Aminoglikozidler

Aminoglikozid ilaçlar Gentamisin Streptomisin Netilmisin Tobramisin Viomisin İsepamisin Arbekasin Amikasin Spektinomisin Neomisin Paromomisin Kanamisin Sisomisin Dibekasin

Etki mekanizmaları Bakteri ribozomlarının 30S alt birimine irrevesibl bağlanarak kodonda değişikliğe yol açar ve mRNA’nın uygun bağlanmasını önlerler. Böylece mRNA’nın taşıdığı mesajın yanlış okunmasına neden olurlar. Streptomisin yalnız 30S alt birime bağlanır. Protein sentezini inhibe etmelerine rağmen hızlı ve güçlü bakterisid etki yaparlar. Nedeni tam olarak bilinmemektedir.

Farmakokinetik özellikleri-1 En az lipofilik olan ilaçlardır. Oral alınamazlar, sadece parenteral kullanılırlar (neomisin, fazla toksik olduğunda sadece kolon cerrahisinde lokal kullanılır). Kan- beyin bariyerini geçemezler. Menenjitte intratekal verilmeleri gerekir. Bakterilere aktif transportla girerler. Bu yüzden anaeroblara (oksijen gereksinimlerinden dolayı) etkisizdirler

Farmakokinetik özellikleri-2 Terapötik indeksleri dardır. Adenilasyon veya fosforilasyonla inaktive edilirler. Böbreklerden atılırlar. Streptomisin hariç, safraya geçmezler. İç kulak peri ve endolenfinde ve böbrek korteksinde birikirler.

Etki spektrumları DAR spektrumlu antibiyotiktirler. Sadece gram (-) aerobik basillere etkilidirler. Spektrumları :  Enterobakterler (E. Coli, Klebsiella, Proteus, Shigella, Salmonella P. Aeruginosa Y. tularensis Y. Pestis Penisilinlerle sinerjistik etki yaparlar.

Kullanıldıklar kombinasyonlar Nötropenik hastada ateş için ve psödomonas endokarditi, Antipsödomonal Pen (karbenesilin) + Antipsödomonal AG (tobramisin) İnfektif endokardit Pen G + gentamisin Batıniçi infeksiyonları Antianeorobik ilaç (ampisilin, klindamisin) + Aminoglikozid Kolorektal cerrahi öncesi Eritromisin (po) + Neomisin (po) Brusella, veba Streptomisin + tetrasiklin

Postantibiyotik etki ve Direnç gelişimi Postantibiyotik etki : Bu etkilerinden dolayı etkileri uzundur, günde tek doz kullanılabilirler. Direnç Gelişimi : Fosforillenmek, adenillenmek ve asetillenmek suretiyle (fosfo/adenil/asetil transferaz enzimleri ile) inaktive edilirler. En az direnç gelişen amikasin’dir.

GENTAMİSİN : Antibakteriyel gücü en fazla olan AG’dir GENTAMİSİN : Antibakteriyel gücü en fazla olan AG’dir. NETİLMİSİN : Ototoksik etkisi en az olan AG’dir. TOBRAMİSİN : P. Aeruginosa’ya en etkili AG’dir.    AMİKASİN : Spektrumu EN GENİŞ olan AG’dir.  SPEKTİNOMİSİN : Sadece gonoreye etkilidir. PAROMOMİSİN : E. Histolitica ve tenyalara etkilidir.  

STREPTOMİSİN : İlk bulunan aminoglikozidtir. Y. Pestis (Veba) ve Y STREPTOMİSİN : İlk bulunan aminoglikozidtir. Y. Pestis (Veba) ve Y. Tularensis ‘de ilk tercih (tek başlarına veya bir tetrasiklinle kombine), brusella’da tetrasiklinle kombine ve tüberkülozda kombinasyonda kullanılır. Antipsödomonal etkinliği en az olan AG’dir.

NEOMİSİN : Ototoksik, nefrotoksik ve nöromüsküler blok yapıcı etkisi EN GÜÇLÜ olan aminoglikozidtir. Bu yüzden sadece oral/lokal kolorektal cerrahi profilaksisinde, hepatik ensefalopatide barsak florasını inhibe etmede ve safra asidlerini bağlayıp kolesterol absorpsiyonunu engellediğinden hiperlipidemide kullanılır.

