s2p3 -3, +3, +5

Arsen The word arsenic is borrowed from a Persian word Zarnikh meaning "yellow orpiment".  Zarnikh was borrowed by Greek as arsenikon.  Arsenic has been known and used in Persia and elsewhere since ancient times.  Arsenic compounds were mined by the early Chinese, Greek and Egyptian civilisations. No doubt they discovered its toxic properties early on. It is believed that Albertus Magnus obtained the element in 1250 A.D. who obtained it by heating soap together with orpiment (arsenic trisulphide, As2S3).

Antoine Laurent Lavoisier, 1743-1794 Arsen Antoine Laurent Lavoisier, 1743-1794 Albert Magnus (Albert the Great, 1193-1280

Antimon Antimony was discovered by Known since ancient times at no data in not known. Origin of name: from the Greek words "anti + monos" meaning "not alone" (the origin of the symbol Sb comes from the Latin word "stibium") Antimony was recognized in compounds by the ancients and was known as a metal at the beginning of the 17th century and possibly much earlier. Its most important mineral is stibnite, a mineral which formed the basis of black eye makeup in Biblical times. Antimony was sometimes confused with lead in those times. It seems not to be clear who first recognised antimony as an element but the French chemist Nicolas Lémery conducted much of the earlier studies on antimony chemistry.

Bizmut Bismuth was discovered by Known since ancient times at no data in not known. Origin of name: from the German word "bisemutum" In early times bismuth was confused with tin and lead. So although bismuth had been discussed many times before, Claude Geoffroy the Younger showed it to be distinct from lead in 1753.

Mineraller As2S3 – Auripigment As4S4 – Realgar Sb2S3 – Antimonit Bi2S3 – Bizmutin FeAsS – Arsenopirit

Auripigment

Realgar

Antimonit / Stibnit

As Eldesi It is not usually necessary to make arsenic in the laboratory as it is commercially available. Arsenic is found in nature in a number of minerals including realgar (As4S4), orpiment (As2S3), arsenolite (As2O3), and iron minerals such as arsenopyrite (FeAsS) and loellingite (FeAs2). Arsenic is made on an industrial scale by heating appropriate minerals in the absence of air. The arsenic is condensed out as a solid. FeAsS (700°C) → FeS + As(g) → As(s)

Sb eldesi Antimony is found in nature in a number of minerals including stibnite (Sb2S3) and ullmanite (NiSbS). Small amounts of native antimony have been found. Some ores are treatable under reducing conditions to form Sb2S3. The sulphide is removed to leave elemental antimony with scrap iron. Sb2S3 + 3Fe → 2Sb + 3FeS In antehr process, some ores can be heated to evolve the oxide Sb2O3 and this in turn can be reduced by charcoal in the presence of sodium sulphate, to ensure mixing, to form elemental antimony. 2Sb2O3 +3C → 4Sb + 3CO2

Bi eldesi Bismuth is found in nature largely as bismite (Bi2O3), bismuthinite (Bi2S3), and bismutite [(BiO) 2CO3]. However it is generally made as a byproduct of copper, lead,tin, silver, gold, and zinc plants. The final step involves a reduction of the oxide by charcoal.

Arseniğin kullanım alanları Basit madde halindeki arseniğin kullanım alanı oldukça kısıtlıdır. Daha çok, tüfek saçmalarına yuvarlak biçim vermek için kurşuna element halindeki arsenik katılır; ayrıca tunç kaplamacılığında, fişekçilikte ve bazı alaşımların yüksek sıcaklıklara direncini artırmakta arsenikten yararlanır. Arsenik bileşiklerinden bir çoğunun üretiminde de başlangıç maddesi olan bu bileşik, tarım zararına karşı kullanılan ilaçların yapımında, ayrıca renk açıcı olarak cam üretiminde ve koruyucu madde olarak deri sanayisinde kullanılır. Bakıra %1’e kadar arsenik ekledikte, onun sertliği ve korozyona karşı dayanıklığı artar. Yarıiletken maddeler sırasında GaAs ve In As gibi arsenidlerin rolü büyüktür. Çok zehirli bir gaz olduğundan AsH3 kimyasal silah olarak kullanılır. Arseniğin özellikle tarım açısından büyük önem taşıyan bileşikleri ise, toprağın mikroorganizmalardan arındırılmasında ve tarım zararlılarının önlenmesinde kullanılan arsenik asit, kurşun arsenat ve kalsiyum arsenatı dır.

