HAŞİMİ ÜRDÜN KRALLIĞI BAĞIMSIZLIK, 25 MAYIS 1946 Turistik Mekanlar Petra, Ölü Deniz Rum Vadisi, Akaba, Jaraş, Aclun, İrbid, Mute Resmi Adı:Haşimi Ürdün Krallığı Başkenti:Amman 2.5- 3.0 milyon R: Dili: Arapça, İngilizce Yaygın Devlet Başkanı:Kral II. Abdullah, Başbakan: Abdullah Ensour, 10.10.2012 Din: İslam %92, Hristiyan %6, Diğer %2 Yüzölçümü:89.342 km2 Nüfus: 7.300 bin, Arap %98 Diğer:%2 Önemli iller Amman, Mafrak, İrbid, Aclun, Balka Zarka, Madaba, Karak, Tafila, Akaba, Maan, Caraş WEB CODE:JO Amman Borsa İndeksi 2005: 4.250 2012:1.920 Sınırlar; Irak 181, İsrail 238 ,Saudia 744, Suriye 375, Batı Şeria 97, toplam:1635km sınır , 30 km kıyı uzunluğu. Ürdün nehri boyunca kısmen (artezyen ve nehir) sulu tarım yapılır
TEMEL GÖSTERGELER petra Dolar Kuru; Yıllar GSYİH (Milyar DL) Fert Başı (DL) Büyüme Oranı Enflasyon Oranı (%) İhracat (Milyar DL) İthalat 2002 9,6 1.811 5,8 1,8 2,8 4,5 2003 10,2 1.855 4,2 2,3 3,1 5,1 2004 11,1 1.982 8,4 2,6 3,9 7,2 2005 12,7 2.316 3,5 4,3 10,4 2006 14,3 2.518 6,4 6,1 4,1 11,5 2007 16,5 2.888 6,2 5,4 13,7 2008 20,1 3.421 5,6 16,9 2009 22.5 3.759 3.2 10.0 5, 8 12, 8 2010 25.2 4.166 3.3 8.0 6.3 13.9 2011 28.2 4.500 2.6 13.0 7.9 18.4 2012 32.2 4.570 2.2 13.3 4.5* 13.7* * Ocak-Ağustos Dolar Kuru; 1995 Yılından bu tarafa sabit kur uygulanmaktadır. 100 US Dolar=70 JD
ULUSLARARASI TİCARET NOKTASI DTÖ Üyesi. Ürdün-ABD Serbest Ticaret Anlaşması-2001 Uyg. Nitelikli Sanayi Bölgeleri (QIZ) Anlaşması.1997 Büyük Arap Serbest Ticaret Alanı (GAFTA) 2005 uyg. Avrupa – Ürdün Ortaklık Anlaşması 2002 Uyg. Akdeniz Ülkeleri (Agadir) STA Ürdün,Fas,Tunus,Mısır,2009 Uyg. Ürdün-EFTA STA. 2005 Uyg. Ürdün -Singapur STA. 2005 Uyg. Ürdün -Kanada STA.2010 Uyg. Ürdün Türkiye STA (2009 imza, 1 Mart 2011 uyg) Ürdün bir milyar nüfusun yaşadığı bir coğrafya ile serbest ticaret anlaşması imzalamış. Kendisini yatırım için cazip göstermektedir. İsrail’le 1994 barış anlaşması ve 1997 QIZ, Lübnan, Kuveyt, Irak, Suriye olayları Ürdün’e Göçü artırmış, gayrimenkul fiyatları yükselmiş, yatırımlar Artmıştır. Çalışan Sayısı (2.200 bin,): hizmetler 34%, üretim 20%, kamu19%, eğitim 12%, sağlık 11%, tarım 3%., işsizlik (2011): 13.3% .
