İnsanda Üremenin Biyolojik Özellikleri İnsanlar en gelişmiş varlıklardır. Bütün omurgalılar ve insanlar eşeyli ürerler. İnsanda üreme ,üreme organlarıyla gerçekleşir. Döllenme anne vücudunda gerçekleşir ve döllenmiş yumurta,gelişimini anne karnında tamamlar. www.fendosyasi.com

Dişi eşey Erkek eşey 2n(yumurta ana hücresi) 2n(sperm ana hücresi Gametler mayoz bölünme ile meydana gelir. gametler Yumurta(n) Sperm(n) Sperm ile yumurtanın birleşmesi Döllenme Zigot(2n) Gelişerek yeni canlı meydana gelir canlı www.fendosyasi.com

İnsanlarda dişi üreme sistemi; iki tane yumurtalık(ovaryum),iki tane yumurta kanalı ile döl yatağı(=rahim=uterus) ve vagina’dan oluşmuştur. Erkeklerde ise; spermlerin oluştuğu testisler(erbezi),sperm kanalı,penis, çeşitli kanallar ve salgı bezlerinden oluşmuştur. www.fendosyasi.com

Üreme hücrelerinden spermler,erkeklerdeki testislerde,yumurta hücresi ise yumurtalıklarda meydana gelir. Yumurta hücresi çok az üretilirken sperm üretimi çok fazladır. İnsanlarda döllenme annenin vücudunda olur. Yani iç döllenme olur. Gelişimini de annenin döl yatağında geçirir. İnsanlarda üreme,üreme hücrelerinin meydana getirilmeye başlandığı ergenlik(bluğ) döneminden itibaren başlar. Kadınlarda üreme hücrelerinin meydana gelişi menopoz dönemi ile(45-50 yaş arası) sona erer. Erkeklerde üreme hücrelerinin üretimi ise yavaşlasa da devam eder. www.fendosyasi.com

B. İNSANDA BİR HÜCREDEN ERGİN BİREYE 1.Büyüme ve Gelişme: Büyüme bedenin boy ve ağırlık yönünden artışı,gelişme ise bireyin nicelik ve nitelik yönünden belli bir düzeye ulaşmasıdır. www.fendosyasi.com

a)İnsanda Eşey Hücreleri YUMURTA SPERM kuyruk boyun baş çekirdek www.fendosyasi.com

Yumurta hücrelerinin özellikleri Sperm hücrelerinin özellikleri Büyük ve hareketsizdir Kamçısı yoktur Bol sitoplazmalıdır Ömrü kısadır Yumurtalıklarda oluşur Küçük ve hareketlidir Kamçı(kuyruk) bulunur Sitoplazmaları azdır Ömrü çok kısadır Testislerde(erbezlerinde)oluşur # Spermin baş bölgesinin ucunda bulunan akrozom yumurta hücresinin zarını delecek enzimler bulundurur. www.fendosyasi.com

Mayoz bölünme ile eşey organlarında meydana getirilen erkek eşey hücresine sperm denir. 2n kromozomlu ana eşey hücresi üreme organlarında mayoz bölünme ile n kromozomlu iki tane eşey hücresi oluşturur. Oluşan iki hücre ikinci defa mayoz geçirir ve n kromozomlu dört tane eşey hücresi meydana gelir.Meydana gelen dört eşey hücresi de döllenme olayına katılabilir. Sperm gözle görülemeyecek kadar küçük,hareketli bir yapıya sahiptir. Sperm hücresinde sitoplazma oranı çok azdır. Baş, boyun ve kuyruk olmak üzere üç bölümden meydana gelir. www.fendosyasi.com

