İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ SİGARA VE SAĞLIK İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ HEMŞİRE ZÜBEYDE YALÇINÖZ

NEDEN SİGARA İÇMEMELİYİZ?

Sigara başta akciğer kanseri olmak üzere kalp, damar, sinir sistemi hastalıklarına yol açmaktadır. Dünya genelinde yaklaşık 4 milyondan fazla kişi sigaradan ölmektedir. Sigara içenlerin yaklaşık yarısı 35- 69 yaşları arasında vakitsiz hayatını kaybetmektedir. Bu kişilerin kaybettikleri yaşam süresi ortalama 22 yıldır.

HANGİSİ SENİN!..

Zararsız sigara var mıdır? Hayır!.. Sigaranın hiçbir türü zararsız değildir ve insan sağlığına zarar verdiği halde satışına izin verilen tek ticari mal sigaradır.

Az sayıda sigara içmek zararsız olabilir mi? İçilen her sigaranın insan sağlığına zararı vardır.Az sayıda sigara içenlerin akciğerlerinde bile bozukluklar saptanmıştır. Ve sigara içenlerin büyük çoğunluğu az sayıda sigara içmeyi başaramamaktadır.

Sigaraya başlama nedenleri Özellikle gençler arasında arkadaş etkisi, Büyükleri taklit etmek, Kendini bağımsız hissetmek, Baş kaldırmak, Kendini büyümüş hissetmek gibi sebepler sayılabilir.

Sigara alışkanlığı daha çok eğitimi ve gelir düzeyi az olan kişiler arasında daha yaygındır. Türkiye’de 15 yaş ve üzerindeki kişilerde % 45 dolayındadır. Yaklaşık olarak ülkemizde 17 milyon kişinin sigara içtiği söylenebilir.

Sigaranın zararlı etkileri ne zaman başlar? İçilmeye başlandığı andan itibaren başlar; Sigara dumanı ağız, dil, boğaz, yemek borusu, nefes borusu, akciğerler ve mideye doğrudan ulaşır. Dumanın içindeki zararlı maddeler de saniyeler içinde kalp, beyin, kan damarları, böbrekler, mesane gibi pek çok organa ulaşır ve zarar verir.

Nikotin vücutta ne gibi etkiler yapar? Vücuda ilk girdiğinde beyin ve sinir sistemini uyarır. Nikotin alımı tekrarlandığı zaman baskılayıcı ve uyuşturucu etki gösterir. Ayrıca kan basıncını yükseltir, sindirimi yavaşlatır, kan dolaşımını bozar, organların yeterli oksijen almalarını engeller, Bulantı ve kusmaya neden olur ve solunum felci yaparak ölüme yol açar.

Sigara dumanında bulunan katranın içinde 4000 kadar kimyasal madde vardır. Bunlar; Kalp hastalıkları, Akciğer kanseri, Gırtlak ve yemek borusu kanseri, Mesane ve rahim kanseri, Bronşit ve diğer solunum sistemi hastalıklarına neden olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Sigara dumanında bulunan diğer bir madde ise karbonmonoksittir. Bu durumda organlar yeterli oksijeni alamazlar ve beslenemezler, Özellikle beynin yeterli oksijeni alamaması düşünme, karar verme, net görme ve işitme gibi önemli bazı işlevlerini yerine getirmesini engeller.

PEKİ YA SOLUMAK!..

Etkileri geçicidir. Ancak sık aralıklarla sigara içildiği zaman sigara dumanına bağlı etkilerin düzelmesi mümkün olamamaktadır. Sigara vücuda kalıcı zararlar vermeden bırakılırsa; vücut kendini yenileme fırsatı bulabilir. Sigarayı bırakanlarda özellikle kalp hastalığı ve kanser riski azalır.

Sigarayı bıraktıktan sonra bir yıl geçince kalp krizi riski yarıya inmektedir. On yıl sonra ise; kalp hastalığı ve kanser riski sigara içmemiş bir kişi ile eşit düzeye yaklaşmaktadır. Filtre kullanımı, katran ve nikotin oranı az olan veya mentollü sigaraları içmek sigaranın zararlı etkilerini azaltmamaktadır. Ayrıca esrardan yapılan sigaraları içmek, tütün emmek ve çiğnemek de oldukça tehlikelidir.

Pasif içicilik nedir, zararı var mıdır? Kendisi sigara içmediği halde sigara dumanına maruz kalma durumudur. Pasif içicilerinde kalp hastalığı ve kansere yakalanma riskinin arttığı tespit edilmiştir. Sigara içilen evlerde büyüyen çocuklarda ise solunum sistemi hastalıkları oldukça sık görülmektedir.

Sigara ve Kanser Sigara bütün kanser ölümlerinin üçte birinden sorumludur. Akciğer kanserlerinin %85’i sigara nedeniyle olmaktadır. Sigara dumanında 40’tan fazla kanser yapıcı madde bulunmaktadır. Bunların bazıları kanserin başlamasına, bazıları ise ilerlemesine yol açan maddelerdir. Akciğer kanserine yakalanmış her on hastadan sadece bir tanesi en fazla 5 yıl yaşama şansına sahip olabilmektedir.

Ayrıca; beyin kanaması ve kalp krizi ile olan ölümlerin de üçte biri sigaraya bağlıdır. Akciğer kanseri sigara içmeyenlerde de başka nedenlere bağlı olarak görülür. Ancak sigara içenlerde içmeyenlere göre görülme şansı 10 ile 25 kat daha fazladır ve daha erken yaşta ölmektedir.

Sigaranın diğer sakıncaları nelerdir? Sigaranın bazı ilaçlarla da etkileşimi söz konusudur. Bazı ilaçların etkisini azalttığı gibi bazılarının etkisini de arttırmaktadır. Hamile bir kadın sigara içtiği taktirde, gebeliğinin düşükle veya ölümle sonlanma riski daha da artar.

ÜLKEMİZDE SİGARA ALIŞKANLIĞI NE DURUMDA?

Gelişmiş ülkelerde sigara alışkanlığı giderek azalırken ülkemizde artmaktadır. Sigara içme alışkanlığı erkeklerde daha fazladır. Sigaraya başlama yaşı giderek düşmektedir.(13.5 yaş)

Sigara ve Gençlik İlk içilmeye başlandığında başta solunum yolu hastalıkları olmak üzere pek çok hastalığa neden olur, Sigara, diğer kötü alışkanlıkları da kolaylıkla peşinden sürükler, Sigara içen bir gencin içmeyene göre 8 kat daha fazla uyuşturucu kullanma riski vardır. Kişi ne kadar sigara içiyorsa o kadar kansere yakalanma riski vardır.

SİGARAYI BIRAKMAK MÜMKÜN MÜDÜR?

Elbette! Kararlı ve sabırlı olmak, Bıraktıktan sonra bir kez dahi denemeyi düşünmemek, Zararlarının bilincinde olarak kendine bunları sık sık hatırlatmakla mümkündür.

Çevredekiler; Bırakan kişiye destek olmak, Profesyonel destek alabileceği bir kliniğe yönlendirmek, Değişik sosyal etkinliklere teşvik etmek, Ona inanmak ve çabasına saygılı olmak.

. HANGİ NEDENLE BAŞLANIRSA BAŞLANSIN, SİGARA HİÇBİR SORUNU ÇÖZMEZ!..