ÇOCUK GELİŞİMİNDEN NE ANLIYORUZ? Doç. Dr. Müdriye YILDIZ BIÇAKÇI
ÇOCUK VE YETİŞKİN FARKI Yaşamın ¼ ü den fazlası çocuk olarak geçer.
İnsan Hakları Sözleşmesi 4 Kasım 1950'de İnsan Hakları Bildirisi Türkiye 18 Mayıs 1954’te sözleşmeyi onaylamış. Çocuk Hakları Sözleşmesi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde benimsenen Çocuk Hakları Sözleşmesi 2 Eylül 1990 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Türkiye, ÇHS'yi 14 Ekim 1990'da imzaladı ve sözleşme 27 Ocak 1995'te Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
GELİŞİM NELERDEN ETKİLENİR?
KALITIM (DOĞUŞTANCILIK) G. STANLEY HALL-Doğuştan gelen gelişim planı PLATON DESCARTES GESELL G. STANLEY HALL-Doğuştan gelen gelişim planı
ÇEVRE (DENEYCİLİK-EMPİRİZM JOHN LOCKE JOHN WATSON
İÇ VE DIŞ GÜÇLERİN BİRLEŞİMİ JEAN-JACQUES ROUSSEAU
OLGUNLAŞMA
DENEYİMİN ZAMANLAMASI Kritik dönem Duyarlı dönem
ASLIN ÇEVRE ETKİSİ MODELİ Olgunlaşma Sürdürme Kolaylaştırma Ayarlama Tümevarım
BRONFENBRENNER EKOLOJİK YAŞLAŞIM TEORİSİ
NİCELİKSEL VE NİTELİKSEL GELİŞİM
FİZİKSEL GELİŞİM BEYİN
MOTOR GELİŞİM
MOTOR GELİŞİM REFLEKS UYARICI TEPKİ DÖNEM Moro Bebeği ani olarak sarsmak veya kollarından tutup kaldırıp tekrar yatağa bırakmak. Kollarını elleriyle birlikte açar ve sonra kucaklama hareketi yapar gibi kapar. Yaklaşık 3-6. Aylarda kaybolur. Adımlama Yeni doğanı koltuk-altlarından kavrayıp ayakta tutmak. Yürüyormuş gibi adım atar. 3-4. Hafta kaybolur. Arama Bebeğin yanağına veya dudağına dokunmak. Başını uyarıldığı yöne çevirir ve ağzını açarak meme arar. 3. Ayda kaybolur. Yakalama/Kavrama Bebeğin avuç içine parmak veya herhangi bir nesneyle dokunmak. Parmakları kapar, parmağı ya da çubuğu yakalayarak kavrar. 3-4 ayda kaybolur. Emme Parmağı yeni doğanın ağzına sokmak ve dudaklara dokunmak. Ritmik bir şekilde emer. Uyanık durumda 4., uykuda 7. Aya kadar sürer. Babinski Ayak tabanına, ayak parmaklarından topuğa doğru parmak ya da benzeri bir nesneyle hafifçe dokunmak/çizmek. Ayak parmaklarını yelpaze gibi açar. Baş parmak bükülüdür. 8-12. Aylarda kaybolur. Göz Kırpma Yeni doğanın gözlerine parlak ışık tutmak. Hemen gözlerini kapatır. Kalıcıdır.
BİLİŞSEL GELİŞİM DUYUSAL MOTOR DÖNEMİ (0-2) İŞLEM ÖNCESİ DÖNEM (2-7) SOMUT İŞLEMLER DÖNEMİ (7-11) SOYUT İŞLEMLER DÖNEMİ (11 +) Birini atlayarak diğerine geçemez. Bireysel farklılıklar vardır.
Mırıldanmanın tekrarı dönemi Başkalarının seslerini taklit dönemi KONUŞMA ÖNCESİ DÖNEMİ Yenidoğan dönemi (Ağlama) (0-2 AY) Gığıldama dönemi (Cooing) (2-4 AY) Mırıldanma dönemi (Babling) (4-6 AY) Mırıldanmanın tekrarı dönemi (Lalling) (7-9 AY) Başkalarının seslerini taklit dönemi 9-11 Ay
Üç ve daha fazla sözcüklü Gramer kurallarına uygun KONUŞMA DÖNEMİ Ses sözcük dönemi (11-13 ay) Tek sözcük dönemi (14—18 ay) İki sözcüklü ifadeler dönemi (18-24 ay) Üç ve daha fazla sözcüklü ifadeler dönemi (2-3 yaş) Gramer kurallarına uygun konuşma dönemi (3-6 yaş)
PSİKOSEKSÜEL-PSİKONALİZ GELİŞİM KURAMI
J. BOWLY ETHOLOJİK KURAMI Doğumdan altıncı haftaya kadar bağlılık Altı haftadan altı, sekizinci aya kadar bağlılık Altı, sekiz aydan, on sekiz, yirmi dördüncü aya kadar bağlılık (kesinlenmiş bağlanma evresi) On sekiz, yirmi dördüncü aydan sonra bağlılık (karşılıklı ilişkinin kurulması)
AINSWORTH BAĞLANMA KURAMI Güvenli bağlanmış çocuk Güvensiz kaçınan çocuk Güvensiz dirençli çocuk
AHLAK GELİŞİMİ PIAGET Dışsal kurallara bağlılık dönemi (heteronom dönem) Ahlaki özerklik dönemi (otonom dönem)
AHLAK GELİŞİMİ KOHLBERG Gelenek-Öncesi Düzey Ceza ve İtaat Eğilimi Araçsal İlişkiler Eğilimi Geleneksel Düzey Kişilerarası Uyum Eğilimi (İyi Çocuk Eğilimi) Kanun ve Düzen Eğilimi Gelenek-Ötesi Düzey Sosyal Sözleşme Eğilimi Evrensel Ahlak İlkeleri Eğilimi
TEŞEKKÜRLER