ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUKLAR Bir öğretmen, görev süresi içinde üstün zekalı çocuklarla ya hiç karşılaşmaz, veya bir kez karşılaşabilir…Bu özel durumdan dolayı genellikle öğretmenler sınıflarındaki parlak çocukları üstün zekalı zannedebilirler… Üstün zekalı çocuklar, yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi veya özel akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek performans gösteren, motivasyon sağlayan, aykırı fikirler üreten çocuklardır.Zeka bölümleri 110-120 arasında olanlar parlak, 120-130 arasında olanlar üstün zekalı, 130-200 arasında olanlar ise dahi çocuklardır.Toplamda üstün zekalı çocuklar toplumda %2, dahi çocuklar ise % 0,2 oranında bulunurlar…

PARLAK ÇOCUK İLE ÜSTÜN ZEKALI ÇOCUK ARASINDAKİ FARKLAR PARLAK ÇOCUK ÜSTÜN ÇOCUK >İlgilidir. ::Oldukça fazla meraklıdır. >Sorulara cevap verir. ::Sorunun ayrıntılarını tartışır. >Yanıtları bilir. ::Sorular sorar. >Grubun üst dilimindedir. ::Grubun çok ötesindedir. >Uyanıktır. ::Anlamı kavrar, anlam çıkarır, gözlem yapar. >Verilen işi tamamlar. :: Projeler oluşturur. >İyi fikirleri vardır. :: Alışılmamış tuhaf fikirleri vardır. >Okuldan hoşlanır. :: Öğrenmekten hoşlanır. >Güçlü belleği vardır.. :: İsabetli tahminlerde bulunur. >Öğrenirken eleştireldir. ::Öğrenirken mutlu olur. >Verilenleri kolaylıkla alır. ::Verilenleri alırken coşkulu ve gergindir. > Kolaylıkla öğrenir. ::Verilenleri zaten bilmektedir. >Belli bir sırayla öğrenmekten hoşlanır. ::Karmaşıklık onu coşkulandırır… >Akranlarıyla olmaktan hoşlanır. ::Büyük yaştakileri ve yetişkinleri seçer. >bilgiyi özümser. ::Bilgiyi değiştirip uygular.

Benzer ve farklı yönler şu şekildedir: Üstün zekalı çocuklarla, öğrenme güçlüğü çeken çocukların bazen benzeyen veya farklı yönleri vardır.Öğretmen bu durumu iyi izlemelidir… Benzer ve farklı yönler şu şekildedir: Üstün Zeka/Yetenek Belirtileri *Mükemmel uzun süreli bellek. *Geniş sözcük dağarcığı. *Okuduğunu çabuk anlama. *Matematiksel akıl yürütme başarısı. *Tartışmalarda gelişmiş sözler söyleme. *Bilgisayar kullanmada beceriklilik. *Kavramların özünü alabilme. *Daha güç işlerde başarılı olma. *Karmaşıklığı çözebilme. *Aşırı yaratıcılık ve yüksek hayal gücü. *Sonuca çabuk ulaşabilme. *Keskin gözlemci olma. *Çok iyi duyabilme. *Çok ilginç fikirlere sahip olma. Öğrenme Güçlüğü Belirtileri >Zayıf kısa süreli bellek. >Konuşurken, yazarken kullandığından daha fazla sözcük kullanma. >Sözcükleri çözümlemeye uğraşma. >Hesaplamada zorlanma. >Yazılı çalışma yapmayı reddetme. >Okunaksız el yazısı olması. >Telaffuz ve sesle ilgili konularda güçlük çekmesi >Basit, ardışık materyalle uğraşma. >Ezberlemede güçlük çekme. >Çoğunlukla derse katılmama. >Duygularının mantıksal sonuca varmayı önlemesi. >Zayıf işitsel bellek. >Zayıf dinleme becerisi.

Üstün Zeka/ Yetenek Belirtileri Öğrenme Güçlüğü Belirtileri *Aşırı meraklı olma, cok soru sorma. *Yüksek düzeyde enerjisi olma. *Algılayıcı ve bilgin olma. *Mükemmel espri anlayışının olması. *Sanat, bilim, geometri, mekanik, teknoloji ya da müzikte başarılı olma. >Dilbilgisi, dilde vurgu ve imla konularında zayıflık >İlgi duymadıkça öğrenmeme. >Ders sınavlarında başarısızlık. >Umutsuz olma, düzensiz olma. >Zayıf olduğu konulardan zekice kaçınma. >Yabancı dil, vb. ses, bellek ve ardışıklıkla ilgili konularda başarısız olabilme.