Dişi eşey hücresi yumurtalıkta meydana gelir Dişi eşey hücresi yumurtalıkta meydana gelir. Mayoz bölünme ile 2n kromozomlu olan ana eşey hücresinden n kromozomlu iki tane hücre oluşur. Mayozun ikinci aşamasında n kromozomlu hücreler tekrar bölünür ve dört tane n kromozomlu yumurta hücresi oluşur. Yumurta hücrelerinden yalnız bir tanesi gelişir. Gelişen bu hücre büyük ve hareketsizdir. www.fendosyasi.com

b) Eşey Hücrelerinin Birleşmesi(Döllenme) Yumurtanın çevresine gelen binlerce spermden en güçlü olan bir tanesi yumurtayı döller. Yumurtanın içine giren spermin başçığı ile yumurtanın çekirdekleri kaynaşır. Kuyruk kopar ve yumurtanın dışında kalır. Yumurta ile spermin birleşip kaynaşması olayına döllenme, döllenmiş yumurta hücresine zigot denir. Zigot 2n kromozomludur. Resimlerde yumurtanın içine girmeyi başaran bir spermin kuyruk bölümünün kopması aşama aşama görülmektedir. www.fendosyasi.com

resimde spermler tarafından sarılmış bir yumurta hücresi Spermler yumurtaya ulaştıklarında içlerinden yalnızca bir tanesi yumurtanın koruyucu kabuğunu delmeyi başarır. (1) Spermin yumurtanın içine girmesiyle birlikte yumurtada çeşitli değişiklikler olur ve yumurta diğer spermlere kapanır. (2-3) Son aşamada spermin kuyruk kısmı koparak dışarıda kalır. (4) Döllenme gerçekleşmiştir www.fendosyasi.com

c) Zigottan Embriyoya,Yavruya,Ergine Doğru Gelişme Zigot çok hızlı ve arka arkaya mitoz bölünme yeteneğine sahiptir. Mitoz bölünme sonucu ana hücreden oluşan yavru hücrelere blastomer adı verilir. Bu bölünmeler sonucu 2,4,8 şeklinde artan ve çok sayıda hücrenin bir arada bulunduğu bir yapı oluşur. Bu yapıya morula denir. Art arda mitoz bölünmelerle devam eden gelişim süresi 7 haftadır. Bu evredeki oluşuma embriyo(canlı taslağı)denir. 7. Hafta ile doğum anına kadar canlıya fetüs(cenin)adı verilir. İnsan embriyosu 8. Haftanın sonunda iyice belirginleşerek tanınır. Çoğalan hücrelerin oluşturduğu küme www.fendosyasi.com

Dokuların aynı görevi yapmak üzere bir araya gelmeleriyle organlar oluşur. Organlar bir araya gelerek sistemleri, sistemlerde bir araya gelerek yeni canlıyı oluşturur. www.fendosyasi.com

I.Embriyonun Geliştiği Ortam –Bu Ortamda Embriyo İçin Oluşan Plesanta Embriyo dışarıdan gelecek her türlü tehlikeye karşı koruyucu zarlarla çevrilmiştir. Zarlar arasında ve embriyonun etrafında sıvı bulunur. Sıvı, zarların birbirine ve embriyonun zarlara yapışmasını önler. Bu sıvı içinde rahat hareket eden embriyo gelişimini sıvı içinde tamamlar. Bu sıvıya amnion sıvısı denir. Gebeliğin 8-12. Haftalarında rahim dokusunun içerisine doğru uzantılar oluşur,oluşan uzantılara villus denir. Villuslarda kılcal kan damarları bulunur. Villuslara ve rahim duvarını oluşturduğu yapıya plasenta denir. Plasentada anneye ve embriyoya ait damarlar ve göbek kordonu bulunur. www.fendosyasi.com

