TEMEL İNSAN HAKLARINDAN BİRİDİR DÜNYADA KABUL GÖRMÜŞ TÜKETİCİ HAKLARI, TEMEL İNSAN HAKLARINDAN BİRİDİR Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının172.Maddesinde ifade edildiği gibi “Devlet Tüketicileri Koruyucu ve Aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder” denmektedir. 4822 Sayılı Kanun ile Değişik 4077 sayılı TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN’un amacı; kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı,eğitici,zararların azmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmelerini teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir. Bu yasa gereği Tüketicilerin yasal yoldan sorunlarının halledilmesinde yoğun bir gayretle çözümlemeye çalışan Eskişehir Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü’nün Başkanlığında görev yapan Tüketici Sorunları Hakem Heyet Başkan ve Üyelerine teşekkür ediyorum.
BİLİNÇLİ TÜKETİCİ OLMALIYIZ * Bilinçli tüketici, kişisel sorunlara olduğu kadar içinde yaşadığımız toplumun sorunlarına karşıda duyarlı bir insandır. Bu nedenle önce kendi hak ve sorumluluklarını iyi bilmelidir. * Bilinçli tüketici, bir mal veya hizmeti satın almadan önce iyi bir piyasa araştırması yaparak ürün ve hizmetleri kalite, fiyat açısından karşılaştıran ve piyasanın günlük durumu hakkında bilgilere sahip olan kişidir. * Bilinçli tüketici, Televizyonlarda her gün seyretmek zorunda bırakıldığı reklamların etkisinde kalmayarak gerçek ihtiyaçlarının tespitini yapan, marka hayranlığına tutulmayan, aşırı tüketimi sevmeyen ve israftan kaçan kişidir. * Bilinçli tüketici, haklarını bireysel olarak arayacağı gibi, örgütlenerek örgütsel olarak da arayandır. Bilinçli tüketiciler kendi aralarında örgütlendikleri takdirde hak ve çıkarlarını kitlesel olarak da arayabileceklerini ve demokratik bir baskı grubu olabileceklerini iyi bilenlerdir. * Bilinçli tüketici, her türlü yanlış,eksik,bozuk,hileli mal ve hizmeti asla kabul etmeyen uygarca tepki veren ve bilinçli olarak alış veriş yapan tüketicidir.
EVRENSEL TÜKETİCİ HAKLARI 1985 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda Uluslar arası Tüketici Birlikleri Örgütünün önerisi ve oybirliği ile kabul edilen, Türkiye’nin de imza atmış olduğu Tüketicilerin Uluslar arası bir sözleşme niteliğindeki “Tüketicilerin Korunması İlkeleri Rehberi” ni oluşturan ve Tüm Dünyada kabul görmüş tüketici hakları şu şekildedir. TEMEL İHTİYAÇLARIN KARŞILANMASI HAKKI Tüketicilerin yeme,içme,giyinme,barınma gibi biyolojik gereksinmelerinin karşılanması için alınan önlemler. SAĞLIK VE GÜVENLİK HAKKI Satın alınan her çeşit mal ve hizmetin üretim,dağıtım ve kullanılması sırasında karşılaşılan risklere ve tehlikelere karşı alınan yasal,idari,teknik önlemler ve uygulamalar. BİLGİ EDİNME HAKKI Mal ve hizmetin özellikleri,kullanım, bakım koşulları, tehlikeleri ve risklerine ilişkin tüketicilerin doğru, eksiksiz olarak bilgilendirilmesi konusundaki düzenlemeler,uygulamalar
ÖRGÜTLENEM,SESİNİ DUYURMA VE TEMSİL EDİLME HAKKI Tüketicilerin hakların alabilmeleri ve koruyabilmeleri için bir araya gelerek güç birliği oluşturabilmeleri, kendilerini ilgilendiren yasal, idari, teknik, ticari,ekonomik, sosyal ve politik her konuda düşünce ve görüşlerini belirtebilmeleri,kamuoyu oluşturabilmeli,baskı unsuru olabilmeleri EĞİTİLME HAKKI Tüketici bilincine sahip olmaları hak ve sorumluluklarını öğrenebilmeleri açısından tüketicilerin eğitilmesi SEÇME HAKKI Tüketicilerin çeşitli mal ve hizmetler arasında gelir düzeylerine göre kendi gereksinimlerini karşılayabilme, istedikleri mal ve hizmetleri ucuz ve kaliteli olarak alabilme,tercih edebilme ve seçeneklerin arttırılması TAZMİN EDİLME HAKKI Satın alınan mal ve hizmetlerin ayıplı (kusurlu,özürlü) çıkması durumunda; ayıpların neden olduğu her türlü maddi, manevi, hukuki, ekonomik zararın karşılanması
EKONOMİK ÇIKARLARIN KORUNMASI HAKKI Reklamlar, kapıdan satışlar, kredili ve taksitli satışlar, tek taraflı sözleşmeler, tüketici kredileri satış sonrası hizmetler, fiyatlar, çeşitli kamu hizmetleri vb. konularda tüketicilere daha iyi ve uygun koşullarda mal ve hizmet sunulmasının sağlanması yukarıda belirtilen konular hakkında tüketicilerin yaşam düzeylerinin yükseltilmesine ilişkin alınan tüm yasal, idari, teknik, sosyal ve ekonomik önlemler SAĞLIKLI BİR ÇEVREDE YAŞAMA HAKKI Temiz hava, yeterli ve temiz su, daha çok yeşil alan, temiz ve çağdaş bir kent, sağlıklı kaliteli altyapı hizmetleri gibi havası, suyu, toprağı ve yerleşme olanakları ile uygun bir yaşama ortamının sağlanması, oluşturulması ve savurganlığa karşı alınan tüm önlemler. Tüketicinin bilinçlenmesinde, korunmasında örgütlenmesi ve eğitilmesinde yeterli düzeyde değiliz. Bu önemli hususun hızla hedefine varmasında Tüketicinin örgütlenmesi özellikle eğitilmesi konusunda örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders programlarına,Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler yapılmalıdır.
Eskişehir’de yerel yöneticileri tüketicilerin her kademedeki hak ve menfaatlerinin korunmasında daha etkin tedbirleri öncelikle uygulamaya koymalıdır. Unutulmamalıdır ki, BİLİNÇLİ TÜKETİCİ SAĞLIKLI BİR EKONOMİNİN TEMELİDİR. Saygılarımla,