JACOB JACOBİ 1804-1851

Carl Gustov Jacob Jacobi, Prusya da Postdam’da 10 Aralık 1804 günü doğdu. Babası çok zengin bir bankerdi.Ailenin ikinci oğlu olan Jacobi’den başka iki erkek ve bir de kız kardeşi vardı.

Carl Jacobi’nin ilk öğretmeni ona matematik ve klasikleri öğreten ve Postdam Gymnasium- una hazırlayan dayısıydı.1816 yılında adı geçen okula girdi.1821 yılında Berlin Üniver- sitesine başladığında,rektörün söylediği gibi, Jacobi evrensel zekaya sahipti.Başlangıçta onu matematik çekmeseydi o da Gauss gibi Filolojide ünlü olabilirdi. İlimde Jacobi adına çok rastlanır. Fakat bu Jacobi her zaman aynı şahısı göstermez.

Jacobi de Abel gibi matematikte ünlü olanlara başvurdu Jacobi de Abel gibi matematikte ünlü olanlara başvurdu.Cebiri,integrali ve sayılar kuramını,Euler ve Lagrange’in eserlerinden öğrendi.Hemen hemen matematiği kendi kendine öğrendi ve arkasından hemen Eliptik Fonksiyonlar kuramını kurdu.Bu sahada Eulerden sonra gelen ilk matematikçi Jacobidir.

Abel Jacobiden iki yaş daha büyüktü Abel Jacobiden iki yaş daha büyüktü.1820 yılında Abelin beşinci dereceden genel denklemle uğraştığını bilmeden de Jacobi de aynı bu denklemi çözmeye çalıştı. Bu denklemi x5-10qx2=p şekline sokarak çözümünün onuncu dereceden bir denklemin çözülmesine bağlı olduğunu gösterdi.Bu çözüm çalışması iyi bir sonuç vermese de Jacobi için iyi bir cebir dersi oldu.Fakat beşinci dereceden genel denkleminin çözülemeyeceğini Abel gibi göremedi.İşte Abel ile Jacobi ve diğer matematikçiler arasındaki fark budur.

Jacobinin Berlin’deki öğrenimi 1821 Nisanından 1825 Mayısına kadar sürmüştür. Bu öğrenimin ilk iki yılı Felsefe,Filoloji ve Matematikte geçti.Filolojide oldukça başarılıydı. Jacobi’nin Matematikçi olmak için tüm gücüyle çalışırken, Abel Jacobi’yi şöhrete götürecek olan Eliptik Fonksiyonlara başlamıştı.

Jacobi 1825 yılının Ağustos ayında kısmi kesirler ve ona benzer konular üzerindeki tezi ile doktorasını verdi.Fakat bu tez Jacobi gibi Matematikçiye yakışır bir tez değildir. Jacobi doktorasından sonra Berlin Üniversiteside İntegral hesabın Eğri Yüzeylere ve bu Yüzeylerin kesişimlerinden doğan Eğrilere ait uygulaması hakkında ders veriyordu.daha ilk dersinden itibaren Jacobi’ nin doğuştan profesör olduğu anlaşıldı.kendi fikirlerini çok çabuk geliştirdi ve zamanın en çok dinlenen profesörü oldu.

Jacobi,öğrencilerine kendisinin en yeni keşif- lerine ait dersler vererek ve önlerinde açtığı yeni bir konunun kuruluşunu göstererek,onları araştırmalara yönelten ilk üniversite profesörüdür. O, delikanlıların soğuk suya atılınca yalnız başlarına yüzmeyi öğrenebileceklerine inanıyordu.Öğrenciler, kendilerinden önce gelenlerin eserlerinin tümünü incelerlerse, bağımsız çalışma yapamazlar diyordu.ürün vermeleri gecikir.

Bağımsız olarak çalışırlarsa daha çok sayıda eser verirler derdi Bağımsız olarak çalışırlarsa daha çok sayıda eser verirler derdi.özellikle yetenekli gençlere bunu öğütlerdi. “Eğer babanız biri ile evlenmeden önce dünyanın bütün kızlarını tanımak istemiş olsaydı,evlenemezdi ve siz burada bulunamazdınız.”

Jacobi, öğretmenlikte çok başarılıydı Jacobi, öğretmenlikte çok başarılıydı.Bu başarısı ona Konigsberg Üniversitesinde bir konferans kürsüsü ve altı ay sonra 1826 yılında Berlin’de aynı yeri verdirdi.Bir yıl sonra sayılar kuramı hakkında yayınladığı sonuçlar,Gauss’u hayran etmiştir.Eğitim Bakanlığı onu bu başarısından dolayı, Jacobi’yi meslektaşlarının önüne geçirerek asistan profesör olarak atadı.bu, yirmi yaşında olan bir genç için iyi bir yerdi.Abel’e göre Jacobi çok şanslıydı.