Üstün zekalı çocuklar, çoğunlukla hiperaktif çocukların davranışlarını sergilerler.Sınıf yönetimi açısından, bu çocuklarda şöyle olumsuz nitelikler gözlenir: *Bilgi, ilgi ve beceri düzeyinde ihtiyaçları karşılanmazsa çabuk sıkılırlar, yerinde duramayan bir duruma gelirler. *Sınıfları ve yaşları düzeyinin üzerinde umulmayan sorular sorabilirler. *Herhangi bir konuyu işlerken yanılgıyı bulmak, eleştiri, itiraz gibi tepkiler vermeleri doğaldır… *Konuşmayı severler.Ders dışı veya ders işlenirken tartışmalarda konuşma düzenini sağlamak oldukça zordur. *Bazı durumlarda yaptıkları tepkiler garip hatta anormal görülebilir… *Hayal güçleri güçlü olduğundan çoğu kez aykırı fikirler ortaya ayarlar.Bunları gerçek yaşamla ilişkilendirirler. *Kendilerini yaşıtlarıyla aynı seviyede görmezler.Tecrit edilmiş, bir köşeye itilmişlik hissine kapılırlar. Bu nedenlerle çocukların davranış ve düşüncelerine saygı gösterilmelidir.Özel programların yanında sıcak bir okul ve aile ortamı gereklidir…Bunun yanında okul idaresi ve müfettişlerin de bilinçli olması gerekir.Çünkü bilinçsiz beyinler, sizi çocukların davranışlarına bakarak değerlendirirler, eleştirebilirler….

*Daha çok problem çözme tekniğini gerektiren ödevler verilmelidir. ÜSTÜN ZEKALI VE YETENEKLİ ÇOCUKLARIN SINIF YÖNETİMİ VE DERS BAŞARISINDA ÖĞRETMENE DÜŞEN GÖREVLER *Çocuğun ders ve ödevlerini sınıfın üzerinde tutmalı ve ona uygun ödevler verilmelidir. *Daha çok problem çözme tekniğini gerektiren ödevler verilmelidir. *Yarı teknik malzemelerin okunması, özetlenmesi, model yapılması, şema çizimi, çalışma prensiplerinin açıklanması ödevleri verilmelidir. *Tartışma, proje, dramatizasyon çalışmalarına yer verilmelidir. *Ders etkinliklerinde kitabi etkinliklerden çok, gözleme dayalı deneylere yer verilmelidir. *Kendilerine özgü ilgileri olduğundan, grupla olduğu kadar bireysel çalışmalara da önem vermelidir. *Okul içi ve dışı etkinliklere yönlendirmelidir. *Önderliği gerektiren ya da önderliği geliştirmeye fırsat veren çalışmalara katılması için teşvik edilmelidir. *Anne ve babaları ile işbirliği yapmalı, onlara, çocuklarını ihmal etmeden ve gurura kapılmadan yetiştirilmelerini sağlayan anlayış geliştirilmelidir… * Bu çocuklara üstünlük duygusu yaratmak zararlı sonuçlar doğurabilir.Çocuk, diğer çocuk- ları kendinden aşağı görmemelidir.Yoksa yalnız bir kişi olarak kalabilir…

SON BİRKAÇ SÖZ… Üstün zekalı bir çocuğun öğretmeninin de üstün zekalı olması gerekmez. Kişisel karakteri yüksek, kendine güvenen, mesleğini seven… Baskıcı, otoriter olmayan, yol gösteren, kuralcı değil yenilikçi… Öğrencilere değer veren, onların isteklerini ön plana çıkaran, eşit davranan, hayal gücü yüksek, üretken olmalıdır… Asla kişisel şov, şöhret, gösteriş peşinde olmamalıdır… Ayrıca unutulmamalıdır ki, üstün zekalı çocuklar duygusaldır.Çabuk kırılırlar.Bazı alanlarda yaşıtlarından daha geri kaldıkları görülür… *Hatta matematik ve sözel alanda uyumsuzluk gösterebilirler… *Özellikle kızlarda zaman zaman depresyon ve düşük özgüven belirtileri görülebilir…. *Öğretmen bütün bu kriterleri dikkatle göz önünde bulundurmalıdır… *******Araştırma-gözlem-hazırlama:Şahimerdan DURMUŞ Ulugazi İlköğretim Okulu - İZMİT