Antimonun kullanım alanları Kalay, kurşun ve bakır gibi metallere sertlik veriyor. Terkibinde % 5-15 antimon olan Sb-Pb-Cu alaşımları babbit adlandırılıyorlar. %3 Sn, %82 Pb ve %15 Sb terkipli alaşım matbaa harflerinin dökümünde kullanılıyor. Antimonun Al, Ga, ve In ile oluşturduğu intermetalik bileşikler yarıiletkendirler.

Bizmutun kullanım alanları Antimon ve su gibi, bizmut da katılaştığı zaman hafifçe genleşir; bu özelliği nedeniyle bizmut alaşımları, özellikle ince ayrıntılı metal döküm parçalarının üretimine elverişlidir. Bizmut alaşımlarının ergime noktası düşük olduğundan, özel lehimlerde, otomatik püskürtme başlıklarında, yangın kapılarının otomatik açılma düzeneklerinde, sigortalarda, basınçlı gaz silindirlerinin güvenlik tapalarında ve çeşitli türden yangın detektörlerinde kullanılır. Soğutma sistemlerinin termoelektrik donanımında bizmut tellürür (Bi2Te3 ) ve bizmut selenürden (Bi2Se3 ) yararlanır. Bizmut fosfomolibdat, propilen ve amonyağın havayla yükseltgenerek, akrilik liflerin, plastiklerin ve boyaların hammaddesine olan akrilonitrile dönüştürülmesinde kullanılan çok etkili bir katalizördür. Bizmut tuzları tıpta genellikle sindirim bozukluklarının tedavisinde, sindirim yollarının X ışınlarıyla incelenmesinde, deri yaralarının ve enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılır. Bizmut oksiklorür ( BiOCl ), dudak boyalarına, ojelere ve göz farlarına sedefli görünüm veren bir katkı maddesidir.

Bizmut alaşımları

Arsenik özellikleri Arseniğin boz (metalik) ve sarı (ametalik) renkli iki allotropik modifikasyonu biliniyor. Boz arsenik normal basınçta ısıtıldığında sublime eder, buharları sıvı hava ile hızlı soğutulduğunda sarı arseniğe dönüşüyor. Sarı arsenik, beyaz fosfor gibi karbon disülfürde çözünüyor, yumuşak olup, ısıtıldığında boz arseniğe çevriliyor.

Arsenik özellikleri Reaction of arsenic with air Arsenic is stable in dry air, but the surface oxidizes slowly in moist air to give a bronze tarnish and finally a black covering to the element. When heated in air, arsenic ignites "arsenic trioxide" - actually tetraarsenic hexaoxide, As4O6. This is accompanied by phosphorescence under some conditions. When heated in oxygen, arsenic ignites in oxygen to form "arsenic pentoxide" - actually tetraarsenic decaoxide, As4O10, and As4O6. 4As(s) + 5O2(g) → As4O10 (s) 4As(s) + 3O2(g) → As4O6 (s) Reaction of arsenic with water Arsenic does not react with water in the absence of air under normal conditions.

Arsenik özellikleri Reaction of arsenic with the halogens Arsenic reacts with fluorine, F2, to form the gas pentafluoride arsenic(V) fluoride. 2As(s) + 5F2(g) → 2 AsF5(g) [colourless] Arsenic reacts under controlled conditions with the halogens fluorine, F2, chlorine, Cl2, bromine, Br2, and iodine, I2, to form the respective trihalides arsenic(III) fluoride, AsF3, arsenic(III) chloride, AsCl3, arsenic(III) bromide, AsBr3, and arsenic(III) iodide, AsI3. 2As(s) + 3F2 (g) → 2AsF3 (l) [colourless] 2As(s) + 3Cl2(g) → 2AsCl3 (l) [colourless] 2As(s) + 3Br2 (g) → 2AsBr3 (s) [pale yellow] 2As(s) + 3I2 (g) → 2AsI3 (s) [red]