(Yap, İşlet, Devret Projeleri) BÜYÜK PROJELER (Yap, İşlet, Devret Projeleri) Aqaba main port relocation project $8billion Jordan Petroleum Refinery $1.5 billion Amman-Zarqa light rail $370m The Red Sea – Dead Sea Canal $12 billion Railway Master Plan connecting Jordan to Syria, Iraq, and Saudi Arabia $4billion Construction of nuclear, utility and power plants $9.5billion İşbu Projelerin Tahmini maliyetleri $36 Milyar Dolar www.jordaninvestment.com
TÜRKİYE-ÜRDÜN DIŞ TİCARETİ/000 DL Yıl İhracat Değişim İthalat Denge Hacim 2001 118.472 19% 13.526 -50% 104.946 131.998 2002 116.650 -2% 18.382 36% 98.268 135.032 2003 149.618 28% 16.851 -8% 132.767 166.469 2004 223.811 50% 12.774 -24% 211.037 236.585 2005 286.711 26.776 109% 259.935 313.487 2006 321 660 12% 9 319 -65% 312 341 330 980 2007 389 305 21% 11 597 24% 400 902 377 708 2008 460 721 18% 25 289 118% 435 432 486 010 2009 455 284 -1% 20 354 -20% 434 930 475 638 2010 572 271 26% 42 752 110% 529 519 615 023 2011 507.011 -11% 66.273 55% 440.738 573.284 2012* 659.956 83.306 *2012 ilk 10 ay Türkiye’yi Ziyaret; 2009:87694, 2010:96562 kişi Ürdün’ü Ziyaret 2009:152819 2010:171260 kişi
TÜRKİYE-ÜRDÜN DIŞ TİCARETİ İLK 10 MADDE İHRACAT İTHALAT Demir Çelik Tuz, Fosfat Nükleer Reaktörler İnorganik Kimyasallar Yassı Demir Alüminyum Elektrikli Makine Gübreler Plastik Eşya Canlı Hayvan Hazır Giyim Vatka, Keçe Hububat Yenilen Meyveler Ahşap Mobilya Halılar Bakır Teller Metaller Motorlu Taşıtlar Örme Giyim
TÜRKİYE İHRACATISEKTÖRLER ÜRDÜN’DE TÜRK FİRMALARI A-Müteahhitler 1- GAMA-DİSİ Water/17 Subcntr. 2- KORAY- Kamu Hastanesi 3- YÜKSEL, Kamu Binası 4- Ş.ARDA-Dead Sea 5- SUTA, REM, Akabe Fundation B-Yatırımlar 1-Eğitim 2- Konfeksiyon 3- Plastik 4- Boya YIL SEKTÖR DOLAR 2006 TARIM 14.770.161,02 2007 11.254.242,71 2008 16.767.300,24 2009 27.582.294,21 2010 19.764.980,22 MADEN 2.972.320,78 3.401.846,28 3.598.815,90 1.459.085,88 3.051.705,17 SANAYİ 309.471.745,93 381.245.789,25 441.678.568,00 431.449.422,43 510.335.254,02 5- Sıvı gıda 6- Mobilya 7-Mermer 8- Gıda Paketleme 9- Lokanta
İHRACATINDA İLK 20 ÜLKE /2011 (000- Dolar- ÜRDÜN- www.dos. gov. jo) U.S.A. 1.036.419 Algeria 124.847 Iraq 1.009.942 Egypt 13.427 India 869.347 Malaysia 12.645 Saudi Arabia 674.781 Free Zone 112.645 Lebanon 295.234 Ethiopia 112.257 Syria 256.175 Qatar 101.257 U.A. Emirates 230.601 TÜRKİYE 90.884 Indonesia 214.632 Sudan 88.461 China 199.583 Israel 78.586 Kuwait 140.500 Italy 69.748 Liste Toplamı 5.731.971 Diğer 1.019.389 Genel Toplam 6.751.360
