LÜTFEN CEP TELEFONLARIMIZI KAPATMAYI UNUTMAYALIM
BİRİNCİ BASAMAKTA DEPRESYONA YAKLAŞIM Dr. Salim ÖZENÇ G.A.TA. Aile Hekimliği A.D.
Depresyon Tanımı Sıklığı Etiyolojisi Tanı Kriterleri Tedavisi
Tanım zevk alamama, üzüntülü duygu durum uyku iştah değişiklikleri Depresyon, zevk alamama, üzüntülü duygu durum uyku iştah değişiklikleri yoğunlaşma kusuru,yorgunluk, ümitsizlik ve çaresizlik duyguları ile aynı zaman intihar etme düşüncelerinin olduğu işlevselliğin de bozulduğu bir hastalık dönemidir.
Sıklığı DSM-4-TR’ye göre: Erkeklerde %5-12 Kadınlarda %10-20 Değişik kayaklarda yaşam boyu prevalansı: Ortalama %15 kadınlarda%25
Kadın ve Depresyon NEDEN? Evrensel bir gözlem olarak depresyon kadınlarda erkeklerden 2 kat daha fazla. NEDEN? Hormonal Farklılık Çocuk Doğurmak Psikososyal stresörlerin farklılıkları X Kromozomu
Depresyon ve Yaş 20-50 yaşlar Ortalama 3.dekat 20’li yaşlarda artış var
Evlilik Sosyoekonomi Kültür ve Depresyon
Etiyoloji-Biyojenikaminler NORADRENALİN SERATONİN Dopamin BAŞKA! NMDA GABA KORTİZOL TİROİD HORMONU
Genetik ve Depresyon Bipolar Bozukluk saptanların %50sinde bir ebeveynde Duygu Durum bozukluğu(majör depresyon) var. Evlat edinilme Monozigot ikizlerde %50 5 11 18 ve X Kromozomu
Biopsikososyal Etmenler Stres verici yaşam olayları(ebeveyn,eş,iş) Beyin biyolojisinde uzun süreli değişiklik Kişilik :Belli bir kişilik yok.Tüm insanlar depresyona girebilir. Obsesifler antisosyallerden daha yatkın.
Psikodinamik Etkenler Birçok depresif hasta yaşamlarını başkaları için yaşarlar. Uğruna yaşadığı: Kişi,İdeal ,kurum veya her ne ise;kendisinin beklentilerini hiçbir zaman karşılayamayacağını fark etme. Öğrenilmiş çaresizlik
DEPRESİF HASTALARIN ÇOĞU ASLA PROFESYONEL TEDAVİ ARAYIŞINA GİRMEZLER Tanı BU SLAYTA DİKKAT! DEPRESİF HASTALARIN ÇOĞU ASLA PROFESYONEL TEDAVİ ARAYIŞINA GİRMEZLER 3/4’ü başka kliniklere başvurmakta %30’u Birinci Basamakta tanınmakta Bunların %20’si doğru tedavi almaktadır
Tanı Kriterleri Çökkün Duygu Durum Zevk Alamama En az biri
Ve Aşağıdakilerden Dördü Yorgunluk,enerji azalması,bitkinlik Uyku bozukluğu İştah bozulması Dikkatini toplamada güçlük,kararsızlık Ölüm ve intihar düşünceleri Değersizlik,suçluluk Ajitasyon yada hareket ve konuşmada yavaşlama 1+4 BELİRTİ SON İKİ HAFTADIR HEMEN HER GÜN GÜN BOYU SÜRMELİ
Diğer Belirtiler Kolay kızma Tahammülsüzlük Gürültüden rahatsız olma SOMATİK Belirtiler(en çok Baş ağrısı) Obsesyonlar Anksiyete Cinsel işlev bozukluğu
Tanıda Kullanılan Ölçekler BECK Depresyon Ölçeği Hamilton Depresyon Ölçeği
Depresyonun Tedavisi BİLİŞSEL DAVRANIŞ TERAPİSİ ELEKTROKONVULZİF TEDAVİ FARMAKOTERAPİ: 1)TRİSİKLİK ANTİDEPRESAN 2)SELEKTİF SERATONİN GERİ ALIM İNHB(SSRI) 3)SERATONİN NORADRENALİN GERİ ALIM İNHB(SNRI) 4)NORADRENALİN GERİ ALIM İNHB(NARI) 5)MONOAMİN OKSİDAZ İNHB(MAOI)
SSRI JENERİK İSMİ TEDAVİ DOZU PİYASA İSMİ PREPARATLARI Sertalin 50-200 mg Lustral 50 mg tb 100 mg special film tb Serdep 50-100 mg kap Seralin Selactra 25-50-100 mg kap
SSRI Fluoksetin 20-80 mg Zedprex Depreks JENERİK İSMİ TEDAVİ DOZU PİYASA İSMİ PREPARATLARI Fluoksetin 20-80 mg Prozac 20 mg kapsül 20 mg/5ml likit Fulsac Zedprex Depreks
