VURGU

VURGU; SÖZCÜK VURGUSU VE CÜMLE VURGUSU DİYE İKİYE AYRILIR.

VURGU Konuşurken veya okurken vermek istediğimiz mesaja göre cümledeki bir sözcüğü veya sözcükteki bir heceyi diğerlerinden daha baskılı söyleriz.Buna vurgu diyoruz. Vurgu hem cümle vurgusunu hem de sözcük vurgusu içine alır.

SÖZCÜK VURGUSU İki veya daha çok heceli sözcüklerde bir hecenin, diğer hecelere göre daha baskılı söylenmesi veya okunmasıdır. Türkçe ‘de genellikle son hecededir.

CÜMLE VURGUSU Cümlede, anlama uygun olarak bir sözcüğün ya da sözcük öbeğinin, diğer sözcük ya da sözcük öbeklerine göre daha baskılı söylenmesine denir. Türkçe ’de genellikle vurgu yüklemden öncedir.

Uyarı! sözcük vurgusu Tek heceli sözcüklerde vurgu yoktur. Örnek 1= Gül kelimesinde vurgu yoktur.

Örnek sözcük vurgusu Cevap=c Güvercin sözcüğünü hecelere ayıralım, Şimdide değişik renkle yazılan heceyi vurgulayalım. Güvercin Hangi heceyi vurgularsak daha anlamlı olur. Cevap=c

Uyarı! sözcük vurgusu Olumsuzluk eki (-ma,-me) soru eki (mi) ve (de,ki) bağlaçları vurguyu kendinden önceki heceye çeker. gittim gitmedim alayım almayayım oda odada mı? Nihayet kardeşim de geldi. Görmedim ki. Altı çizili olan hece vurgulanmaktadır.

Örnek cümle vurgusu Köpek balığı beni bacağımdan yakaladı. Köpek balığı bacağımdan beni yakaladı. Beni bacağımdan köpek balığı yakaladı. Vermek istediğimiz mesaja göre sözcük ya da sözcük öbeklerinin yükleme yaklaştırmamız gerekir.

istenen sözcük “masaya” Örnek cümle vurgusu Sinirli adam masaya vurdu. Vurgulanan sözcük yüklem Burada vurgulanmak istenen sözcük “masaya” sözcüğüdür.

Kırmızıyla yazılan heceler vurgulanmaktadır. Uyarı ! Türkçe de vurgu, sözcük ek aldıkça, alınan eke kayar. Çocuklar Çocuklarımız Çocuk Kırmızıyla yazılan heceler vurgulanmaktadır.

Uyarı ! Pekiştirilmiş sözcüklerde ve ünlemlerde vurgu ilk hecededir. yemyeşil kıpkırmızı simsiyah Aferin! Maşallah ! eyvah ! Yer adlarında vurgu başa doğru kayar. Örnek= Ankara , İzmir , Tokat , İstanbul...

Vurgu özne, nesne dolaylı tümleç ve zarf tümlecinde de gösterile bilir. Örnek =“Bu kitabı bize dün Türkçe öğretmeni verdi.” cümlesinde vurgu “ Türkçe öğretmeni ” sözündedir ve bu bölüm cümlenin öznesidir.

Örnek= “ Türkçe öğretmeni dün bize bu kitabı verdi.” cümlesinde ise “ bu kitabı ” yani nesne vurgulanmıştır. Örnek= “ Türkçe öğretmeni bu kitabı dün bize verdi.” cümlesinde “bize” yani dolaylı tümleç vurgulanmıştır. Örnek= “ Türkçe öğretmeni bu kitabı bize dün verdi.” cümlesinde “dün” yani zarf tümleci vurgulanmıştır.