Sb özellikleri Antimon dört allotropik biçimde mevuttur. Bunlardan biri sarı renkli ametalik, üçü ise metalik modifikasyonlardır: siyah, “partlayıcı” antimon ve boz renkli antimon. Sarı antimon karbon disülfürde çözünüyor, ısıttıkta siyah antimon elde ediliyor. “Patlayıcı antimon” elektrolitik yöntemle elde ediliyor. SbCl3 elktroli edildikte, katotta toplanan metalin kristal kafesine klor aromları dahil oluyor ve bu nedenle patlayıcı madde oluşuyor. “Patlayıcı antimon” kaldığında metalik modifikasyona – siyah antimona çevriliyor.

Sb özellikleri Reaction of antimony with air Upon heating, antimony reacts with oxygen in air to form the trioxide antimony(III) oxide, Sb2O3. The flame is bluish white. 4Sb(s) + 3O2(g) → 2Sb2O3 (s) Reaction of antimony with water At red heat, antimony reacts with water to form the trioxide antimony(III) oxide, Sb2O3. Antimony reacts moreslowly at ambient temperatures. 2Sb(s) + 3H2O(g) → Sb2O3 (s) + 3H2 (g)

Sb özellikleri Reaction of antimony with the halogens Antimony reacts under controlled conditions with the halogens fluorine, F2, chlorine, Cl2, bromine, Br2, and iodine, I2, to form the respective trihalides antimony(III) fluoride, SbF3, antimony(III) chloride, SbCl3, antimony(III) bromide, SbBr3, and antimony(III) iodide, SbI3. 2Sb(s) + 3F2 (g) → 2SbF3 (s) [white] 2Sb(s) + 3Cl2 (g) → 2SbCl3 (s) [white] 2Sb(s) + 3Br2 (g) → 2SbBr3 (s) [white] 2Sb(s) + 3I2 (g) → 2SbI3 (s) [red] Reaction of antimony with acids Antimony dissolves in hot concentrated sulphuric acid, H2SO4, or nitric acid, HNO3, to form solutions containing Sb(III). The sulphuric acid reaction produces sulphur(IV) dioxide gas. Antimony does not react with hydrochloric acid in the absence of oxygen.

Bi özellikleri Reaction of bismuth with air Upon heating, bismuth reacts with oxygen in air to form the trioxide bismuth(III) oxide, Bi2O3. The flame is bluish white. 4Bi(s) + 3O2 (g) → 2Bi2O3(s) Reaction of bismuth with water At red heat, bismuth reacts with water to form the trioxide bismuth(III) oxide, Bi2O3. 2Bi(s) + 3H2O(g) → Bi2O3 (s) + 3H2 (g)

Bi özellikleri Reaction of bismuth with the halogens Bismuth reacts with fluorine, F2, to form the pentafluoride bismuth(V) fluoride. 2Bi(s) + 5F2 (g) → 2 BiF5(s) [white] Bismuth reacts under controlled conditions with the halogens fluorine, F2, chlorine, Cl2, bromine, Br2, and iodine, I2, to form the respective trihalides bismuth(III) fluoride, BiF3, bismuth(III) chloride, BiCl3, bismuth(III) bromide, BiBr3, and bismuth(III) iodide, BiI3. 2Bi(s) + 3F2(g) → 2BiF3 (s) 2Bi(s) + 3Cl2(g) → 2BiCl3 (s) 2Bi(s) + 3Br2(g) → 2BiBr3(s) 2Bi(s) + 3I2(g) → 2BiI3 (s)

Bi özellikleri Reaction of bismuth with acids Bismuth dissolves in concentrated sulphuric acid, H2SO4, or nitric acid, HNO3, to form solutions containing Bi(III). The sulphuric acid reaction produces sulphur(IV) dioxide gas. With hydrochloric acid in the presence of oxygen, bismuth(III) chloride is produced. 4Bi(s) + 3O2 (g) + 12HCl(aq) → 4BiCl3 (aq) + 6H2O

Nitrik asitle etkileşmeleri

Arsin

Arsin Arsine Formula as often written: AsH3 Formula weight: 77.945 Class: hydride Synonyms arsine arsenic(III) hydride arsane arsenic hydride arsenic trihydride Physical properties Colour: colourless Appearance: gas Melting point: -116°C Boiling point: -62.5°C Density: 3.42 kg m-3

Eldesi

Diarsin Diarsenic tetrahydride Formula as often written: As2H4 Formula weight: 153.875 Class: hydride Synonyms diarsenic tetrahydride arsenic(II) hydride arsenic dihydride arsenic hydride diarsine Physical properties Colour: Appearance: liquid, unstable Melting point: Boiling point: 100°C

Antimon trihidrür

Antimon trihidrür Physical properties Colour: colourless Appearance: gas Melting point: -88°C Boiling point: -17°C Density: 5.48 kg m-3 (gas)

Bizmut trihidrür Physical properties Colour: colourless Appearance: gas, unstable Melting point: Boiling point: 17°C Density: 9.3 kg m-3 (gas)

AsH3, SbH3, BiH3 Dayanıksız bileşiklerdirler. Ieıtıldıklarında parçalanıyorlar, apolar bileşiklerdirler. İndirgeyicidirler: AsH3 +6AgNO3 + 3H2O  H3AsO3 + 6HNO3 + 6 Ag Yandıklarında oksitleri ve su oluşuyor: 2EH3 + 3O2  E2O3 + 3H2O

Oksitleri Arsenik ve antimon oksijenle E2O3 ve E2O5, bizmut ise Bi2O3 oluşturuyor. Elementleri veya sülfürlerini yaktıkta E2O3 elde ediliyorlar. As2O3 ve Sb2O3 buhar halinde As4O6 ve Sb4O6 moleküllerinden ibarettirler.

As2O3 As2O3 + 3H2O  3H3AsO3

H3AsO3 H3AsO3 + NaOH  HAsO2 + H2O HAsO2 + I2 + 2 H2O  H3AsO4 + 2HI

Sb2O3

Sb2O4 Antimon veya Sb2O3 400 derecede oksijen ile etkileştiğinde Sb2O4 oluşuyor: +2 +5 SbO – SbO3

Sb2O3.xH2O / Sb(OH)3 / H3SbO3 Sb(OH)3 + 3HCl SbCl3 + 3H2O Sb(OH)3 + 3NaOH  Na3[Sb(OH)6] Sb2O3 + 2NaOH  2NaSbO2 + H2O Sb(OH)3 + KOH  KSbO2 + 2H2O

Kusturucu taş HOOC-CHOH-CHOH-COOK KOOC-CHOH-CHOH-COO(SbO)x1/2H2O Potasyum hidrotartarat KOOC-CHOH-CHOH-COO(SbO)x1/2H2O Kusturucu taş

Bi2O3 Bi + O2  Bi2O3 Bi(NO3) 3  Bi2O3 + 12NO2 + 3O2 BiCl3 + 3 Na2CO3  Bi2O3 + 6 NaCl + 3CO2

Bi(OH)3 Bi(NO3)3 + 3NaOH  Bi(OH)3 + NaNO3 Bi2O3 + 6HNO3  Bi(NO3)3 + 3H2O Bi(OH)3 + 3H2SO4  Bi2(SO4)3 + 6H2O

Bizmutatlar BiCl3 + Cl2 + 6KOH  KBiO3 + 5KCl + 3H2O Bi(OH)3 + Cl2 + 3KOH  KBiO3 + 2KCl + 3H2O Bi2O3 + 2Na2O2  2NaBiO3 + Na2O 10NaBiO3 + 4MnSO4 + 16H2SO4  5Bi2(SO4)3 + 4HMnO4 + 5Na2SO4 + 14H2O 5KBiO3 + Mn(NO3) 2 + 16HNO3  5Bi(NO3)3 + 2HMnO4 +5KNO3 + 7H2O

As2O5 2H3AsO4  As2O5 + 3H2O As2O5  As2O3 + O2

H3AsO4 2As + 5Cl2 + 8H2O  2H3AsO4 + 10HCl 3As + 5HNO3 + 2H2O  3H3AsO4 + 5NO As2O3 + 2Cl2 + 5H2O  2H3AsO4 + 4HCl 3As2O3 + 4HNO3 + 7H2O  6H3AsO4 + 4NO 3As2S3 + 28HNO3 + 4H2O  6H3AsO4 + 9H2SO4 + 28NO