İHRACAT INDA İLK 20 ÜRÜN/2011 (000- Dolar- ÜRDÜN- www.dos. gov. jo) Giyim , Örme 923.573 Plastik Mamuller 166.631 Potasyum Ham 838.583 Alüminyum Mam 158.891 Fosfatlar, Ham 631.816 Turunç 120.610 Eczacılık Ürünleri 499.984 Canlı Hayvan 118.580 Kimyasal Gübreler 497.146 Hurda Demir 105.912 Sebzeler 475.677 Nükleer Kazanlar, 95.365 Kıymetli Taşlar, 313.028 Çeşitli Preparatlar 81.327 Makine, Ekipman 250.677 Giyim Aksesuarl 76.355 İnorganik Kimya 232.899 Demir Ve Çelik 70.827 Kağıt, Hamuru, 185.761 Bakırdan Eşya 68.175 Liste toplamı 5.911.817 Diğer 839 543 Genel Toplam 6.751.360
İTHALATINDA İLK 20 ÜLKE/2011 (000 Dolar-ÜRDÜN- www.dos. gov. jo ) Saudi Arabia 4.188.516 India 493.196 China 1.828.187 Syria 377.121 U.S.A. 1.080.603 France 372.576 Italy 966.918 Japan 364.330 Germany 782.742 U.K. 300.292 Egypt 759.511 Taiwan 251.903 U.A. Emirates 712.416 Argentina 245.247 Korea South 614.279 Spain 230.644 Russian Federation 598.088 Brazil 207.098 TURKİYE 550.505 Ukraine 191.526 Liste Toplamı 15.115.698 Diğer 3 237 608 Genel Toplam 18 353 306
İTHALATINDA İLK 20 ÜRÜN/2011 (000 Dolar-ÜRDÜN- www.dos. gov. jo ) Ham Petrol 2.492.199 Organik Kimya 400.535 Nükleer Reaktörler, 1.398.057 Petrol, Benzen. 399.601 Gaz Yağı, Disel 1.178.040 Örme , Kumaş 394.196 Demiryolu Tramvay 998.813 Et 330.829 Elektrikli Makine 882.484 Kağıt, Hamur 329.285 Plastik Ve Mamulleri 656.593 Demir Çelik 321.096 Demir Ve Çelik 570.754 Elektrik Enerjisi 280.535 Hububat 553.915 Bakır Ve Bakırdan Eşya 268.324 Fuel Oil 513.754 Doğal Gaz 266.772 Eczacılık Ürünler 487.135 Şeker Ve Şeker Mamulleri 245.645 Liste Toplamı 12.968.562 Diğer 5.374.562 Genel Toplam 18.342.579
TÜRKİYE-ÜRDÜN ULAŞIM Deniz - İstanbul, İzmir, Mersin’den Süveyş Kanalından Akabe Uçak THY : Amman-İstanbul- Amman (2x2 her gün) Royal Air: Amman – İstanbul-Amman (2x2 her gün) Amman, İstanbul, Bodrum, Dalaman Charter (Yaz ve tatil dönemleri yoğun) Kargo Uçuşları Kara - Suriye’de yaşanan özel durum nedeniyle, karayolu ulaşımı kapalı, Irak henüz transit ticaret izni vermedi.
TÜRKİYE –ÜRDÜN SERRBEST TİCARET ANLAŞMASI STA İle, Bazı Anlaşmaları Yürürlükten Kaldırdı; 17 Haziran 1980 “Ticaret Anlaşması” 4 Aralık 1983 “Ekonomik, Sınai Ve Teknik İşbirliği Anlaşması” (KEK) Yürürlükten Kalkmıştır. STA İle, Bazı Yenilikler Getirdi; Ortaklık Konseyi (madde 42), Bakanlar düzeyinde bir organdır. Ortaklık Komitesi, Bürokratlar düzeyinde teknik bir organdır. İhracat ve Ürünler; -$7 milyar: tekstil, gübre, potasyum, fosfat, ilaç, meyve-sebze. Pazarlar: Hindistan, ABD, Irak, S. Arabistan, AB, Birleşik Arap Emirlikleri, Suriye, İsrail. İthalat ve Ürünler; -$18 milyar: ham petrol, makine ve ekipman, otomobil, inşaat demiri, gıda. En büyük tedarikçileri: Suudi Arabistan, Avrupa Birliği, Çin, ABD., Mısır, Japonya, Türkiye. Vergi Kalemleri: Sanayi %14, Hizmetler %21, Bankalar%30, Madenler %28, Müteahhitler %7