Yan etkileri-1 1. Nefrotoksisite : Böbrek korteksi ve proksimal tübüluslarda birikerek lizozomları bozar ve akut tübüler nekroza benzer tablo oluşturur. Reversibldir. İdrarda N- asetil- beta- glukozaminidaz enziminin varlığı nefrotoksisitenin habercisidir. Neomisin, kanamisin ve gentamisin en fazla , streptomisin en az nefrotoksik olanlardır.

Yan etkileri-2 2. Ototoksisite : Bazen irreversibldir. İç kulağın peri ve endolenfinde birikerek ototoksik etki oluştururlar. Ya yüksek frekanslı seslere işitme kaybı ya da vertigo, meniere benzeri tablo gibi vestibüler hasar şeklinde görülür. İşitme fonksiyonunu bozanlar: Amikasin,Kanamisin, Neomisin, Paromomisin Denge fonksiyonunu bozanlar: Streptomisin, Netilmisin, Gentamisin Her iki fonksiyonu bozanlar: Tobramisin

Yan etkileri-3 3. Nörotoksisite : Yüksek dozda çizgili kaslarda kürar benzeri Nöromüsküler blok yaparlar. Bu etkileri Ca kanal blokajına bağlıdır. i.v. Ca ile düzeltilir. En güçlü blok yapanlar sırasıyla : Neomisin > streptomisin > kanamisin > amikasin > gentamisin ve tobramisin Ağız ve ekstremitelerde parestezi (özellikle streptomisin) yapabilirler, Streptomisin , optik sinirde fonksiyon bozukluğu yapabilir.

Sorular Neomisin hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? a. Tüberküloz tedavisinde ek kullanım b. Kayalık dağlar humması ateşinde ilk seçilecek ilaç c. En az nefrotoksik aminoglikozid d. Metabolizma hepatik enzimlerle e. Hepatik komada kullanım

Streptomisin aşağıdakilerden hangisinin tedavisinde yararlı değildir? A. Veba B. Bruselloz C. Lyme hastalığı D. Tüberküloz E. Tularemi

23 yaşında gebe ve gonoresi olan bir hastanız var 23 yaşında gebe ve gonoresi olan bir hastanız var. Öyküsünde amoksisiline maruz kalma sonrası anafilaksi içeriyor. Hasta uyumundan endişelendiğiniz için bu hastaya tek doz bir tedavi uygulamak istiyorsunuz. Bu durumda seçiminiz. A. Sefiksim B. Seftriakson C.siprofloksasin D.spektinomisin E. Tetrasiklin

Gentamisinin antibakteriyel etkisi gözönüne alındığında aşağıdaki ifadelerden hangisi en doğrudur? A. Etkinlik ilacın plazma seviyesinin minimum minimum inhbitör konsantrasyonun üzerine çıkması için gereken zamanla doğru orantılıdır. B. Gentamisinin antibakteriyel etkisi konsantrasyona bağlı değildir. C. Gentamisin plazma seviyeleri ölçülebilir düzeylerinin altına indikten sonra bile antibakteriyel etki göstermeye devam eder. D. Bir hücre duvar sentezi engelleyicisinin varlığında antibakteriyel etki genellikle azalır. E. Gentamisinin antibakteriyel etkisi genellikle zamana bağımlıdır

Aminoglikozidlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? a) İntravenöz uygulamadan sonra hızlıca dokulara yayılır b) BOS’ta yüksek konsantrasyonlara ulaşması için intratekal veya intraventriküler enjeksiyon yapılmalıdır c) Renal yetmezliği olan hastalarda dozun azaltılmasına gerek yoktur d) Hepatik enzimlerle hızlıca inaktif metabolitlerine dönüşür e) Gastrointestinal sistemden iyi absorbe olurlar (B)

Yüksek doz aminoglikozid alımı sonrası aşağıdaki yan etkilerden hangisi oluşur? a) Kardiak aritmi b) Santral sinir sistemi problemleri c) Kan basıncı artışı d) Nöromüsküler blokaj e) İnme ( D)

Aminoglikozidler aşağıdaki mikroorganiz- malardan hangisine karşı en etkilidir? a) Aerobik gram negatifler b) Aerobik gram pozitifler c) Anaerobik gram negatifler d) Anaerobik gram pozitifler e) Aerobik ve anaerobik gram pozitifler