SÖZCÜK YAPISI HAZIRLAYAN; ONUR BUĞTEKİN 5/A 232

BASİT SÖZCÜKLER TÜREMİŞ SÖZCÜKLER BİRLEŞİK SÖZCÜKLER Sözcükler yapısına göre basit,türemiş ve birleşik sözcükler olmak üzere üçe ayrılır. BASİT SÖZCÜKLER TÜREMİŞ SÖZCÜKLER BİRLEŞİK SÖZCÜKLER

BASİT SÖZCÜKLER Herhangi bir yapım eki almayan,kök durumundaki sözcüklere basit sözcük denir.Basit yapılı sözcükler çekim eki alabilir.

“Bahçemizde çok gül vardı.” Basİt sözcükler “Bahçemizde çok gül vardı.” “Bu kitap çok güzel.” “Yeni evimiz güzelmiş.”

Yapım eki alarak oluşan sözcüklere türemiş sözcük denir. 2.Türemİş Sözcükler Yapım eki alarak oluşan sözcüklere türemiş sözcük denir.

2.Türemİş Sözcükler “Kiralık konağın sürgülü kapısı onarıldı.” “Bilim,en iyi yol göstericidir.” “Çalışkan kişileri herkes sever.”

3.Bİrleşİk Sözcükler En az iki sözcüğün bir araya gelerek yeni bir sözcük oluşturmasına birleşik sözcük denir.

BİRLEŞİK SÖZCÜKLER “Çocuğa ayakkabı aldılar.” “Yüzyıllardır bozkırlarımızda özgürce yaşayabiliyoruz. “Herkes birbirini anlamalı.” “Toplumda açıkgöz kişiler çoktur.”

Bİrleşik sözcükler değİşİk şekİllerde oluşturulabİlİr. “Gecekondu” sözcüğü bir isimle,bir fiilin bir araya gelip kaynaşmasıyla oluşmuştur. “Biçerdöver” sözcüğü iki fiilin bir araya gelip kaynaşmasıyla, “Hanımeli” sözcüğü isim tamlaması şeklinde, “Sivrisinek” sözcüğü sıfat tamlaması şeklinde,

Birleşİk sözcüklerİn oluşumunda ses düşmesİ veya türemesİ meydana gelebİlİr. “Pazartesi” “Pazar” ve “ertesi” sözcüklerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur..Bu sırada “ertesi” sözcüğündeki “er” sesleri düşmüştür. “hissetmek” sözcüğü “his” ve “et(mek)” sözcüklerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.Bu sırada “s” sesi türemiştir.

Bİrleşİk sözcüklerİn oluşumunda sözcükler kendİ anlamlarInI koruyabİleceklerİ gİbİ,anlam değİşmesİne de uğrayabİlİr. “Rüzgârgülü” isminin oluşumunda “rüzgâr” sözcüğü kendi anlamını korurken, “gül” sözcüğü kendi anlamını yitirmiştir. “Ayakkabı” sözcüğü,bir nesnenin adı olan birleşik bir isimdir.Burada her iki sözcük de kendi anlamını korumuştur. “Aslanağzı” isminin oluşumunda her iki sözcük de kendi anlamını yitirmiştir

ÖZET Bir sözcük yapım eki almamışsa basit yapılı, Yapım eki almışsa türemiş yapılı, İki sözcüğün bir araya gelip kaynaşmasından oluşmuşsa birleşik yapılıdır.

“Dünyada aç insanlar var.(Basit)” “Açgözlülük,iyi değildir.(Birleşik)” “Açlık,önemli bir sorundur.(Türemiş)”

İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM