TEMİNAT MEKTUPLARI

Borçlunun alacaklıya karşı üzerine aldığı bir edimi yerine getirmemesi halinde belli bir miktar parayı alacaklının ilk talebinde ona derhal ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğine dair bir banka tarafından verilen mektuba Banka Teminat Mektubu denir. Teminat Mektupları, başlangıçta bankalardan nakit çıkışı gerektirmeyen kredi türleridir.Bankadan nakit çıkışı, mektup alanların sözleşme şartlarına uymamaları durumunda söz konusudur.Bu nedenle bu kredide de bankaların risk yüklendikleri bir gerçektir. Teminat; Teminat mektubunda ilgi kurulan sözleşmeden ve dayandırıldığı işlemden, yani asıl borçlu ve alacaklı arasındaki ilişkiden tamamen bağımsız bir taahhüttür.

Teminat mektupları, ilk yazılı talep doğrultusunda bankaca ödeneceğinin taahhüt eden geri dönülmez ödeme yükümlülüğüdür. Muhtemel borçlar olarak tanımlanan teminat mektupları banka müşterilerinin yurt dışındaki taahhütlerinde ortaya çıkan finansman ihtiyacının karşılanmasında önemli bir destektir.

Garantör Sıfatıyla Hareket Eden Bankalar Garanti metninde belirtildiği şekilde istemde bulunması durumunda garanti metninde belirtilenden başka kayıt ve koşul öne sürmeksizin, muhatabın ilk yazılı talebinde ödeme yapmakla yükümlüdür. Yazılı Talep Kavramı, muhatabın tazmin talimatı şeklinde olabileceği gibi şifreli swift, şifreli teleks vb. elektronik veri değişimi araçlarını da kapsamaktadır.

Garanti Mektupları Garanti mektubu düzenleyen banka tarafından kayıtsız şartsız ve koşulsuz olarak muhatabın ilk yazılı talebinde ödeneceği içermesi halinde Teminat Mektubu adını alır. Garanti mektubunu düzenleyen banka tarafından garanti mektubunda belirtilen yükümlülüğün gerçekleştiğini ya da gerçekleşmediğini gösteren belge ve belgelerin ibrazına istinaden muhatabın ilk yazılı talebinde ödeneceğini içermesi halinde Stand-By L/C (şartlı garanti mektubu) olarak adlandırılır.

Teminat Mektubunun İşleyişi

Teminat Mektubunun Tarafları Banka garanti sözleşmesi veya teminat mektubu ilişkisinden bahsedebilmek için kural olarak sözleşmede üç taraf bulunmaktadır. Bunlar, garanti veya teminat mektubu veren (banka), lehine garanti veya teminat mektubu verilen lehtar ve garanti alan muhataptır. Banka garantisinden ya da teminat mektubundan bahsedebilmek için, garanti veren (banka), garanti alan (muhatap) ve lehine garanti verilen ya da garantörden bankadan lehine garanti verilmesini talep eden kişi (lehtar) olmak üzere en az üç kişi bulunması gerekmektedir. Dolaylı banka garantilerinde bunlara ilave olarak aracı banka veya muhabir banka da devreye girmektedir.

Kontrgaranti Nedir Dış ticaret işlemlerinde peşin olarak mal satışı sırasında ihracatçı ülkenin malı teslim etmemesi durumunda ödenen meblağnın ihracatçıya ülkeye iade edileceğini bildiren ve ihracatçı ülkenin güvenilir bir bankasının taahhüdünü kapsayan teminattır. Farklı ülkelerde bulunan taraflar için bankalar yurt dışında kredi ilişkisi bulunduğu muhabir bankaları üzerinden teminat mektubu taleplerini kontrgaranti gönderek yerine getirirler.

Kontrgarantinin İşleyişi

Stand By L/C Garanti Akreditifleri(Şarta Bağlı Teminat Mektubu) Abd yasalarına göre bankaların teminat mektubu/banka garantisi kabul etmeleri ve düzenlemeleri yasaklandığından dolayı, bankalar Stand By Akreditifleri hayata geçirerek, teminat mektubu ve garanti kullanımını bu şekilde yönlendirmiş ve zamanla uluslar arası bir finansman ürünü haline gelmiştir.

Stand By L/C’nin Kontrgarantiden Farkı Bu akreditif karşılığında lehtarın bulunduğu yabancı ülkede ayrıca teminat mektubu düzenlenmesine gerek kalmamaktadır. Genellikle lehtar adına düzenlenerek lehtarın bulunduğu ülkedeki banka aracılığı ile kendisine iletilmektedir. Amir bankanın talebi doğrultusunda diğer akreditiflerde olduğu gibi yurt dışındaki bankanın da kendi teyidini eklemesi mümkündür.

Teminat Mektubunun Tazmini Tazmin, teminat mektubunun nakde çevrilmesi olarak tanımlanabilir. Teminat mektubu konusu taahhüdün lehtar tarafından yerine getirilmemesi halinde muhatap teminat mektubunu düzenleyen bankadan tazmin talebinde bulunur. Banka teminat mektubunda ki garantörlük sıfatı nedeniyle bu talebi karşılayarak gerekli ödemeyi yapmak zorundadır. Tazmin Talebi, teminat mektubunun süresi içinde yapılmalıdır. Teminat mektubu bu vade sonunda otomatik olarak hükümsüz sayılacağından, süresi biten teminat mektubuna tazmin talebinde bulunulması mümkün değildir. Tazmin talebi, bankaca o gün karşılanmak zorundadır. Aksi taktirde geciken her gün için banka temerrüt faiz öder.

Bankaların Sorumluluğunun Sona Ermesi Teminat mektubunun tazmin yoluyla ödenerek iade edilmesi veya teminat mektubu konusunda taahhüdün lehdar tarafından yerine getirilmesi sonucu iade edilmesiyle bankanın sorumluluğu sona ermiş olur. Teminat mektubu bankaya iade edilmemiş olsa bile bankanın sorumluluğu bitebilir. Önemli olan lehdarın verilen taahhüdü yerine getirmesi ve herhangi bir riskin doğmamasıdır. Vade sonunda hükmünden düşeceği belirtilen vadeli teminat mektuplarında, belirtilen vadede mektup hükümsüz olacağından, bankanın sorumluluğu sona ermiş olur.

Dış Ticarette Kullanılan Garanti (Teminat) Mektupları Dış ticarette tarafların farklı ülkelerde olması riskleride beraberinde getirmektedir. Bu risk malların gönderilmesi yada hizmetin sunulmasına karşılık mal ve hizmet bedelinin ödenmemesi veya mal ve hizmet bedelinin ödenmesine rağmen malların gönderilmemesidir. Taraflar arasında bu güvensizlik unsuru risklerin bankalara devredilmesiyle giderilebilmektedir. Çeşitleri; Harici Garanti Yurt dışındaki muhabir bankaya gönderilen kontrgaranti kapsamında düzenlenebilmektedir.

Harici Garanti Harici garanti, yurtdışı ticari işlemlerde, yurt dışındaki muhataba verilmiş taahhütlerin yerine getirileceğini garanti eden teminat mektubudur. Taahhüdün, süresi içinde ve iki taraf arasındaki sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmemesi durumunda, talep edilen bedel Bankamız tarafından muhataba ödenir.

Harici Garanti

Soru Şarta bağlı akreditiflerin konusu nelerdir?