YILDEPREM SAYISIDOSYA SAYISIÖDEME(YTL) , , , , , ,02TOPLAM: ,47

v.3.1

Teşekkürler

v.3.1 Teşekkürler