SUÇİÇEĞİ ve AŞI UYGULAMASI Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalık Kontrol Programları Şb. Müd. 02.2013
Suçiçeği Virusu Enfeksiyonları Varicella Zoster Virusu (VZV) Herpes ailesinden Zarflı: Eter, deterjan, kuru hava ile etkisizleşir Çocukluk çağı hastalığı: Olguların %90’ı 13 yaşın altında, en sık 1-6 yaşta Toplumun %10-20’si yaşamı boyunca 1 kez geçirir 1 kez geçirenlerin %4’ünde 2. atak görülebilir Primer enfeksiyonun ardından duysal nöron gangliyonlarında ömür boyu latent kalabilir. Virüsle organizmanın direnci arasındaki denge virüs lehine bozulursa zona görülür
Epidemiyoloji Çok bulaşıcı: Aynı odada 1 saat yeterli İnkübasyon süresi: 10-20 gün (ort 14 gün) Bulaştırıcılık: Döküntüden 2 gün önce başlar: solunum yoluyla Döküntüler kabuklanana dek sürer: temasla Zonada daha azdır
Suçiçeğinin seyri -12-22. gün -1-2. gün 0.gün 7. gün İnkübasyon Prodrom Döküntü Bulaşma Prodrom başlangıcı Döküntü başlangıcı Veziküllerin kabuklanması ATEŞ BULAŞTIRICILIK
Patogenez Üst solunum yolu mukozası veya konjonktiva teması ile alınır Vücutta replikasyon sonrası kana karışır Mononükleer hücrelerle deriye taşınır Veziküller meydana gelir Veziküldeki sıvı zamanla bulanıklaşır, patlar ya da reabsorbe olur, lezyonlar kabuklanır
Klinik belirtiler-1 Prodromal dönem: Ateş (döküntüden 1-2 gün önce) Karın ağrısı Baş ağrısı Halsizlik, iştahsızlık Öksürük, boğaz ağrısı
Klinik belirtiler-2 Döküntü 3 aşamalı: Kırmızı makül halinde başlayıp papüle dönüşür. 1-2 saat içinde vezikül halini alır. Vezikül sıvısı bulanıktır. Gövdeden başlayıp, baş ve yüze yayılır. Ekstremitede nadirdir, saçlı deride bulunur, mukozalarda görülür. Döküntüler farkı evrededir. Kaşıntılıdır. www.ecbt.org
İmmun yetmezlikli kişilerde: * vezikül sayısı fazla, hemorajik olabilir, * geç iyileşir, visseral komplikasyonlar daha sık
Komplikasyonlar İkincil bakteriyel deri enfeksiyonları A Grubu beta-hem. Streptokoklara bağlı selülit Nekrotizan fasiit Strep. Toksik Şok Sendromu Sepsis Kemik enf. Reye Sendromu: Enf. Sırasında salisilat kullanımıyla ilgili A. Serebellar ataksi Ensefalit: %0,1-0,2 Menenjit Transvers myelit Pnömoni: yetişkinde %4.5-50, %70’i ilk 3 günde Rabdomyoliz Myokardit Nefrit Kanama diatezi Hepatit
Gebelikte tehlikeli Gebelikte ağır: Son trimesterde pnömoni, erke doğum, ölüm riski ↑ Doğum öncesi 5 gün, doğum sonrası 48 saatte geçirilirse yenidoğan için de risk ↑ İlk trimesterda geçirilirse konjenital anomaliye neden olabilir
Hastalığın Klinik Biçimleri Primer enfeksiyon(Suçiçeği) Latent dönem Reaktivasyon Zoster sine herpete Zona Bağışıklık sistemi yeterli hastalarda Bağışıklık sistemi zayıf hastalarda Myelit Fokal vaskülopati Postherpetik nevralji Myelit Multifokal vaskülopati Zoster sine herpete: Döküntü olmaksızın ağrı (+) Postherpetik nevralji: Döküntü kaybolduktan sonra 6 haftadan uzun süren ağrı (+)
Laboratuar tanı Klinik örneklerden virüs izolasyonu Kanda Varisella IgG antikor titresinde anlamlı artış olması Kanda Varisella IgM antikorunun saptanması
Suçiçeği: Tedavi Semptomatik tedavi Ateş: parasetamol Kaşıntı: Antihistaminik ilaçlar Antiviral tedavi (asiklovir) Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar Doğumdan 5 gün önce ya da 4 gün sonrası arasında suçiçeği başlayan annenin bebeğine
Suçiçeği: Korunma AKTİF KORUNMA: Aşı 1 yaşından sonra <13 yaş Tek doz >13 yaş 2 doz: 4-8 hafta arayla Temastan sonraki ilk 72 saatte etkili Aşı sonrası hafif suçiçeği geçirilebilir: %1 PASİF KORUNMA: Varisella-zoster İmmunglobulin (VZIG): Temastan sonraki ilk 96 saatte etkili Kanser hastaları, yenidoğan ve gebelerde kullanılabilir
SUÇİÇEĞİ AŞISININ ULUSAL AŞI TAKVİMİMİZE EKLENMESİ
Aşı kime ve kaç doz yapılacak?* 1 Ocak 2012 ve sonra doğanlara 12. ayın sonunda Tek doz *Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun 29.01.2013 tarih ve 9133 sayılı yazısı ile duyrulmuştur.
