EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -6- Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

SUNU İÇERİĞİ * Güvenirlik ve Geçerlik Arasındaki İlişki BİR ÖLÇME ARACINDA BULUNMASI GEREKEN TEKNİK ÖZELLİKLER * Güvenirlik ve Geçerlik Arasındaki İlişki 3- KULLANIŞLILIK Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

GÜVENİRLİK VE GEÇERLİK ARASINDAKİ İLİŞKİ * Güvenirlik, geçerlik için ön koşuldur.Güvenirliği etkiyelen her şey doğrudan ya da dolaylı olarak geçerliği de etkiler. * Bir ölçme işleminde geçerlik “ne ölçülecek?” güvenirlik ise “nasıl ölçülecek?” sorusunun cevabını inceler. Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 * Hataların tümü testin geçerliğini düşürür. Fakat güvenirlik, sabit ve sistematik hatalardan etkilenmeyip sadece tesadüfi hatalardan etkilenir. Çünkü sabit ve sistematik hataların kaynağı ve miktarı belli olduğundan meydana getirdikleri etkiler giderilebilir. Fakat tesadüfi hataların kaynağı ve miktarını bilemediğimizden bu mümkün değildir. * Şans başarısı ve kopya hem geçerliği hem de güvenirliği etkiler. Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 * Bir testin geçerliği onun güvenirliğini sınırlar. (Bir testin geçerlik katsayısı, o testin güvenirlik katsayısının karekök değerini geçemez. Örn; güvenirliği 0,64 ise geçerliği en çok 0,80 olabilir) * Bir öğretmenin her yıl aynı soruları sorması öncelikle geçerliği düşürür. * Geçerli olan bir araç güvenilir sonuçlar verir fakat güvenilir bir araç her zaman geçerli olmayabilir. Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Güvenilir Ancak Geçerli Olmayan Test Sonucu (Tutarlı ancak hatalı ölçüm) Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Hem Geçerliği Hem de Güvenirliği Yüksek Test Sonucu (Hem doğru hem de tutarlı ölçüm) Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Hem Geçerliği Hem de Güvenirliği Düşük Test Sonucu (Hem tutarsız hem de hatalı ölçüm) Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 KULLANIŞLILIK * Ekonomi * Hazırlama süresi * Uygulama süresi * Hazırlayıcı ve uygulayıcıların nitelikleri * Cevaplayıcının nitelikleri * Uygulama kolaylıkları * Puanlama kolaylıkları * Puanları yorumlama kolaylıkları Bir aracın kullanışlılığını artıran önlemler, dolaylı olarak onun güvenirlik ve geçerliğini Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

