Güneş Işınları Kozmik ışınlar, Gamma ve X ışınları UVC 200-290 nm UVB 290-320 nm UVA 320-400 nm Görünür ışınlar 400-760 nm Kızıl ötesi 760-3000 nm

UV Etkilenmeleri Saat: % 75: 9-15, % 20-30: 11-13 Mevsim Coğrafya Yükseklik: 300m/%4↑ Yansıma: Kar %50-95 Su %5, Kum %25 Engelleme: Bulut %20-90 Gölge %50-60 Su %60/2m ↓

UVB ___ UVA Enerji 1000 Enerji 1 Oran 1 Oran 20 Yaz-öğlen Her zaman Doğrudan DNA yıkımı Camdan geçemez Epidermiste Enerji 1 Oran 20 Her zaman Dolaylı DNA yıkımı Camdan geçer Dermise iner

Güneşin Olumlu Etkileri Enerji Fotosentez D vit. Antibakteriyel Psoriasis vb. Yanık Ten Ruhsal etki

Güneşin Olumsuz Etkileri Akut Güneş yanığı Fotoallerjik Fototoksik Bazı Hast. Alevlenme Kronik Deri kanserleri Deri yaşlanması İmmünsupp. Lekelenmeler Halıları ve koltukları soldurur

Güneşin Olumsuz Etkileri 2 1- Ani güneş yanığı etkisi 2- Toplam doz etkisi 3- İlk 10 yaş

Güneş Yanığı Kısa süre + Yüksek doz, UVA< UVB 4-6 saatte çıkar, 24 saatte max. Eritem, ödem, vezikül, bül Yanma , kaşıntı Eriteme paralel DNA hasarı

Fotoallerjik Etki Deriye temas eden bir madde UV katalizör 48 saatte ekzema Eritem, ödem, vezikül, kaşıntı Güneş gören alanlarda

Fototoksik Etki Sistemik alınan madde Dışarıdan temas eden madde Saatler içinde (UV’den ) başlar Eritem, ödem, bül, pigmentasyon Ağrı, yanma Katran, furokumarin, boya, ilaç, dövme

Deri Kanseri ve Öncüleri % 90 UV, kronik (toplam) etki Kısmen ani yanık etkisi %90 Yüz Öncüler 40 yaş, kanserler 50 civarı Çiftçi, gemici, inş. işçisi vb. erken yaş BHK, SHK Yaşlanma belirtileriyle birlikte

Deri Kanseri ve Öncüleri 2 Beyaz ırk > 15 kat renkli ırk E>K DNA hasarı  Mutasyon, immünsupp.  Kanser öncüleri  Deri Kanserleri

Deri Kanseri ve Öncüleri 3 Malin Melanoma Yanık yapacak ani yüksek doz etki Kısmen toplam doz etkisi İlk 10 yaş çok önemli Her yanık bir adım yaklaştırır

Deri Yaşlanması Hücre üreme hızı yavaşlar Su tutma azalır Bağ dokusu azalır, yapısı bozulur

Deri Yaşlanması 2 Atrofi (İncelme) Benekli lekelenme Kırışma Damar genişlemesi Kuruma, kabalaşma Sarkma, gerilme gücünde azalma

Güneşten Korunma Deri kanserlerinden, Deri yaşlanmasından, Fotodermatozlardan, Fotoimmünosupresyondan korur

Korunma En iyi korunma giyimdir Sık dokulu, kuru ve koyu renkli Şapka, 10 cm kenarlı Şemsiye, balkon, vb yaklaşık % 50

Fiziksel Koruyucular Çok Kullanılanlar: - TiO, TiO2, ZnO,ZnO2 Diğerleri : - MgO, FeO, Mg Silikat (Talk), Al Silikat (Kaolin), Ferrik Klorid, Mika

Kimyasal Koruyucular UVB Tutucular: SPF 1-100, FDA : 30+ UVA Tutucular: FKF, IPD, PPD

Kimyasal Koruyucular 2 UVB Tutucular: - PABA ve türevleri, Sinnamatlar, Salisilatlar, Benzimidazoller UVA Tutucular: - Benzofenon, Antranilatlar, Kamforlar, Dibenzoylmetanlar

İyi Etkinlik İçin Uygun SPF 15< İkinci gün daha yüksek koruma Yeterli ürün uygulama (2mg/cm2) Tüm açık alana Erken sürme (20-30 dk.) Sık yineleme (2-4 saat) Etkisiz ürün (SKT, Sıcakta saklama)