SERRBEST TİCARET ANLAŞMASINDA HANGİ LİSTELER VAR 1- Tarım Ürünleri Taviz Listesi; taraflar (Türkiye ve Ürdün) tarım ürünlerinde hassasiyetleri dikkate alarak tavizler, kotalar ve sınırlamalar getiren liste. (listeler müşterektir) protokol 1 2- A Listesi, (Hassas Ürünler); Bu Liste, anlaşma yürürlüğe girdikten (Anlaşma 1 Mart 2011’de yürürlüğe girdi) 3 yıl sonra görüşülecektir. Bu liste, müşterek olup, 110 ürünü kapsamaktadır. 3-B1 Listesi; 2011-2014 yılları arasında gümrük oranları kademeli olarak sıfırlanacak olup, 192 sanayi ürünü kapsar. 1 Mart 2011 tarihinde uygulamada, 4-B2 Listesi;2012-2017 yılları arasında kademeli olarak sıfırlanacak olup, 1320 sanayi ürününü kapsamaktadır. 1 Ocak 2012 tarihinde Uygulamada, 5- B3 Listesi; 2013-2018 yılları arasında 5 yıl içinde sıfırlanacak olup, 254 sanayi ürününü kapsamaktadır. 1 Ocak 2013 Tarihinde Uygulamada olacak. Not; anlaşma yürürlüğe girdikten itibaren (1 mart 2011) Ürdün menşeli sanayi ürünleri (A listesi hariç) Türkiye pazarına gümrüksüz girmekte, B1, B2, B3 listeleri Türk ürünlerini kapsamaktadır.
TÜRKİYE –ÜRDÜN SERRBEST TİCARET ANLAŞMASI Ürdün’ün Türkiye’ye Tanıdığı Taviz Listesi, peynir, yumurta, domates, soğan, havuç, salatalık, biber, fasulye, mercimek, nohut, portakal, mandarin, greyfurt, limon, kavun ve karpuzlar, elma, kiraz, şeftali, baharatlar, ayçiçek yağı, margarin, reçeller, meyve konserveleri ve çorbalarda tarife kontenjanı kapsamında vergi muafiyeti, şekercilik ürünleri, çikolata, makarna ile ekmek ve bisküvi gibi ekmekçi mamullerinde tarife kontenjanı kapsamında vergi indirimi Bazı balıkçılık ürünleri, bal, fındık, kestane, Antep fıstığı, kurutulmuş incir ve kayısı, konserve balık ile salatalık turşusu ve konserve zeytinlerde sınırsız vergi muafiyeti sağlamıştır.
TÜRKİYE –ÜRDÜN SERRBEST TİCARET ANLAŞMASI Türkiye’nin Ürdün’e Tanıdığı Taviz Listesinde Neler Var, peynir, yumurta, kesme çiçekler, patates, domates, marul, havuç, salatalık, fasulye ve diğer baklagiller, kuşkonmaz, patlıcan, biber, hurma, portakal, mandarin, greyfurt, limon, üzüm, kavun ve karpuzlar, elma, armut, ayva, şeftali, çilek, bazı kök bitkileri, domates ketçapında tarife kontenjanı kapsamında vergi muafiyeti, şekerleme ürünleri, çikolata, makarna, ekmek ve bisküvi gibi ekmekçi mamullerinde tarife kontenjanı kapsamında vergi indirimi sağlamıştır.