KPSS’DE ÇIKMIŞ SORULAR Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Aşağıdakilerden hangisi, birden fazla öğrenme sonucuna dayalı bir değerlendirmede verilecek kararın doğruluğunu artırıcı önlemlerden biri değildir? A) Niteliksel gözlem sonuçlarına daha büyük bir ağırlık verilmesi B) Ağırlıklandırmada, araçların güvenilirliğinin dikkate alınması C) Ağırlıklandırmada, araçların geçerliliğinin dikkate alınması D) Karar vermede kullanılacak ölçütün eldeki ölçme sonuçları cinsinden ifade edilmesi E) Amaca uygun nitelikli bir ölçütten yararlanılması Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Aşağıdakilerden hangisi, birden fazla öğrenme sonucuna dayalı bir değerlendirmede verilecek kararın doğruluğunu artırıcı önlemlerden biri değildir? A) Niteliksel gözlem sonuçlarına daha büyük bir ağırlık verilmesi B) Ağırlıklandırmada, araçların güvenilirliğinin dikkate alınması C) Ağırlıklandırmada, araçların geçerliliğinin dikkate alınması D) Karar vermede kullanılacak ölçütün eldeki ölçme sonuçları cinsinden ifade edilmesi E) Amaca uygun nitelikli bir ölçütten yararlanılması Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 "Güvenilirliği yüksek bir test sonucunun geçerliğinin düşük olması" riski, aşağıdaki durumların hangisinde en fazladır? A) Test puanlarının iç tutarlılık katsayısı düşük görünmekte; ancak, test kapsamı yoklamak istenen kritik davranışları içermektedir. B) Test maddelerinin ayırt ediciliği düşük, test kapsamı dar tutulmuş ve uygulama denetim altında tutulamamıştır. C) Test puanlarının standart hatası büyüktür; ancak, testte çok sayıda ve çeşitli konulardan sorular vardır. D) Test puanlarının kararlılığı yüksektir; ancak, test kapsamı ölçülecek davranışları örneklemede yetersiz kalmıştır. E) Test puanları beklenene yakın biçimde dağılmakta, test kapsamı ölçülmek istenen davranışları örnekler görünmektedir Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 "Güvenilirliği yüksek bir test sonucunun geçerliğinin düşük olması" riski, aşağıdaki durumların hangisinde en fazladır? A) Test puanlarının iç tutarlılık katsayısı düşük görünmekte; ancak, test kapsamı yoklamak istenen kritik davranışları içermektedir. B) Test maddelerinin ayırt ediciliği düşük, test kapsamı dar tutulmuş ve uygulama denetim altında tutulamamıştır. C) Test puanlarının standart hatası büyüktür; ancak, testte çok sayıda ve çeşitli konulardan sorular vardır. D) Test puanlarının kararlılığı yüksektir; ancak, test kapsamı ölçülecek davranışları örneklemede yetersiz kalmıştır. E) Test puanları beklenene yakın biçimde dağılmakta, test kapsamı ölçülmek istenen davranışları örnekler görünmektedir Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Bir öğretmen yalnızca “okuduğunu anlama” becerisini ölçmede kullanılacak bir yazılı sınav hazırlamak istemektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu sınavdan elde edilecek puanların güvenirliğini ve geçerliğini artırmaz? A) Objektif tipte olmayan sorular için ayrıntılı puanlama anahtarının hazırlanması B) Bir öğrencinin bütün cevaplarının okunması ve sonunda öğrenci hakkındaki izlenimler de dikkate alınarak tümüne birden bir puan verilmesi C) Sınav kâğıtlarının birden fazla puanlayıcı tarafından puanlanarak puanların ortalamasının alınması D) Cevapların aynı puanlayıcı tarafından sıraları değiştirilerek E) Çabuk cevaplanabilen türden çok sayıda soru sorulması Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Bir öğretmen yalnızca “okuduğunu anlama” becerisini ölçmede kullanılacak bir yazılı sınav hazırlamak istemektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu sınavdan elde edilecek puanların güvenirliğini ve geçerliğini artırmaz? A) Objektif tipte olmayan sorular için ayrıntılı puanlama anahtarının hazırlanması B) Bir öğrencinin bütün cevaplarının okunması ve sonunda öğrenci hakkındaki izlenimler de dikkate alınarak tümüne birden bir puan verilmesi C) Sınav kâğıtlarının birden fazla puanlayıcı tarafından puanlanarak puanların ortalamasının alınması D) Cevapların aynı puanlayıcı tarafından sıraları değiştirilerek E) Çabuk cevaplanabilen türden çok sayıda soru sorulması Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Ölçme sonucunun hangi özelliği, ağırlıklı ortalama hesaplanırken bu ölçme sonucuna daha büyük ağırlık verilmesi için gerekçe olamaz? A) Kullanışlığı yüksek bir testten elde edilmiş olması B) Standart hatasının küçük olması C) Kapsamının daha geniş olması D) Daha önemli hedeflerle ilgili olması E) Geçerliğinin yüksek olması Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Ölçme sonucunun hangi özelliği, ağırlıklı ortalama hesaplanırken bu ölçme sonucuna daha büyük ağırlık verilmesi için gerekçe olamaz? A) Kullanışlığı yüksek bir testten elde edilmiş olması B) Standart hatasının küçük olması C) Kapsamının daha geniş olması D) Daha önemli hedeflerle ilgili olması E) Geçerliğinin yüksek olması Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Bir dersteki başarıyı ölçmek için geliştirilmiş beş testle ilgili olarak tablodaki bilgiler elde edilmiştir. Test Güvenirlik Katsayısı Yordama Geçerliği Kapsam Ortalama Güçlük 1 2 3 4 5 0,72 0,65 0,83 0,92 0,61 0,45 0,29 0,64 0,18 –0,55 Orta Yüksek Düşük 0,70 0,35 0,58 0,40 0,50 “Bir testin güvenirliğinin yüksek olması, geçerli bir test elde etmek için yeterli değildir.” yargısını desteklemek için hangi testi örnek gösterebilir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Bir dersteki başarıyı ölçmek için geliştirilmiş beş testle ilgili olarak tablodaki bilgiler elde edilmiştir. Test Güvenirlik Katsayısı Yordama Geçerliği Kapsam Ortalama Güçlük 1 2 3 4 5 0,72 0,65 0,83 0,92 0,61 0,45 0,29 0,64 0,18 –0,55 Orta Yüksek Düşük 0,70 0,35 0,58 0,40 0,50 “Bir testin güvenirliğinin yüksek olması, geçerli bir test elde etmek için yeterli değildir.” yargısını desteklemek için hangi testi örnek gösterebilir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Aşağıda standart sapması ve güvenirlik katsayısı verilen testlerden hangisiyle elde edilen puanların standart hatası en küçüktür? Standart Sapma Güvenirlik Katsayısı A) 2 0,50 B) 4 0,50 C) 5 0,30 D) 5 0,60 E) 2 0,90 Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010

Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010 Aşağıda standart sapması ve güvenirlik katsayısı verilen testlerden hangisiyle elde edilen puanların standart hatası en küçüktür? Standart Sapma Güvenirlik Katsayısı A) 2 0,50 B) 4 0,50 C) 5 0,30 D) 5 0,60 E) 2 0,90 Psik.Dan.& Reh.Yusuf ŞARLAK İstanbul / 2010