H3AsO4 Sulu çözeltiden H3AsO4.0.5H2O biçiminde ayrılıyor. Tuzları Na2HAsO4.7H2O (suda çözünüyor) Na3AsO4 (suda çözünüyor) NH4MgAsO4 (suda az çözünüyor) Ag3AsO4 (suda çözünmüyor)

Antimon oksitleri 4Sb + 4O2  2Sb2O3 2Sb + 10HNO3  Sb2O5 +10NO2 +5H2O

HSbO3.3H2O Metastibat asidi H3SbO4.2H2O Ortostibat asidi Sb2O5 + 7H2O  2H[Sb(OH)6] SbCl5 +6H2O  H[Sb(OH)6] + 5HCl K[Sb(OH)6] + NaNO3  Na[Sb(OH)6] + KNO3 beyaz çökelek

Bi2O5 Bi2O3 + O3  Bi2O5 100oC Bi2O5  Bi2O3 + O2

Halojenli bileşikleri E2O3 + 6HCl  2ECl3 + 3H2O E2S3 + 6HCl  2ECl3 + 3H2S AsCl3 + 2H2O  HAsO2 +3HCl SbCl3 + 2H2O  Sb(OH)2Cl + 2HCl Sb(OH)2Cl  SbOCl + H2O

Sülfürleri As2S3, As2S5, Sb2S3, Sb2S5, Bi2S3 2AsCl3 +3H2S  As2S3 + 6HCl 2Na3AsO4 +5Na2S +8H2O  + 16NaOH 2SbCl3 +3H2S  Sb2S3 + 6HCl 2SbCl5 +5H2S  Sb2S5 + 10HCl 2Bi(NO3) 3 + 3H2S  Bi2S3 + 6HNO3

Sülfürleri Sb2S3 + 8HCl  2HSbCl4 + 3H2S derişik 3As2S3 + 28HNO3 + 4H2O  6H3AsO4 +28NO + 9H2SO4 derişik 3As2S5 + 40HNO3 + 4H2O  6H3AsO4 +40NO + 15H2SO4 Sb2S3 + 8HCl  2HSbCl4 + 3H2S

Sülfürleri As2S3 + 3Na2S 2Na3AsS3 As2S3 + 3(NH4)2S 2(NH4)2AsS4 (NH4)3AsS3 +3HCl = H3AsS3 + 3NH4Cl 2H3AsS3 = As2S3 + 3H2S _______________________________ (NH4)3AsS3 +6HCl = As2S3 + 3H2S + 6NH4Cl

2As + 3H2SO3 = 2H3AsO3 +3SO2 3As + 5HNO3 + 2H2O = 3H3AsO4 + 5NO derişik 3As + 5HNO3 + 2H2O = 3H3AsO4 + 5NO seyreltik 4As + 12KOH + O2 = 4K3AsO3 + 6H2O derişik, sıcak

2Sb + 6H2SO3 = Sb2(SO4)3 +3SO2+ 6H2O derişik, sıcak 2Bi + 6H2SO3 = Bi2(SO4)3 +3SO2+ 6H2O Bi + 4HNO3 = Bi(NO3)3 +NO + 2H2O seyreltik

Vətəndir Könlüm yenə bülbül kimi şeydayi-vətəndir, Məcnun edən aşiqləri Leylayi-vətəndir. Yüzlərlə gözəl aşiqi olsam da mən, amma Qəlbim yenə də aşiqi-sevdayi-vətəndir. Dünyaya gözəllik verən, əlbəttə, Günəşdir, Ondan da gözəl xəlqə təcəllayi-vətəndir. Qoymaz bu müqəddəs yerə biganə toxunsun, Hər kəs ki, sədaqətlidir, əbnayi-vətəndir. Tərifi-behişt eyləməsin xəlqimə heç kəs, Cənnət də, behişt də bizə səhrayi-vətəndir. Vahid, elə zənn eylə ki, mən Yusifi-əsrəm, Məşuqə mənə eşqi Züleyxayi-vətəndir. Aliağa VAHİD