Kimya Sanayiinde Entegre Risk Yönetimi “Üçlü Sorumluluk” TÜRKİYE KİMYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ Kimya Sanayiinde Entegre Risk Yönetimi “Üçlü Sorumluluk” Mustafa Bağan

ÜÇLÜ SORUMLULUK ? Güvenlik Sağlık Çevre Mustafa Bağan

Koordinasyon : Ülkelerin Dernek veya Federasyonları Responsible Care 1989 1985 1993 ÜÇLÜ SORUMLULUK Çalışan Sağlığı, Teknik Güvenlik ve Çevrenin Korunmasında sürekli gelişme sağlamak için gönüllü taahhüt! Koordinasyon : Ülkelerin Dernek veya Federasyonları 1988 ÜÇLÜ SORUMLULUĞUN TARİHÇESİ 1 ARGENTINA 2 AUSTRALIA 3 AUSTRIA 4 BELGIUM 5 BRAZIL 6 CANADA 7 CHILE 8 COLOMBIA 9 CZECH REPUBLIC 10 DENMARK 11 ECUADOR 12 FINLAND 13 FRANCE 14 GERMANY 15 GREECE 16 HONG KONG SAR 17 HUNGARY 18 INDIA 19 INDONESIA 20 IRELAND 21 ITALY 22 JAPAN 23 MALAYSIA 24 MEXICO 25 MOROCCO 26 THE NETHERLANDS 27 NEW ZEALAND 28 NORWAY 29 PERU 30 PHILIPPINES 31 POLAND 32 PORTUGAL 33 SINGAPORE 34 SLOVAK REPUBLIC 35 SOUTH AFRICA 36 SOUTH KOREA 37 SPAIN 38 SWEDEN 39 SWITZERLAND 40 TAIWAN - CHINA 41 THAILAND 42 TURKEY 43 UNITED KINGDOM 44 UNITED STATES 45 URUGUAY 46-ISRAEL 47-VENEZUELA

TÜRKİYE’ de ÜÇLÜ SORUMLULUK 1993 1994 1995 1997 1998 1999 1996 2000 2001 Sistemi gözden geçirme : - Yeni soru formlarının toplanması - ÜS veri tabanı oluşturulması - CEFIC-RCLG 2000, Lizbon’da sunuş Benchmarking & önemli konularda odaklanma - Üyeleri bilgilendirme - Eğitim, toplumun bilinçlendirillmesi ve ürün sorumluluğuna ağırlık verilmesi - İyi uygulama seminerleri - Toplantılara katılım (product stewardship, RC core group, performance reporting) Stratejik kararlar&Revision : - ÜS Programının SWOT analizi - ÜS baz alan yönetim sistemi - Üniversitelerde seminerler - Sanayi Odaları ile temasın art. - A&G Workshop’ları 2002 Uygulama kılavuzunun yenilenmesi - Düzenli Çevre topl.. - Ödül çalışması - Yıllık rapor

Uygulama Klavuzu (rev. 2002) A-Yönetim Sistemi B-Uygulama Çalışan Sağlığı ve İş Güvenliği Kirliliği Önleme – Çevre Koruma Dağıtım İletişim – Toplumun Bilinçlendirilmesi Proses Güvenliği – Acil Önlemler Ürün Sorumluluğu Mustafa Bağan

Ü.S. Uygulama Kuralları Mustafa Bağan

B-1 ÇALIŞAN SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ Bu bölümün amacı, tesislerde çalışan ya da tesisleri ziyaret eden kişilerin sağlık ve güvenliklerini sağlamak ve tesisteki koşulların iyileştirilmesini teşvik etmektir. Bu bölüm, çalışma yerindeki işçi sağlığı ve iş güvenliğini sürekli olarak arttıran yönetim uygulamalarının geliştirilmesine yardım eder ve tesis yönetimlerini aşağıdaki konularda yönlendirir : İş yerindeki olası tehlikeleri belirlemek, değerlendirmek. Çalışma ortamındaki işyeri güvenliğini arttırmak. İşçi sağlığını korumak ve iyileştirmek. İşçi sağlığı ve iş güvenliği konularında yönetici ve çalışanlarla karşılıklı iletişimi geliştirmek. Mustafa Bağan

B.1 İşçi Sağlığı ve Güvenliği 1. Kaza Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi,Risk Kontrolü İçin Planlama Mustafa Bağan

B2- Çevre Yönetim sistemi Mustafa Bağan

B3- Dağıtım Mustafa Bağan

B5- Proses Güvenliği Mustafa Bağan

B6- Ürün Sorumluluğu Mustafa Bağan

Kontrol Listesinin Ana Başlıkları Sağlık ve Güvenlik İlk yardım- Tıbbi Hizmet Genel İşyeri Bakımı Yangın Önleme Tedbirleri Acil Durum Planı Geçişler, Koridorlar, Merdivenler Kimyasal Maddeler Hakkında Bilgi İletilmesi Atık Yönetimi Dağıtım İletişim Mustafa Bağan

Kontrol Listesi Örneği Mustafa Bağan

Potansiyel Risklerden Önceliğin Seçilmesi Bir Öneri ! Potansiyel Risklerden Önceliğin Seçilmesi

RİSK MARUZ KALMA Tehlike Çalışan RİSK HEDEF TEHLİKE Mustafa Bağan

Envantere dayalı tehlike tablosu Sınıflandırma ve etiketleme Tablo I Tehlike kategorisi   Sınıflandırma ve etiketleme I Etiketleme zorunluluğu olmayan ürünler, özel bir toksisitesi yok Risk Durumu : Yok II Tahriş edici veya etiketleme yok, ancak bazıları için mesleki maruziyet sınır değeri var: Risk Durumları : R 36, R 37, R 38 III Zararlı ürünler Risk Durumları : R 20, R 21, R 22 IV Toksik, alerji yapıcı veya aşındırıcı (korozif) ürünler Risk Durumları : R 23, R 24, R 25, R 29, R 31, R 34, R 35, R 40, R 41, R 42, R 43 V Çok Toksik, kanserojen, Üremeye toksik Risk Durumları : R 26, R27, R 28, R 32, R 33, R 39, R 45, R 46, R 47, R 48, R 49, R 60, R 61, R62, R 63, R 64 GBF Mustafa Bağan

Hedefin Tehlikeye Maruz Kalması Kullanma aralığı Tablo II Kullanım kategorisi Kullanım aralığı I Bazen : Senede birkaç gün II Mevsimlik : Ayda birkaç gün veya senede birkaç hafta III Sürekli olmayan : Haftada birkaç gün veya senede birkaç ay IV Devamlı : Sene boyunca her gün Kullanım miktarı Çok önemli V Önemli IV Orta III Az II İhmal edilebilir I Kullanım miktar Miktar kategorisi Tablo III Mustafa Bağan

Maruziyetin kullanım aralığı ve kullanım miktarına belirlenmesi Miktar kategorisi Kullanım aralığı Muhtemel maruziyet I   II III IV V Tablo IV Maruziyetin kullanım aralığı ve kullanım miktarına belirlenmesi Mustafa Bağan

Önceliklerin saptanması Muhtemel Maruziyet Faktörünü tespit ettikten sonra aşağıdaki matrikse göre öncelik kategorisini saptanabilir. A-En yüksek B-Orta C-Zayıf Tablo V 1,2,3..= Önem sırası Mustafa Bağan

www.tksd.org.tr Kaynakça : INRS – ND2121-178-00 , Hiérarchisation des “risques potentiels” Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği “Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik” Mustafa Bağan