Şüphesiz, Jacobi’ye verilen bu yer meslektaşlarını kıskandırdı Şüphesiz, Jacobi’ye verilen bu yer meslektaşlarını kıskandırdı.Fakat, Jacobi iki yıl sonra 1829 yılında ilk ana eseri olan “Eliptik Fonksiyonlar Kuramının Yeni Temelleri” adında eserini verdi.Bunun üzerine,atanmanın yerinde olduğunu anlayan arkadaşları onu bu eserinden dolayı kutladılar.

1832 yılında babası ölen Jacobi,Abel gibi çalışmak zorunda değildi 1832 yılında babası ölen Jacobi,Abel gibi çalışmak zorunda değildi.Tam sekiz yıl bolluk içinde yaşadı.1840 yılında ailenin varlığı ve parası bitti.Jacobi otuz altı yaşında parasız kaldı.Ayrıca annesine bakmakta ona düşüyordu.Ona da baktı. Büyük Gauss, Jacobi’nin çalışmalarını yakından izliyor ve onu beğeniyordu.Yokluk nedeniyle Jacobi’nin yok olmasından endişeleniyordu.Fakat fakirliğin ve parasızlığın Jacobi üzerinde hiçbir yan etkisi olmadı.

Jacobi, meslek yaşamının dışında da ünlü olmak istiyordu Jacobi, meslek yaşamının dışında da ünlü olmak istiyordu. Bunun için politikaya da atıldı.1840 yıllarında Cermen İmparatorluğu küçük krallıklar ve prensliklerden oluşuyordu . Jacobi’ye en çok yakınlığı Prusya kralı gösterdi. Jacobi çok çalışmaktan dolayı yorgun ve perişan haldeyken, 1844 yılında Prusya Kralı tatil yapması için İtalya’ya gönderdi. Jacobi 1844 yılında Berlin’e geri döndü

Fakat onu kıskananlar üniversitede kürsü vermediler Fakat onu kıskananlar üniversitede kürsü vermediler.Akademinin üyesi olması nedeniyle ancak seçmeli dersler verebiliyordu. Ayrıca Kral ona kendine ayrılan paradan aylık bağlattı.Doktorun sersemce önerileri üzerine, sinir sisteminin iyiliği için politikayla uğraşmaya başladı.

Giriştiği politik hayat kendisi için bir çökme ve yıkılma oldu Giriştiği politik hayat kendisi için bir çökme ve yıkılma oldu.Kral tarafından bağlanan aylığı da kesildi.Sinirleri düzeleceği yerde daha çok bozuldu.Evli ve parasız kalan Jacobi karısı ile yedi çocuğuna da bakmak zorundaydı.Gotha’nın bir arkadaşı karısı ile çocuklarını aldı.Jacobi de çalışmalarına devam etmek için karanlık bir otel odasına çekildi.O zaman Jacobi 1849 yılında kırk beş yaşındaydı.Avrupa da, Gauss’tan sonra en büyük ve ünlü matematikçiydi.Jacobi’nin çok aç ve perişan olduğunu haber alan Viyana Üniversitesi onu çağırmakta geç kalmadı.

Bu aracılığı, Abelin arkadaşı Littrow yapıyordu Bu aracılığı, Abelin arkadaşı Littrow yapıyordu.Tam iyi bir teklif aldığı zaman ilim adamlarının dostu olan büyük insan Alexander Van Humbolt, kralın gönlünü yeniden aldı ve Jacobinin aylığı yeniden bağlandı.Böylece Almanya ikinci adamını kaybetmedi.Jacobi, Berlin’de kaldı, kralın gözüne yeniden girdi ve çok zarar gördüğü politikayı tümüyle bıraktı.

Eliptik Fonksiyonlar Sayılar Kuramını ilk uygulayan jacobidir Eliptik Fonksiyonlar Sayılar Kuramını ilk uygulayan jacobidir.Jacobi sıfır sayısını da 1,2,3,4…………. Sayılarına kattı.Böylece Fermat’ın bir problemini kolaylıkla çözdü.Jacobi, Lagrange ve Hamilton’dan sonra ilk uygulamalı matematiğe yönelen biridir.ayrıca Diferansiyel Denklemlerde çok önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Jacobi çok çalıştı.Fakat çok çalışmaktan değil suçiçeği hastalığından 18 şubat 1851 günü kırk yedi yaşında öldü.

HAZIRLAYAN: UMUT DABLAN 0101010272 FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