Trisiklik Antidepresanlar JENERİK İSMİ TEDAVİ DOZU PİYASA İSMİ PREPARATLARI Amitriptilin 150-200 mg Laroxyl 10-25 mg draje Opipramol 150-200 mg İnsidon 50 mg draje Mao-A İnhibitörü JENERİK İSMİ TEDAVİ DOZU PİYASA İSMİ PREPARATLARI Maclobemid 300-600 mg Aurorix 150-300 mg lak tb
Tedavide Dikkat Edilecekler Tedavi Etkin Süre ve Dozda Olmalı Tedavi En Az 6 Ay Sürmeli(2. Ataksa 2yıl) Tedavi Düşük Dozlarla Başlanmalı Azaltarak Sonlanmalı
Tedavide Dikkat Edilecekler Yan Etkiler Asıl Etki Daha Geç Başlar Önceden Yarar Gördüğü Antidepresan İlk Tercihtir Antidepresanların Tedavide Birbirlerine Üstünlüğü Yok
Tedavide Dikkat Edilecekler Hamile ve Emzirende FDA B Katagorisindeki Sertalin Verilebilir Hamileliğin İlk 3 Ayında EKT Antidepresanlar Alkolle Birlikte Alınmamalı Beyinde azalan maddelerin yerine konulmasından söz etmek uyuncu artırmakta
Tedavide Dikkat Edilecekler Bu İlaçlar Bağımlılık Yapmaz SSRI ile MAOI Kombine Edilmez TSAD Toksisitesinde Parenteral Fizostigmin Yap İntihar Riski
Mükemmelliyetçilik-Depresyon-İntihar Red edilme Kendine dönük mükemmelliyetçilik ve Sosyal beklentiye cevap tipinde mükemmelliyetçiliğe sahip olan insanlar depresyon ve intihar davranışı için yüksek risk grubunu oluştururlar. Prof.Dr.Oguz E. BERKSUN'un sunumundan
Mükemmelliyetçilik-Depresyon-İntihar Kendine Yönelik Mükemmelliyetçilik İnsanın kendi kendine empoze ettiği realistik olmayan, abartılı standardları, kendi kendini eleştirmeyi içerir Sosyal Beklentiye Dayalı Mükemmelliyetçilik Toplum karşılanması imkansız olmasa bile insanı karşılanması zor olan abartılı, realistik olmayan beklentiler içine girmeye ve sürdürmeye zorlar. İnsan bu toplumsal beklenti doğrultusunda kendisinin birtakım standardları karşılamak ve sürdürmek zorunda olduğuna ve bu standardları karşılayan insanların da ödüllendirilmesi gerektiğine inanır. Prof.Dr. Oğuz E. BERKSUN 'un sunumundan
Depresyon ve İntihar Tüm depresyon olgularının % 15’i hayatlarına son vermektedir. Genel popülasyona göre değerlendirildiğinde, deprese olgularda intihar girişimi 30 kat daha fazladır. Refah düzeyi çok yüksek ülkelerde intihar oranı daha yüksektir.
İntiharla İlişkili Etkenler Yaş: İntihar riski yaşla artar. Erkeklerde 45, kadınlarda ise 55 yaş sonrası en fazladır. Yaşlılarda depresyon oranı % 10 iken, intihar oranı% 25’tir. Cinsiyet: Kadınlardaki intihar girişimi daha sık olmasına karşın, erkeklerdeki intihar sonucu ölüm 3- 5 kat daha fazladır.
Statü: Evli bireylerde intihar oranı en düşüktür Statü: Evli bireylerde intihar oranı en düşüktür. Boşanmış, ayrı yaşayanlarda bu risk 2 - 4 kat daha fazladır. Meslek: İntihar riski yüksek meslek gruplarında, doktorlar, diş hekimleri, hukukçular, sigortacılarda olmakla birlikte, en yüksek risk işsizlerdedir.
Sevk ve Hastaneye yatırma İntihar veya adam öldürme riski olan ,intihara teşebbüs etmiş hastalar Yiyecek ve barınacak yer bulamayacak kadar ağır olanlar Halüsünasyon,hezeyan gibi psikotik bozukluğu olanlar İki uçlu hastalığı veya çok ağır depresyonu olanlar
Yararlanılan Kaynaklar Kaplan ve Sadock Kapsamlı Psikiyatri Başvuru Kitabı Birinci basamak psikiyatri el kitabı(Kaplan ve Sadock) Psychıatrıc servıces A Journal of the American psychiatric Association Prof.Dr.Aytekin ÖZŞAHİN klinik uygulamaları ve notları G.A.T.A.
Katkı ve Öneriler
ARZ EDERİM