II.İnsanda Yavru Olana Kadar Embriyo Nasıl Korunur,Beslenir,Solunum Yapar,Boşaltım Yapar,Büyür ve Gelişir? Plasenta ile fetüsün bağlantısını göbek kordonu sağlar. Göbek kordonunda atardamar ve toplardamar bulunur. Embriyonun gelişimi süresince yapılan beslenme,solunum ve boşaltım sonucu oluşan metabolizmal artıklar göbek kordonundaki atardamarlar ile plasentaya verilir. Buradanda anne vücudunda kana karışarak dışarıya atılır. Fetüs,beslenme ve solunumunu anneden sağlar. Besin ve oksijen kılcal kan damarları ile plasentaya gelir,göbek kordonundaki toplardamarlar ile fetüse geçer. Bu madde alışverişi doğum gerçekleşinceye kadar devam eder. Doğum gerçekleştikten sonra bebek doğal ortamda soluk alıp vermeye başlayınca göbek kordonu kesilir. www.fendosyasi.com

Bebek doğal besinler alıncaya kadar annenin salgıladığı süt ile beslenmelidir. Çünkü anne sütünde bebeğin sağlıklı gelişimi için gerekli olan her tür besin maddesi vardır. Anne sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilmek için hamilelik süresince protein, kalsiyum yönünden zengin besinlere ağırlık vererek dengeli beslenmeli ve aşırı kilo almamalıdır. Hamile bayanlar stresten uzak bir yaşam sürmeli, aşırı yorgunluktan kaçınmalıdırlar. Sigara ve alkol doğmamış canlıyı en fazla etkileyen faktörlerdir. Hamile kadınlar sigara kullanılan ortamda bulunmamalı,kendileri de sigara ve alkol kullanmamalıdırlar. Gebelik süresince bebeğin gelişimi aylık periyotlar halinde kadın doğum uzmanı tarafından takip edilmelidir. Süt içersem sağlıklı Olurum öyle değil mi? www.fendosyasi.com

www.fendosyasi.com

Susun ve dersi dikkatli dinleyin birazdan sorular Geliyor!!!!! www.fendosyasi.com

“Lütfen sessiz olur musunuz Uyumak istiyorum” Sizce biz bu kabuktan mı Bunlarda kim Ya???? Ne bakıyorsunuz? Anneeeeeeeee! “Lütfen sessiz olur musunuz Uyumak istiyorum” Sizce biz bu kabuktan mı Çıktık acaba???? www.fendosyasi.com

SORULAR www.fendosyasi.com

1. Tomurcuklanarak üreme şekli aşağıdaki canlılardan hangisinde görülür? a)elma ağacı b)karnabahar c)bira mayası d)yılan www.fendosyasi.com

2. Aşağıdaki canlılardan hangisinin yumurtası sperm tarafından canlı dışında döllenir? a)insan b)kurbağa c)inek d)at www.fendosyasi.com

3. İnsanda gebelik süresi kaç gündür? c)240 d)280 www.fendosyasi.com

4. Toprak solucanını ikiye bölerseniz her bir parçadan yeni bir solucan oluşur. Bu üreme çeşidine ne ad verilir? a)sporlanma b)bölünme c)rejenerasyon d)tomurcuklanma www.fendosyasi.com

5.Dişi eşey hücresinde oluşan yumurtaların kaç tanesi döllenme olayına katılır? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 www.fendosyasi.com

6. İnsanda embriyonun gelişimi kaç hafta sürer? a) 5 b) 6 c) 7 d) 8 www.fendosyasi.com

7. Aşağıdakilerden hangisi spermin bölümlerinden değildir? a)baş b)boyun c)kuyruk d)titrek tüyler www.fendosyasi.com

8. Embriyonun gelişimini sağlamak için rahim içinde oluşan yapıya ne ad verilir? a)göbek bağı b)plasenta c)vagina d)yumurtalık www.fendosyasi.com

9. Hamile bir kadın hamileliği süresince hangi besinleri diğerlerinden daha fazla tüketmelidir? a)karbonhidratlı besinler b)yağlı besinler c)proteinli ve kalsiyumlu besinler d)su ve madensel tuzlar www.fendosyasi.com

10. Eşey hücresinde 26 kromozom bulunan bir canlının vücut hücresinde kaç kromozom vardır? a) 104 b) 52 c) 26 d)13 www.fendosyasi.com