1. SORU 1-Bu fırtına, insanları olduğu kadar hayvanları da korkutuyor.” cümlesinde vurgulanan sözcük aşağıdakilerden hangisidir? A-fırtına B-hayvanları C-insanlar D-kadar

Cevap 1 B

2. SORU 2-Yavruları görmek için Ebru ile koşarak kulübeye gittik.”cümlesinde, aşağıdakilerden hangisi vurgulanan sözcüğe sorulur? A-niçin gittiği B-kimle gittiği C-nasıl gittiği D-nereye gittiği

Cevap 2 D

3. SORU 3-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde neyi tutuğu vurgulanmaktadır? A-Hakan, bir süre ağzında peyniri tuttu. B-Bir süre peyniri Hakan ağzında tuttu. C-Peyniri bir süre ağzında Hakan tuttu. D-Hakan, peyniri ağzında bir süre tuttu.

Cevap 3 A

4. SORU 4-Merdivenlik sözcüğünün vurgulu hecesi aşağıdakilerden hangisidir? A-mer- B--di C--ven D--lik

Cevap 4 D

5. SORU 5- Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisinde vurgu yoktur? A-Ay tutulmasını izledim. B-Yumurta düşünce kırıldı. C-O karınca bile incitemezdi. D-Bursa müthiş bir şehir.

A Cevap 5

6. SORU 6-“Hale bu sabah uçakla Fransa’ ya gitti.” cümlesinde vurgulanan sözcüğe hangi soru sorulmalıdır? A- neyle B- kim C- nereye D- ne zaman

C Cevap 6

7. SORU 7-Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde vurgu 2. hecededir? A-okumadı B-gitmedim C-odalar D-kardeşim

Cevap 7 A

8. SORU 8-Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi vurgulanmaktadır? A-Ya değer ver, ya değer kat. B-Işığın bol olduğu yerde mutlaka gölgeler vardır. C-Ateş ateşe tapanı da yakar. D-Ot olmayınca et de olmaz.

Cevap 8 C

9. SORU 9-“Dün yemyeşil çimlerin üzerinde piknik yaptık.” cümlesinde ilk hecesi vurgulanan sözcük hangisidir? A-piknik B-yemyeşil C-yaptık D-üzerinde

Cevap 9 B

10. SORU 10-“Dün akşam sandalye de uyuyan babam, ben değil.” cümlesinde vurgulanan sözcük hangisidir? A-sandalye B-uyuyan C-ben D-babam

Cevap 10 A

11. SORU 11-“Dedemin bahçelerinde bir sürü meyve var.” cümlesinde altı çizili olan sözcüğün hangi hecesi vurgulanmaktadır? A-çe B-le C-rin D-de

Cevap 11 D

12. SORU 12-Aşağıdaki sözcülerden hangisinde vurgu 2. hecededir. A-Ankara B-İzmir C-Edirne D-Bursa

C Cevap 12

13. SORU 13-Aşağıdaki cümlelerden hangisinde vurgulanan sözcük “nasıl” sorusuna cevap verir. A-Deniz annesiyle birlikte dün gezmeye gitti. B-Gezmeye annesiyle birlikte Deniz dün gitti. C-Dün Deniz gezmeye annesiyle birlikte gitti. D-Gezmeye dün annesiyle birlikte Deniz gitti.

C Cevap 13

14. SORU 14-“Kitapların faydası” tamlamasında, aşağıdaki hecelerin hangisi vurgulu söylenmektedir. A-ki B-tap C-rın D-da

Cevap 14 C

15. SORU 15-“Ormanlarımız geleceğimizdir.” cümlesindeki altı çizili sözcükte, aşağıdaki hecelerin hangisi vurgulu söylenmelidir? A- -man B- -la C- -rı D- -mız

Cevap 15 D

16. SORU 16-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, vurgu zaman kavramı üzerindedir? A-Özlem, arkadaşlarıyla yarın akşam tiyatroya gidecek. B- Özlem, arkadaşlarıyla tiyatroya yarın akşam gidecek. C-Yarın akşam tiyatroya arkadaşlarıyla Özlem gidecek. D-Özlem, yarın akşam tiyatroya arkadaşlarıyla gidecek.