TÜRKİYE –ÜRDÜN SERRBEST TİCARET ANLAŞMASI Anlaşma Taraflara Neler Sağlayacak; Ölçek Ekonomilerinden Faydalanacak, İhracat, Sektörel Ve Bölgesel Bazda Çeşitlenecek, Dengeli Rekabet Koşulları Oluşacak, Üçüncü Ülkelerde Birlikte İş Yapma Kolaylaşacak, Teknik ve Ekonomik İşbirliği Olanakları Artacak, Mal Ticaretinde Kısıtlamalar Kaldırılacak, İkili Ve Çoklu Yatırımlar Teşvik Edilecek, Taraflar, EUR. I, EUR. II, Menşe Belgesine Tabi Olacak, Taraflar, DTÖ Fikri , sınai, ticari mülkiyet Hakları Sözleşmesine tabi olacak, Sorunlar Ortaklık Komitesinde çözülecek, Anlaşma Sınırsız Olacak, (M 52),
TÜRKİYE –ÜRDÜN SERRBEST TİCARET ANLAŞMASI Temel İşbirliği Alanları (M 33) İşbu Anlaşmanın (M;34-38) öncelikleri; Sanayi Tarım Hizmetler Ulaştırma; kara, hava, deniz. Küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ’ler) Ticaretin geliştirilmesi, Yatırımlar Eğitim
TÜRKİYE –ÜRDÜN SERRBEST TİCARET ANLAŞMASI Gümrüklerde İstenen Belgeler (Türkiye ve Ürdün, 1 Marta 2011 tarihi itibarıyla Avrupa Menşe Kümülasyonuna tabi) - Konşimento - Fatura Paketleme Listesi EUR 1, EUR II Belgeleri, (eski menşe belgesi yerine) Sağlık Belgesi, Helal Belgesi Bitkisel Ve Hayvansal Ürünlerde Karantina Belgesi Gıda Etiketlerinde Üretim, Son Kullanım Tarihleri
NİÇİN ÜRDÜN? Serbest Ticaret Anlaşması (1 Mart 2011-Uygulama) Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (2005) Yatırımların Karşılıklı Teşviki Ve Korunması Anlaşması (2006) Dış Ticaret Hacminde iki ülke lehine artış devam ediyor Türk Malı İmajı iyi düzeyde Coğrafi ve Kültürel Yakınlığımız Mevcut İki Ülke Arasındaki Dostane İlişkiler var
Kısmen Ucuz Enerji Ve İşgücü. Ülkemize coğrafi ve kültürel Yakınlık. NİÇİN ÜRDÜN? Tüketim Mallarında, Makine-ekipmanda Ve Elektronik Ürünlerde İthalatçı Konum Filistin, Lübnan Ve Irak Göçleri Nedeniyle Altyapı Ve Konut Sektöründe Yatırım İhtiyacı. Kısmen Ucuz Enerji Ve İşgücü. Ülkemize coğrafi ve kültürel Yakınlık. Sağlam Bankacılık Altyapısı.
MUHTEMEL YATIRIM ALANLARI Otomotiv Demir-çelik Elektrikli Aletler Tekstil Konfeksiyon İnşaat Malzemeleri Mobilya, Doğrama Mutfak Eşyası Ambalaj Sanayi Gıda İşleme Yenilenebilir Enerji Gayrimenkul Lojistik İlaç, Kozmetik Sağlık Malzemeleri Bilişim Teknolojileri Temizlik Malzemeleri
İŞADAMLARIMIZ NELERE DİKKAT ETMELİ www.musavirlikler.gov.tr sitesinden Ürdün hakkında bilgi edin! Her Türlü Ekonomik Faaliyette Yazılı Çalışılmalı! Müteahhitlik Sözleşmelerinde “Tahkim” Yazılmalı! Güvenilir Ve Güçlü Bir Ortak Bulunmalı! İhalelerde Yerli Ortak Şartı Bilinmeli! Mega Projelerde Yap -İşlet –Devret Geçerlidir! Yatırım ve Müteahhitlik İşlerinde Mutlaka Avukat Olsun! Teklif Edilse Dahi Kaliteden Taviz Verme! Ürün Listeleri, Alıcının İmzası Sonrası Hazırlanmalı! Etnik, Dini Ve Siyasi Konularda Hassas Davranılmalı! Bürokratik Teamüller Unutulmamalı!
TEŞEKKÜRLER Hüseyin DEMİR Website: musavirlikler.gov.tr/urdun Ticaret Müşaviri Amman-Ürdün Adres: Cep Tel : +962 78 556 89 10, Ofis Tel : +962 646 508 15 Fax: +962 646 425 07, E-mail: amman@ekonomi.gov.tr Website: musavirlikler.gov.tr/urdun