Suçiçeği Aşı Uygulaması Tek dozluk liyofilize toz içeren flakon ve çözücü içeren flakon veya enjektör şeklinde Kullanıma hazırlık: Çözücü, liyofilize içeren flakona eklenir Yavaşça çalkalanıp karışması sağlanır Bekletilmeden uygulanır Kolun üst kısmında, deltoid kasa uyan bölgeye ya da uyluğun dış tarafına cilt altına-subkutan 0,5 ml
Aşı: Canlı virüs aşısı- 2 hatırlatma Parenteral 2 canlı aşı aynı anda ya da en az 4 hafta ara ile Canlı virüs aşıları tüberkülin deri testini bozabilir. Bu yüzden: PPD uygulaması suçiçeği aşısıyla aynı anda ya da 4-6 hafta sonra yapılmalı
Aşının Saklanması 2-8 ⁰ C’de: kesinlikle dondurulmamalı Buzdolabının orta/alt rafında Sulandırılmadan önce ışıktan korunmalı Kurumların buzdolabı gereksinimi gözden geçirilmeli: Çift kapılı-no-frost-geniş hacimli
Genel Aşı Kontraendikasyonları Bir aşıya karşı gelişen anafilaktik reaksiyon, o aşının sonraki dozları için kesin kontraendikasyon oluşturur Bir aşı bileşenine karşı gelişen anafilaktik reaksiyon, bu maddeyi içeren bütün aşılar için kesin kontraendikasyon oluşturur Ateşli veya ateşsiz ciddi hastalık durumunda izleyen hekime danışılmadan aşı uygulanmaz
Aşıya Özel Durumlar Kesin Kontraendikasyonlar Gebelik Suçiçeği aşısının uygulamasını takiben 1 ay gebelikten kaçınılmalı 12 aydan küçük çocuklar Neomisin veya jelatine karşı anafilaktik reaksiyon Jeneralize malign hastalık, lösemi, lenfoma, konjenital immun yetmezlik ya da HIV nedeniyle immun cevabın bozulduğu durumlar Kortikosteroidler, alkilleyici ajanlar, antimetabolitler veya radyasyon nedeniyle immun cevabın baskılandığı durumlar Salisilat kullanımı
Önlem Alınarak Aşı Yapılacak Durumlar Orta derecede ya da ciddi akut hastalık Yakın zamanda kan veya kan ürünü almış olma
Aşı Yapıldıktan Sonra Dikkat Edilecek Durumlar Kişi aşılamadan sonra 6 hafta boyunca duyarlı, yüksek risk taşıyan kişilerle yakın temastan kaçınmalı Aşı uygulamasından sonra 6 hafta boyunca salisilat kullanımından kaçınmalı
Çocukluk Dönemi Aşı Takvimi Doğumda 1.Ayın sonu 2.Ayın sonu 4.Ayın sonu 6.Ayın sonu 12. Ayın sonu 18. Ayın sonu 24. Ayın sonu İlköğretim 1.sınıf 8.sınıf Hep-B I II III BCG DaBT-İPA-Hib R KPA KKK DaBT-İPA OPA Td Hep-A Su çiçeği
Kaynaklar Varisella zoster virus infeksiyonları (http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/36/869/11033.pdf) Clinical features of varicella zoster virus infection of the nervous system (http://www.acnr.co.uk/pdfs/review1.pdf) http://www.cdc.gov/chickenpox/hcp/index.html http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/varicella.pdf THSK’nın 29.01.2013 tarih ve 9133 sayılı yazısı