B Cevap 16

17. SORU 17-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, vurgu zaman kavramı üzerindedir? A-Selin dün akşam otobüsle Edirne’ye gitti. B-Dün akşam otobüsle Edirne’ye Selin gitti. C-Selin, Edirne’ye otobüsle dün akşam gitti. D-Selin, Edirne’ye dün akşam otobüsle gitti.

C Cevap 17

18. SORU 18-“Romanın kapağı.” tamlamasında hecelerin hangisi vurgulu söylenmelidir? A- -ma B- -nın C- -ka D- -pa

Cevap 18 B

19. SORU 19-Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde vurgu son hecededir? A-İzmir B-güvercin C-bembeyaz D-Edirne

Cevap 19 B

20. SORU 20-Aşağıdaki cümlelerde bulunan altı çizili sözcüklerden hangisinde vurgu ilk hecededir A-Çocuk, annesini görünce hemen ona sarıldı. B-Çalışkan olduğu için karıncalar çok sevilir. C-Oda sıcaklığı yirmi derece civarındaydı. D-Ayşe kıpkırmızı bir kiraz yedi.

Cevap 20 Cevap 18 D

21. SORU 21-“Vurgu” ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A-Yazıda vurgulanmak istenen sözcük yükleme yaklaştırılır. B-Doğru vurgulama, güzel konuşmanın gereklerindendir. C-Sözcüklere getirilen bütün ekler vurguyu üzerine çeker. D-Türkçe sözcüklerde vurgu genellikle son hecededir.

Cevap 21 C

22. SORU 22-Ankara’dan Bursa’ya oradan İstanbul’a sen hiç geçtin mi? cümlede hangi sözcüğün birinci hecesinde vurgu yoktur. A-Ankara’dan B-İstanbul’a C-sen D-Bursa’ya

**B**

23. SORU 23- Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde vurgu birinci hecededir. A-çoktu B-bardak C-sekiz D-büyük

**A**

24. SORU 24-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dün sözcüğü özellikle vurgulanmıştır? A-Dün ben kitapçıya gittim. B-Ben dün kitapçıya gittim. C-Kitapçıya dün ben gittim. D-Ben kitapçıya dün gittim.

D Cevap 24

25. SORU 25-Aşağıdaki hecelerden hangisinde vurgu ilk hecededir? A-İstanbul B-güvercin C-kıpkırmızı D-masa

C Cevap 25

26. SORU 26-Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde vurgu yoktur? A-kitap B-oda C-koltuk D-kalp

Cevap 26 D

27. SORU 27-“Burada çocuklar hep yaramazmış. ” cümlesinde hangi sözcüğün hangi hecesi vurgulanmaktadır? A-hep-hep B-çocuklar-lar C-yaramazmış-mış D-çocuklar-cuk

Cevap 27 B

28. Soru 28-Hangi sözcükte vurgu son hecededir? A-çocukça B-görmüyorum C-Erzurum D-bembeyaz

Cevap 28 A

29. SORU 29-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde vurgulanan sözcük zarf tümleci değildir? A-Dün okula arabayla Orhan geldi. B-Orhan dün okula arabayla geldi. C-Orhan arabayla okula dün geldi. D-Arabayla Orhan dün okula geldi.

Cevap 29 A

30. Soru 30-Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf tümleci vurgulanmıştır? A-Bu kitabı iki günde evde okudum. B-Büyüklerimize karşı saygıyı elden bırakmayalım. C-Anneler gününde annesine bir buket çiçek aldı. D-Alilere gitmek için okulun önünde akşam buluşalım.

Cevap 30 D

HOŞÇAKALIN!!! Hoşçakalııın

Fatma Zehra KARAMERCAN Hazırlayan Afife Nur KARAMERCAN Yardımcı Fatma Zehra KARAMERCAN